Qeyri-neft sektorunun inkişafı prioritet istiqamət olaraq qalır

Artıq uzun illərdir ki, Azərbaycan iqtisadiyyatının artım tempinə görə dünyanın qabaqcıl ölkələri sırasında öz layiqli yerini tutmaqdadır. Bunun başlıca səbəbi dünyanın əksər ölkələrini bürümüş iqtisadi və maliyyə böhranı dövründə belə Azərbaycanda xalqla iqtidar arasındakı birliyin sarsılmazlığı sayəsində ictimai-siyasi sabitliyin qorunub saxlanılması, enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsi və bütün iqtisadi proqramların uğurla həyata keçirilməsidir.

Prezident İlham Əliyevin Nazirlər Kabinetinin 2014-cü ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş iclasında qeyd etdiyi kimi, Azərbaycan son 11 il ərzində dünya dövlətləri arasında iqtisadi artım tempinə görə ən sürətlə inkişaf edən ölkədir. Bunu mötəbər beynəlxalq iqtisadi qurumlar da təsdiq edir. Davos İqtisadi Forumunun hesabatlarında Azərbaycan iqtisadiyyatının 2014-cü ildə rəqabətqabiliyyətliyinə görə dünyada 38-ci yerə layiq görülməsi bunun əyani sübutudur.

Keçən il ÜDM istehsalının 2,8, qeyri-neft sektorunun isə 7 faiz artması ölkə iqtisadiyyatının çoxşaxəli şəkildə tərəqqisinə güclü təkan verir. İnflyasiya da aşağı səviyyədədir - cəmi 1,4 faiz. Əhalinin pul gəlirləri isə 4,8 faiz artıb, yəni inflyasiyanı 3 dəfədən çox üstələyib ki, bu da əhalinin rifah halının ilbəil yaxşılaşması deməkdir. Artıq Azərbaycanda orta aylıq əməkhaqqı 450 manata yaxınlaşıb. Bundan başqa, ölkəmizin valyuta ehtiyatları 50 milyard dolları ötüb.

Bu gün dünyada iqtisadi, maliyyə və siyasi böhrana düçar olmuş, iqtisadiyyatı tam iflasa uğramış elə ölkələr var ki, onlara investisiya qoyulmur. Azərbaycan iqtisadiyyatına isə təkcə keçən il 27 milyard dollar həcmində investisiya yatırılıb. Onun 16 milyardı daxili, 11 milyardı xarici sərmayədir. Bu, ölkəmizdəki dinclik və əmin-amanlığın, Azərbaycanın xarici investorlar üçün cəlbedici olkəyə çevrilməsinin, onların dövlətimizə olan böyük inam və etimadının, həmçinin qoyduqları investisiyaların onlara dividend gətirəcəyinə əminliklərinin nəticəsidir. Bu həm də onu göstərir ki, Azərbaycan artıq dünya iqtisadiyyatının ayrılmaz bir parçasına çevrilib.

Azərbaycan iqtisadiyyatında qeyri-neft sektoru sanballı çəkiyə malikdir. Qeyri-neft sektoru isə əsasən ölkə əhalisinin yarısının yaşadığı bölgələrdə inkişaf etdirilir. Bu, həm də region əhalisinin məşğulluğuna, deməli, onların yaşayış səviyyəsinin yaxşılaşmasına şərait yaradır. Təkcə bir faktı qeyd edək ki, ötən il regionlarda 410 sənaye, kənd təsərrüfatı, xidmət və ticarət müəssisəsi istifadəyə verilib. 530-dan çox müəssisənin inşası isə davam edir. İl ərzində regionlarda həmçinin 190 tədris müəssisəsi, 60 tibb ocağı, 43 mədəniyyət və digər sosial obyektlər tikilib, yaxud əsaslı təmir olunub.

Dövlət investisiyaları hesabına Şəmkircay və Taxtakörpü su anbarlarının tikintisinin başa çatması, həmçinin son illər 600 kilometr uzunluğunda suvarma kanallarının, 136 kilometr uzunluğunda kollektor-drenaj şəbəkələrinin inşası, 365 subartezian quyusunun qazılması da region əhalisinin təsərrüfat və məişət problemlərinin həllində mühüm rol oynayır. Ötən il də meliorasiyanın inkişafına ayrılan dövlət vəsaitinin həcmi və əsaslı kapital qoyuluşu əvvəlki illərlə müqayisədə xeyli artmışdır. Şoranlaşmış sahələrdə meliorasiya işləri apararaq həmin sahələri əkin üçün yararlı hala salmaq, mövcud suvarma sistemlərini təkmilləşdirmək üçün Azərbaycanın yeni meliorasiya və suvarma proqramları var və dövlətin ayırdığı maliyyə vəsaitləri hesabına həmin proqramların icrası bu il də davam edəcək. Şəmkirdə yaradılan özəl pilot Aqroparkında isə kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı, emalı, qablaşdırılması, loqistik xidmətlərin göstərilməsi və hazır malların satışı üçün ölkə bazarına çıxarılması, eləcə də ixrac edilməsi prosesinin təşkili nəzərdə tutulub. Bundan savayı, kənd təsərrüfatına yararlı torpaqlardan və su resurslarından səmərəli istifadə edilməsi məqsədilə dövlətin dəstəyi ilə 12 rayonda 30 min hektardan artıq sahədə 19 iri fermer təsərrüfatı yaradılır. Hazırda iri fermer təsərrüfatlarında məhsuldarlıq hər hektardan 55 sentnerə çatır ki, bu da ölkə üzrə orta məhsuldarlıqdan azı 2 dəfə çoxdur.

Ötən il həmçinin Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən 5560 sahibkara 50 faizi qaytarılmış vəsait hesabına olmaqla 295 milyon manat güzəştli kredit verilib. Bu kreditlər hesabına reallaşan layihələr 12500-dən çox yeni iş yerinin açılmasına imkan yaradır. Fond tərəfindən maliyyələşdirilmiş güzəştli kreditlər hesabına 2014-cü ildə 39 iri istehsal, emal və infrastruktur müəssisəsi istifadəyə verilib. Bu il daha 81 müəssisənin istifadəyə verilməsi nəzərdə tutulub.

Ötən il əhalinin məşğulluq səviyyəsi də xeyli artmış, 123 min yeni iş yeri yaradılmış, işsizlik səviyyəsi 4,9 faizə, yoxsulluq səviyyəsi isə 5 faizə enmişdir.

Qarşıya qoyulmuş vəzifələrin uğurla həyata keçirilməsi torpağın hər qarışından düzgün və səmərəli istifadə etməyə, məhsuldarlığı xeyli artırmağa, kənd təsərrüfatı sahəsində daha yüksək nailiyyətlər əldə etməyə, əhalinin məşğulluq səviyyəsini yüksəltməyə və bütövlükdə ərzaq təhlükəsizliyini təmin etməyə imkan yaradır. Prezidentin qeyd etdiyi kimi, “Azərbaycan dünya iqtisadiyyatına çoxdan inteqrasiya edib, biz dünya iqtisadiyyatının bir parçasıyıq, belə uğurlu mənzərəni təmin etmək üçün, əlbəttə, böyük səylər göstərilməli, uzunmüddətli, düşünülmüş siyasət aparılmalı idi. Biz buna planlı, əsaslı şəkildı nail ola bilmişik. Bu nəticələr deməyə əsas verir ki, Azərbaycan bundan sonrakı illərdə də uğurla inkişaf edəcək”.

Zeynal VƏFA,

Azərbaycan.-2015.- 25 yanvar.- S.2.