Dünya siyasi elitasında Azərbaycan
lideri
13 il öncə Azərbaycan
tarixinin İLHAM ƏLİYEV dövrü - güclü
dövlətçilik, davamlı inkişaf və modern
islahatlar mərhələsi başladı
Siyasi
lider fenomeni sabahına biganə olmayan hər bir xalqın
taleyində müstəsnalıq təşkil edir. Politoloji
baxımdan liderin meydana çıxması, yetişməsi, fəaliyyəti
obyektiv və universal hadisədir. Bu funksiyanı, adətən,
böyük nüfuzu, fəallığı, təşəbbüskarlığı,
enerjisi ilə fərqlənən, fitri idarəçilik
keyfiyyətlərinə malik olan seçilmiş insanlar yerinə
yetirirlər. Liderlik bir tərəfdən liderin cəlbedici
ideyalar irəli sürməsini, insanlara fəal və ciddi təsir
göstərməklə onları idarə etməsini, digər
tərəfdənsə liderə inanmağı, ona tabe
olmağı, xalqın onun ardınca getməyə hazır
olmasını, qəbul etdiyi qərarlarda bilavasitə
iştirakını əks etdirir.
Üç tarixi mərhələ
Real
siyasət də məhz belə siyasi liderlərin
davranışlarına, bütövlükdə cəmiyyət
həyatına təsir göstərən qərarlarına əsaslanır.
Bu reallıqlar fonunda beynəlxalq səviyyədə qəlibləşmiş
mülahizələrdən biri də odur ki, müstəqil Azərbaycanın
son illərdə Cənubi Qafqaz regionunda mühüm rolu və
mövqeyi ilə seçilən aparıcı dövlət
statusunda çıxış etməsi heç də sırf
respublikanın zəngin təbii sərvətləri ilə
şərtlənmir. Analoji tərəqqi yolu keçmiş
ölkələrdə olduğu kimi, Azərbaycanda da zəngin
təbii resursların xalqın mənafeyinə uyğun səmərəli
realizə edilməsi, hər bir fərdin maraq və mənafeyinə
cavab verən inkişaf strategiyasının həyata
keçirilməsi bilavasitə məhz siyasi lider amili ilə
bağlıdır.
Ümummilli
lider Heydər Əliyevin milli maraqları nəzərə
almaqla yürütdüyü siyasəti XXI əsrin
başlanğıcında bütün sahələrdə
layiqincə davam etdirən Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın
müstəqil dövlət kimi bölgədə və
dünyada layiqli yerini tapmasını, regional liderliyini təmin
edib.
Bu
gün Prezident seçilməsinin 13-cü ildönümü
tamam olan İlham Əliyevin rəhbərlik fəaliyyətini
ümumilikdə üç qrup üzrə təsnifatlaşdırmaq
olar.
1.
2003-2008-ci illər: İlham Əliyev Azərbaycan miqyasında
birləşdirici liderə çevrildi.
2.
2008-2013-cü illər: İlham Əliyev Cənubi Qafqazın
alternativsiz, MDB-nin isə nüfuzlu lideri kimi qəbul olundu.
3.
2013-cü ildən başlanan yeni mərhələ: İlham
Əliyev yeni dünya siyasi elitasında Azərbaycan təmsilçisi
olaraq, qlobal məkanın vacib siyasi aktorlarından biri kimi
çıxış edir.
1.
BİRLƏŞDİRİCİ LİDER
Qeyd
etdiyimiz kimi, İlham Əliyevin siyasi fəaliyyətinin
ayrı-ayrı mərhələləri onun təkcə Azərbaycanda
deyil, Cənubi Qafqaz, MDB və Avropa məkanında, ən nəhayət,
dünya miqyasında qəbul olunan fenomenal siyasi liderlik keyfiyyətlərini
qabarıq üzə çıxarıb. Bu kontekstdə
Prezident İlham Əliyevin 2003-2008-ci illəri əhatə edən
birinci prezidentlik dövrü, əsasən, onun liderlik keyfiyyətlərinin
məmləkətin ictimai rəyində birmənalı qəbulunu
şərtləndirən siyasi proseslərlə zəngin olub.
Siyasətin ön xəttində
Azərbaycan
cəmiyyətində vətəndaşlar son nəticədə
hər zaman real göstəriciləri qiymətləndirir:
ictimai rəyin siyasi vədlərə deyil, konkret faktlara qiymət
verməsi anlamında ictimai düşüncə kifayət qədər
sayıqdır. Bu mənada müstəqil dövlətçilik
ənənələrini davam etdirmək üçün
İlham Əliyevin ən real şanslara malik olduğunu təsdiqləyən
proseslər hələ yeni yüzilliyin əvvəlində Azərbaycanda
ictimai rəyin dəqiq seçiminin yəqinləşməsində
kifayət qədər həlledici rol oynadı. Ümummilli
liderin siyasət məktəbində yetişmiş peşəkar
diplomat kimi təmiz keçmişə, müasir lider imicinə
malik olması onun ictimai rəydə önə
çıxmasını şərtləndirən
başlıca məqamlar sırasında idi. ARDNŞ-in birinci
vitse-prezidenti, Milli Məclisin deputatı, Milli Olimpiya Komitəsinin
prezidenti, Yeni Azərbaycan Partiyası sədrinin birinci
müavini, Azərbaycanın AŞ PA-dakı nümayəndə
heyətinin rəhbəri statusunda göstərdiyi əzmkar fəaliyyət
İlham Əliyevi cəmiyyətin nəzərində daha da
ucaltdı.
Yarım
əsrə bərabər bir müddətdə Azərbaycanda
siyasət və dövlət xadimlərinin yetişməsində
müstəsna rol oynayan Heydər Əliyev fenomeni ilə birgəliyi,
Moskva Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunda mükəmməl
təhsil alması, bir neçə xarici dildə sərbəst
danışmaq vərdişinə yiyələnməsi, elitar
siyasi dairələrlə sıx təmasları, bu və ya
digər problem ətrafında müzakirələrin fəal
iştirakçısı kimi yetişməsi,
çağdaş Qərb liderlərinə xas imici, ən
başlıcası, təmiz reputasiyası, Olimpiya Hərəkatının
önündə dayanması İlham Əliyev fenomeninin cəmiyyət
üçün cəlbediciliyini artıran ən əsas amillərdən
idi. Digər siyasətçilərdən fərqli olaraq onun
siyasi portretində peşəkar siyasətçi,
bacarıqlı iqtisadçı, təcrübəli diplomat,
yüksək idarəçilik vərdişlərini
özündə birləşdirmiş qətiyyətli rəhbər
cizgiləri üst-üstə düşür, İlham
Əliyevin ictimai rəydəki müsbət siyasi
obrazını şərtləndirirdi.
Bütün
həyati əhəmiyyətli sahələrdə dinamik
inkişafa yol açan 2003-cü ilin 15 oktyabr seçkiləri
nəticə etibarilə cəmiyyətin bütün təbəqələrinin
mənafelərini özündə ehtiva edən Heydər
Əliyev siyasi kursunun davamlılığını və
alternativsizliyini şərtləndirən amillərin sosial
sifarişə əsaslandığını sübuta yetirdi.
Məhz bu seçkilərdə xalqın böyük
etimadını qazanaraq dövlət başçısı
seçilmiş İlham Əliyevin 2003-2008-ci illərdəki
birinci prezidentlik dövrü siyasi özünütəsdiq
anlamında mühüm mərhələ oldu.
Ölkədəki
islahatların davamlılığı,
ardıcıllığı, uğurla başa
çatdırılması zərurəti hakimiyyət
estafetinin bu xətti dəstəkləyən və uğurla
başa çatdırmağa qadir yeni praqmatik liderə -
İlham Əliyevə ötürülməsini diktə
edirdi. Heydər Əliyev kimi böyük dühanın siyasi məktəbində
yetkinləşən, zəngin dövlətçilik məktəbi
əxz edən, müasir bilik və təcrübəyə yiyələnən
bu kamil şəxsiyyət ulu öndərin layiqli siyasi varisi
olmaq üçün, ilk növbədə, xalqın dəstəyinə
güvənirdi.
Birinci
prezidentliyi dövründə gənc liderin daxili və xarici
siyasətin bir çox sahələrində, o cümlədən
cəmiyyət həyatı üçün mühüm əhəmiyyətə
malik digər sferalarda üzərinə
götürdüyü missiyanı uğurla həyata
keçirməsi, siyasi proseslərə realist yanaşma tərzi,
analitik təfəkkürə əsaslanan
çıxışları ölkə hüdudlarından kənarda
da böyük maraq doğururdu. Prezidentin ilk gündən
dövlətçiliyin, ictimai-siyasi sabitliyin təmini istiqamətində
həyata keçirdiyi prinsipial addımlar dövlət
başçısının ekstremal situasiyalara hazır qətiyyətli
lider olduğunu birmənalı təsdiqləyirdi.
2003-cü
ilin postseçki mərhələsinin nihilist, radikal və
ziddiyyətli siyasiləşmə ilə müşayiət
olunmasına rəğmən İlham Əliyev siyasi iradə
göstərərək dağıdıcı meyillərin
qarşısını əzmkarlıqla aldı, ölkənin
yenidən xaos və anarxiya bataqlığına
yuvarlanmasına yol vermədi. Seçki ərəfəsində
və sonra respublikada ictimai-siyasi sabitlik əleyhinə yönəlmiş
xarici və daxili təzahürlərin qətiyyətlə
aradan qaldırılması dövlət
başçısının xalqın dəstəyinə
arxalanan, dövlətçiliyin müdafiəsi
üçün zəruri keyfiyyətlərə malik lider
olduğunu sübuta yetirdi.
İlham
Əliyevin 2003-2008-ci illərdə ölkədə siyasi
barışığın, vətəndaş həmrəyliyinin
və sülhünün təmin olunması, əksqütblü
qüvvələr arasında etimad mühitinin
formalaşdırılması istiqamətində
atdığı qətiyyətli addımlar onun lider
obrazını şərtləndirən amillər
sırasında xüsusi vurğulana bilər. Dövlətə
qarşı ağır cinayətlərdə ittiham olunub
adı qondarma “siyasi məhbus” siyahısından
çıxmayan cinayətkarların əfvi cəmiyyətdə
iqtidar əleyhinə qeyri-sivil mübarizəni dövlət və
dövlətçilik əleyhinə müharibəyə
çevirən insanlara milli barış mesajı oldu.
İlham
Əliyev bu addımların mahiyyətini ölkə ictimaiyyətinə
çox düzgün, dürüst şəkildə izah
edirdi: “Mənim üçün hər bir vətəndaş əzizdir.
Mən keçmişlə bugünün arasında
görünməyən bir xətti görürəm.
Keçmişdə çox səhvlər olub, Azərbaycan vətəndaş
müharibəsi həddində olub. Mən cinayət törətmiş
şəxsləri də azad etmişəm. Ona görə yox
ki, hesab edirəm onlar siyasi məhbusdur. Mən Azərbaycanda
qarşıdurma əhvali-ruhiyyəsinin aradan
götürülməsini istəyirəm. Bizim
qarşımızda yeni vəzifələr durur, ölkəmizi
inkişaf etdirməliyik, insanlarımızı səfərbər
etməliyik. Biz milli barışığa nail olmuşuq və
gərək bunu gücləndirək. Keçmiş ədavət
və ziddiyyətlər tarixdə qalsın. Bu, mənim niyyətimdir”.
Sabitləşmə və
inkişaf dövrü
İlham
Əliyevin birinci prezidentlik dövrü şübhəsiz ki,
mühüm siyasi hadisələrlə, mürəkkəb və
çətin proseslərlə zəngin oldu və indi
tariximizin ən məsuliyyətli mərhələlərindən
biri kimi səciyyələnir. Bu müddətdə Prezidentin rəhbərliyi
altında həyata keçirilən iqtisadi inkişaf və
demokratikləşmə prosesləri əlahiddəliyi ilə
xüsusi seçilir.
2003-2008-ci
illərdə respublikada elmi əsaslara söykənilməklə
həyata keçirilən siyasət sabit iqtisadi və siyasi
sistemin yaradılmasına, sosial vəzifələrin həllinə,
əhalinin sosial-rifah halının və alıcılıq
qabiliyyətinin yüksəldilməsinə, cəmiyyətdə
ictimai konsensusun əldə edilməsinə yönəldi.
Qazanılan nailiyyətlər Azərbaycanın davamlı və
sonu görünməyən demokratiya magistralında uğurla
irəliləməsinə, dünya miqyasında nüfuzunu
yüksəltməsinə, özünüifadəsinə
geniş imkanlar yaratdı.
2003-2005-ci
illərdə bəzi MDB dövlətlərinə -
Gürcüstan, Ukrayna və Qırğız Respublikasına
zorla ixrac edilən “məxməri inqilab”lar təsdiqlədi ki,
demokratik proseslərin inqilabi yolla sürətləndirilməsi,
kor-koranə transferi xalqlara yaxşı heç nə vəd
etmir. Bu reallığı düzgün dəyərləndirən
Prezident İlham Əliyev haqlı olaraq bəyan edirdi ki, hər
bir ölkənin daxilində mütləq demokratik proseslərin
getməsinə real zəmin yaradılmalı, tətbiq olunan
yeniliklər ictimai şüur tərəfindən tam şəkildə
mənimsənilməlidir. Bu yanaşma tərzi öz
iddiasını dünyaya qəbul etdirməyə
çalışan, milli məxsusluğa arxa çevirib
dünyaya yeni mövcudluq üsulu vermək istəyən
ayrı-ayrı siyasi mərkəzlərə, alimlərə,
fikir sahiblərinə ən tutarlı cavab olmuşdur.
2003-cü
ilin prezident seçkiləri siyasi sistemin demokratik
transformasiyasında siyasi mədəniyyəti sarsılmaz ənənəyə
çevirdi, Azərbaycanda demokratik dövlət
quruculuğunun siyasi-intellektual fenomeni səviyyəsinə
yüksəltdi, ölkədə davamlı və işlək
siyasi texnologiyanın gerçəkləşməsinin
başlanğıcı qoyuldu. 2003-2008-ci illər həm də
Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün keyfiyyətcə
yeni və həlledici mərhələ oldu, bütün sahələrdə
kardinal islahatların aparılmasına siyasi, hüquqi və
maddi zəmin hazırlandı.
Güclü,
mobil və yüksək iş qabiliyyətli komandaya malik olan
dövlət başçısı hökumət
qarşısında duran prioritet vəzifələri
düzgün müəyyənləşdirməklə, yeni
dövrün ən səciyyəvi cəhəti kimi, ilk
növbədə, milli iqtisadiyyatda struktur dəyişikliklərinə
nail olmağın, kəmiyyət dəyişikliklərini
keyfiyyət müstəvisinə keçirməyin zəruriliyini
önə çəkdi. Bu dövrdən respublikamızda
formalaşmaqda olan yeni makroiqtisadi mühit - ümumi daxili məhsulun
ilbəil artımı, milli iqtisadiyyatda sahibkarlar sinfinin
mövqelərinin əsaslı şəkildə güclənməsi,
beynəlxalq iqtisadi münasibətlər sisteminə uğurlu
transformasiya, habelə qlobal enerji-kommunasiya, innovasiya layihələrinin
həyata keçirilməsi nəticə etibarilə demokratikləşmə
və vətəndaş cəmiyyəti təsisatlarının
sürətli inkişafına, tətbiq olunan mütərəqqi
yeniliklərin total şüurda mənimsənilməsinə
imkan yaratdı.
İlham
Əliyevin xaraktercə sadə və səmimi, praktik siyasətçi
olması ilk dövrdən onun sıravi vətəndaşlarla
təmaslarında qabarıq üzə çıxdı.
Prezident bütün müdrik rəhbərlərə xas
qabiliyyətlə hər kəslə dil tapmağa, dövlət
məmurları ilə sadə vətəndaşlar
arasındakı psixoloji səddi aradan götürməyə
nail oldu. Bütün bunlar dövlət rəhbərinə
xalqın böyük rəğbətini, inamını
qazandırdı, böyük layihələri qısa zamanda
gerçəkləşdirmək imkanı yaratdı. İlham
Əliyev ulu öndər Heydər Əliyevin həyata
keçməmiş arzularını praktik şəkildə
gerçəkləşdirməklə rəhbərlik
missiyasının öhdəsindən layiqincə gəldi.
İlham
Əliyevin 2003-2008-ci illərdə həyata keçirdiyi kadr
dəyişiklikləri, məmurlara, dövlət rəsmilərinə
fəaliyyətlərini məhz vətəndaşların mənafelərinin
müdafiəsi, onların problemlərinin həlli istiqamətində
qurmaları barədə qəti tapşırıqlar verməsi
ictimai fikirdə demokratik inkişafa xidmət edən
islahatların uğurla gedəcəyinə böyük inam
yaratdı. Dövlət başçısı idarəçiliyin
təkmilləşdirilməsi prosesini daim diqqət mərkəzində
saxlamaqla, cəmiyyətin inkişaf qanunauyğunluqlarından
irəli gələrək yeni, çevik və işlək
strukturların yaradılmasını da vacib saydı və
bunu uğurla həyata keçirdi.
İlham
Əliyev birinci prezidentliyi dövründə milli maraq və həqiqi
müstəqillik anlayışlarının Azərbaycan
üçün həyati əhəmiyyət
daşıdığını, respublikamızın
hansısa güc mərkəzinin təsiri altına
düşməyəcəyini, hərbi-siyasi platsdarm rolunu
oynamayacağını sübuta yetirdi.
2003-2008-ci
illərdə Prezident İlham Əliyevin ictimai rəydəki
fenomenal lider obrazını möhkəmləndirən
mühüm amillərdən biri də respublikamızın
iştirakı ilə gerçəkləşdirilən qlobal
enerji-kommunasiya layihələri oldu. Məhz bu dövrdə
Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Bakı-Tbilisi-Ərzurum neft-qaz kəmərləri
reallaşdırıldı, Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu xəttinin
inşası ilə bağlı prinsipial razılıq əldə
edildi, “Şahdəniz-1” qaz yatağının istismarına
başlanıldı. Bu mərhələ həm də neft-qaz
gəlirləri ilə paralel şəkildə iqtisadiyyatın
qeyri-neft sektorunun sürətli artımı,
respublikamızın ümumi daxili məhsulun artım tempinə
görə bir neçə il ərzində dünya liderliyini
qoruyub saxlaması, büdcə gəlirlərini əhəmiyyətli
dərəcədə artırması kimi mühüm iqtisadi
nailyyətlərlə zəngin oldu.
2. CƏNUBİ QAFQAZIN
ALTERNATİVSİZ, MDB-nin NÜFUZLU LİDERİ
Hər
bir xalq öz müqəddəratını, gələcək
taleyini hansısa əlverişli situasiyada yaranmış məsuliyyətli
seçim şansı əsasında müəyyənləşdirir.
Azərbaycanın çağdaş tarixinə əlamətdar
hadisələrdən biri kimi düşmüş 2008-ci ilin
15 oktyabr seçkiləri də xalqın müdrik, dəyişməz
seçiminə əsaslandı və ölkə vətəndaşları
növbəti dəfə Heydər Əliyev siyasi kursunun zəfərinə,
təntənəsinə səs verdilər. Ölkə vətəndaşlarının
15 oktyabr tarixi seçimi obyektiv reallıqla şərtləndi,
Azərbaycan xalqı onu uğurlu sabaha, təminatlı gələcəyə
aparan, hər bir fərdin maraq və mənafeyini özündə
ehtiva edən çoxşaxəli siyasətə etimad göstərdi.
Tam müstəqil siyasət - tam
müstəqil dövlət
Ümumilikdə
2008-2013-cü illərdə Avratlantik məkana inteqrasiya kursunu
gücləndirərək siyasi mühitin
liberallaşdırılması, demokratik proseslərin dərinləşdirilməsi
istiqamətində mütərəqqi islahatları inamla davam
etdirən Azərbaycan həyata keçirdiyi uğurlu
diplomatiya sayəsində regionun lokomotiv dövlətinə
çevrildi. Sivil dünyanın qəbul etdiyi meyarlara cavab verən
xarici siyasət yürüdən respublikamız
özünün Cənubi Qafqaz regionundakı əhəmiyyətli
ərazi, geostrateji və geoiqtisadi üstünlüklərindən
maksimum faydalı şəkildə yararlandı, diplomatik fəaliyyət
sahəsində hər bir mərhələ üçün
qarşıda duran hədəfləri düzgün müəyyənləşdirdi.
Azərbaycanın
öz diplomatiyasında dünyanın fövqəlgüc mərkəzlərinin
regionda toqquşan maraqlarını optimal şəkildə
uzlaşdırması, ayrı-ayrı dövlətlərlə
münasibətlərdə bərabərhüquqlu tərəfdaşa
çevrilməsi, beynəlxalq təşkilatlarla
qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq əlaqələri
qurması, ən başlıcası, milli mənafeyini
lazımi səviyyədə müdafiə etməsi məhz
İlham Əliyevin fenomenal liderlik keyfiyyətləri ilə
şərtlənirdi.
Prezident
İlham Əliyev məhz bu mərhələdə Cənubi
Qafqazın şəriksiz siyasi gücü, MDB-nin isə
nüfuzlu lideri kimi qəbul olunmağa başladı, eyni
zamanda dövlət başçısının dünyada,
xüsusən də Avropada siyasi nüfuzu yüksəldi.
Prezident İlham Əliyevin ikinci prezidentilk dövrünün ən
parlaq nəticəsi Azərbaycanın, sözün əsl mənasında,
tam müstəqil siyasət yürüdən ölkə kimi
tanınması oldu.
Postsovet
məkanında “məxməri inqilab dalğaları” üzərində
hakimiyyətə yiyələnmiş bəzi “liderlər”in
zorakı yolla hakimiyyətdən uzaqlaşdırılması,
bəzilərinin hətta öz ölkələrinin
parçalanmasına gətirib çıxarmış ciddi
siyasi səhvlərə yol verməsi fonunda Azərbaycan öz
praqmatik, qətiyyətli liderinin rəhbərliyi altında
daxili sabitlik və dinamik inkişaf xəttini qoruyub saxladı,
qlobal maliyyə-iqtisadi böhranı şəraitində
makroiqtisadi irəliləyişlərə nail oldu. İlham
Əliyevin yürütdüyü məqsədyönlü
daxili və xarici siyasət nəticəsində müstəqil
Azərbaycan dövlətinin öz siyasi dəst-xətti,
dövlətçilik siması, milli inkişaf yolu
formalaşdı.
2008-2013-cü
illərdə sosial-iqtisadi modernləşmənin yeni keyfiyyət
mərhələsinə uğurla transformasiya edən Azərbaycanın
bütövlükdə regionda əsas dövlətə
çevrilməsi, ilk növbədə, elmi əsaslar üzərində
irəli sürülmüş milli iqtisadi inkişaf
strategiyası ilə şərtlənirdi. Ölkə
başçısının rəhbərliyi altında son illər
ardıcıl və sistemli şəkildə həyata
keçirilən çoxşaxəli islahatlar cəmiyyətin
bütün strateji əhəmiyyətli sahələrində
müsbət dəyişikliklərə səbəb olmaqla hər
bir ölkə vətəndaşının taleyində
müstəsna rol oynadı, respublikamızı davamlı
uğur yoluna çıxartdı. Bütün bunların nəticəsi
olaraq Azərbaycan həm də formalaşmaqda olan özünəməxsus
inkişaf modeli ilə beynəlxalq iqtisadi mərkəzlərin,
aparıcı maliyyə institutlarının diqqət mərkəzində
oldu.
Respublikamız
bu müddətdə Şərqlə Qərbi birləşdirən
bütün optimal nəqliyyat-kommunikasiya xətlərinin,
habelə neft və qaz boru kəmərlərinin keçdiyi əlverişli
tranzit məkan kimi təkcə Avropa üçün deyil, həm
də Uzaq Şərq üçün strateji əhəmiyyətini
daha da artırdı. Bu da təsadüfi deyil ki, respublikamız
hazırda Avropa və dünya miqyasında geosiyasi və
geoiqtisadi maraqlarını təmin etmək imkanları əldə
edib. Hələ 2011-ci ilin oktyabrında respublikamızın
sivil dünyanın hüquqi-siyasi atmosferinin müəyyənləşməsində
mühüm rolu olan Birləşmiş Millətlər Təşkilatının
(BMT) Təhlükəsizlik Şurasının üzvü
seçilməsi, o cümlədən AŞ PA-ya sədrlik etməsi
bütövlükdə müasir tariximizin ən əlamətdar,
qürur doğuran hadisələrindən biri kimi yadda
qalıb. Bu hadisə, ilk növbədə, rəsmi
Bakının son dərəcə sabit və uğurlu, eyni
zamanda sivil birgəyaşayış normalarına əsaslanan
tarazlı xarici siyasət yürütdüyünü təsdiqləməklə
yanaşı, müstəqil Azərbaycanın beynəlxalq
miqyasda artan nüfuzunun parlaq təcəssümü oldu.
Son
illər mühüm beynəlxalq tədbirlərin
keçirilməsində Bakı şəhərinə
üstünlük verilməsi də respublikamızın beynəlxalq
nüfuzunu daha da yüksəldir. Aşkar görünür
ki, Azərbaycan sülh, iqtisadi tərəqqi və əməkdaşlıq
paytaxtı kimi tanınmağa başlayır. “Eurovizion - 2012”
musiqi yarışmasının Bakıda yüksək səviyyədə
təşkili də respublikamızın Avropada
tanıdılması və nüfuzunun yüksəldilməsi
baxımından əhəmiyyətli tədbirlərdən
oldu.
Demokratikləşmə xətti
prioritet olaraq qalır
İlham
Əliyevin ikinci prezidentilyi dövründə respublikada
müşahidə olunan dinamik iqtisadi tərəqqi ilə
paralel şəkildə demokratik-hüquqi islahatların da
dönmədən davam etdirilməsi, bu iki təmayülün
ümumi strateji inkişaf kursunun prioritet xətti kimi nəzərdən
keçirilməsi Azərbaycanın qlobal miqyasda nüfuzunu
artırdı, ona etimadı gücləndirdi.
2008-2013-cü
illərdə ölkə iqtidarının milli maraqlara əsaslanan
siyasəti, iqtisadi inkişaf və demokratikləşdirmə,
hüquqi dövlət quruculuğu, effektiv diplomatiya istiqamətində
ardıcıl və məqsədyönlü fəaliyyəti
milli müstəqilliyin praktik olaraq gerçəkləşdirilməsini
təmin etdi. Prezident İlham Əliyev Azərbaycanda dövlət
idarəçiliyinin özünəməxsus mükəmməl
sistemini formalaşdırdı, bu sistemin xalqın mənafeyinə
uyğun intensiv fəaliyyətini təmin etdirdi. Dövrün
tələblərinə uyğun
formalaşdırılmış bu sistem respublikamızın
sürətli sosial-iqtisadi tərəqqisinə, siyasi sabitliyə,
vətəndaş sülhünə, insanların maddi rifah
halının yaxşılaşmasına, ölkəmizdə
demokratiyanın inkişafına yönəlmiş
mühüm qərarlara, habelə bu qərarların
icrasına xalqla birgə nəzarət formuluna əsaslanır.
Azərbaycan
bu gün dünyanın siyasi xəritəsində kiçik
nöqtə kimi görünür. Fəqət, son illərin
geosiyasi və geoiqtisadi xəritəsində
respublikamızın müstəsna mövqeyə malik
olması obyektiv həqiqətdir. Birmənalı demək olar
ki, ölkəmizin dünya siyasətinin mühüm həlqəsinə,
qlobal proseslərdə mühüm aktora çevrilməsi
İlham Əliyevin nüfuzlu dövlət xadimi, qətiyyətli,
xalqının mənafeyni hər şeydən uca tutan lider
olması ilə şərtlənir. “Bizim sözümüz,
bizim imzamızdır”, - deyən Prezident İlham Əliyevin
uğurlu enerji diplomatiyası 2008-2013-cü illərdə TAP,
TANAP
kimi qlobal layihələrin reallaşmasına,
respublikamızın Avropanın enerji təhlükəsizliyinin
təminatında vacib ölkəyə çevrilməsinə
imkan yaratdı.
Bu
gün postsovet məkanı ölkələrinin dünyada
tanınan, lakin birmənalı qəbul edilməyən liderlərindən
fərqli olaraq Prezident İlham Əliyevin siyasi nüfuzu kifayət
qədər yüksəkdir.
Beynəlxalq
ictimaiyyət son illərdə İlham Əliyevi məhz
öz sözü, mövqeyi olan, xalqının
maraqlarını uca tutan, beynəlxalq münasibətlərdə
sivil əməkdaşlığa, etibarlı tərəfdaşlığa
yüksək dəyər verən praqmatik təfəkkürlü
lider kmi qəbul edir.
Azərbaycan
Prezidenti öz xalqının tərəqqisinin, dövlətinin
sabitliyinin, müstəqilliyinin tərənnümçüsü
olan liderdir. İlham Əliyev Avropada və dünyada demokratik
prinsiplərə dəyər verən, ikili standartlara “yox” deyən,
beynəlxalq hüquqa hörmətlə yanaşan və bunu
başqalarından da tələb edən qətiyyətli
dövlət rəhbəri kimi tanınır, şəxsiyyətinə
böyük hörmət və etimad göstərilir.
3. YENİ DÜNYA
DÜZƏNİNDƏ GÜCLÜ AZƏRBAYCAN
2013-cü
ildən başlayan və uğurla davam edən
üçüncü prezidentliyi dövründə İlham
Əliyevin dünya miqyasında mühüm siyasi aktorlardan
birinə çevrilməsi prosesi sürətlənib. Son illər
Azərbaycanın ciddi nailiyyətlər əldə edərək
bütün sahələrdə sürətlə modernləşməsi,
milli maraq və mənafeyini qətiyyətlə müdafiə
etməsi fonunda perspektiv üçün qarşıya qoyulan
hədəflər də mahiyyətcə dəyişib. Onu da
nəzərə alaq ki, son üç illik dövr qlobal
miqyasda davam edən kütləvi böhranlarla müşayiət
olunur ki, bunlar da respublikamıza təsirsiz
ötüşmür və proseslər İlham Əliyevin
böyük fədakarlığını, yüksək
liderlik keyfiyyətlərini indi daha aydın büruzə verir.
Aydın
hədəflərə doğru
İlham
Əliyev üçüncü prezidentliyinin ilk dövründə
Azərbaycanı inkişaf etmiş dövlətlər səviyyəsinə
çatdırmağı əsas hədəf kimi elan
etmişdi. Prezident bunu sadəcə deklorativ bəyanatlarla ifadə
etmir, onun icra mexanizmlərinin müəyyənləşdirilməsi
istiqamətində də konkret addımlar atır. Dövlət
başçısının “Azərbaycan 2020: gələcəyə
baxış” İnkişaf Konsepsiyasının təsdiq edilməsi
haqqında” sərəncamından başlayaraq bu günə qədər
sosial-iqtisadi sahədə imzalanması davam edən
çoxsaylı hüquqi sənədlər yeni islahatlar
kursunun bariz nümunələridir.
Ölkə
başçısı Azərbaycanın bugünkü dinamik
inkişafı ilə arxayınlaşmağı düzgün
saymır. Yeni inkişaf konsepsiyasının məqsədi
respublika iqtisadiyyatındakı pozitiv meyilləri daha da sürətləndirmək
və mövcud potensialı davamlı inkişaf naminə tam səfərbər
etməkdir. Azərbaycan indi öz inkişafının yeni
keyfiyyət dönüşü mərhələsini
yaşayır və bunu mümkün edən əsas amil məhz
düzgün hədəflər, onların davamlı
reallaşdırılmasından irəli gələn nəticələrdir.
Bu siyasətin gedişində yalnız konkret ölkə
miqyasında deyil, bütövlükdə regionda və
dünyada proseslərin axarını yeni məcraya yönəldə
biləcək tarixi qərarlar verilir.
Müstəqil
Azərbaycanın yeni inkişaf mərhələsinin əsas
tələbi qarşıda duran məqsədlərin yüksək
səviyyəli, çoxşaxəli olması, zamanın
çağırışlarına cavab verməsi ilə
bağlıdır. Bu məqsədlərə nail olmaq
üçün ciddi elmi əsaslara söykənən
müasir idarəetmə üsullarının tətbiqi, eləcə
də strateji yanaşmaların daha uzunmüddətli
dövrü əhatə etməsi zərurəti yaranır.
Respublikamız yeni dünya nizamının tələb etdiyi vəzifələrin
həyata keçirilməsi prosesində öz zəngin
imkanlarından səmərəli yararlanır, insan və təbii
resurslarına, sosial-iqtisadi bazasına, yerləşdiyi ərazinin
təbii-coğrafi şəraitinə güvənərək
müasir cəmiyyət formalaşdırılması prosesini
uğurla həyata keçirir. Dünyanın iqtisadi cazibə
və təsir mərkəzinin Qərbdən Şərqə
yönəldiyi bir tarixi dönəmdə Azərbaycanın
strateji önəmi və bənzərsizliyi onun Avropa ilə
Asiyanın qovuşuğunda yerləşməsi, iqtisadi əməkdaşlıq
və dialoq məkanına çevrilməsi ilə şərtlənir.
Bu sırada ölkəmizin kosmos dövlətinə
çevrilməsi də xüsusi və zəruri əhəmiyyət
daşıyır.
Və
şübhəsiz ki, bütün bu proseslərin
aparıcı qüvvəsi məhz İlham Əliyev və
onun məqsədyönlü inkişaf strategiyasıdır.
İlham Əliyev nümunəsi
Azərbaycan
iqtisadi inkişafın ən kamil modellərindən birinə
sahib olmaqla bərabər, ictimai sabitliyi qorumağın, milli
dövlətçiliyin kənar təsirlərdən
mühafizəsini effektiv təşkil etməyin də mükəmməl
nümunəsini yaradıb. Dünyada tolerantlıq və
multikulturologiya sahəsində də öncüllük məhz
ölkəmizə aiddir.
Azərbaycanın
gücü, nüfuzu dinamik artır və bu da, şübhəsiz
ki, yeni dünya düzənində əsas
bölüşdürücü-payçılar statusuna
zorakılıqla yiyələnmiş qüvvələri-dövlətləri
təmin etmir. Çünki Azərbaycanın gücü yalnız
vətəndaşlarının sosial rifahının
artmasına, ölkənin iqtisadi potensialının yüksəlməsinə
deyil, həm də milli siyasətinin daha da qətiyyətli
axar almasına təkan verir. Bu gün məmləkətimiz
artıq fövqəlgüclər arasında tarazlı siyasət
yürütmür, tam əksinə, münasibətlərdə
müstəqil dövlətçiliyin mənafeləri
baxımından ancaq öz maraqlarının təminini və
qorunmasını prioritet sayır.
Bu
cür yanaşma Prezident İlham Əliyevin siyasi kursunun əsas
məramıdır. Bu baxımdan da Azərbaycana və bu
dövlətin rəmzi olan Prezidentə qarşı artıq
total miqyas alan beynəlxalq qarayaxma kampaniyasını hardasa təbii
də saymaq olar. Yəni Azərbaycan və onun Lideri dünya
miqyasında kütləvi hal alan bir tendensiyaya - öz müstəqilliyini
tam olaraq hansısa dövlətin patronajlığı
altına vermək, yaxud da istiqlalını məhdudlaşdıran
“birliklərə” qoşulmaq dalğasına
qarşıdır. Bu dalğaya qarşı gələnləri
isə eyni aqibət gözləyir: qlobal böhtan, qarayaxma
kampaniyası.
İlham
Əliyev Azərbaycanın müstəqilliyinə zərrə
qədər də olsa xələl gətirəcək
hansısa bir təklifi nəinki müzakirə etməyə,
heç onun ilk cümləsini belə oxumağa razı deyil
və bu mövqeyini ən sərt formada dəfələrlə
bildirib.
Prezident
üçün toxunulmaz mövzuların başında dayanan
iki əsas məsələ - müstəqillik və
Qarabağ probleminin həllində güzəşt mövqeyi
təəssüf ki, dövlətimizi və liderimizi geriyə
addım atmağa çalışan qüvvələrin əlində
manipulyasiya obyektinə çevrilib.
Artıq
tam aydınlaşan faktdır ki, Azərbaycana və Prezidentə
qarşı yönələn hər bir böhtanın, qərəzin
arxasında qarayaxmanın sifarişçilərinin məhz
İlham Əliyevdən eşitdiyi “yox!” sözü
dayanır.
Bu
kimi təkliflərə “baş üstə”, “böyük məmnuniyyətlə”
deyib razılaşan və nəticədə, dövlətlərini
forposta çevirən, xalqlarını müharibələrə
və səfalətə sürükləyən “liderlərin”
öz ölkələrini siyasi məhbus həbsxanasına
çevirməsi də, siyasi rəqiblərini güllələməsi
də, korrupsiyası da nəinki bağışlanır, hətta
onlar buna sövq də edilir. Yaxud da, bir dövlətin təhriki
ilə digər ölkəylə açıq münaqişəyə
girən, öz dövlətinin mənafeyini isə ayaqlar
altına atan “vassallar” daim dəstəklənirlər,
transmilli informasiya mənbələri onların
azğınlıq və despotluğunu az qala “demokratiyanın
təntənəsi” kimi təqdim edir.
Ancaq
söhbət Azərbaycana və Prezident İlham Əliyevə
gələndə...
İlham
Əliyev güclü insandır, qətiyyətli liderdir!
Bu
fikirlərin doğruluğunu biz yalnız Azərbaycan
miqyasında cərəyan edən proseslərdə deyil, həm
də qlobal məkanda təzahür edən ziddiyyətli
olayların kontekstində aşkar görürük.
Prezident
qlobal güclərin qarşısında açıq
mübarizədədir. Şimaldan bir təsir, cənubdan bir təhdid,
Qərbdən bir təzyiq, Şərqin də öz “musiqiləri”...
Hələ okeanın o tayından gələn dalğalar...
İlham Əliyev onların hamısını
neytrallaşdırır, hər cür təzyiqə sinə gərir.
Görünən və görünməyən təsirlərə
əhəmiyyət vermir. Bunun
qarşılığının isə dövlətinə və
şəxsən özünə qarşı beynəlxalq məkanda
cərəyan edən “qara piar” olmasından da narahat deyil.
S.Sarkisyanın
siyasi terror nəticəsində əldə edilən
seçki “qələbəsini” “demokratik” sayan, Qarabağ
separatçılarının maddi və mənəvi himayədarı
olan, ölkəmizi ermənilərə qarşı
“soyqırımında” günahlandıran QHT-lər,
“hüquq” təsisatları, “jurnalist” təşkilatlarının
hədəfində olmaq, əslində, elə məhz düz
yolda olmağın göstəricisi, azərbaycançı
mövqenin təzahürüdür.
Azərbaycan
liderinin gücü xalqda, vətəndaşlarının ona
olan etimadındadır. Sonuncu referendumun artıq hüquqi
qüvvəyə minən rəsmi nəticələri buna
real sübutdur.
İlham
Əliyevin dayağı bütün Azərbaycandır!
Buna
görə də Azərbaycan Prezidenti dayağını xaricdə,
okeanın o tayında, ya da bu tayında axtarmır. Liderimiz qərarlıdır:
o taylar, bu taylar gəldi-gedərdi, əbədi olan isə Azərbaycandır,
onun müstəqilliyidir!
Bu
yanaşma dünya miqyasında izlənir. Dünya
böyükdür və o, yalnız fövqəldövlətlərdən,
onların vassallarından ibarət deyil. Bu gün məlum
güclərin formalaşdırdığı qlobal
konfiqurasiya ilə razılaşmayan, bununla barışmayan
ölkələr də, liderlər də yetərincədir.
Latın Amerikasından Asiyaya, Afrikadan Avropayadək onlarla
dövlət, yüzlərlə xalq öz müstəqilliyini
ən böyük sərvəti sayaraq, onu heç kəsə
peşkəş etmək niyyətində deyil.
Və
o ölkələrin başında Azərbaycan, liderlərin
önündə isə Prezident İlham Əliyev dayanır!
Bu
proses İlham Əliyevi sürətlə qlobal məkanın ən
üst siyasi qatına doğru aparır. Artıq yeni dünya
siyasi elitasında Azərbaycan lideri də təmsil olunur. Onun
konkret mövqeyi, prinsipial yanaşmaları, qətiyyətli
addımları nüfuzunu da davamlı şəkildə
yüksəldir.
İlham
Əliyevin şəxsində Azərbaycan beynəlxalq geosiyasi
və geoiqtisadi dövriyyəyə fəal qoşulur, ölkənin
mənfəətini təmin edən təşəbbüslər
ard-arda reallığa çevrilir. Dünyanın müasir
enerji xəritəsində yeni koordinatları cızan əsas
güclər sırasında Azərbaycan da, onun Lideri də
dayanır.
Prezident
İlham Əliyev Azərbaycanın qüdrətinə
qüdrət qataraq, Azərbaycanın da gücünü
öz gücünə çevirərək artıq qlobal
miqyasda vacib və nüfuzlu aktora çevrilib!
13 ildə bir əsrlik nailiyyət
13 il
müstəqillik tariximizin yarısıdır. 13 il müddətində
dağıdıcılıq kontekstində hər şeyə
nail olmaq olar (məsələn, 24 il öncə, cəmi bir il
kifayət etdi ki, qosqocaman Azərbaycanı rəzil, səfil,
məğlub günə qoysunlar).
Ötən
13 il ərzində Azərbaycan bu zaman kəsiyinin 10 misli qədərində
- bir əsrlik tərəqqi, yüksəliş yolu keçdi!
Hər
günümüz dünənimizdən, hər ayımız
ötən zamandan daha uğurlu, əlamətdar oldu. Paytaxtla ən
ucqar əyalət mərkəzlərinin arasında fərq belə
qalmadı. İki ay öncə olduğun rayonu, kəndi
növbəti dəfə tanımadın, yeni infrastruktur
obyektləri, yollar, körpülər ənənəvi rayon-əyalət
təəssüratını büsbütün yox etdi.
Kəndli
torpağına qayıtdı, pərən-pərən
düşmüş ailəsini başına yığdı,
dövlətdən aldığı əvəzsiz maliyyə
yardımı ilə təsərrüfatını yenidən
qurdu, dirçəltdi, müasir texnikanı yenə də
dövlətin yardımı ilə əldə etdi. Bazar tapmaq
üçün əvvəlki dövrlərdəki kimi əldən-dildən
düşmədi, rayondakı emal müəssisələri
indi onun qapısında məhsulunu almaq üçün
bir-biriləri ilə qiymət yarışına
çıxdılar. Artıq kəndindəki evini
üçmərtəbəli imarətə çevirdi, rayon
mərkəzində boy-boya düzülən göydələnlərdən
isə ev aldı. Evindən işıq, qaz, təsərrüfatından
su əskik olmadı. Övladları yeni, müasir məktəbdə
təhsil aldı, dərsliyi də yenə dövlət verdi.
Daha xəstələnəndə müalicə, müayinə
üçün Bakıya qaçmadı. Elə kəndində
tikilən xəstəxanada müalicəsini aldı, rayon mərkəzində
yeni istifadəyə verilən diaqnostika mərkəzində ən
müasir avadanlıqlarla müayinədən keçdi. Bu
arada kəndlərdə işi düz getməyən yalnız
əvvəllər həmişə işsizlərin
yığışdığı kənd çayxanaları
oldu. Ancaq onlar da dünənki işsizlərin - bugünkü
fermerlərin uzun müddətli nisyələrini
qapatmasından, ümumiyyətlə, nisyə kitabının
bir qırağa atılmasından çox razı qaldılar.
Kəndli
heç fərqində də deyildi ki, bütün bunlar
“Regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət
Proqramı” adlı sənədin gerçəyə
çevrilən planlarıdır. O, yalnız bir şeyi
bilirdi: onun əlini çörəyə çatdıran, təknəsinə
ruzi gətirən sevimli Prezidentidir! Bütün ailəsinin rəhmət
duaları Heydər Əliyevə, alqışları isə
İlham Əliyevə oldu!
Prezident
İlham Əliyevin fəaliyyətində xüsusi prioritet təşkil
edən bölgələrin sosial-iqtisadi inkişafı
strategiyası ötən əsrin 70-ci illərində Heydər
Əliyevin Azərbaycan kəndinin misilsiz inkişafına yol
açan siyasətinin müasir, modern yanaşma ilə
davamı idi.
İlham
Əliyevin əyalətlərdən paytaxtadək hər evdə
yandırdığı inam, güvən işığı
bütün Azərbaycanı şölələndirdi. Hər
bir fərdin - fəhlənin, kəndlinin, alimin, daha neçə-neçə
peşə mənsubunun Prezident sayəsində öz sahəsində
qazandığı nailiyyətlər cəmləşərək
bütünlüklə Azərbaycanın uğur göstəricilərinə
çevrildi.
Hər
kəs xeyrini gördüyü dövlətə fərdi
xeyrini verməyə çalışdı. İlham
Əliyevin insanlara aşıladığı yüksək vətəndaşlıq
hissləri və vətəndaşın dövləti
qarşısında daşıdığı öhdəliyi
aydın dərk etməsi məsuliyyəti nəticə
etibarilə xalqın öz əlinin zəhmətinə
üstünlük verməsinə gətirib çıxartdı.
İnsanlar işləməyə alışdılar, yeni
ictimai-iqtisadi formasiyada çörəyi qazanmağın
yollarını öyrəndilər. Beləliklə də, hər
vətəndaşın fərdi uğuru Azərbaycanın
nailiyyətlərində ümumiləşdi.
Prezident
İlham Əliyev yalnız sayı 10 milyona yaxınlaşan vətəndaşlarının
deyil, ümumiyyətlə, 60 milyon azərbaycanlının hər
birinin rəhbəri, lideridir. O, bunu tək şərəfli
status kimi qəbul etmir, bu, rəhbərimiz üçün həm
də xüsusi məsuliyyətdir. 60 milyon insanın müqəddəratına
cavabdeh olmaq, onların hansı dövlətdə yaşamasından
asılı olmayaraq hər birinin taleyilə maraqlanmaq,
qayğısına qalmaq, yaşamına yardım göstərmək
İlham Əliyevin əsl missiyasının Prezidentlikdən də
üstün olmasına dəlalət edir.
İlham
Əliyev tarix yaradan liderdir! Onun yaratdığı tarix
möhtəşəm olduğu qədər də bu gün
tam mahiyyəti ilə açılması mümkün olmayan
uğurlu proseslərin salnaməsidir. Buna zaman lazımdır.
Vaxt ötdükcə 2003-2016-cı illəri tariximizin intibah
dövrü kimi daha dəqiq, obyektiv, müfəssəl
öyrənəcək, dəyərləndirəcəyik.
İlham
Əliyev milliliyi və bəşəriliyi təcəssüm
etdirən missiyanı yürüdür. Onun missiyası həm
də Dədə Qorquddan başlanan şanlı irsimizi, Babəkin
azadlıq məramını, Şah İsmayıl Xətainin
dövlət quruculuğu fəaliyyətini, Xalq Cümhuriyyətinin
yaradıcılarının müstəqillik fəlsəfəsini,
ən nəhayət, dünyanın ən böyük azərbaycanlısı
olan Heydər Əliyevin xilaskarlıq, qurtuluş kursunu əks
etdirir.
İlham
Əliyev müasirliyin, modern təfəkkürün, sivil
düşüncənin, demokratik tərzin, xarizmanın rəmzidir!
Azərbaycan da öz rəhbərinin xarakterini mənimsəyən,
dünya birliyinin azad, modern, sivil üzvü kimi
özünü təsdiqləyən ölkədir.
İlham
Əliyevin qazandığı qələbələr hər
birimizin - Azərbaycanımızın zəfəridir! Onlar
bizim qarşıdakı nailiyyətlərimizin müjdəçisi,
daha xoşbəxt gələcəyin, güclü və qüdrətli
Azərbaycanın rəhnidir!
İlham
Əliyev 13 ildir Azərbaycana halallıqla xidmət edir və
son referendumun timsalında bir daha aydın oldu ki, hələ
uzun müddət ölkəyə rəhbərlik etmək
haqqını da indidən halallıqla qazanıb!
Demək,
bu missiyaya, bu siyasətə, bu kursa zaval yoxdur!..
İxtiyar HÜSEYNLİ,
Azərbaycan.- 2016.- 15 oktyabr.- S. 1,
6.