Azərbaycan biz rusların da doğma yurdudur

Azərbaycanın ətirli güllərlə, göz oxşayan meyvə bağları ilə, sünbülündən ovuc dolan bərəkətli taxıl zəmiləri ilə əhatə olunmuş cənnətməkan bir guşəsində - Muğanın axar-baxarlı Privolnoye kəndində (Cəlilabad rayonu) dünyaya göz açmışam. Valideynlərim də, ulu babalarım da bu torpaqda doğulmuşlar və bu torpağın qoynunda uyuyurlar. Babalarımız 200 il əvvəl buraya Rusiyadan köçürülmüşlər.

İndiki nəsil bir vaxt babalarının Azərbaycana sürgün edilməsini qəzavü- qədər saysa da, bu gözəl, tolerant diyarda doğulmasını, böyüyüb boya-başa çatmasını, azərbaycanlılarla bir ailə kimi qaynayıb-qarışmasını tale töhfəsi kimi dəyərləndirir. Biz - Muğan rusları Allahımızdan, bizlərə öz doğma balası kimi qucaq açan müstəqil Azərbaycan dövlətindən, mərd, qonaqpərvər Azərbaycan xalqından hədsiz dərəcədə razıyıq. Bəlkə də xatırlamaq heç yerinə düşməz, amma həqiqət naminə deməliyəm ki, 1990-cı illərin əvvəllərində araqarışdıranlar, xüsusən də burada qulluq edən sovet ordusunun zabitləri bizdə qorxu, xof yaradıb, bu yerlərdən köçməyə təhrik edirdilər. O vaxtlar köçüb gedənlər də oldu. Müharibə, işsizlik təsirsiz qalmadı. Ulu öndər Heydər Əliyev xalqın çağırışı ilə siyasi hakimiyyətə gələndən sonra hər şey yenidən qaydaya düşdü.

O vaxtdan qayğısız, rahat, firavan yaşayırıq. Rayon mərkəzindən 21 kilometr cənubda, dağ ətəyində, kiçik bir çayın sahilində yerləşən Privolnoye (bu sözün tərcümədə mənası “geniş, açıq, sərbəst, firavan yer” anlamına gəlir) kəndində yaşayan ruslar özlərinin əzəli vətənlərindən çox-çox uzaq müsəlman əyalətində məhz istədikləri kimi yaşamaq imkanı qazanıblar. Bu xeyir-bərəkətli diyarda, ağsaqqal sözünə, ağbirçək öyüdünə böyük önəm verildiyi, dinindən, etiqadından asılı olmayaraq Allah bəndəsinə, Uca Tanrının yaratdığı insana xətir-hörmət bəslənildiyi bu mehriban diyarda kimsə bizə güldən ağır bir söz deməyib. Biz yerli əhali ilə can deyib, can eşitmişik, qaynayıb-qarışmışıq. Zaman-zaman qohumluq əlaqələrimiz yaranıb. Burada yaşayan əhalinin üz-gözü bir-birinə elə alışıb ki, elə qonşuluq münasibətləri qurulub ki, ayrı-seçkilikdən söz belə gedə bilməz.

Biz milli bayramlarımızı da, demək olar ki, bir yerdə keçiririk. Pasxa bayramında kulis (yağlı kökə), Maslenitsa (Pəhriz) bayramında isə blin (fəsəli) bişirir, bir yerə toplaşıb şənlənirik. Azərbaycanlı qonşularımıza bayram sovqatı göndəririk. Bu təntənələri Novruz bayramında da yaşayırıq, onu azərbaycanlılarla birgə keçiririk, sevincimizi bölüşürük. Biz, yerli ruslar ata-babalarımızın ənənələrinə sadiq qalaraq Novruz bayramı, axırıncı çərşənbə günləri azərbaycanlılar kimi həyətdə tonqal qalayır, “ağırlığım-uğurluğum burda qalsın” deyə odun üstündən atılır, səməni göyərdir, bayram aşı bişiririk. Bir də görürsən ki, axır çərşənbə axşamları azərbaycanlı uşaqlar rus qonşularının evlərinə papaq atıb hədiyyə alırlar. Bu uşaqların çoxu mənim öz balalarım, rəhbəri olduğum “Günəş” uşaq bağçasının yetirmələridir. Yeri gəlmişkən qeyd etmək istəyirəm ki, bizim “Günəş” uşaq bağçasında azərbaycanlı və rus millətindən olan 60-a yaxın uşaq tərbiyə alır. 1980-ci ildən bu bağçaya rəhbərlik edirəm. Uşaqların təlim-tərbiyəsi ilə ixtisaslı pedaqoqlar məşğul olur. Mən özüm Bakı Slavyan Universitetinin məzunuyam. Bu ali təhsil ocağının rus dili və ədəbiyyatı fakültəsini bitirmişəm. Tələbə yoldaşlarımın çoxu azərbaycanlılardır. Mehriban bir ailənin üzvləri kimi bir-birimizə hayan idik. Azərbaycanlı tələbə yoldaşlarım məni öz doğma bacıları qədər əzizləyirdilər. Aradan xeyli vaxt ötsə də, keçmiş tələbə yoldaşlarımla əlaqəni kəsməmişəm. Onların bir çoxu ilə əlaqə saxlayıram. Yaxşılıq, insanpərvərlik gördüyüm o Azərbaycan övladlarını necə unuda bilərəm?! Gənclik dostlarım tolerant, beynəlmiləlçi Azərbaycan xalqının ən gözəl insani dəyərlərinin daşıyıcılarıdır.

Azərbaycan xalqından öyrənib əxz etdiyim mənəvi keyfiyyətləri, xüsusən tolerant xüsusiyyətləri rəhbərlik etdiyim bağçada rus, azərbaycanlı uşaqlarına təlqin etməyə çalışmışam. Xoşbəxtəm ki, pedaqoji kollektivimizin zəhməti hədər getməyib. Beynəlmiləlçilik ruhunda tərbiyə etdiyimiz məzunlarımızın xoş sorağı ürəyimizi qürurlandırır. Onlar öz xeyirxah əməlləri ilə bir vaxt təlim-tərbiyə aldıqları bağçamızın adını yüksəklərə qaldırırlar. Heç uzağa getmək istəmirəm, mənim öz övladlarım, bağçamızın məzunları olan oğlum Oleq, qızlarım Natalya, Olqa fəaliyyət göstərdikləri əmək kollektivlərində xeyirxahlıq gördükləri Azərbaycanı ləyaqətlə təmsil edirlər.

Oleq mühəndisdir, Moskvada yaşayır, Olqa Stavropolda müəllimlik edir, Natalya isə ixtisasca texnoloqdur, Krasnodarda yaşayır. Onlar özlərini azərbaycanlı hesab edirlər. Suyu, havası, duz-çörəyilə böyüyüb boya-başa çatdıqları Azərbaycanı heç vaxt unutmurlar. Yaşadıqları ərazilərdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan təşkilatları ilə sıx əlaqə saxlayır, onların tədbirlərində fəal iştirak edirlər. Mənfur qonşularımız tərəfindən vətənimizin 20 faizdən çox ərazisinin işğal edildiyini dilə gətirir, torpaqlarımızın azad ediləcəyi günü gözləyirlər.

Xalqların, mədəniyyətlərin bir-birinə yaxınlaşıb qovuşmasında musiqinin, rəqsin, folklorun təsir imkanları böyükdür. Rəhbərlik etdiyim “Ruçeyek” rus folklor ansamblı həm rus, həm də Azərbaycanın milli bayramlarında maraqlı konsert proqramları ilə, məzəli, yumorlu “çastuşka”larla zəhmətkeşlər, məktəblilər qarşısında çıxış edərək onların əziz günlərini təbrik edir, tamaşaçılara xoş ovqat bəxş edir. Ansamblımızın oxuduğu nəğmələrdə dostluq, qardaşlıq, mehriban qonşuluq hissləri, müstəqil dövlətimizə, hökumətimizə, möhtərəm Prezident İlham Əliyevə dərin minnətdarlıq duyğuları ifadə olunur. Kollektivimiz 1987-ci ildə ulu öndər Heydər Əliyevin diqqət və qayğısı sayəsində Moskvada keçirilən Ümumittifaq xalq yaradıcılığı festivalının laureatı olmuş, 1993-cü ildə dahi rəhbərimizin andiçmə mərasimində çıxış etmişdir. Ulu öndərin şəninə qoşduğumuz “çastuşka”lar o zaman televiziya vasitəsilə bütün dünyaya yayımlandı. Heç vaxt unutmaram, andiçmə mərasimində verilən konsertdən sonra ulu öndər Heydər Əliyev səhnə arxasına gəlib uğurlu çıxışı münasibətilə ansamblımızın üzvlərini təbrik etdi, hamımıza yaradıcılıq uğurları arzuladı, gələcəkdə proqramımızı daha da zənginləşdirməklə bağlı kollektivin rəhbəri kimi mənə bir sıra dəyərli tövsiyələr verdi. Çox keçmədi ki, ulu öndərin xeyir-duası ilə mən “Əməkdar mədəniyyət işçisi” fəxri adına layiq görüldüm. O böyük insan bizi heç vaxt unutmurdu. Hər dəfə Cəlilabad rayonuna gələndə vaxt tapıb rus icmasının nümayəndələri ilə görüşərdi. Bu görüşlərin birində ulu öndərə dedim: “Heydər Əliyeviç, mənim atam yoxdur, Siz mənə ata əvəzi olmusunuz...”

Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, xatirəsini həmişə əziz tutduğumuz ulu öndər Heydər Əliyev təkcə mənə yox, ümumilikdə bütün privolnoyelilərə, həm də respublikamızda yaşayan azsaylı xalqların nümayəndələrinə: rus, yəhudi, talış, ləzgi, tat və digər icmaların təmsilçilərinə həmişə atalıq qayğısı göstərib, Azərbaycanda multikultural dəyərlərin tərəqqisinə yaxından kömək edib. Dərin iftixar hissi ilə qeyd etmək istəyirəm ki, bu mütərəqqi ənənə bu gün Heydər Əliyev siyasi kursunun layiqli davamçısı möhtərəm Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Mənim rəhbərlik etdiyim rus icmasına - 100 nəfərdən çox üzvü olan bu qurumun təşkilatlanmasına, səmərəli fəaliyyətinə göstərilən diqqət və qayğı buna canlı misaldır. İcmanın irəli sürdüyü məsələlərə, qaldırdığı təşəbbüslərə rayon rəhbərliyi həmişə isti münasibət bəsləyir, yaxından dəstək verir. Kəndimizdən xeyli aralı olan Livit su mənbəyinin 3 kilometr boru xətti təzələnib, nasoslar dəyişdirilib, 1 saylı orta məktəbin dam örtüyü yenisi ilə əvəzlənib, 2 saylı məktəb təmir edilib. Kənd bütünlüklə sayğaclaşdırılıb, elektrik enerjisi daimidir. Rus icmasının üzvləri bu işlərin görülməsində yaxından kömək ediblər. Yeri gəlmişkən qeyd etmək istəyirəm ki, icmamızın bütün üzvləri daimi işlə təmin olunmuşlar. Kəndimizdə 4 min 900 nəfər əhali yaşayır. Onlar əsasən, əkinçilik və heyvandarlıqla məşğul olurlar. Keçən il fermerlərimiz becərdikləri əkin sahələrindən bol taxıl, kartof, üzüm, tərəvəz, bostan məhsulları götürmüşlər. Bu il torpaq mülkiyyətçilərimiz daha çox məhsul əldə edəcəklər. Son on ildə yaşayış məntəqələrimizin siması xeyli dəyişmişdir. Cəlilabadın rayon mərkəzinin görünüşü füsunkar Avropa memarlığını xatırladır. 20-35 il bundan əvvəl xarici ölkələrə yaşamağa getmiş rusdilli soydaşlarımız indi qayıdıb vətənə gələrkən gördüklərinə heyran olurlar. Keçmiş şagirdlərimdən biri polkovnikdir, hərbçidir, Rusiyada yaşayır. Hər il gəlib bizi yad edir, rayonumuzda gördüklərini möcüzə hesab edir, deyir, bura elə Avropa kimi bir yerdir. O öz doğma vətəninə - Privolnoye kəndinə qayıdıb gəlmək istəyir. Deyir ki, doğulduğum Azərbaycan kimi yer, qonaqpərvər diyar heç harda yoxdur. Burada din, təhsil və mədəniyyətlə bağlı heç bir problem yaşanmır.

Azərbaycanın sürətli tərəqqisi, Cənubi Qafqazda güclü dövlət kimi tanınması ulu öndər Heydər Əliyevin uzaqgörən müdrük siyasətinin bəhrəsidir. Möhtərəm Prezident İlham Əliyev bu siyasəti uğurla davam etdirərək Azərbaycanı regionun iqtisadi mərkəzinə, beynəlxalq münasibətlər sisteminin mühüm faktoruna çevirmişdir. Qürur doğurası haldır ki, Azərbaycan dünyada sivilizasiyaların dialoq mərkəzi kimi tanınır. Ölkəmiz dini və milli tolerantlıq baxımından bölgə dövlətləri arasında liderlik edir. Azərbaycanın multikultural dəyərlərə verdiyi qiymətdən söz açarkən Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, Milli Məclisin deputatı, Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevanın bu sahədəki çoxşaxəli fəaliyyəti, ölkə xaricində belə fərqli dini inanclara mənsub müqəddəs məkanların, tarixi abidələrin qorunması istiqamətində gördüyü işlər göz önündə dayanır.

Vətən torpağımızın 20 faizi işğal altındadır. Suyunu içdiyimiz, çörəyini yediyimiz vətənimizin bu ağrı-acısı azərbaycanlı bacı-qardaşlarımız kimi, biz Azərbaycan ruslarını da üzür. Özümüzü azərbaycanlılardan ayrı təsəvvür etmirik. Biz rus icmasının üzvləri olaraq bədnam qonşularımızın işğalçılıq siyasətini pisləyirik. Və onlardan dərhal torpaqlarımızdan rədd olub getmələrini tələb edirik. Mən hələ 27 il bundan öncə icma rəhbəri, “Sodrujestvo” cəmiyyətinin üzvü kimi Azərbaycan nümayəndə heyətinin tərkibində Moskvaya gedərkən Rusiya xalq deputatları sovetinin I qurultayında bədnam erməni işğalı ilə əlaqədar öz vətəndaş mövqeyimi ortaya qoymuşam. Həmin missiyanın tərkibində Dağlıq Qarabağ hadisələri haqqında əsl həqiqəti qurultay nümayəndələrinə çatdırmışam. Erməni işğalçılarının bu il aprelin 2-dən başlayaraq törətdikləri təxribat icmamız tərəfindən qətiyyətlə pislənilmişdir. Şəhidlərimizə Allahdan rəhmət diləyirik. Dövlət başçımıza qəbul etdiyimiz müraciətdə səbrimizin tükəndiyini qeyd etmiş, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həll olunmasını istədiyimizi bildirmişik. Bu bildiriş bizim rus icmasının ürəyinin hökmünün ifadəsidir. Biz bu torpağın övladı kimi vətənimizin ərazi bütövlüyünə əl qaldıranlara “Çəkilin, rədd olun bu torpaqdan!” deyirik. Azərbaycan torpağı üstündə doğulub boya-başa çatan biz privolnoyelilər heç cür razı ola bilmərik ki, müqəddəs torpaqlarımız bədnam daşnakların ayaqları altında inildəsin.

Məlum olduğu kimi, 2016-cı il Prezident İlham Əliyev tərəfindən “Multikulturalizm ili” elan olunmuşdur. Biz bu ideyanı, nəcib çağırışı ürəkdən bəyənir, alqışlayırıq. Multikultural dəyərlərə böyük hörmətlə yanaşan Azərbaycanın tolerantlıq modeli dünya üçün bir nümunədir. Rus icması olaraq “Multikulturalizm ili” çərçivəsində bu dəyərli nümunənin təbliği istiqamətində rayonumuzun əlaqədar təşkilatları ilə birlikdə qəbul etdiyimiz tədbirlər planını uğurla həyata keçiririk. Bu yaxınlarda bizim “Ruçeyek” rus folklor ansamblı Lənkəran ictimaiyyəti qarşısında “Azərbaycan - mənim doğma vətənim” mövzusunda maraqlı konsert proqramı ilə çıxış etmiş, şəhərin ayrı-ayrı kollektivlərində görüşlər keçirmişdir.

Elə bu günlərdə Privolnoye kənd mədəniyyət evində bizim icmanın təşəbbüsü ilə tolerantlıq mövzusunda “dəyirmi masa” keçirilmiş, bu tədbir kənd sakinlərinə dərin təsir bağışlamışdır. Ölkəmizdə hər zaman dini, irqi, etnik dözümlülük olduğunu, əsrlər boyu müxtəlif dinlərə və millətlərə mənsub olan insanlara tolerant münasibət bəslənildiyini diqqətə çatdıran “dəyirmi masa” iştirakçıları bu faktın müstəqil Azərbaycan dövlətinin Konstitusiyasında da öz əksini tapmasından qürur duyduqlarını dilə gətirmiş, dövlətimizə, Prezidentimizə minnətdarlıqlarını bildirmişlər. Rus icmasından olan natiqlərimiz dərin iftixar hissi ilə belə bir fikri vurğulamışlar ki, kim Azərbaycanda tolerantlığın həyat tərzinə çevrildiyini görmək istəyirsə, buyurub bizim Privolnoye kəndinə gəlsin. Tolerantlığın Privolnoye modeli Azərbaycan xalqının ürəyinin böyüklüyünün əyani ifadəsidir. Biz, rus icmasının nümayəndələri fəxr edirik ki, belə bir humanist xalqla bir ailədə yaşayırıq. Biz qürur duyuruq ki, geniş ürəkli, halal duz-çörəkli Azərbaycan bizim doğma vətənimizdir!

Lübov DANİLOVA,

Cəlilabad rayonundakı Privolnoye kəndi “Günəş “ uşaq bağçasının müdiri, rus icmasının sədri, əməkdar mədəniyyət işçisi

Mədəniyyət.- 2016.- 9 iyun.- S. 9.