Mənəviyyatı zənginləşdirən ünvan

F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası belə tanınır

Ölkəmizdə fəaliyyət göstərən minlərlə mədəniyyət müəssisələrindən biri olan F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası 1965-ci il yanvarın 1-də M.Qorki adına kütləvi kitabxana fondunun bazasında yaradılıb.

1967-ci ildən uşaq ədəbiyyatının inkişafında mühüm xidmətləri olan, Azərbaycan ədəbi dilinin saflığı uğrunda daim mübarizə aparmış ədəbiyyatşünas, pedaqoq, maarifpərvər, uşaq folklor antologiyasının banisi Firudin bəy Köçərlinin adını daşıyır. Bu mədəniyyət müəssisəsinin yaradılması uşaqlara kitabxana xidmətinin və onun metodik təminat sisteminin formalaşmasında irəliyə atılmış ciddi addım oldu.

Eyni zamanda, uşaqlara kitabxana xidmətinin ümumrespublika metodik mərkəzi meydana gəldi. Ötən əsrin 70-ci illərinin əvvəlində zəngin metodik nəşrlər fondu yaradıldı. 60-cı illərin əvvəllərində respublikada 88, təkcə Bakıda 22 müstəqil uşaq kitabxanası fəaliyyət göstərməyə başladı.

Kitabxananın direktoru Şəhla Qəmbərova söhbət zamanı bildirdi ki, fondda cəmi 43.000 nüsxə ədəbiyyat olub. Onun 27337 nüsxəsini uşaq ədəbiyyatı təşkil edib: “1999-cu ildən Azərbaycan Kitabxanaçılar Cəmiyyətinin üzvü olan bu mədəniyyət müəssisəsi hazırda respublikada hərtərəfli fəaliyyətinə görə birincilər sırasındadır. 2010-cu ildə kitabxananın müasir tələblərə cavab verən yeni binaya köçməsi həm uşaqların, həm də valideynlərin ürəyincə olub. Çünki uşaqlar burada ən müasir texnologiya və metodlardan istifadə edir, nağıl otağında təşkil olunan “nağıl saatları”nda təkcə özümüzünküləri deyil, dünya xalqlarının nağıllarını da dinləyir, müzakirə edir, dünyagörüşlərini təkmilləşdirirlər”.

Milli mənəvi dəyərlərimizin qorunması və təbliği işində kitabxana bir sıra tədbirlər həyata keçirir: hər il burada 2 aprel - “Beynəlxalq Uşaq Kitabı Günü” ilə əlaqədar “Milli uşaq kitabı sərgisi” təşkil olunur. Hazırda kitabxananın 9 şöbəsi, 5 bölməsi, 2 oxu zalı var, 3 filialı isə paytaxtın müxtəlif rayonlarında fəaliyyət göstərir. “Çıraq”, “Sərbəst düşüncə” kimi uşaq televerilişləri kitabxananın oxu zalında çəkilir.

Kitabxananın əməkdaşları 2001-2003-cü illərdə Açıq Cəmiyyət İnstitutunun profilə uyğun proqramında iştirak edərək üç layihə qrantı udub. Məhz həmin layihələr əsasında kitabxanada “İnternet sinif otağı”, “Biləyən” multimedia zalı açılaraq uşaqların istifadəsinə verilib: “İki il ərzində 1500-dən çox uşaq “Kompüter savadlılığının əsasları”, “Mətnlərin sürətlə yığılması” kurslarında fəal iştirak edib. Onlar məhz bu siniflərdə internetdən istifadə etməklə, geniş informasiya imkanlarına yiyələniblər. “Gələcəyin dialoqu: Uşaqlar və kitablar” adlı üçüncü layihə də burada reallaşıb. Əksəriyyəti məcburi köçkün ailələrindən olan uşaqlar layihəyə cəlb olunaraq, 800-dən çox kitabın cildlənməsində iştirak ediblər”.

2005-ci ildən fondun bütövlükdə elektron informasiya daşıyıcılarına köçürülməsində və elektron kataloqun yaradılmasında mühüm işlər görülüb. Dövlət başçısının 6 oktyabr 2008-ci il tarixli “Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008-2013-cü illərdə inkışafı üzrə Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi barədə sərəncamı kitabxana işinin inkişafında yeni bir mərhələyə başlanğıc verdi. “2009-cu ilin Uşaq İli” elan edilməsi ilə əlaqədar “Dünya uşaq ədəbiyyatının inciləri” beynəlxalq kitab sərgisinin açılışında 20 dövlətin ölkəmizdə fəaliyyət göstərən səfirliklərinin nümayəndələri 1500-dən çox nəşri kitabxananın fonduna hədiyyə etdi. Dövlət proqramında nəzərdə tutulan oxucuların informasiya tələbatının ödənilməsi ilə bağlı kitabxanada uşaq və yeniyetmələr üçün səyyar kitab sərgisi - “Uşaq Kitab Karvanı” layihəsi uğurla həyata keçirildi. 2011-ci ildən start götürən bu layihə çərçivəsində 30-dək rayona 20 min nüsxəyə kimi kitab hədiyyə edildi. Türkiyənin 9 bölgəsi, Ukrayna, Almaniya, Bosniya, İsveçrə, Rusiya, Herseqovina, Sloveniya, Moldova, Serbiya, Gürcüstan, Baltikyanı ölkələrin kitabxanaları ilə əlaqə yarandı: “Həmin ölkələrin uşaq kitabxanalarına Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı göndərilib. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşəbbüsü ilə Bosniya və Herseqovinanın “Dervis Susic” kütləvi və universitet kitabxanası ilə F.Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanası “Qardaşlaşmış kitabxanalar” elan olunublar. Bu kitabxanaların əməkdaşlığı nəticəsində beynəlxalq kitabxanalararası abonement bölməsi Qasprinski adına Krım Tatar Kitabxanası, İon Kryange adına Moldova Milli Uşaq Kitabxanası ilə əlaqələr qurub. Ukrayna Milli Uşaq Kitabxanası, Serbiya Kitabxanası və Türkiyənin bir çox kitabxanaları, həmçinin İsveçin Göteborq şəhər kitabxanası və Stokholm beynəlxalq kitabxanası ilə də əlaqəlar yaradaraq, həmin ölkələrdə keçirilən sərgilərin iştirakçısı olub”.

Yeri gəlmişkən, 2012-ci ildə “Avroviziya” mahnı müsabiqəsinin ölkəmizdə keçirilməsi ilə əlaqədar kitabxanada 42 dövlətin uşaq ədəbiyyatının nümayiş olunduğu “Eurochildbook-2012” beynəlxalq uşaq ədəbiyyatı sərgisi keçirilib. 2012-ci ildən Beynəlxalq Uşaq Kitabı Şurasının üzvü olan kitabxanada 2013-cü ildən “Uşaq ədəbiyyatı xəzinəsindən” seriyası adı altında Firudin bəy Köçərlinin, İlyas Tapdığın, Abdulla Şaiqin, Abbas Səhhətin, Mir Mehdi Seyidzadənin biblioqrafiyaları nəşr edilib. Kitabxananın 50 illik yubileyi münasibətilə 2015-ci ildə yüksək səviyyədə silsilə tədbirlər keçirilib.

Azərbaycanda kitabxana işinin təşkili sahəsində səmərəli fəaliyyətlərinə görə ölkə Prezidentinin sərəncamı ilə bir qrup əməkdaş “Əməkdar mədəniyyət işçisi” fəxri adına layiq görülüb, “Tərəqqi” medalı ilə təltif ediliblər.

265000 kitab, 65280 dövri mətbuat,120350 nüsxədən ibarət qəzet və jurnal məqalələri fondu, 3790 elektron resurslar, 12700 elektron kitab olan kitabxanada həmçinin 96900 nüsxədən ibarət elektron kartoteka da oxucuların ixtiyarındadır.

Kitabxananın təsis etdiyi “Göy qurşağı” uşaq jurnalı (2006-cı ilin mart ayından 2007-ci ilin oktyabr ayına kimi “Körpəm” adı ilə nəşr olunub) da məktəblilərin dünyagörüşünün inkişafında, vətənpərvərlik hisslərinin daha da güclənməsində, təhsilə marağın artmasında böyük rol oynayır. 32 səhifədən ibarət rəngli şəkillərlə nəfis tərtib olunan jurnalın hər sayı uşaqlar tərəfindən maraqla qarşılanır.

Kitabxanada daha çox diqqət çəkən məqamlardan biri “Kitablar əldən-ələ” adlı aksiyanın keçirilməsidir ki, yeni ildən artıq bu layihəyə start verilib. Aksiyanın keçirilməsində məqsəd oxunmuş və istifadəsiz qalmış kitablarla ehtiyacı olan oxucuları təmin etməkdir. Bunun üçün kitabxana öz oxucularına belə müraciət ünvanlayır: “Əziz oxucular, oxuduğunuz kitabları kitabxanamıza hədiyyə etməyiniz xahiş olunur. Ən çox kitab hədiyyə edən oxucuların adları “Göy qurşağı” uşaq jurnalında işıqlandırılacaq, tələsin!”

Ötən il kitabxana “Məktəb proqramına kömək” layihəsi ilə (oxucuların sorğularına uyğun) kitabların nəşri ilə əlaqədar siyahı hazırlayıb. Bir çox kitablar isə çap olunaraq oxucuların istifadəsinə verilib. 2017-ci il dekabrın 8-də Azərbaycan Xalça Muzeyində kitabxana ilə TÜRKSOY-un birgə layihəsi əsasında çap olunan “Türk dünyasının nağıl bağı” adlı kitabın təqdimat mərasimi keçirilib.

Kitabxanada həyat daim qaynayır, ailəvi abonement, əlillərlə iş, səyyar kitabxana xidməti, Bakıda fəaliyyət göstərən bütün özəl və xarici uşaqların təhsil aldığı məktəb və liseylər, uşaq bağçaları, uşaq evləri, internat və gimnaziyalarda daim onların dünyagörüşünün formalaşması, mənəviyyatının zənginləşməsi ilə bağlı maraqlı tədbirlərin həyata keçirilməsi üçün elmi tədqiqat işləri aparılır, sorgular keçirilir.

Məhəmməd NƏRİMANOĞLU,

Azərbaycan.- 2018.- 18 fevral.- S.8.