8 ölkənin rəhbəri, 8 baş nazir, 7 parlament sədri,

26 beynəlxalq təşkilat rəhbəri...

Xarici qonaqların Azərbaycana gəlişi 2014-cü ildə də intensiv olub

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin və ölkə rəhbərliyində təmsil olunan şəxslərin xarici ölkələrə səfərləri ilə yanaşı, ayrı-ayrı ölkələrin də rəhbərləri 2014-cü ildə Azərbaycana səfərlər ediblər. Bu səfərlərin hər biri ikitərəfli əlaqələrin inkişafına təkan verməklə yanaşı, Azərbaycanın beynəlxalq münasibətlər sistemindəki yüksək mövqeyinin əsas göstəricilərindən biridir.

Azərbaycanın yaxın qonşuluq və strateji əməkdaşlıq münasibətlərində olduğu ölkələrdən biri Gürcüstandır. Azərbaycan dövləti bu siyasətdən irəli gələrək Gürcüstanı ən çətin zamanlarında ona dayaq olub, yardımlarını əsirgəməyib. 2014-cü ildə Azərbaycana ilk səfər edən Gürcüstanın yeni Prezidenti Georgi Marqvelaşvilinin Bakıda Prezident İlham Əliyevlə görüşü, apardığı danışıqlar, Azərbaycanla əlaqələrə böyük önəm vermələrini bəyan etməsi iki ölkə arasında münasibətlərin bundan sonra da yüksələn xətlə inkişaf edəcəyini göstərdi.

Fevral ayında isə Bolqarıstan Respublikasının Baş naziri Plamen Oreşarski, Qazaxıstan Respublikası Parlamenti Məclisinin sədri Nurlan Niqmatulin Azərbaycana səfər ediblər. Prezident İlham Əliyevlə keçirilən görüşlərdə ölkələrimiz arasında ikitərəfli və çoxtərəfli münasibətlərin inkişafından məmnunluq ifadə olunub, tərəfdaşlıq əlaqələrimizin müxtəlif sahələrdə, o cümlədən energetika sektorunda genişləndirilməsinin önəmi vurğulanıb, əməkdaşlığımızın perspektivləri ilə bağlı məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi olunub.

Fevralda Monako Knyazı II Albert Azərbaycana gəlib. Knyaz II Albertin Prezident İlham Əliyevlə görüşündə Azərbaycan ilə Monako arasında ikitərəfli əlaqələrin müxtəlif sahələrdə inkişaf etdirilməsinə dair fikir mübadiləsi aparılıb. Prezident İlham Əliyev Monako Knyazının ölkəmizə səfərinin Azərbaycan ilə yaxından tanış olmaq üçün yaxşı fürsət yaratdığını bildirib.

Aprel ayında Türkiyə Respublikasında keçirilən bələdiyyə seçkilərindən sonra bu ölkənin o zaman Baş naziri olan Rəcəb Tayyib Ərdoğan Azərbaycana işgüzar səfər edib. Prezident İlham Əliyevlə görüşdə Azərbaycanla Türkiyə arasında dostluq və qardaşlıq münasibətlərinin siyasi, iqtisadi, enerji, nəqliyyat sahələrində və bütün digər sahələrdə uğurlu inkişafından məmnunluq ifadə olunub, bu səfərin ölkələrimiz arasında ikitərəfli münasibətlərin daha da genişlənməsi baxımından önəmi qeyd edilib.

Aprel ayında Kamboca Krallığının Baş naziri Hun Senin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti də Azərbaycana səfər edib. Kamboca Krallığının Baş nazirinin Azərbaycana ilk səfərinin əlaqələrimizin inkişafı baxımından tarixi əhəmiyyət daşıdığını bildirən Prezident İlham Əliyev səfərin uğurlu olacağına əminliyini ifadə edib, ölkələrimiz arasında əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi və güclü tərəfdaşlıq münasibətlərinin qurulması üçün yaxşı imkanların olduğunu vurğulayıb. Dövlət başçısı bu səfərin təkcə siyasi sahədə deyil, iqtisadi sahədə də əməkdaşlıq imkanlarını müzakirə etmək üçün yaxşı fürsət yaradacağına ümidvar olduğunu bildirib.

Azərbaycanın yaxın siyasi və iqtisadi münasibətlərdə olduğu ölkələrdən biri də Fransadır. Ötən ilin mayında Fransa Prezidenti Fransua Ollandın Azərbaycana rəsmi səfəri əlaqələrin yüksək səviyyədə olduğunu göstərdi. Səfər zamanı Prezident İlham Əliyevlə görüşdə ölkələrimiz arasında ikitərəfli əlaqələrin siyasi, iqtisadi, energetika, nəqliyyat və digər sahələrdə uğurla inkişaf etdiyi bildirilib. Fransa Prezidenti Fransua Ollandın ölkəmizə rəsmi səfərinin ikitərəfli münasibətlərin genişləndirilməsi baxımından önəmi vurğulanıb. “Ölkənizə səfər etmək üçün dəvətinizə görə minnətdaram. Ölkənizi özüm üçün kəşf etdim. İlk dəfədir ki, buraya səfər edirəm. Lakin sizi əmin edirəm ki, bu səfər sonuncu səfər deyildir” -deyə F.Olland bildirib.

May ayında Prezidenti İlham Əliyev Avropa Şurasının baş katibi Torbörn Yaqlandı və Avropa Şurası Parlament Assambleyasının sədri xanım Ann Brasörü qəbul edib. Görüşlərdə Azərbaycan ilə Avropa Şurası arasında əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsinin önəmi qeyd olunub, sivilizasiyalararası dialoqda və Avropanın enerji təhlükəsizliyinin möhkəmləndirilməsində Azərbaycanın rolu xüsusi vurğulanıb, əməkdaşlığımızın inkişaf perspektivləri ilə bağlı məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

İyunun əvvəllərində İsveçrə Konfederasiyasının Prezidenti Didye Burkhalter Azərbaycana rəsmi səfər edib. Prezident İlham Əliyevlə görüşdə ikitərəfli münasibətlərin siyasi, iqtisadi və digər sahələrdə uğurlu inkişafından məmnunluq ifadə olunub, qarşılıqlı görüşlərin və səfərlərin əhəmiyyəti qeyd edilib. Ölkələrimiz arasında iqtisadi əməkdaşlığın və qarşılıqlı investisiya qoyuluşunun daha da genişləndirilməsi üçün yaxşı imkanların olduğu bildirilib.

Azərbaycanın xarici siyasətində prioritetlərdən biri türk dövlətləri ilə əlaqələr və bütövlükdə türk dövlətləri arasında münasibətlərin dərinləşdirilməsidir. Bu məsələlər iyun ayında Azərbaycana səfər edən Türkiyə Böyük Millət Məclisinin sədri Cəmil Çiçəyin, Qazaxıstan Respublikası Məclisinin sədri Kabibulla Djakupovun və Qırğızıstan Jogorku Keneşinin (parlamentinin) sədri Asilbek Jeenbekovun Prezident İlham Əliyevlə görüşlərində də müzakirə edilib. Görüşlərdə Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının Bodrumda keçirilən Zirvə toplantısının əhəmiyyəti vurğulanaraq Türkdilli Ölkələrin Parlament Assambleyası Şurasının Bakıda keçirilən növbəti iclasının da əlaqələrimizin daha da möhkəmləndirilməsi işinə xidmət edəcəyinə əminlik ifadə olunub.

Azərbaycanla Avropa İttifaqı arasında əməkdaşlığın geniş bazası var. Bu əməkdaşlığın genişləndirilməsi istiqamətində ötən il də irəliləyiş müşahidə olunub. İyun ayında Avropa Komissiyasının sədri Joze Manuel Barrozunun Azərbaycana etdiyi rəsmi səfər göstərdi ki, Aİ ilə Azərbaycan arasındakı əlaqələr son illərdə yalnız yüksələn xətlə inkişaf edib və bir neçə il əvvəl gələcək perspektiv üçün proqnozlaşdırılan məsələlər reallığa çevrilib. Joze Manuel Barrozu Bakıda mətbuata bəyanatında deyib: “Prezident İlham Əliyevin dəvəti ilə yenidən Azərbaycanda olmağımdan çox məmnunam. Bu, mənim Azərbaycana ikinci səfərimdir. Bu, Avropa İttifaqının Azərbaycana və vacib ikitərəfli əlaqələrimizə verdiyi əhəmiyyətin bariz nümunəsidir. Bundan əlavə, bu, mənim ölkənizlə bağlı şəxsi mövqeyimlə əlaqəlidir, çünki ölkənizin müasirləşməsi istiqamətində atılan addımlar məni valeh edir”.

İyun ayında Prezident İlham Əliyev Avropa Şurası Yerli və Regional Hakimiyyətlər Konqresinin prezidenti Herviq Van Staanı qəbul edib. Herviq Van Staa paytaxtımızda gedən böyük inkişaf proseslərinin onda dərin təəssürat yaratdığını bildirib. Görüşdə Azərbaycan ilə Avropa Şurası arasında əlaqələrin inkişafı, ölkəmizin Avropa Şurası Yerli və Regional Hakimiyyətlər Konqresi ilə əməkdaşlığının perspektivlərinə dair fikir mübadiləsi edilib.

İyunun 28-də Bakıda ATƏT Parlament Assambleyasının “Helsinki+40: Hər kəs üçün təhlükəsizliyə doğru” devizi altında iyirmi üçüncü illik sessiyasının plenar iclasının açılış mərasimi olub. Bu məqsədlə ölkəmizdə səfərdə olan Monteneqro parlamentinin sədri, ATƏT Parlament Assambleyasının prezidenti Ranko Krivokapiç, Rusiya Dövlət Dumasının sədri Sergey Narışkin Prezident İlham Əliyev tərəfindən qəbul ediliblər.

Hazırda Azərbaycanın bütün türk dövlətləri ilə sıx əlaqələri var. Bunların arasında Türkiyə ilə münasibətlər özəlliyi ilə diqqəti daha çox cəlb edir. Bu münasibətlərə rəmzi baxımdan xüsusi gözəllik qatan mühüm məqamlardan biri də ölkə rəhbərlərinin seçkilərdən sonra etdikləri səfərlərdir. Türkiyənin rəhbərliyi seçkilərdən sonra ilk səfərini Azərbaycana, Azərbaycan Prezidenti isə Türkiyəyə edir. Türkiyənin yeni seçilmiş Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın andiçmə mərasimindən sonra - bu ilin sentyabr ayında ilk rəsmi səfərini məhz Azərbaycana etməsi bir daha təsdiq etdi ki, bu, artıq xoş ənənəyə çevrilməklə yanaşı, ölkələrimiz arasında strateji əməkdaşlığa və müttəfiqliyə verilən önəmin göstəricisidir.

Sentyabrda Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaşvili və Malayziyanın Baş naziri Mohammad Najib Tun Abdul Razak Azərbaycana səfər ediblər. Bununla yanaşı sentyabrın 20-də Bakıda, Heydər Əliyev Mərkəzində “Əsrin müqaviləsi”nin 20 illiyinə və “Cənub” qaz dəhlizinin təməlinin qoyulmasına həsr olunmuş təntənəli mərasimdə iştirak etmək üçün Bolqarıstan Prezidenti Rosen Plevneliev, Türkiyə Respublikasının Baş naziri Əhməd Davudoğlu, Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaşvili, Yunanıstanın Baş naziri Antonis Samaras, Monteneqronun Baş naziri Milo Cukanoviç ölkəmizə gəliblər.

Oktyabr ayında Rusiya Federasiyası Federal Məclisinin Federasiya Şurasının sədri Valentina Matviyenko Bakıda keçirilən IV Beynəlxalq Humanitar Forumda iştirak etmək üçün Azərbaycana səfər edib. Prezident İlham Əliyevlə görüşdə dövlət başçısı forumda Rusiya Federasiyası nümayəndə heyətinin Federal Məclisin Federasiya Şurası sədrinin başçılığı ilə iştirakını bu tədbirə verilən mühüm əhəmiyyət kimi dəyərləndirib. Prezident İlham Əliyev parlamentlərarası əlaqələrin ikitərəfli münasibətlərimizin daha da inkişaf etdirilməsində önəmini vurğulayıb.

Həmin ay Albaniya parlamentinin sədri İlir Meta da Azərbaycana gəlib. Prezident İlham Əliyevlə görüşdə İlir Meta Azərbaycan ilə əlaqələrin, o cümlədən TAP layihəsinin həyata keçirilməsinin Albaniya üçün çox əhəmiyyətli olduğunu bildirib. Azərbaycanın Albaniya ilə ikitərəfli münasibətlərə önəm verdiyini vurğulayan Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın Avropada, Asiyada, həmçinin Balkan regionunda fəal şəkildə investisiyalar qoyduğunu qeyd edərək, ölkəmizin Albaniya iqtisadiyyatının müxtəlif sektorlarına, o cümlədən enerji, inşaat sektorlarına sərmayə yatırması üçün əlavə imkanların nəzərdən keçirilməsinin mümkün olduğunu qeyd edib.

Azərbaycanın yerləşdiyi regionda geniş əlaqələrə malik olduğu dövlətlərdən biri də İran İslam Respublikasıdır. Əhalisinin böyük hissəsi azərbaycanlılardan ibarət olan bu ölkə ilə müstəqil Azərbaycan dövlətini ortaq, mədəni və mənəvi dəyərlər bağlayır. İran Prezidenti Həsən Ruhaninin noyabr ayında Azərbaycana rəsmi səfəri də iki ölkənin münasibətlərinin normal məcrada inkişafının təsdiqidir. Bu səfər həm də ondan xəbər verir ki, Azərbaycan və İran dövlətləri və onların xalqları arasında heç bir anlaşılmazlıq yoxdur. Aparılan səmərəli fikir mübadilələri göstərdi ki, iki ölkə arasında qarşılıqlı səmimiyyətə söykənən dostluq münasibətləri çox güclü və qırılmazdır. Hər iki dövlət bütün məsələlərə münasibətdə vahid mövqedən yanaşır.

Dekabrın 1-də Azərbaycana Əfqanıstan Prezidenti Məhəmməd Əşrəf Qani işgüzar səfər edib. Prezident İlham Əliyev bildirib ki, Azərbaycan və Əfqanıstan hər zaman beynəlxalq təşkilatlarda bir-birini dəstəkləyir. İqtisadi əməkdaşlıq üçün də yaxşı imkanlar mövcuddur, ticarət dövriyyəsi artır, bu sahədə yaxşı dinamika müşahidə olunur. Bu səfərdən sonra ticarət, investisiya, enerji və digər sahələrdə iqtisadi əməkdaşlığın genişləndirilməsi üçün əlavə tədbirlərin görüləcəyinə ümidvar olduğunu bildirən Prezident İlham Əliyev ölkələrimiz arasında təhsil sahəsində əməkdaşlığın da mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini vurğulayıb.

Dekabr ayında Serbiya Respublikasının parlamentinin sədri Maya Qoykoviçin və Malta Respublikasının Baş naziri Cosef Muskatın başçılıq etdikləri nümayəndə heyətləri Azərbaycana səfər edib. Onların Prezident İlham Əliyevlə görüşlərində ikitərəfli əlaqələrin və mövcud əməkdaşlığın genişləndirilməsi ilə bağlı məsələlər müzakirə edilib.

Ötən il müxtəlif beynəlxalq təşkilatların rəhbərləri də Azərbaycana səfər edərək Prezident İlham Əliyev və digər rəsmi şəxslərlə görüşüblər. Münxen Təhlükəsizlik Konfransının sədri Volfqanq İşingeri, Beynəlxalq Sülh İnstitutunun prezidenti Terye Röd-Larsenin, Dünya Bankının Cənubi Qafqaz regionu üzrə direktoru Henri Keralinin, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının baş katibi İyad bin Amin Mədəninin, Dünya Turizm Təşkilatının baş katibi Taleb Rifainin, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin prezidenti Tomas Baxın, Avropa Olimpiya Komitəsinin prezidenti Patrik Hikkinin, NATO baş katibinin yeni təyin olunmuş müavini Sorin Dukarunun, Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının baş katibi Xəlil Akıncının, ATƏT Parlament Assambleyasının prezidenti Ranko Krivokapiçin, İnsan Hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsinin sədri Din Şpilmanın, İSESCO-nun baş direktoru Əbdüləziz bin Osman əl-Tüveycrinin Azərbaycana səfəri zamanı aparılan danışıqlarda əməkdaşlığın əhəmiyyəti qeyd olunub.

Beləliklə, bu il ərzində Azərbaycana 8 ölkə (Gürcüstan, Monako, Fransa, İsveçrə, Türkiyə, İran, Bolqarıstan, Əfqanıstan) rəhbəri, 8 baş nazir (Bolqarıstan, Türkiyə, Kamboca, Gürcüstan, Malayziya, Yunanıstan, Monteneqro, Malta), 7 parlament sədri (Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Monteneqro, Rusiya, Albaniya, Serbiya) səfər ediblər. Ötən il Prezident İlham Əliyev 26 beynəlxalq təşkilatın rəhbər və nümayəndə heyətlərini qəbul edib. Ümumiyyətlə isə beynəlxalq təşkilatların və onların müxtəlif strukturlarının təmsilçiləri Azərbaycana 40-a yaxın səfər ediblər.

Rəşad CƏFƏRLİ,

Azərbaycan.-2015.- 18 yanvar.- S.2.