96 ölkə, 760 milyon dollarlıq ixrac sifarişi

 

Son altı ayda Azərbaycandan qeyri-neft sektoruna aid ən çox məhsul Rusiya, Türkiyə, İsveçrə, Gürcüstan Niderlanda ixrac olunub

 

Son iki ildə Azərbaycanda həyata keçirilən islahatların əsas istiqamətləri iqtisadiyyatın şaxələndirilməsini investisiya qoyuluşunu sürətləndirmək, neft gəlirlərinin səviyyəsindən asılı olmayaraq qeyri-neft sektorunun yüksək inkişaf tempini təmin etmək, ölkəmizin ixrac imkanlarını genişləndirməkdir.

Prezident İlham ƏliyevQeyri-neft məhsullarının ixracının stimullaşdırılması ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” 18 yanvar 2016-cı il tarixli sərəncamı, “Qeyri-neft məhsullarının ixracının təşviqi ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” 1 mart 2016-cı il tarixli fərmanı digər hüquqi sənədlər göstərdi ki, Azərbaycanda qeyri-neft sektorunun inkişafında artıq yeni mərhələ başlayıb.

 

6 ayda qeyri-neft sektoru üzrə ixrac 846,5 milyon dollar olub

 

Məhz bunun nəticəsidir ki, 2018-ci ilin son 6 ayı ərzində qeyri-neft sektoru üzrə ixrac 846,5 milyon dollar təşkil edib. 2017-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə bu ilin yanvar-iyun aylarında qeyri-neft sektoru üzrə ixrac 110,5 milyon dollar ya 15 faiz artıb. 6 ay ərzində Rusiyaya 319,9 milyon, Türkiyəyə 180,1 milyon, Gürcüstana 74,1 milyon, İsveçrəyə 69,3 milyon Çinə 23,9 milyon dollar dəyərində qeyri-neft sektoruna aid mal ixrac edilib.

Bu barədə İqtisadi İslahatların Təhlili Kommunikasiya Mərkəzinin təqdim etdiyiİxrac icmalı”nın iyul sayında məlumat verilir. Əvvəlcə onu vurğulayaq ki, “İxrac icmalı”nın məqsədi sahibkarları ixracla bağlı maarifləndirmək, yerli mal məhsulların ənənəvi yeni bazarlara çıxarılması imkanlarını artırmaq beynəlxalq bazarlara inteqrasiya prosesini sürətləndirməkdir.

 

276,7 milyon dollarlıq meyvə-tərəvəz ixracı

 

İlin birinci yarısında ixrac edilən qeyri-neft sektoruna aid məhsulların siyahısında pomidor (140 milyon dollar) liderliyini qoruyub. Bu siyahıda qızıl (sikkə kəsilməsində istifadə olunmayan, digər emal olunmamış formalarda - 60,7 milyon dollar) ikinci, elektrik enerjisi isə (54,6 milyon dollar) üçüncü olub.

Ümumiyyətlə, 2018-ci ilin ilk altı ayı ərzində meyvə-tərəvəz ixracı 276,7 milyon, plastmas onlardan hazırlanan məmulatların ixracı 71,8 milyon, alüminium ondan hazırlanan məmulatların ixracı 69,7 milyon, qara metallar onlardan hazırlanan məmulatların ixracı 37,8 milyon, kimya sənayesi məhsullarının ixracı 30,7 milyon, pambıq ipliyi ixracı 9,9 milyon dollar təşkil edib.

 

 Ən çox mal ixrac olunan ölkələr siyahısına Rusiya liderlik edir

 

Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 2018-ci ilin ilk yarısında elektrik enerjisinin ixracı 2,2 dəfə, alüminium ondan hazırlanan məmulatların ixracı 24,4 faiz, pambıq ipliyinin ixracı 23,3 faiz, meyvə-tərəvəzin ixracı 20,3 faiz, plastmas onlardan hazırlanan məmulatların ixracı 13,7 faiz, kimya sənayesi məhsullarının ixracı 4,4 faiz artıb.

Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına əsasən, iyun ayında qeyri-neft sektoru üzrə Azərbaycanda ixrac 179 milyon dollar təşkil edib. İyun ayında qeyri-neft sektoruna aid ən çox mal ixrac edilən ölkələrin siyahısında ilk beşlikdə Rusiya (96,7 milyon dollar), Türkiyə (25,9 milyon dollar), İsveçrə (12,8 milyon dollar), Gürcüstan (8,1 milyon dollar) Niderland (5,8 milyon dollar) qərarlaşıb.

Qeyd edilib ki, 2018-ci ilin may ayında olduğu kimi, iyun ayında da qeyri-neft sektoru üzrə ixracda tomat (pomidor) dəyəri ilə birinci olub (43,2 milyon dollar). Bu ilin iyun ayında qeyri-neft sektoru üzrə ixracda albalı gilas (26,8 milyon dollar) ikinci, qızıl (sikkə kəsilməsində istifadə olunmayan, digər emal olunmamış formalarda - 12,4 milyon dollar) isə üçüncü olub.

 

Azərkosmos” 12,7 milyon dollar gəlir əldə edib

 

Son 6 aydaAzərkosmos” ASC tərəfindən dünyanın 19 ölkəsinə xidmət (peyk telekommunikasiya xidmətləri optik peyk xidmətləri) ixrac edilib.Azərkosmospeyk telekommunikasiya xidmətlərinin ixracından 12,7 milyon dollar məbləğində gəlir əldə edib.

Qurumun xidmət ixracından əldə etdiyi gəlir onun ümumi gəlirlərinin 88 faizini təşkil edib. İyun ayında isəAzərkosmos”un xidmət ixracının dəyəri 1,6 milyon dollar olub. 2018-ci ilin ilk 6 ayı ərzində xidmət ixracının həyata keçirildiyi əsas ölkələr Fransa, Malayziya, BƏƏ, Almaniya, Gürcüstandır.

 

Azərbaycana dünyanın 189 ölkəsindən turist gəlib

 

Eyni zamanda, “İxrac icmalı”nda məlumat verilib ki, yanvar-iyun ayları ərzində Azərbaycana dünyanın 189 ölkəsindən 1,325 min ya ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 10,2 faiz çox əcnəbi vətəndaşlığı olmayan şəxs gəlib.

Son 6 ay ərzində Azərbaycana gələn xarici vətəndaşların bank kartları vasitəsilə apardıqları əməliyyatların dəyəri 620,4 milyon manat təşkil edib. Yəni 2017-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 2018-ci ilin yanvar-iyun ayları ərzində Azərbaycana gələn xarici vətəndaşların bank kartları vasitəsilə apardıqları əməliyyatların dəyəri 113 milyon AZN ya 22,3 faiz artıb.

 

284,4 milyon dollarlıq ixrac sifarişi

 

Onu da vurğulayaq ki, “Azexport.az” portalına daxil olan ixrac sifarişləri artmaqdadır. Məlumatda qeyd edilir ki, iyun ayı ərzində portala 34,2 milyon dollar məbləğində ixrac sifarişləri daxil olub.

Ümumilikdə isə 2018-ci ilin birinci yarısında portala daxil olan ixrac sifarişlərinin dəyəri 284,4 milyon dollar təşkil edib. 2017-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 2018-ci ilin yanvar-iyun aylarında portala daxil olan ixrac sifarişləri dəyər baxımından 47,6 faiz artıb. Bu isə portalın ötən müddətdə dünya miqyasında daha çox tanınmasından qaynaqlanır.

2017-ci ilin yanvar ayından 2018-ci il iyunun 30-dək “Azexport.az” portalına dünyanın 96 ölkəsindən daxil olan ixrac sifarişlərinin dəyəri 759,4 milyon dollar təşkil edib. “Azexport.az” həmçinin yeni beynəlxalq elektron satış portalları ilə əməkdaşlığa başlayıb.

İyul ayındaBir pəncərəİxraca Dəstək Mərkəzi tərəfindən fiziki hüquqi şəxslərə bir pəncərə prinsipi əsasında ixracla bağlı tələb olunan sertifikatlar verilib. Sertifikat verilən məhsullar Rusiya, Türkiyə, İran, İtaliya, İraq, Qazaxıstan, Gürcüstan, Ukrayna, İngiltərə, Sinqapur, BƏƏ, Çin, ABŞ daxil olmaqla dünyanın müxtəlif ölkələrinə ixrac olunub. Hazırda ölkənin qeyri-neft ixracının 10 faizindən çoxunun sənədləşdirilməsiBir pəncərəİxraca Dəstək Mərkəzində həyata keçirilir.

 

15 ixrac missiyası

 

Qeyri-neft ixracının artırılması məqsədilə göstərilən dövlət dəstəyi tədbirləri bu müddətdə davam etdirilib. İndiyədək 15 ixrac missiyası təşkil olunub, beynəlxalq sərgilərdə ilkin razılaşmalar sifarişlər əldə olunub, ixrac müqavilələrı imzalanıb.

Yerli məhsulların ixracında istehsalçılara dəstək göstərmək ixracatçılar arasında daimi ünsiyyət platformasını formalaşdırmaq məqsədilə yaradılmış İxracatçılar Klubunun, arıçılar, nar, fındıq, şərab, çay, süd s. istehsalçıları ixracatçıları assosiasiyalarının iclasları keçirilib, yerli şirkətlərə ixraca dair xidmətlər göstərilib.

Həyata keçirilən kompleks tədbirlər nəticəsində ixracın artım tempi davam edib, kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracı 22 faiz, sənaye məhsullarının ixracı 27 faiz, xarici iqtisadi fəaliyyət iştirakçılarının sayı isə 34 faiz artıb.

 

XaricdəAzərbaycan Ticarət Evi”nin sayı getdikcə artır

 

İcmalın bu sayındaBir Pəncərəİxraca Dəstək Mərkəzi Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin birgə təşkilatçılığı iləİxrac əməliyyatlarında qida təhlükəsizliyinin əhəmiyyəti rolumövzusunda seminar keçirilməsi ilə bağlı məlumat da əksini tapıb.

Həmçininİxrac icmalı”nın iyul sayında LatviyadaAzərbaycan Ticarət Evi”nin açılması, İxracatçılar Klubunun növbəti iclasının keçirilməsi s. məsələlər barədə məlumatlar verilib.

Azərbaycan tərəfdən Latviyaya 164 milyon dollar, Latviya tərəfindən Azərbaycan iqtisadiyyatına 84 milyon dollar həcmində sərmayə qoyulub. Azərbaycanda tikinti, xidmət, sənaye, rabitə, nəqliyyat, ticarət, bank sığorta sahələrində 40 Latviya şirkəti fəaliyyət göstərir.

Bu ilin sonunadək Çinin Şanxay şəhərindəAzərbaycan Şərab Evi”, Birləşmiş Ərəb ƏmirliklərindəAzərbaycan Ticarət Evi”nin açılması planlaşdırılır. Çinin paytaxtı Pekində bir sıra digər iri şəhərlərində ticarət şərab evlərinin yaradılması nəzərdə tutulur.

 

Rəşad BAXŞƏLİYEV

 

Azərbaycan.- 2018.-1 avqust.- S.1; 6.