Parisdə UNESCO-nun sabiq baş direktoru Koişiro
Matsuuranın 80 illiyi münasibətilə konfrans
keçirilib
Azərbaycanın
Birinci vitse-prezidenti, UNESCO-nun xoşməramlı səfiri
Mehriban Əliyeva konfransda iştirak edib
Mayın 18-də Parisdə UNESCO-nun baş qərargahında 1999-2009-cu illərdə təşkilatın baş direktoru olmuş Koişiro Matsuuranın anadan olmasının 80 illiyi münasibətilə konfrans keçirilib.
AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri xəbər verir ki, tədbirdə Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti, UNESCO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyeva iştirak edib.
Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti UNESCO-nun baş qərargahında təşkilatın keçmiş rəhbərləri, fəxri və xoşməramlı səfirləri ilə görüşdü.
Azərbaycan-UNESCO münasibətlərinin inkişafında Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevanın mühüm xidmətləri var. Azərbaycanın zəngin mədəniyyətinin qorunması, öyrənilməsi və tədqiqində xidmətlərinə görə 2004-cü ilin sentyabrında UNESCO-nun xoşməramlı səfiri adına layiq görülən Mehriban Əliyeva dünya mədəniyyətinə qayğı və diqqətinə, həmçinin Azərbaycanın mədəni irsinin yaşadılması sahəsindəki töhfələrinə görə 2008-ci ildə keçmiş baş direktor Koişiro Matsuura tərəfindən gümüş xatirə medalı, 2010-cu ildə sabiq baş direktor İrina Bokova tərəfindən Qızıl Motsart medalı ilə təltif edilib. Mehriban Əliyevanın rəhbərlik etdiyi Heydər Əliyev Fondu ilə də UNESCO-nun çox səmərəli əməkdaşlığı mövcuddur. Məhz Mehriban Əliyevanın səyləri nəticəsində Azərbaycanın maddi və qeyri-maddi mədəni irs nümunələri UNESCO-nun müvafiq siyahılarında yer almaqdadır.
UNESCO-nun Keçmiş Üzvləri Assosiasiyasının sədri Corc Kutukcen Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyevanı və tədbirin digər iştirakçılarını salamladı. O, həmçinin 1974-1987-ci illərdə UNESCO-nun baş direktoru olmuş Amadu Mahtar Mbou və 1987-1999-cu illərdə həmin vəzifədə çalışmış Federiko Mayorun təbrik məktublarını oxudu.
UNESCO-nun baş direktoru Odre Azule Koişiro Matsuuranın qurumun inkişafındakı xidmətlərinə toxundu, onun idarəçilik təcrübəsinin bu gün də davam etdirildiyini söylədi.
Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva konfransda çıxış etdi.
Birinci
vitse-prezident Mehriban Əliyevanın çıxışı
-Xanım Baş Konfransın
sədri.
Hörmətli cənab
Matsuura.
Hörmətli İrina
Bokova.
Zati-aliləri, hörmətli
həmkarlar, xanımlar və cənablar.
Əvvəla, dəvətə
görə təşəkkürümü bildirmək istəyirəm
və burada, UNESCO-da həmkarlarımın və
dostlarımın arasında olmağa çox şadam.
İcazə verin, sizi, əziz
cənab Matsuura, 80 illik yubileyiniz münasibətilə təbrik
edim və sizə möhkəm cansağlığı və
uğurlar arzu edim.
UNESCO-nun baş direktoru vəzifəsində
gördüyünüz işləri çox yüksək
qiymətləndiririk. Sizin fəaliyyətiniz zamanı aparılan islahatlar
UNESCO-nun dünya üzrə nüfuzunun gücləndirilməsinə
imkan verdi. Biz bir çox
uğurlu humanitar layihələrdən söz açdıqda
sizin adınız həmişə qeyd olunur, məsələn,
“Hamı üçün təhsil” beynəlxalq layihəsi və
bir çox digərləri.
Sizin rəhbərliyiniz
altında UNESCO və ölkəmiz arasında münasibətlər
daha da möhkəmlənib. Dərin minnətdarlıq
hissi ilə biz sizin Bakıya səfərlərinizi, birgə
forum və konfranslarımızda şəxsən
iştirakınızı xatırlayırıq. Mən sizin ilk beynəlxalq “Muğam aləmi”
festivalında iştirakınızı xatırlayıram.
Sizin iştirakınızla biz Azərbaycan
Dövlət Xalça Muzeyinin və Beynəlxalq Muğam Mərkəzinin
təməlini qoymuşuq. Sizinlə bir
yerdə Müasir İncəsənət Muzeyinin
açılışını etmişik. Bu gün bu mədəniyyət mərkəzləri
paytaxtımızın ən çox ziyarət olunan və
maraq doğuran yerlərinə çevrilib.
2007-ci ildə biz Azərbaycanda
peşə hazırlığını inkişaf etdirmək
üçün layihənin birgə icrası üzrə sənədə
imza atdıq.
Sonra 2009-cu ildə qeyri-maddi mədəni irsin
qorunmasında strateji məqsədləri təmin etmək
üçün Əməkdaşlıq Sazişini
imzaladıq.
Sizin rəhbərliyiniz
dövründə bizim tarixi abidələrimiz olan
Bakının İçərişəhəri,
Şirvanşahlar sarayı, Qız qalası, habelə Qobustan
qayaüstü təsvirləri UNESCO-nun Ümumdünya İrs
Siyahısına daxil edilmişdir. Musiqimizin inciləri
olan muğam və aşıq sənəti Bəşəriyyətin
Qeyri-Maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ
Siyahısına daxil edilmişdir.
Sizin səyləriniz nəticəsində
2004-cü ildə mənə UNESCO-nun şifahi ənənələr
və musiqi ənənələri sahəsində xoşməramlı
səfiri titulunu almaq şərəfi nəsib olub və o
vaxtdan bəri mənə göstərilən etimadı
doğrultmaq üçün əlimdən gələni əsirgəməmişəm.
Əziz cənab Matsuura, biz Azərbaycanla UNESCO
arasında ikitərəfli əlaqələrin gücləndirilməsində
sizin şəxsi səylərinizi çox yüksək qiymətləndiririk.
Bizim əməkdaşlığımızın
tarixi 1992-ci ilə gedib çıxır. O zaman müstəqillik
qazandıqdan dərhal sonra Azərbaycan bu mötəbər təşkilata
üzv oldu. O vaxtdan bəri Azərbaycan UNESCO-nun əksər
konvensiyaları və digər hüquqi sənədlərinə
qoşularaq onları ratifikasiya edib. Bu gün biz
təşkilatda fəal təmsil olunaraq və öz töhfəmizi
verərək UNESCO proqramlarının işində iştirak
edirik. 2013-cü ildə Azərbaycan və
UNESCO Elm, Təhsil, Mədəniyyət və Kommunikasiya sahəsində
Əməkdaşlığa dair Çərçivə
Sazişini imzaladı. Beləliklə, Azərbaycan
donor ölkələri ailəsinə üzv oldu və bununla
da UNESCO proqram və layihələrinə fəal dəstəyini
göstərməyə başladı. Biz
bununla qürur duyuruq. Digər məsələlər
sırasında mən burada Afrika ölkələrində
keyfiyyətli təhsilə nail olmaq üçün təvazökar
töhfəmizi qeyd etmək istəyirəm.
Əziz dostlar, qədim İpək
Yolunun mərkəzində yerləşən Azərbaycanın
fikirlərin paylaşıldığı və insanların
dostluq mühitində bir araya gəldiyi məkan kimi uzun tarixi
var. Sivilizasiya, mədəniyyət və dinlərin
qovuşuğunda yerləşən bir ölkə kimi Azərbaycan
mədəniyyətlərarası dialoq, digərlərinə
qarşı tolerantlıq və hörmət nöqteyi-nəzərindən
beynəlxalq ictimaiyyətə bir çox şeylər təklif
edə bilər. Bu gün multikulturalizm Azərbaycanın
dövlət siyasətidir və biz multikulturalizm dəyərlərinin
təşviqində UNESCO da daxil olmaqla beynəlxalq ictimaiyyətlə
əməkdaşlıq edirik.
Burada mən Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin təşəbbüsü ilə irəli
sürülən, mədəniyyətlərarası və
dinlərarası dialoqun təşviq olunmasında həqiqətən
də qlobal platformaya çevrilən “Bakı Prosesi”ni qeyd etmək istəyirəm. Əvvəla,
bu, Avropa Şurasına və İslam Əməkdaşlıq
Təşkilatına üzv olan ölkələr arasında əməkdaşlıq
platforması kimi irəli sürülmüşdür. 2008-ci ildə Azərbaycan bu iki beynəlxalq təşkilatın
üzvü kimi Bakıda İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına
və Avropa Şurasına üzv olan ölkələrin mədəniyyət
nazirlərinin görüşünü keçirdi. Bu
proses bu günə kimi davam edir. Bu il biz
“Bakı Prosesi”nin 10-cu ildönümünü qeyd edirik. UNESCO ilə sıx tərəfdaşlıq edərək,
biz “Bakı Prosesi” çərçivəsində mədəniyyətlərarası
dialoq üzrə 4 dünya forumunu müvəffəqiyyətlə
keçirdik və bu işi gələcəkdə də davam
etdirməyə hazırıq.
İnsan potensialının
inkişafı UNESCO-nun və Azərbaycanın böyük əhəmiyyət
verdiyi digər sahədir. Keyfiyyətli təhsil və mədəniyyət
insan inkişafı üçün əsas elementlərdir və
bu əhəmiyyəti nəzərə alaraq Azərbaycan
“Ekspo 2025” Ümumdünya Sərgisini Bakıda keçirmək
üçün namizədliyini irəli sürərək,
“İnsan kapitalının inkişaf etdirilməsi, daha
yaxşı gələcəyin qurulması” mövzusunu
seçib. Təklifimiz qalib gələrsə
biz bütün dünyanı Bakıya gətirməyə,
dialoq və əməkdaşlığın mübadiləsi
üçün həqiqətən universal platforma
yaratmağa ümid edirik.
Azərbaycan dünya mədəni
irsinin qorunmasına və proaktiv humanitar siyasətə
birbaşa töhfə verərək UNESCO-nun dəyər və
ideallarına çox sıx bağlı olduğunu nümayiş
etdirib. İcazə verin, burada bir neçə misal çəkim.
Qızlar üçün yeni məktəb
inşa etməklə Azərbaycan 2005-ci ildə Pakistanın
Müzəffərabad şəhərində dəhşətli
zəlzələnin fəsadlarının aradan
qaldırılması üçün beynəlxalq ictimaiyyətin
səylərinə töhfə verib. 2011-ci
ilə UNESCO ilə bağlanan müqavilə əsasında
biz, həmçinin zəlzələdən əziyyət
çəkmiş Haitinin mədəni irsinin bərpasında
iştirak etmişik. Azərbaycanın dünya mədəni
irsinin təqdimatı və bərpasına yönələn
xeyriyyəçilik fəaliyyəti Almaniyada Berlin qəsri,
Versalda qədim abidələr, Fransada aşağı
Normandiyadakı kilsə və Luvr muzeyi, müqəddəs
Marçellinio və Pietro qədim əlyazmaları və
katakombaları, Vatikanda San Sebastian katakombaları, İtaliyada
Kapitoli muzeyində filosoflar zalı, Bolqarıstanda Trapezitsa
muzeyi və digər bu kimi bir çox ölkələri əhatə
edib.
Əziz dostlar, mən nailiyyətlərimizdən,
cənab Matsuuranın UNESCO-ya uğurlu onillik rəhbərlik fəaliyyətindən
çox danışa bilərəm. Bilirəm ki, bu səhər
digər həmkarlarımın da sizlərlə
paylaşacağı çoxlu fikirləri olacaq. Sonda mən, sadəcə, cənab Matsuuranın
müstəsna insani keyfiyyətlərini qeyd etmək istəyirəm.
Öz təcrübəmdən deyə bilərəm ki, o, elə
bir insandır ki, öz şəxsi səviyyəsi ilə kişi və qadınların düşüncələrinə
sülh gətirir və buna görə UNESCO-nun dəyərləri
və ideallarının təşviqində onun rolu həddindən
artıq qiymətlidir. Mən həqiqətən belə bir
dahi şəxsiyyətlə tanış
olduğuma görə sevinc və qürur hissi duyuram, mükəmməl
əməkdaşlığımızın və
dostluğumuzun xoş xatirələrini yada salıram. Cənab
Matsuura, sizinlə işləmək mənim üçün
həmişə xoş idi və bir öyrənmə təcrübəsi
idi. Mən gələcəkdə
görüşəcəyimizə ümid edirəm, sizə və
ailənizə möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik
arzulayıram. Sizi tezliklə Azərbaycanda
görəcəyimə ümid edirəm. Sağ olun.
***
Sonra 2009-2017-ci illərdə
UNESCO-nun baş direktoru olmuş İrina Bokova Koişiro
Matsuuranın rəhbərliyi dövründə UNESCO-nun qəbul
etdiyi mühüm sənədləri xatırlatdı. İrina Bokova
mandatlığı dövründə göstərdiyi dəstəyə
görə Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban
Əliyevaya minnətdarlıq etdi.
UNESCO-nun Baş
Konfransının sədri Zohur Alaui Koişiro Matsuuranın mədəniyyətlərarası
dialoqun və multikulturalizmin inkişafına verdiyi töhfələrdən
danışdı və onun prioritet elan etdiyi istiqamətlərin
vacibliyini vurğuladı.
2009-2011-ci illərdə
İcra Heyətinin sədri olmuş Eleonora Mitrofanova
Koişiro Matsuuraya dünyada xalqlararası sülhü təşviq
etdiyinə görə “Sülh, dostluq və əməkdaşlıq”
medalını təqdim etdi.
Tədbirdə 2004-2008-ci illərdə
UNESCO yanında Amerika Birləşmiş Ştatlarının
səfiri olmuş Luiz Oliverin məktubu da oxundu.
Daha sonra UNESCO-nun fəxri və
xoşməramlı səfirləri Marianna Vardinoyannis, Setsuko
Klossovska de Rola və Bahia Hariri Koişiro Matsuuranın UNESCO-ya
rəhbərliyi dövründə təşkilatın fəaliyyətinin
genişlənməsindəki xidmətlərini
vurğuladılar.
Sonda çıxış edən
Koişiro Matsuura UNESCO-ya rəhbərliyi dövründə fəaliyyəti
ilə bağlı xatirələrini bölüşdü. O, Azərbaycanın Birinci
vitse-prezidenti, UNESCO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban
Əliyevaya onun haqqında söylədiyi xoş sözlərə
görə təşəkkürünü bildirdi və onun
dəstəyi ilə həyata keçirilən
çoxsaylı əhəmiyyətli layihələri qeyd etdi.
Ulu öndər Heydər Əliyevin dəvəti
ilə 2000-ci ildə Bakıda türkdilli dövlətlərin
Sammitində iştirakını xatırladan Koişiro Matsuura
bildirdi ki, həmin səfəri çərçivəsində
Mehriban Əliyeva ilə görüşüb. Həmin
görüşdə Azərbaycanın maddi və qeyri-maddi mədəni
irs nümunələrinin UNESCO-nun
Ümumdünya İrs Siyahısına təqdim edilməsi müzakirə
olunub. Koişiro Matsuura vurğuladı ki, bu
gün Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü ilə
UNESCO-nun Mədəni və Qeyri-Maddi Mədəni İrs
Siyahısına Azərbaycan mədəniyyətinin bir
çox inciləri daxil edilib. O, ölkəmizin Birinci
vitse-prezidentinə UNESCO-nun xoşməramlı səfiri kimi mədəni
irsin qorunması sahəsinə göstərdiyi diqqətə
görə təşəkkür etdi. “Azərbaycanla
bağlı zəngin xatirələrim var”, - deyən
Koişiro Matsuura bu ilin oktyabrında ölkəmizdə
keçiriləcək Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumuna dəvətə
görə də Azərbaycan hökumətinə təşəkkürünü
ifadə etdi.
Azərbaycan.- 2018.-19 may.- S.3-4.