Cümhuriyyətin yaşıdı

Oğlu hər gün evə bir qucaq qəzet gətirsə də, Famil Abbasov onları oxuya bilmir, sadəcə, vərəqləyir, şəkillərinə baxır, sonra da büküb bir kənara qoyur. Heç televiziya verilişlərinə də baxa bilmir. Amma radionu dinləyir. Xəbərləri də radiodan eşidir. Əsasən, cəbhə xəbərlərinə qulaq asır, siyasi hadisələrlə maraqlanır, əhvalı yaxşı olanda muğamlarımızı, xalq mahnılarını və saz havalarını dinləyir. Bu dəfə də radioya qulaq asarkən eşitdi ki, möhtərəm Prezident İlham Əliyev Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi haqqında sərəncam imzalayıb. Gözləri yaşardı, ömür-gün yoldaşı Nənəş xanımı səslədi:

- A Nənəş, de görüm, mənim neçə yaşım var?

- Nə bilim, ay kişi, mənim öz yaşım yadımdan çıxıb. Sən məndən nəvələrinin, nəticələrinin sayını soruş, mən də deyim 18 nəvən var, 20 nəticən... Yoxsa, məndən yaşını soruşursan...

Famil baba Nənəşin əlindən yapışdı:

- Yox ey, ay arvad, mənim 100 yaşım olur, heç birinizin xəbəri yoxdur...

- Hardan bildin, ay kişi?

- Elə indicə radiodan eşitdim ki, ölkəmizin Prezidenti İlham Əliyev Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi haqqında sərəncam imzalayıb. Mən də cümhuriyyətimizin yaşıdıyam. Deməli, mənim də 100 yaşım var...

- Sənin 100 yaşın olanda mənimki neçə olur, ay kişi?

- Özün hesabla da... Məndən cəmi yeddi yaş kiçiksən...

- Eh, ay kişi, hesab yadımda qalıb? Yaxşı, nəvələrimdən birinə zəng edib soruşaram ki, 100-dən 7-sini çıxanda neçə yaş qalır...

- Yox, dayan, mən özüm hesablayım.

Famil baba ciddiləşdi, barmaqlarını saydı, sevincək dedi:

- Tapdım, ay Nənəş, sənin də 93 yaşın olur... Yaxşı, dur bir çay dəmlə görək. Amma o çaydan olsun ha, 75 il əvvəl dəmlədiyin çaydan...

Famil baba ilk baxışdan xoşbəxt görünür. Niyə də görünməsin? 100 yaşı var, dünyanın hər üzünü görüb, Hitleri evinəcən qovub, müharibədən sonra bax, bu yanındakı Nənəş xanımla evlənib, üç oğul, üç qız atası olub. Amma yox, Famil baba bir əsrin düz dörddə birini Vətən həsrətilə yaşayıb. 25 ildir hər gün yuxudan duran kimi pəncərənin qarşısına gəlir, səmaya baxır, öz-özünə nəsə danışır, sonra üzünü ömür-gün yoldaşına tutur:

- Ay Nənəş, hava tutulub, görəsən, Cəbrayıla da yağış yağacaq? Neçə ildir Balyad kəndindəki həyətimizdə əkdiyimiz meyvə ağaclarına su verən yoxdur, yağış yağsaydı...

- Ay kişi, heç bilirsən o vaxtdan neçə il ötüb, indiyə ağac qalar...

- Qalar, Nənəş, qalar... Bax, görərsən, bu yaxınlarda gedib görəcəyik ki, səni gəlin gətirdiyimiz evimiz də, birgə əkdiyimiz ağaclar da yerindədir. Bir az yır-yığış eləyəcəksən, evin tozunu alacaqsan, pəncərələrin şüşəsini siləcəksən, yığışacağıq evimizə. Bax, bunları görürsən?

- Hə, bir topa açardır, onları neynirsən?

- Necə yəni neynirsən? Balyaddakı evimizin açarlarıdır. Kənddən çıxanda qapıları möhkəm bağlayıb açarları da qoymuşam cibimə. Erməni olmur, kim olur-olsun, bir köpək uşağı qapımızı açıb içəri girə bilməz!..

...Heç bilirsiniz Famil baba kimdir? Hamının yaxşı tanıdığı yazıçı-jurnalist, məşhur “Qara qan” trilogiyasının müəllifi, ərəbşünas Fazil Güneyin atası... Bəzən zarafatla deyirəm ki, özünün yetmiş iki yaşın var, amma hələ də uşaqsan, atan qulağından çəkir, anan danlayır, daim valideyn nəzarəti altındasan... Ötən il aprelin əvvəllərində bir-neçə dəfə xəbər yayıldı ki, əsgərlərimiz Cəbrayılı düşməndən azad ediblər. Həmin günlərdə Famil baba tez-tez oğlundan soruşurdu ki, bəs məni kəndimizə niyə aparmırsınız? Fazil Güney də nə desin, 100 yaşlı atasını birtəhər ovundururdu... Famil baba Cəbrayılın son bir əsrlik tarixinin canlı şahididir. Yaddaşı da möhkəmdir, Qumlaq kəndində məktəb direktoru olduğu, Məzrə kəndində kənd sovetinin sədri işlədiyi, Xudafərin körpüsünün üstündə ayaqyalın gəzdiyi illəri yaxşı xatırlayır. Çoxlu kitab oxuyub. Şübhəsiz, Famil babanın oxuduğu sonuncu kitab oğlunun “Qara qan” romanıdır. O həm də bu tarixi romanın qəhrəmanlarından biridir. Fazil Güney əsərində atasının obrazını məharətlə yaradıb...

...Famil babanın özünün də şeirləri var. Amma heç kəsə, hətta ömür-gün yoldaşı Nənəş xanıma da oxumur. Deyir ki, bu şeirləri Cəbrayılda, doğma Balyad kəndində, ocaq başında oxuyacağam...

Allah səni arzuna çatdırsın, Famil baba! İnşaallah, tezliklə torpaqlarımız düşməndən azad olunar, sənin ocağının başına övladların, nəvələrin, nəticələrinlə yanaşı biz də toplaşarıq!..

...100 yaşı olsa da, Famil baba hamıdan tez oyanır. Ona elə gəlir ki, Günəşlidən, yaşadığı evin pəncərəsindən Cəbrayıl da görünür. Sevinir ki, Qarabağa böyük qayıdış Cocuq Mərcanlıdan, onun hər qarışına bələd olduğu torpaqlardan başlayıb. Famil baba əmindir ki, Ali Baş Komandanımız

İlham Əliyevin yeritdiyi siyasət, göstərdiyi qətiyyət sayəsində Qarabağ düşməndən tam azad olunacaq.

Məzahir SÜLEYMANZADƏ

Azərbaycan.- 2017.-28 may.- S.10.