Stimullaşan turizm sənayesi

Turizm sahəsində qəbul edilən qərarlar, aparılan islahatlar effektiv nəticələr verir

Azərbaycanda turizmin inkişafı ilə bağlı keçirilən tədbirlər bu sektorun inkişafını daha da stimullaşdırıb. Ölkəmizə MDB və digər ölkələrdən turistlərin cəlb olunması istiqamətində görülən işlər artıq öz bəhrəsini verir. Bunu tək yerli vətəndaşlar deyil, xarici ölkə təşkilatları, nümayəndəlikləri, mediaları da təsdiq edir. Hətta ilin əvvəlində 2017-ci il Azərbaycana turist axını ili kimi proqnozlaşdırılırdı. Turizm üzrə “Trip Advisor” isə beynəlxalq axtarış portalı Azərbaycan paytaxtını 2017-ci ildə turistlər üçün 10 cəlbedici məkan sırasına daxil etmişdi.

Turizm sənayesinin inkişafı üçün yeni hədəflər

Turizm sektorunun inkişafı Azərbaycan üçün prioritet hesab olunan sektorlardan biridir. Prezident İlham Əliyevin 6 dekabr 2016-cı il tarixli fərmanı ilə təsdiq olunmuş “Azərbaycan Respublikasında ixtisaslaşmış turizm sənayesinin inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi”ndə bu sahənin daha da inkişafı ilə bağlı hədəflər müəyyənləşdirilib. Sənəddə vurğulanır ki, mövcud imkan və potensialdan səmərəli istifadə etməklə Azərbaycan 2025-ci ilədək həm regionda, həm də digər dünya ölkələri arasında cəlbedici turizm məkanlarından birinə çevriləcək. 2025-ci ildən sonrakı dövr üzrə perspektiv isə ölkəni dünyada turistlərin ən çox üstünlük verdikləri 20 turizm məkanından birinə çevirməkdir.

Strateji Yol Xəritəsində bu sektor üzrə uzunmüddətli perspektivə nail olmaq məqsədilə 2020-ci ilədək olan dövr üçün ölkə üzrə turizm sektorunda dörd əsas hədəf müəyyənləşdirilib.

Birinci hədəf Bakının turizm potensialından tam istifadə edilməsi, ikinci hədəf milli səviyyədə daha yaxşı idarəetmənin təşkili, turizm və rekreasiya zonalarının yaradılması, mövsümiliyin aradan qaldırılması üçün regional səviyyədə turizm infrastrukturunun inkişafı, hava əlaqələrinin yaxşılaşdırılması, viza prosedurlarının sadələşdirilməsi də daxil olmaqla turizm sektorunun inkişafı üçün ölkə üzrə əlverişli mühitin formalaşdırılmasıdır.

Üçüncü hədəf regional turizm təşəbbüslərini həyata keçirməklə Azərbaycanda turizmi inkişaf etdirmək, dördüncü hədəf isə turizm sahəsində təhsil proqramlarına investisiya qoyuluşunu həyata keçirmək və turistlərin məmnunluğunu artırmaq üçün standartlaşdırma və sertifikatlaşdırma sistemini təkmilləşdirməkdir.

Qeyd edilir ki, 2020-ci ilədək olan dövr üçün müəyyən edilmiş hədəflərin reallaşması nəticəsində Azərbaycanda 2020-ci ildə real ümumi daxili məhsulun birbaşa 293 milyon və dolayısı ilə 172 milyon manatadək artacağı, cəmi 35 min olmaqla bilavasitə turizm sektorunda 25 min iş yerinin açılacağı proqnozlaşdırılır. Bu tədbirlərin gerçəkləşdirilməsi üçün dövlət və özəl resurslar hesabına 350 milyon manat həcmində investisiya qoyuluşunu tələb edir.

Yeni infrastrukturlar ildən-ilə Azərbaycana daha çox turistin gəlməsini şərtləndirir

Son illər Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafında turizm sektorunun özünəməxsus payı var. İstər paytaxt Bakıda, istərsə də turizm regionlarında yaradılan infrastruktur ildən-ilə Azərbaycana daha çox turistin gəlməsini şərtləndirir. Digər tərəfdən, il ərzində Azərbaycanda bir neçə beynəlxalq əhəmiyyətli siyasi, iqtisadi, mədəni və humanitar tədbirlərin keçirilməsi də ölkəmizə turistlərin marağının artmasına səbəb olan başlıca amillərdəndir. Bundan başqa, kütləvi mədəni və idman yarışları, həmin yarışlara qatılan iştirakçı və onların tərəfdarları da potensial turistlərdəndir.

Ölkəyə təşrif buyuran turistlərin idman bayramlarında sayının daha çox olması da diqqətçəkən məqamlardandır. Heç şübhəsiz ki, həmin turistlərin hər birinin ölkə iqtisadiyyatına da faydası böyükdür. Təsadüfi deyil ki, son iki il ərzində ölkə iqtisadiyyatına gələn gəlirlərin həcmində turizm sektorunun xüsusi payı var və bu istiqamətdə cərəyan edən proseslər onu göstərir ki, müsbət tendensiya yüksələn xətt üzrə gedəcək. Maraqlı məqamlardan biri ondan ibarətdir ki, bu faktı tək biz deyil, eləcə də müvafiq beynəlxalq təşkilatlar da açıq şəkildə ifadə edirlər. Hələ mart ayında Ümumdünya Turizm və Səyahət Şurasının (World Travel & Tourism Council, WTTC) açıqladığı hesabatda qeyd olunurdu ki, 2016-cı ildə səyahət və turizm sənayesinin Azərbaycanın ümumi daxili məhsuluna (ÜDM) birbaşa təsiri 2 milyard 285,3 milyon manat, yaxud hesabat dövründəki ÜDM-in ümumi həcminin 4,1 faizi qədər olub. Qurumun gözləntilərinə görə, 2017-ci ildə bu sənayenin ÜDM-ə birbaşa təsiri güclənərək 7 faiz, yaxud 2 milyard 446,4 milyon manat olacaq. Ümumilikdə isə, 2017-2027-ci illər ərzində daha da artaraq 4 milyard 581,9 milyon manata çatacağı gözlənilir.

Hesabatda deyilirdi ki, bu rəqəmlər hər şeydən əvvəl hotellər, mehmanxanalar, turizm agentlikləri, aviaşirkətlər, həmçinin sərnişindaşıma xidmətləri göstərən digər bu tipli bazar iştirakçılarının iqtisadi fəaliyyətini əks etdirir.

Ölkəyə gələn turistlərin sayındakı artım onların xərcləmələrində də özünü büruzə verir

Bu bir danılmaz faktdır ki, son illər Azərbaycanda hotel və mehmanxana şəbəkələri genişlənməkdədir. Təkcə paytaxtda deyil, eləcə də regionlarda müasir standartlara cavab verən yeni turizm obyektləri, hotellər inşa olunur. Bu da öz növbəsində xarici turistlərin Azərbaycana olan marağının artmasına müsbət təsir göstərən amillərdəndir.

Keçən il ölkəmizə gələn turistlərin sayı 2,3 milyon nəfər olub. Əgər ötən ilin 5 ayı ərzində ölkəmizə 768 min turist gəlmişdisə, 2017-ci ilin eyni dövründə bu rəqəm 956 min olub.

Bu da ötən ilə nisbətən 188 min və ya 24,5 faiz artım deməkdir. Ölkəyə gələn turistlərin sayındakı artım, onların pul xərcləmələrində də özünü büruzə verir. Məsələn, əgər ötən ilin ilk 3 ayında xarici turistlər Azərbaycanda nağdsız qaydada 40 milyon 629 min manat ödəmələr etmişdilərsə, bu ilin eyni dövründə məbləğ 91 milyon 134 min manat olub.

Nəticə etibarilə viza rejiminin sadələşdirilməsi ilə yanaşı, Azərbaycanın beynəlxalq tədbirlərin, o cümlədən idman tədbirlərinin keçirildiyi məkana çevrilməsi ölkəmizi dünyada tanıtmaqla bərabər, turizmin inkişafına da şərait yaradır. Burada “Formula-1” kimi möhtəşəm idman tədbirinin isə öz yeri var. Yaxın vaxtlarda Azərbaycan üçün hədəf ildə 3 milyona yaxın turistin ölkəmizə gəlməsini təmin etməkdir.

65 ölkənin azarkeş kütləsi ölkəmiz üçün yeni rekord müəyyənləşdirdi

Qeyd edildiyi kimi, bu il ölkəmizə turistlər daha çox idman yarışlarında təşrif buyurublar. IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarını və “Formula-1” Azərbaycan Qran-pri yarışlarını buna misal gətirmək olar.

Artıq Bakı dünyanın idman paytaxtı hesab olunur. Özündə Qərb ilə Şərq mədəniyyətinin əsas cəhətlərini birləşdirən Bakı dünyanın ən möhtəşəm sürət yarışı olan “Formula-1” üzrə Azərbaycan Qran-prisinə yüksək səviyyədə evsahibliyi etməklə yanaşı, yeni rekord da müəyyənləşdirdi. Bu, Bakıya yarışmanı izləməyə gələn turistlərin sayında olan artım idi. Ötən il Bakıda keçirilən Avropa Qran-prisini 30 min tamaşaçı izləmişdisə, bu il onların sayı 71 541 nəfərə yüksəldi. Bu o deməkdir ki, Bakıda baş tutan ikinci “Formula-1” yarışına ötən ildəkindən 30 faiz çox tamaşaçı gəlib. Xaricdən gələn avtoidman azarkeşlərinin sayı keçən illə müqayisədə iki dəfə çox olub. Ümumilikdə 65 ölkədən gələn azarkeşlər Bakıda mövsümün ən gərgin və yaddaqalan yarışını izlədilər. Bakıya gələn minlərlə azarkeşlə yanaşı, televiziya ekranları qarşısında əyləşən milyonlarla avtoidman həvəskarı uzun müddət yaddaşlarda qalacaq möhtəşəm yarışa tamaşa ediblər. Dünya idmançıları və onların Bakı şəhərinə gəlmiş çoxminli azarkeşi isə inkişaf edən Azərbaycanın daha parlaq bir dövrünün şahidi oldular.

Ötən illə müqayisədə həm ölkə daxilindən, həm də xaricdən daha çox azarkeşin yarışı izləməyə gəlməsi onu göstərir ki, ölkəmiz möhkəm və sarsılmaz “Formula-1” mədəniyyətinin yaradılmasında böyük irəliləyiş əldə edib. Əminliklə söyləyə bilərik ki, daim yüksək təşkilatçılıq bacarığı ilə seçilən Azərbaycan bu yarışı da mükəmməl şəkildə keçirərək ölkəmizin idman tarixində yeni səhifə açdı. Dünyada yarım milyard tamaşaçı auditoriyası olan “Formula-1” ölkəmizin beynəlxalq idman aləmində qazandığı uğurları bir daha əks etdirdi. Eyni zamanda Azərbaycanın turizm sənayesinin inkişafı istiqamətində həyata keçirilən proqramların artıq müsbət nəticələr verdiyi təsdiqləndi.

Azərbaycana turist axını daha böyük olacaq

Nazirlər Kabinetinin 2017-ci ilin birinci yarısının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclasında Prezident İlham Əliyev turizmin inkişafına da münasibət bildirərək qeyd etmişdir ki, bu il ölkəmizə gələn turistlərin sayı 25 faiz artıb. Bunun səbəbi də bəllidir: “Artıq Azərbaycanı daha çox tanıyırlar. Azərbaycan dünyada təhlükəsiz, sabit ölkə kimi tanınır. Ölkəmizdə keçirilən beynəlxalq yarışlar, tədbirlər əlbəttə ki, marağı artırır. Xüsusilə o yarışlar arasında mən “Formula-1” yarışını qeyd etməliyəm. Bu yarışın auditoriyası dünya miqyasında 500 milyon insandır. Beş yüz milyon insan Bakını, şəhərimizin gözəlliyini görür. Bakıda o yarışlarda iştirak edən idmançılar, nümayəndə heyətinin üzvləri, qonaqlar əlbəttə ki, qayıdandan sonra xoş təəssüratlarını öz dostları ilə bölüşürlər. Ona görə, turist axını daha da böyük olacaq”.

Dövlət başçısı vurğulayıb ki, Azərbaycan böyük turist axınına hazır olmalıdır. Xüsusilə Bakıda və bölgələrdə yeni hotellərin tikilməsinə böyük ehtiyac var. Prezident sahibkarlara bu sahəyə investisiya yatırmağı da məsləhət görüb. Çünki bu, gəlirli sahədir və yaxşı nəticə verəcək.

Ölkəmizdə müasir sosial-iqtisadi infrastrukturun yaradılması, şəhərlər və digər yaşayış məkanlarında ən müasir standartlara uyğun quruculuq və abadlıq işlərinin həyata keçirilməsi, hökm sürən sabitlik, təhlükəsizlik, müasir turizm infrastrukturunun yaradılması, viza rejiminin sadələşdirilməsi, “ASAN viza” sisteminin tətbiqi, Azərbaycanın ardıcıl şəkildə mühüm beynəlxalq tədbirlərə evsahibliyi etməsi bu məsələdə müsbət təsir göstərən səbəblərdəndir. Bu da onu deməyə əsas verir ki, Azərbaycanın marketinq siyasəti, turizm sahəsində qəbul edilən qərarlar, aparılan islahatlar öz effektini verir.

Rəşad BAXŞƏLİYEV,

Azərbaycan.- 2017.-26 iyul.- S.1; 6.