İlham Əliyevin “Qlobal böhranda milli inkişaf” strategiyası

Prezidentin yeni iqtisadi kursu Azərbaycanın yüksəlişinin davamlılığını təmin edir

Hər bir böhran həm də sınaqdır, eyni zamanda, tənəzzüldən inkişafa keçidi sürətləndirən amildir. Bu yanaşma heç də yalnız nikbin, pozitiv ovqat münasibəti deyil. Əksinə, onilliklərdir sınaqlardan uğurla çıxan mükəmməl təcrübə və müəyyən ölkələrin fövqəldövlətə çevrilməsini şərtləndirən faktordur. ABŞ-ın “böyük depressiya”dan qurtularaq planetin alternativsiz hərbi-siyasi-iqtisadi gücü kimi formalaşması, Yaponiyanın nüvə hücumu və hərbi məğlubiyyətdən sonra bir dövlət kimi tam darmadağın olmasına baxmayaraq, bir neçə onilliyin ardından dünyanın intellektual məhsul ixracı inhisarçısı kimi özünü təsdiq etməsi, yaxud da İkinci Dünya müharibəsindən sonra tam iqtisadi-sosial-infrastruktur məhvi ilə qarşılaşan İngiltərənin, Fransanın, Almaniyanın qısa müddətdə böyük inkişaf nailiyyətlərinə müəlliflik etmələri bu silsilədə çoxsaylı faktlardandır.

Uğurun bir müəllifi və üç təməli

Əsas məsələ böhranla qarşılaşan dövlətin problemdən qurtulmaq üçün düzgün strategiya seçməsi, bu kursu hər hansı maneələrdən və qlobal təhdidlərdən qorumağı bacarması, onu inamla həyata keçirməsi, ölkə daxilində səmərəli islahatlar tətbiq etməsidir. Bunlar baş verdikdə, dövlətin istehsal potensialı bərpa edilir, sosial rifaha və iqtisadi yüksəlişə nail olunur.

Azərbaycan da hazırda məhz bu yolla irəliləyir. Dünyada tüğyan edən iqtisadi-sosial böhran, maliyyə çətinlikləri, ticarət münasibətlərinin total iflasa doğru yönəlməsi fonunda ölkəmiz bu sahələrdə çətinliklərlə, problemlərlə üzləşib. Bu mənfi proseslərin Azərbaycana təsiri əslində, təbiidir. Çünki qlobal iqtisadi-ticari şaxələnmənin tərkib hissəsi olan respublikamızın bu böhran dalğasından kənarda qalması qeyri-mümkündür.

Lakin son iki ildə ölkə rəhbərliyinin həyata keçirdiyi zəruri tədbirlər, islahatların yeni mərhələyə qədəm qoyması, ən nəhayət, cari ilin əvvəllərindən daha sürətli templə tətbiq olunan iqtisadi strategiya Azərbaycanın başqa ölkələrdən fərqli olaraq iqtisadi tənəzzüldən qurtuluşunu və ağır sosial fəsadlardan yayınmasını təmin etdi. Ölkə rəhbərinin tapşırığı ilə Prezident Administarsiyası tərəfindən iqtisadi-sosial-aqrar istiqamətdə bütün sahələrin ciddi şəkildə yenidən öyrənilməsi, birbaşa bölgələrdə monitorinqlərin aparılması, yeni hədəflərin və fəaliyyət xəttinin müəyyənləşməsi artıq ilkin uğurlu nəticələr verir. Eyni zamanda, vergi və gömrük sistemində əsaslı, köklü dəyişikliklərin aparılması, şəffaflığın və ictimai nəzarətin artırılması iqtisadiyyatın istinad mənbəyi olan sahibkarlara dövlət dəstəyinin miqyasını artırdı.

Bütün bu islahatlar “Böhran şəraitində inkişaf” strategiyasının tərkib hissəsidir. “İnkişafın Azərbaycan modeli”nin məntiqi davamı olan bu kurs yeni dövrün yüksəliş platformasıdır və Prezidentin öz təbirincə desək, üç təmələ - düşünülmüş siyasətə, düzgün aparılan islahatlara, ölkənin gələcəyi ilə bağlı mükəmməl proqramlara söykənir.

Faktlara istinad etsək, “Böhran şəraitində inkişaf” modelinin cari ilin ilk 6 ayı ərzində nailiyyət hesabatını təsdiq etmiş olarıq: iqtisadiyyata 6,3 milyard dollar sərmayə qoyulub; qeyri-neft sənayesi 2,4 faiz, kənd təsərrüfatı 3,1 faiz artıb; yoxlamalar 714 dəfə azalaraq 40 mindən 56-ya düşüb; 78 mini daimi olmaqla 90 min iş yeri açılıb; sahibkarlara 73 milyon manat kredit verilib; maaşlar, pensiyalar 10 faiz, gömrükdən daxilolmalar 17 faiz, vergidən isə 2 faiz artıb; Yüz mindən çox ailəyə sosial yardım ayrılıb və s.

İlk məhsulu onun səbəbkarı - Prezident yığdı

Bütün bu proseslər Prezidentin şəxsi nəzarəti altında həyata keçirilir, yaranmış hər hansı bir maneə onun birbaşa müdaxiləsi ilə aradan qaldırılır, uğurlu təşəbbüslər bilavasitə ölkə rəhbərinin dəstəyi ilə gerçəkləşir. Elə Prezidentin ötən həftə sonu cənub bölgəsinə səfərinin də əsas məqsədi yəqin ki, daha çox məhz “Böhran şəraitində inkişaf” strategiyasının regional yönümünü yerində şəxsən öyrənmək idi.

Bu səfəri fərqləndirən əsas xüsusiyyət o idi ki, dövlət başçısı bu dəfə hesabat və məlumat dinləməkdən daha çox, məhz özü hesabat və məlumat verirdi. Ən diqqətçəkən məqam isə İlham Əliyevin məlum iqtisadi kursun mahiyyəti ilə bağlı sadə təsərrüfat insanlarına şəxsən maarifləndirici informasiyalar çatdırması idi. Və ən əsası, onları həvəsləndirməsi idi!

Yeni dövrdə aqrar inkişafın əsas təmayülləri kimi taxılla yanaşı, artıq pambıqçılıq, üzümçülük, çayçılıq, baramaçılıq da prioritet sahələrdəndir. Bu təşəbbüslərin müəllifi də şəxsən Prezidentin özüdür. Dövlət başçısının fikrincə, bir neçə onillik öncə bu sahələrdə böyük məhsuldarlıq əldə edən, İttifaq miqyasında ilk yerləri tutan, yüksək gəlir əldə edən zəhmətkeşlər bu gün fermer kimi tarixi aqrar ənənəni yenidən dirçəltməlidirlər. Çünki bu sahədə həm mükəmməl təcrübə, həm də zəruri potensial var. Ən əsası isə bu sahələrə maraq göstərən hər bir fermerə dövlət Prezidentin şəxsində böyük dəstəkçidir. Onsuz da torpaq vergisindən başqa bütün vergilərdən azad olan Azərbaycan kəndlisinə əlavə olaraq yeni maddi dəstək vasitələri də müəyyənləşib.

Bu baxımdan Prezident İlham Əliyevin Salyanın Kürsəngi kəndində pambıq sahəsində keçirdiyi görüşün rəmzi mənası da var. Uzun illər şoranlaşmış torpaq kimi istifadəsiz qalan ərazi məhz Prezidentin çağırışından və dəstəyindən sonra bərəkətli pambıq tarlasına çevrilib. Pambıqçıların bu tarlanı Prezidentin salmasını demələrində də, İlham Əliyevin ilk məhsulu şəxsən özünün yığmasında da simvolik olduğu kimi, həm də böyük gerçəklik vardı.

Kürsəngidəki tarlanın timsalında digər rayonlarda da salınmış sahələrdən gələn milyonlarla gəlir, orada iş tapan minlərlə vətəndaş, böhran şəraitində, çətin dövrdə dövlətini, liderini yenə də yanında görən fermer, iflasdan qurtulan yüzlərlə təsərrüfat, sabaha daha da artan inam - bütün bunlar idi əsl gerçəklik!..

Və Prezidentin dəstəyilə Azərbaycanın dörd bir tərəfində salınmış minlərlə yeni barlı-bərəkətli zəmilərdə, tarlalarda ilk məhsulu kimin yığmasından asılı olmayaraq, orada hökmən İlham Əliyevin qayğısı, zəhməti, nəfəsi duyulacaq və bu, heç vaxt unudulmayacaq!

İcra başçılarından nə tələb olunur

Qeyd etdiyimiz kimi, Prezident Masallı, Biləsuvar və Salyan sakinlərilə ünsiyyətində ölkədəki iqtisadi-sosial proseslər barədə hesabat verdi, bölgələrə dövlət qayğısının ilkin nəticələrindən və qarşıdakı hədəflərdən danışdı. Ölkə rəhbərinin fikirlərinin mahiyyəti birmənalı olaraq tam nikbinliyə köklənirdi, əhalini öz torpağına sahib çıxmağa, zəhmətə qatlaşmağa səsləyirdi, ən əsası isə motivasiya xarakterli idi - Prezident fermeri yüksək məhsuldarlığa, yüksək gəlirə, yüksək vətənpərvərliyə həvəsləndirirdi. Bəli, yüksək məhsuldarlıq ailənin artan gəliridir ki, bu da dövlətin aqrar potensialının artmasına, məşğulluq probleminin həllinə böyük töhfədir, yəni, vətənə xidmətdir - vətənpərvərlikdir.

İlham Əliyev yerli icra orqanları qarşısında xeyli müddətdir müəyyənləşdirdiyi əsas vəzifələri ümumiləşdirərək bir daha xatırlatdı: xalqa xidmət, hər bir problemin həllinə yardımçı olmaq, təklifləri dərhal dəyərləndirmək, bölgənin imkanlarını, potensialını maksimum realizə etmək və rayonun sosial-iqtisadi inkişafına, infrastuktur quruculuğuna töhfə vermək üçün mərkəzi hakimiyyətin dəstəyi olmadan da əlavə vasitələri axtarmaq. Prezident icra başçıları üçün fəaliyyət prioritetini də belə müəyyənləşdirdi: “Yerli icra orqanları çalışmalıdırlar ki, öz rayonlarına yerli və xarici özəl sərmayə gətirsinlər. Xaricə getmək, orada investorları inandırmaq lazımdır ki, sərmayə qoysunlar. Azərbaycanda kifayət qədər böyük firmalar, şirkətlər var. Onları maraqlandırmaq lazımdır. İndi yerli icra orqanlarının işi bundan ibarətdir”.

Yeni iqtisadi-siyasi mərhələyə artıq qədəm qoyan Azərbaycanda icra hakimiyyəti başçıları da fəaliyyətlərini Prezidentin mükəmməl idarəçilik modelinə adekvat formalaşdırmalı, ali rəhbərin təşəbbüskarlığını, fəallığını, məsuliyyətini, düzgün qərarlar qəbul edib onu uğurla gerçəkləşdirməsini və digər yüksək fəaliyyət keyfiyyətlərini örnək kimi qəbul etməlidirlər. İlham Əliyevin istəyi də, tələbi də budur.

Görünən odur ki, Prezidentin birbaşa şəxsi nəzarətində olan bu proses - yerli icra orqanlarının fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi artıq qarşıdakı dövrdə yeni müəyyənləşən standartlar əsasında təhlil, müqayisə və müvafiq qiymətləndirilmə ilə aparılacaq. Salyan rayonunun rəhbərliyi bu sınaqdan uğurla çıxan ilklərdən oldu.

Prezident Masallıda Bayraq meydanının və Azərbaycan Dövlət Rəmzləri, həmçinin tarix-diyarşünaslıq muzeylərinin, “ASAN həyat” kompleksinin, uşaq incəsənət məktəbinin, Masallı şəhərinin içməli su təchizatı layihəsinin açılış mərasimlərində, Biləsuvarda əsaslı təmir və yenidənqurmadan sonra rayon mərkəzi xəstəxanasının və Əsgərabad-Muğan-Çaylı avtomobil yolunun yenidənqurma və bərpadan sonra açılışında iştirak etdi. Salyanda da səfərin təəssüratı zəngin idi: Şirvan-Muğan magistral su kəmərindən çəkilmiş yeni içməli su xəttinin, tarix-diyarşünaslıq muzeyinin, YAP rayon təşkilatının yeni inzibati binasının, Babazanan yaşayış massivini şəhərin mərkəzi ilə birləşdirən körpünün, Ələt-Astara-İran ilə dövlət sərhədi avtomobil yolunun 31-54 kilometrlik hissəsinin açılış mərasimlərində iştirak, pambıq sahələrinə baxış...

Hər açılış inkişafın daha bir göstəricisi, quruculuğun konkret nümunəsidir. Sakinlərlə hər görüş hakimiyyətin xalq qarşısında daşıdığı məsuliyyətin və hesabatlılığının parlaq örnəyidir, vətəndaşların Prezidentə olan birmənalı etimadının ən səmimi təsdiqidir. Heydər Əliyev abidəsinin ziyarəti ilə başlayıb ulu öndərin şah əsəri olan müstəqil Azərbaycanın növbəti inkişaf, quruculuq ünvanlarının açılışı ilə bitən hər bir səfər isə həm də əbədi, daimi, dönməz olan istiqlaliyyətimizin 25-ci ildönümünün şanlı səhifələridir...

İxtiyar HÜSEYNLİ,

Azərbaycan.- 2016.- 6 sentyabr.- S. 1.