Qlobal trendlərə uyğunlaşdırılan iqtisadi siyasət

“Made in Azerbaijan” brendinin xarici bazarlarda təşviqinin daha da gücləndirilməsi üçün atılan addımlar öz bəhrəsini verir

Siyasi sabitlik, iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, biznes və investisiya mühitinin davamlı olaraq yaxşılaşdırılması, sahibkarlığın inkişafı və mövcud çağırışların tələblərinə uyğun çevik iqtisadi islahat tədbirləri...

Bütün bunlar Azərbaycan iqtisadiyyatının dayanıqlılığını möhkəmləndirən amillərdir. Dünya iqtisadiyyatında getdikcə mürəkkəbləşən proseslərin fonunda Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi uzaqgörən və müdrik siyasət ölkəmizin iqtisadi tərəqqisinə, dünyada mövqeyinin möhkəmlənməsinə, inkişaf etmiş güclü dövlətlər sırasında yer almasına xidmət edir.

İxracın həcmi idxalın həcmini əhəmiyyətli dərəcədə üstələyir

Ölkəmizin iqtisadi uğurlarının mühüm amillərindən birini məhz xarici iqtisadi əlaqələrin inkişafı, tədiyyə balansının müsbət saldosu təşkil edir. İxracın həcmi artıq neçə illərdir ki, idxalın həcmini əhəmiyyətli dərəcədə üstələyir. Ölkəmizdə ixracyönümlü istehsalın genişləndirilməsi istiqamətində görülən işlər ixracın strukturunun təkmilləşməsini təmin edib. Təkcə 2017-ci ilin yanvar-mart ayları ərzində Azərbaycanın xarici ticarət dövriyyəsinin həcmi 4,12 milyard dollar olub. İdxalın həcmi 1,51, ixracın həcmi isə 2,61 milyard dollar təşkil edib. Bu dövr ərzində Azərbaycan 150 ölkə ilə ticarət sahəsində qarşılıqlı əməkdaşlıq edib və xarici ticarət saldosu müsbət 1,2 milyard dollar olub.

Bu gün Azərbaycanda iqtisadi inkişaf strategiyası modernləşmə xəttinə əsaslanmaqla tam innovativ yönümdə həyata keçirilir. Ölkənin davamlı inkişafını təmin etmək məqsədilə Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən hərtərəfli islahatların mühüm istiqamətlərindən biri də qeyri-neft məhsulları ixracının artırılması, yeni bazarlara çıxışının təmin olunmasıdır. Bu gün qeyri-neft məhsullarının ixracının stimullaşdırılması, ixrac məhsullarının çeşidinin və həcminin artırılması, eləcə də ixrac coğrafiyasının genişləndirilməsi prioritet istiqamətlərdəndir. Dövlət başçısının dünyadakı yeni iqtisadi islahatlar paketi çərçivəsində ötən ilin sonlarından etibarən ixracın təşviqi ilə bağlı bir sıra addımlar atılıb və bu tədbirlər 2017-ci ildə də davam etdirilir.

Uğurla reallaşan islahatların prioritetlərindən biri isə ixracın genişləndirilməsi, “Made in Azerbaijan” brendi altında qeyri-neft məhsullarının istehsalının və xarici ölkələrə satılmasının təşviqidir. Dövlət başçısının tapşırıqlarına uyğun olaraq rəqabətqabiliyyətli və ixracyönümlü yerli məhsulların xarici bazarlarda “Made in Azerbaijan” brendi altında təşviqi istiqamətində aidiyyəti dövlət qurumları tərəfindən kompleks tədbirlər görülməkdədir. Xatırladaq ki, Prezident İlham Əliyevin “Qeyri-neft məhsullarının ixracının stimullaşdırılması ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” 18 yanvar 2016-cı il tarixli sərəncamına əsasən bu sahədə qarşıya qoyulan vəzifələrdən biri “Made in Azerbaijan” brendinin xarici bazarlarda təşviqi idi.

Ötən il oktyabrın 5-də isə Prezident İlham Əliyev “Xarici ölkələrə ixrac missiyalarının təşkilinə, xarici bazarların araşdırılması və marketinq fəaliyyətinə, “Made in Azerbaijan” brendinin xarici bazarlarda təşviqinə, yerli şirkətlərin ixracla bağlı xarici ölkələrdə sertifikat və patentlər almasına, ixracla əlaqəli tədqiqat-inkişaf proqram və layihələrinə çəkilən xərclərin dövlət büdcəsi hesabına ödənilən hissəsinin müəyyənləşdirilməsi və ödənilmə mexanizminin tənzimlənməsi Qaydası”nın təsdiq edilməsi haqqında fərman imzalayıb. Fərmanla yerli məhsulların xarici bazarlara çıxarılması işinin təşkili, bazarların araşdırılması, “Made in Azerbaijan” brendinin xarici bazarlarda təşviqinə çəkilən xərclərin dövlət hesabına ödənilən hissəsinin müəyyənləşdirilməsi və ödənilmə mexanizminin tənzimlənməsi qaydası, həmçinin Azərbaycan mənşəli qeyri-neft məhsullarının ixracının stimullaşdırılması ilə bağlı görülmüş işlər barədə hesabat forması təsdiq edilib.

Dünya bazarlarında Azərbaycanın ixrac məhsullarının çeşidləri çoxalır

İyulun 25-də İqtisadiyyat Nazirliyində keçirilən geniş kollegiya iclasında nazir Şahin Mustafayev ixracın təşviqi və dünya bazarlarına çıxışı, eləcə də xarici ölkələrdə açılan Azərbaycan Ticarət evlərinin faəliyyəti ilə bağlı geniş məlumat verib. Nazir bildirib ki, artıq “Made in Azerbaijan” brendinin təşviqi ilə bağlı Honq Konq da daxil olmaqla Çinə, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə, Almaniyaya, Əfqanıstana, Pakistana, Qətərə, Qazaxıstana 8 ixrac missiyası həyata keçirilib. İxrac missiyalarının nəticəsi olaraq çay və narın Almaniyaya, nar şirəsinin İsveçə ixracı, Qətərdə park mebelinin təşviqi, distribyusiyası və satışına dair müqavilə imzalanıb, Əfqanıstana quru süd, mebel və süd məhsullarının, nar şirəsi, qənnadı məhsulları, fitinq və polietilen borular, metal konstruksiyaları və digər tikinti materiallarının, Qətərə ət, nar şirəsi və Naftalan neftindən kosmetoloji və tibbi məhsulların ixracı, Qazaxıstana kosmetoloji, tibbi məhsullar, meyvənın ixracına dair ilkin razılaşmalar əldə edilib. Pakistana isə mebel, pambıq çiyidi, nar, şokolad məhsulları, konservləşdirilmiş pomidor, göbələk üzrə sifarişlər qəbul olunub. Bununla yanaşı, Pakistanda tikiləcək 71 kilometrlik qaz boru kəmərinin layihəsi üçün tenderdə (boruların təchizatı) Azərbaycan və Pakistan şirkətlərinin birgə iştirakı barədə ilkin razılaşmalar əldə edilib.

Qeyd edək ki, indiyədək təşkil edilmiş ixrac mıssiyalarının nəticəsi olaraq Çinə şərab, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə, Səudiyyə Ərəbistanına, Oman və Malayziyaya alma və nar şirəsi, Qazaxıstana sənaye boyası göndərilirdi. Hazırda Astanada Azərbaycan şərab ticarət evinin yaradılması barədə Qazaxıstandakı azərbaycanlı iş adamları ilə danışıqlar aparılır.

Həm Avropa, həm də Asiyada məşhurlaşan “Made in Azerbaijan” brendi

Azərbaycan şirkətlərinin vahid ölkə stendi ilə iştirakı məqsədilə görülmüş işlərin nəticəsi olaraq Dubayda keçirilən “Gulfood” beynəlxalq ərzaq sərgisində “Made in Azerbaijan” vahid ölkə stendində 24 şirkətin məhsulları sərgilənib. Dubaya diri qoyun və ət ixracına dair 2 müqavilə imzalanıb, İspaniyaya fındıq ixracı üzrə sifariş qəbul edilib.

Eyni zamanda, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində fəaliyyət göstərən iri marketlər şəbəkəsində Azərbaycan məhsullarının satışı ilə bağlı razılaşmalar, eləcə də Küveytə meyvə-tərəvəz və nar şirəsinin, Misir, Əfqanıstan və Səudiyyə Ərəbistanına fındıq, Dubaya çay, bal və quru süd, Səudiyyə Ərəbistanına ət ixracına dair ilkin razılaşmalar əldə olunub. Bu ilin martında Almaniyanın Düsseldorf şəhərində keçirilən “Prowein” beynəlxalq şərab sərgisində “Made in Azerbaijan” vahid ölkə stendi ilə 9 şirkətin iştirakı təmin olunub, Azərbaycan şərablarının Litvaya və növbəti mərhələlərdə digər Baltikyanı ölkələrə ixracı barədə razılıq əldə edilib.

İxrac təşviqindən istifadə edən ixracatçılar məhsullarını əsasən Rusiya, ABŞ, Çin, Belarus, Gürcüstan, Ukrayna, Latviya, Almaniya, Türkiyə, Polşa, Qazaxıstan, İraq, Yunanıstan, Malayziya, Kanada, Moldova, Rumıniya və Fransa bazarlarına ixrac etmişlər. 2017-ci ildə ödənilən ixrac təşviqinin 70,2 faizi üzüm şərabları və digər spirtli içkilər, 14,6 faizi konserv məhsulları, şirələr, mürəbbələr və s. təşkil edir. Bununla yanaşı, sahibkarlardan daxil olmuş müraciətlər və aparılmış təhlillər nəzərə alınmaqla təşviqin ödənilməsi mexanizminin təkmilləşdirilməsi, bir sıra məhsulların ixrac təşviqi ödənilən məhsulların siyahısına daxil edilməsi istiqamətində işlər aparılır.

Ticarət evlərinin və ticarət nümayəndələrinin fəaliyyəti böyük imkanlar açır

Artıq dünyada şöhrət qazanan “Made in Azerbaijan” brendinin xarici bazarlarda təşviqinin daha da gücləndirilməsi üçün praktik addımlar atılır. Azərbaycan xarici ölkələrdə ticarət evləri yaradır və ticarət nümayəndələri təyin edir.

İxrac bazarlarında ölkəmizin və yerli ixracatçıların iqtisadi-ticarət maraqlarının daha dolğun qorunması və təmsil edilməsi üçün Rusiya Federasiyasında, Çin Xalq Respublikasında, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində ticarət nümayəndələri təyin edilib. Azərbaycanın ixracyönümlü məhsullarının xarici bazarlarda təşviqi məqsədilə Belarusda Azərbaycan Ticarət Evi açılıb, Ukraynada bu istiqamətdə işlər davam etdirilir.

Aprel ayında Yevlaxda keçirilən qeyri-neft ixracatçılarının respublika müşavirəsində bu məsələyə toxunan Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın bir çox ölkələrdə ticarət evləri açacağını söyləmişdi. Dövlət başçısı qeyd etmişdi ki, ticarət evləri həm ölkəmizi təbliğ edəcək, həm də ixracatçılar üçün yeni imkanlar açacaq: “Bununla bərabər, Asiya qitəsinin böyük ölkələrində mütləq ticarət evlərimiz olmalıdır. İndi Körfəz ölkələrində bizim məhsullarımıza böyük maraq göstərilir. Əslində, bu marağın da mənbəyi bizim fəaliyyətimizdir. Çünki son vaxtlar biz Körfəz ölkələri ilə, o cümlədən bu istiqamətdə çox işgüzar əməkdaşlıq qura bilmişik və oraya Azərbaycan məhsullarının çıxarılmasına nail olmuşuq. Bizim xüsusilə kənd təsərrüfatı məhsullarımıza o ölkələrdə böyük maraq var və Körfəz ölkələrinin istehlak bazarı kifayət qədər böyükdür. Onlar bizdə istehsal edilən və ixrac olunan malların bir çoxunu xaricdən, başqa ölkələrdən gətirirlər, idxal edirlər. Ona görə biz bu bazarlara fəal girməliyik. Bunun üçün də Körfəz ölkələrində mütləq ticarət evləri yaradılmalıdır”.

Xatırladaq ki, bu ilin yanvar ayının 26-da dövlət başçısı xarici ölkələrdə Azərbaycanın və yerli ixracatçıların iqtisadi-ticarət maraqlarının daha dolğun qorunması və təmsil edilməsi, yerli məhsulların xarici ölkələrin bazarlarına çıxışının genişləndirilməsi, ixracın stimullaşdırılması ilə bağlı tədbirlərin tətbiqində səmərəliliyin, təsərrüfat subyektləri arasında işgüzar əlaqələrin qurulmasında çevikliyin artırılması məqsədilə xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən səfirlik və konsulluqlarımızda ticarət nümayəndələrinin təyin edilməsi haqqında fərman imzalayıb. Hər hansısa bir ölkəyə təyin olunan ticarət nümayəndəsi həmin ölkə ilə Azərbaycanın iqtisadi-ticarət əlaqələrinin genişləndirilməsi və iqtisadi maraqlarının qorunması, ölkəmizin mallarının və xidmətlərinin ixracının artırılması, respublikamızın biznes mühitinin, investisiya imkanlarının təbliği istiqamətində tədbirlər görür.

Xarici KİV-də Azərbaycan məhsulları reklam edilir

İxracın təşviq edilməsi sahəsində dövlət başçısının imzaladığı fərman və sərəncamlar Azərbaycanın həm iqtisadi inkişafında, həm də xarici iqtisadi əlaqələrinin genişləndirilməsində yeni mərhələnin başlanğıcını qoyub. Artıq Azərbaycan məhsullarının təbliği üçün xarici KİV-də reklamların yerləşdirilməsi istiqamətində də vacib işlər görülür. Azərbaycan şirələri barədə videoçarxın hazırlanması ilə bağlı işlər başa çatmaq üzrədir. Bundan başqa, “Azərbaycan meyvə və tərəvəzləri” ilə bağlı videoçarxın hazırlanmasına başlanılıb. Videoçarxın sentyabr və oktyabr aylarında Rusiyanın bir sıra aparıcı federal televiziya kanallarında yerləşdirilməsi nəzərdə tutulur.

Bütün bunlar Cənubi Qafqazın ən nüfuzlu ölkəsi kimi tanınan Azərbaycanın sosial-iqtisadi sahədəki uğurlarının ardıcıl xarakter daşıdığını göstərir. İxracın təşviqi ilə bağlı həyata keçirilən layihələr qeyri-neft ixracının artmasına, xarici ticarətin coğrafiyasının genişlənməsinə, Azərbaycan məhsullarının yeni bazarlara çıxarılmasına yaxşı imkanlar açıb.

Rəşad BAXŞƏLİYEV,

Azərbaycan.- 2017.-30 iyul.- S.1; 3.