Dayanıqlı iqtisadi inkişaf keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoyub

Ötən il Azərbaycanda iqtisadi islahatların əsas strateji hədəflərinə uyğun mühüm layihələr həyata keçirilib

Son dövrlərdə istər regionda, istərsə də qlobal iqtisadiyyatda gedən proseslər, mürəkkəb xarici iqtisadi mühit ölkənin makroiqtisadi və maliyyə sabitliyinə öz təsirini göstərməkdədir. Lakin Azərbaycan hökuməti dünya enerji bazarındakı qeyri-sabitlik və digər neqativ proseslərin ölkə iqtisadiyyatına təsirlərinin minimuma endirilməsi istiqamətində mühüm işlər görür.

Yeni dövr üçün iqtisadi islahatların əsas strateji hədəfləri

Milli iqtisadiyyatın əsas inkişaf istiqamətlərini, iqtisadi təhlükəsizliyini təmin edən Azərbaycan artıq dünya iqtisadi düzənində özünəməxsus mövqeyini müəyyənləşdirib. Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla həyata keçirilən davamlı islahatlar nəticəsində bu gün Azərbaycan dünya iqtisadiyyatında yeni çağırışlara cavab verir. Bu onu göstərir ki, iqtisadi islahatların əsas strateji hədəflərinə uyğun olaraq sistem xarakterli bir sıra tədbirlərin həyata keçirilməsi, iqtisadi inkişafın keyfiyyətcə yeni modelinin formalaşdırılması qarşıda duran əsas prioritet vəzifələrdəndir.

Nazirlər Kabinetinin 2016-cı ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş iclasında Prezident İlham Əliyev qarşıdakı dövr üçün də mühüm vəzifələr müəyyənləşdirdi. Makroiqtisadi sabitliyin təmin edilməsi, inflyasiyanın birrəqəmli səviyyədə saxlanılması, valyuta ehtiyatlarının qorunması, bank sektorunun sağlamlaşdırılması və beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması, “Cənub qaz dəhlizi” layihəsinin icrası, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun tikintisi, Ələt Beynəlxalq Dəniz Limanının birinci mərhələsinin tikintisinin bu il başa çatdırılması, bölgələrdə sənaye zonalarının təşkilinin davam etdirilməsi bu vəzifələr sırasındadır. Eyni zamanda ölkə rəhbəri tərəfindən kənd yollarının tikintisi, pambıqçılıq, baramaçılıq, tütünçülük, üzümçülük, çayçılıq kimi ənənəvi sahələrin inkişafı, yeni ixrac bazarlarının araşdırılması və ixracın şaxələndirilməsi, emal müəssisələrinin yerli məhsul əsasında fəaliyyət göstərməsi, sosial infrastruktur layihələrinin, ekoloji tədbirlərin və turizmin inkişafı istiqamətində işlərin davam etdirilməsi ilə bağlı tapşırıqlar verilib. Bütün bunlar isə dövlət başçısının göstərişinə əsasən ciddi təhlillər üzərində qurulan, ölkədəki mövcud iqtisadi vəziyyət, həm də qlobal və regional trendlər nəzərə alınmaqla hazırlanan Strateji Yol Xəritəsində öz əksini tapıb.

Keçən il ölkədə 410 sənaye müəssisəsi açılıb, 180-dən çox ölkə ilə ticarət həyata keçirilib

İqtisadiyyat Nazirliyinin ötən ildəki fəaliyyəti ilə bağlı kollegiya iclasında nazir Şahin Mustafayev keçən il ölkə iqtisadiyyatında həyata keçirilən proseslər, yeniliklər və qarşıda duran vəzifələrlə bağlı geniş məlumat verib. Statistik məlumatlara nəzər yetirsək görərik ki, siyasi sabitlik, əvvəlki illərdə görülmüş işlər, yaradılmış potensial, həyata keçirilən islahatlar nəticəsində dünya iqtisadiyyatında baş verən hadisələr fonunda Azərbaycan iqtisadiyyatının dayanıqlılığı təmin edilib və qeyri-neft sənayesində məhsul istehsalı 5, kənd təsərrüfatı 2,6 faiz artıb. Ölkə iqtisadiyyatına 11,7 milyard ABŞ dolları həcmində investisiya yatırılıb ki, bunun da 8 milyardı xarici, 3,7 milyard dolları isə daxili sərmayədir. Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatına əsasən isə 2016-cı ildə Azərbaycan 180-dən çox ölkə ilə ticarət həyata keçirib.

Dövlət başçısının sənayeləşmə siyasətinə uyğun olaraq, ötən il qeyri-neft sənayesində müasir müəssisələrin yaradılmasının dəstəklənməsi davam etdirilib, 410 sənaye müəssisəsi açılıb, bir sıra sənaye obyektlərinin tikintisinə başlanılıb, sənaye parklarının və zonalarının təşkili işləri davam etdirilib. Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının (SKSP) ərazisində infrastruktur işlərinin birinci mərhələsi tamamlanıb. Əczaçılıq sənayesində yerli istehsalın təşkil edilməsi məqsədilə yaradılmış Pirallahı Sənaye Parkında iki dərman istehsalı zavodunun təməli qoyulub. Ənənəvi sənaye sahələrindən olan xalçaçılığın inkişafı məqsədilə “Azərxalça” ASC tərəfindən 10 rayonda xalça istehsal sahələrinin tikintisinə başlanılıb və artıq Füzuli rayonunun Horadiz qəsəbəsində bir xalça emalatxanası fəaliyyətə başlayıb, daha 9 rayonda isə tikinti işləri bu il ərzində başa çatdırılacaq.

20 rayonda 32 iri fermer təsərrüfatı yaradılıb, 21 rayonda isə 26 aqroparkın yaradılması təşviq olunur

Böyük ixrac potensialına və ölkəyə valyuta gətirmək imkanına malik olan ənənəvi sahələrin inkişaf etdirilməsi, pambıq sahələrinin genişləndirilməsi, baramaçılıq, üzümçülük, tütünçülük, zeytunçuluq, fındıqçılıq, çayçılıq və digər sahələrin inkişafı məqsədilə qarşıya mühüm vəzifələr qoyulub. Dövlət başçısının müvafiq sərəncamları ilə ölkəmizdə barama, pambıq və tütün istehsalçılarına subsidiya verilməsi qərara alınıb. Ötən il pambıqçılıqla məşğul olan 260-dək fermerə 3,2 milyon manat, tütünçülük sahəsi üzrə isə 30-a yaxın fermerə 220 min manat güzəştli kredit verilib. Bu kreditlər hesabına 1000-dən çox yeni iş yeri yaradılıb.

Ərzaq təhlükəsizliyinin möhkəmləndirilməsində xüsusi əhəmiyyətə malik iri fermer təsərrüfatlarının, aqroparkların, intensiv metodlara əsaslanan müasir təsərrüfatların yaradılması da davam etdirilir. Əhalinin ərzaq təminatını yerli istehsal hesabına daha da yaxşılaşdırmaq məqsədilə Prezident İlham Əliyevin tapşırığına uyğun olaraq, respublikanın 20 rayonunda 44 min hektaradək sahədə 22 sahibkarlıq subyekti tərəfindən müasir suvarma sistemlərinin tətbiqi ilə 32 iri fermer təsərrüfatı yaradılıb. Ümumi dəyəri 193 milyon manat olan bu təsərrüfatların yaradılmasına 70,5 milyon manat güzəştli kredit verilib.

Mövcud aqroparkların infrastrukturunun təkmilləşdirilməsi, istehsalın genişləndirilməsi, qabaqcıl texnologiyalara əsaslanan emal sahələrinin qurulması, eyni zamanda, yeni aqroparkların yaradılması istiqamətində işlər davam etdirilir.

Dövlət başçısının tapşırığına uyğun olaraq, Xaçmaz və Şəmkir rayonlarında aqroparklar yaradılır. Xaçmaz rayonunda yerləşən Yalama Aqroparkında birinci mərhələ üzrə işlər başa çatdırılıb və 2016-cı ilin sentyabrında Prezident

İlham Əliyevin iştirakı ilə açılışı olub. Aqroparkda payızlıq qarğıdalı üzrə rekord səviyyədə məhsuldarlıq - hər hektardan 156 sentner yüksək keyfiyyətli dənlik qarğıdalı istehsal olunub.

Şəmkir Aqroparkında tutumu 21,2 min ton olan logistika mərkəzinin tikintisi davam etdirilir. Hazırda ölkənin 21 rayonunda 124 min hektaradək ərazidə daha 26 aqroparkın yaradılması təşviq olunur. Bu aqroparklarda müxtəlif istehsal, emal və infrastruktur müəssisələrinin yaradılması nəzərdə tutulur. Bu tədbirlər regionlarda ixracyönümlü və rəqabətədavamlı məhsul istehsalının artmasına, sahibkarlığın inkişafına, əhalinin məşğulluq səviyyəsinin yüksəlməsinə əhəmiyyətli töhfə verəcək.

2016-cı ildə 2477 sahibkara 190 milyon manata yaxın kredit verilib

Ölkədə özəl sektorun uzunmüddətli və əlverişli şərtlərlə maliyyə resurslarına çıxışının təmin olunması üçün Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən 2016-cı ildə 2477 sahibkara 190 milyon manata yaxın kredit verilib. Verilən vəsaitin 63,1 faizi qaytarılan vəsaitlər hesabına həyata keçirilib. Güzəştli kreditlərdən istifadə etməklə sahibkarların investisiya layihələrinin reallaşdırılması 8100-dən çox yeni iş yerinin açılmasına imkan yaradır. İndiyədək isə 32,7 minə yaxın sahibkarın ümumi investisiya dəyəri 4 milyard manat olan investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsinə 2 milyard manatadək güzəştli kredit verilib. 2017-ci ildə yalnız geri qaytarılan vəsaitlər hesabına 150 milyon manatadək güzəştli kreditin verilməsi nəzərdə tutulur. İndiyədək sahibkarlara investisiya dəyəri 1 milyard manatdan çox olan layihələr üzrə 91 investisiya təşviqi sənədi və bu investisiya təşviqi sənədləri əsasında 262 təsdiqedici sənəd verilib.

İxracın stimullaşdırılmasında xüsusi əhəmiyyət kəsb edən ixrac təşviqi mexanizmi artıq tətbiq olunur. İndiyədək bu mexanizm çərçivəsində şərab, pambıq ipliyindən məmulatlar, konservlər, sular, şirələr, fındıq və digər məhsullar üzrə Rusiya, ABŞ, Çin, Almaniya, Türkiyə, Belarus və s. ölkələrə ixrac müqabilində 270 min manata yaxın vəsait sahibkarlara geri ödənilib.

Dövlət başçısının tapşırığına uyğun olaraq, bu il həmçinin sosial layihələrin icrasına xüsusi diqqət yetiriləcək, səhiyyə obyektlərinin, uşaq bağçalarının tikintisi, eləcə də qəzalı vəziyyətdə olan məktəblərin əsaslı təmiri və ya tamamilə yenidənqurulması işləri davam etdiriləcək, modul tipli məktəblər inşa olunacaq.

Nazirlər Kabinetinin iclasında ölkə iqtisadiyyatının yeni istiqamətlərini müəyyənləşdirən dövlət başçısı vurğulayıb ki, bu il Azərbaycanda makroiqtisadi sabitlik təmin edilməli, inflyasiya birrəqəmli olmalıdır: “Hesab edirəm ki, biz buna nail olacağıq. Makroiqtisadi sabitlik hər bir ölkənin iqtisadi dayanıqlılığı üçün əsas şərtlərdən biridir. Ölkəmiz 2017-ci ildə uğurla inkişaf edəcək. Bütün sosial proqramlar icra ediləcək və iqtisadi inkişafla bağlı çox önəmli addımlar atılacaq”.

Rəşad BAXŞƏLİYEV,

Azərbaycan.- 2017.- 28 yanvar.- S. 1, 3.