Azərbaycanlı məcburi köçkün
qadınlar Serj Sarkisyanın Fransaya səfəri ilə əlaqədar
Prezident Fransua Ollanda məktub ünvanlayıblar
Məktub Fransa
Milli Assambleyasının prezidentinə və Senatın sədrinə
də ünvanlanıb
Azərbaycan Respublikasının
işğal edilmiş Dağlıq Qarabağ bölgəsinin
azərbaycanlı icmasının məcburi köçkün
həyatını yaşayan qadınları Ermənistan
prezidenti Serj Sarkisyanın Fransaya səfəri ilə əlaqədar
Fransa Respublikasının Prezidenti Fransua Ollanda, Milli
Assambleyanın prezidenti Klod Bartolona və Senatın sədri
Jerar Larşeyə məktub ünvanlayıblar. Bu barədə
AZƏRTAC-a “Azərbaycan Respublikası
Dağlıq Qarabağ Bölgəsinin Azərbaycanlı
İcması” İctimai Birliyindən məlumat verilib.
İcmanın
üzvü olan bir qrup qadın tərəfindən
imzalanmış məktubda deyilir:
“Sizə məlum olduğu kimi,
qonşu Ermənistan Respublikası beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərini kobud şəkildə
pozaraq güc tətbiq etməklə silahlı ordusu vasitəsilə
Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq səviyyədə
tanınmış sərhədlərini güc yolu ilə dəyişmək
məqsədilə Azərbaycanın tarixi Dağlıq
Qarabağ bölgəsini və ona bitişik olan yeddi rayonunu
işğal edib.
Ermənistan Respublikasının
silahlı qüvvələrinin apardığı etnik təmizləmə
nəticəsində bu gün Azərbaycanın işğal
altında olan Dağlıq Qarabağ bölgəsində bir nəfər
də olsun azərbaycanlı yaşamır və bu etnik təmizləmə
siyasətinin kulminasiya nöqtəsi 1992-ci il
fevralın 26-da törədilmiş Xocalı
soyqırımıdır. Bir neçə gün bundan əvvəl
25 illiyi qeyd edilmiş Xocalı soyqırımı Ermənistan
Respublikasının hazırkı prezidenti Serj Sarkisyanın
birbaşa rəhbərliyi ilə təşkil olunub və beynəlxalq
mətbuata müsahibələri zamanı o, özü bunu
şəxsən təsdiq edib. Azərbaycan mənşəli
613 insan, qadınlar, kişilər, yaşlılar və
uşaqlar yalnız azərbaycanlı olduqları
üçün bu dəhşətli soyqırımına məruz
qalıblar. Bu gün işğal
altında olan Dağlıq Qarabağ bölgəsində, həmçinin
yeddi ətraf rayonda bir nəfər də olsun azərbaycanlı
yaşamır. Azərbaycanın
işğal edilmiş Dağlıq Qarabağ bölgəsində
Azərbaycan və erməni mənşəli Azərbaycan vətəndaşları
birlikdə yaşayıblar.
Beynəlxalq səviyyədə Azərbaycanın
ərazisi kimi tanınan torpaqlarımızın 20 faizi beynəlxalq
hüquqa, o cümlədən Ermənistan-Azərbaycan,
Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə
bağlı BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının qəbul
etdiyi 822, 853, 874 və 884 saylı dörd mühüm qətnaməyə
zidd olaraq bu günədək de-fakto Ermənistanın nəzarəti
altındadır. Azərbaycanın işğal
altında olan Dağlıq Qarabağ bölgəsi və onun ətrafında
yerləşən yeddi rayonundan 750 min nəfərdən
artıq azərbaycanlı Ermənistan silahlı qüvvələri
tərəfindən güclə qovulub.
Biz 25 ildir məcburi
köçkün həyatını yaşayırıq. Bizim öz
mülklərimizə sahib çıxmaq, öz doğma
diyarlarımıza, şəhərlərimizə, kəndlərimizə
və evlərimizə qayıdaraq orada yaşamaq
üçün fundamental insan hüquqlarımız kobud
şəkildə pozulur.
Xatırlatmaq istərdik ki,
Ermənistan tərəfindən Azərbaycanın
Dağlıq Qarabağ bölgəsinin və ətraf yeddi
rayonunun qeyri-qanuni işğal olunması nəticəsində
azərbaycanlı məcburi köçkünlərin insan
hüquqlarının kobud şəkildə pozulmasını
Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi də təsdiq
edib. Həmçinin Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi
vurğulayıb ki, Ermənistan bununla Avropa İnsan
Hüquqları Konvensiyasını da pozur. Lakin xarici
ölkələrdə yaşayan erməni icmaları və
lobbisi beynəlxalq mediada Dağlıq Qarabağda yaşayan
erməni icmasını “qurban” qismində təqdim etməkdə,
Azərbaycanda onların insan hüquqlarının guya
pozulmasını, Azərbaycanı “qeyri-demokratik” ölkə
kimi və Azərbaycanın işğal edilmiş
Dağlıq Qarabağ bölgəsində Ermənistan tərəfindən
yaradılmış marionet işğalçı rejimin guya
“demokratiya” qurması niyyətini yalan məlumatlarla təşviq
etməkdə davam edir. Ermənistan xarici ölkələrdəki
çoxsaylı icmaları və lobbisi vasitəsilə Azərbaycana
qarşı ciddi dezinformasiya və qarayaxma kampaniyası
aparır.
Cəmi 25 il bundan
əvvəl müstəqilliyini bərpa etmiş Azərbaycanın
demokratik inkişaf sahəsində olan ən xırda belə
problemi beynəlxalq mətbuatda şişirdilir və geniş
yayılır, Ermənistanda bu sahədə mövcud olan ciddi
problemlərdən isə, ümumiyyətlə,
danışılmır. Bu ikili standartlar deyilmi?
Məlum olduğu kimi, xaricdə olan
erməni icmaları və lobbisi Fransada da “elektoral şantaj
diplomatiyası” həyata keçirərək seçkilər
zamanı erməni icmasının üzvlərinin səslərindən
asılı olan Fransanın bəzi şəhərlərinin
merlərini Azərbaycanın işğal edilmiş Dağlıq
Qarabağ bölgəsində yerləşən şəhərlərlə
qeyri-qanuni “dostluq xartiyaları” imzalamağa sövq edirlər.
Misal üçün, Fransanın Burq-le-Valans şəhəri
Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsində
yerləşən bizim tarixi Şuşa
şəhərimizlə qeyri-qanuni “dostluq xartiyası”
imzalayıb. Burq-le-Valans şəhərinin meri
bu qanunsuz və beynəlxalq hüquqa zidd olan
addımını əsaslandırmağa cəhd edərək
bəyan edib ki, o, orada “demokratiyaya dəstək”
üçün bunu edir.
Bu gün biz, Azərbaycanın qədim
tarixi şəhərlərindən biri olan Şuşa şəhərinin
əsl vətəndaşları Burq-le-Valans şəhərinin
merinin nəzərinə çatdırmaq istərdik ki, 1989-cu
ildə Şuşa şəhərinin 20 mindən artıq əhalisi
olub, bunlardan təxminən 93 faizini Azərbaycan mənşəli
azərbaycanlılar, təxminən 7 faizə
yaxınını isə erməni mənşəli azərbaycanlılar
təşkil edib. 1992-ci il mayın 8-də
Ermənistan silahlı ordusu Şuşa şəhərini
qeyri-qanuni olaraq işğal edib və orada etnik təmizləmə
həyata keçirib. Şuşanın yüzlərlə azərbaycanlı
sakini xüsusi amansızlıqla qətlə yetirilib, yüzlərlə
sakini yaralanıb və əlil olub, 600-dən artıq uşaq
valideynlərini itirib, minlərlə sakin doğma
yuvasını, doğma Şuşa şəhərini
tərk edərək məcburi köçkün vəziyyətinə
düşüb. Əsir və girov
götürülmüş azərbaycanlıların taleyi barədə
bu günə qədər məlumat yoxdur. Bu gün Şuşa şəhərində bir nəfər
də olsun azərbaycanlı yaşamır və orada
yalnız ermənilər yaşayırlar. Bir
sözlə, etnik təmizləmə nəticəsində
şəhər erməniləşdirilib və bu gün orada
yalnız ermənilərin yaşaması güc yolu ilə təmin
edilib.
Bizim sizə sualımız ondan ibarətdir
ki, hər hansı şəhərin güc yolu ilə milliyyətinin
dəyişdirilməsinə, həmin şəhərin əsl
əhalisinin öz doğma şəhərindən
qovulması və məcburi köçkünə
çevrilməsi, Şuşa şəhərinin etnik təmizləmə
nəticəsində erməniləşdirilməsinə beynəlxalq
hüquqa zidd olaraq əsassız bəraət qazandırmaq
“demokratiyaya dəstək” adlandırıla bilərmi? Beynəlxalq hüquqa, demokratiyaya və insan
hüquqlarına zidd olan bu kimi qeyri-qanuni addımlar insan
hüquqlarına beşik ölkə sayılan Fransanın dəyərlərinə
uyğundurmu? Burq-le-Valans şəhərinin meri bir
neçə saniyəlik təsəvvür edə bilərmi
ki, Ermənistan Burq-le-Valans şəhərini də qeyri-qanuni
olaraq güc yolu ilə işğal edir, orada yaşayan
fransız mənşəli fransızları güc yolu ilə
qovur, onun özü məcburi köçkünə
çevrilir, bu şəhərin əhalisinin tamamilə erməni
mənşəli olması təmin edilir və sonra orada
yaradılan qanunsuz şəhər “rəhbərliyi” ilə
digər ölkələrin şəhərləri arasında
“demokratiyaya dəstək” adı ilə qeyri-qanuni “dostluq
xartiyaları” imzalanır və əməkdaşlıq
qurulur?
Eyni zamanda, nəzərinizə
çatdırmaq istərdik ki, Ermənistan
Respublikasının hazırkı hakimiyyəti hər zaman Azərbaycanın
Dağlıq Qarabağ bölgəsində yaşayan erməni
icmasının öz müqəddəratını təyin
etmək və konkret olaraq orada yeni süni dövlət
yaratmaq arzusunu səsləndirir. Lakin unutmaq olmaz ki, ermənilər
Qafqazda öz müqəddəratını artıq bir dəfə
təyin edərək hazırkı Ermənistan
Respublikasını yaradıblar və əgər bu məntiqlə
bütün xarici ölkələrdə yaşayan erməni
icmaları yaşadıqları həmin ölkələrin ərazilərində
“öz müqəddəratını təyin etmək” adı
ilə yeni süni dövlətlər yaratsalar, bu halda
dünyada, o cümlədən, Fransada, ABŞ-da, Rusiyada,
Gürcüstanda, Azərbaycanda, Türkiyədə, Argentinada
və erməni icmaları yaşayan digər ölkələrdə
yüzlərlə yeni süni erməni “dövlətləri”
yaradıla bilər. Bizim bildiyimizə görə, beynəlxalq
hüquqda, konkret olaraq isə ATƏT-in Helsinki Yekun Aktında
hər bir halda öz müqəddəratını təyinetmə
hüququnun dövlətlərin ərazi
bütövlüyünə xələl gətirməsi
halında tətbiq edilə bilməyəcəyi aydın
şəkildə vurğulanıb. Başqa
sözlə, öz müqəddəratını təyinetmə
dövlətlərin ərazi bütövlüyünü
pozmamalıdır.
Vətəndaşı
olduğumuz Azərbaycan Respublikasının hökuməti dəfələrlə
bəyan edib ki, Azərbaycan və erməni mənşəli
Azərbaycan vətəndaşlarının sülh şəraitində
birgə yaşayacaqları Dağlıq Qarabağ bölgəsinə
Azərbaycan Respublikasının ərazi
bütövlüyü çərçivəsində
yüksək səviyyəli özünüidarəetmə
muxtariyyəti verilə bilər. Bu baxımdan,
Dağlıq Qarabağ bölgəsinin Azərbaycan və erməni
icmaları arasında dialoqun qurulması və inkişafı
da böyük əhəmiyyət kəsb edir. Lakin əfsuslar olsun ki, Ermənistan
Respublikasının hazırkı hakimiyyəti buna ciddi maneə
olur.
Fransa Respublikası Ermənistan-Azərbaycan,
Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə
bağlı BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının qəbul
etdiyi mühüm qətnamələrin qəbulunda birbaşa
iştirak edib, bu qətnamələrə istinadən
yaradılmış ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədri
qismində ATƏT-in Helsinki Yekun Aktına əsasən ikitərəfli
əsasda da hər zaman Azərbaycan Respublikasının ərazi
bütövlüyünü dəstəkləyərək
öz beynəlxalq öhdəliklərinə hörmətlə
yanaşıb. Bütün bu sənədlərə və
beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə
əsasən Dağlıq Qarabağ Azərbaycan
Respublikasının tərkib hissəsidir. Lakin Fransa tərəfindən
atılmış bu addımlar bizim 25 ildən artıq məcburi
köçkün kimi yaşadığımız bu müvəqqəti
dövrün yekunlaşmasını və bizim öz doğma
diyarlarımıza, şəhərlərimizə, kəndlərimizə
və evlərimizə qayıtmağımızı və
orada erməni mənşəli digər Azərbaycan vətəndaşları
ilə birlikdə sülh şəraitində
yaşamağımızı təmin etmək
üçün kifayət deyil və buna görə də
Fransa Ermənistana təzyiqini artırmalıdır.
Mətbuatda yazılır ki, siz azərbaycanlı
qadınların xüsusi amansızlıqla qətlə
yetirildiyi Xocalı soyqırımının təşkilatçısı
- Ermənistan Respublikasının prezidenti Serj Sarkisyanı
2017-ci il martın 8-də - Beynəlxalq Qadınlar Günü
bayramında Parisdə qəbul edəcəksiniz. Bununla əlaqədar,
Azərbaycanın tarixi Dağlıq Qarabağ bölgəsinin
azərbaycanlı icmasının məcburi köçkün
həyatını yaşayan bütün qadınları
adından sizdən xahiş edirik, ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədri
kimi Ermənistan prezidentinə təzyiq göstərəsiniz
ki, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin beynəlxalq hüquqa, o cümlədən
BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının müvafiq qətnamələrinə
və ATƏT-in Helsinki Yekun Aktına istinadən sülh yolu
ilə həll edilməsinə, həmçinin Dağlıq
Qarabağ bölgəsinin azərbaycanlı və erməni
icmaları arasında dialoqun qurulmasına və
inkişafına, “Ermənistan-Azərbaycan Sülh
Platforması”nın fəaliyyətinə və biz məcburi
köçkünlərin insan hüquqlarının tezliklə
bərpasına və 2018-ci ildə növbəti beynəlxalq
qadınlar bayramını öz doğma diyarlarımızda,
şəhərlərimizdə, kəndlərimizdə və
evlərimizdə qeyd etməyimizə maneə göstərməsin.
Sadəcə olaraq biz sizdən
ədaləti dəstəkləməyinizi və beynəlxalq
hüququn, tarixi ədalətin və bizim insan hüquqlarımızın
öz tarixi və doğma torpaqlarımız olan ölkəmizin
Dağlıq Qarabağ bölgəsində təmin edilməsini
xahiş edirik.
Biz ümid edirik ki, Fransa beynəlxalq
ictimaiyyətin məsuliyyətli üzvü, ATƏT-in Minsk
qrupunun həmsədri kimi yuxarıda qeyd etdiyimiz beynəlxalq
öhdəliklərinə əsasən öz obyektiv vasitəçilik
funksiyasını daha da gücləndirəcək və Ermənistan
prezidentinə təzyiqlərini artıracaq”.
Azərbaycan.- 2017.- 8 mart.- S. 7.