Əhalinin sosial müdafiəsi məşğulluğun təminatından keçir

Sosial rifahın təminatında isə sosial infrastruktur önəmli rol oynayır

Dövlətə etimad əhalinin sosial müdafiəsi ilə sıx bağlı olduğu üçün bütün ölkələrdə bu sahə həmişə xüsusi diqqət mərkəzində saxlanılır.

Azərbaycanda da həyata keçirilən iqtisadi islahatlar zamanı əhalinin sosial müdafiəsinin təminatı əsas hədəf kimi götürülür. Yəni yeni istehsal sahələrinin açılmasına əhalinin məşğulluq probleminin həlli, müxtəlif sosial infrastrukturun yaradılmasına insanların rahatlığının təminatı kimi baxılır. Odur ki, aparılan iqtisadi islahatlar nəticəsində ölkədə yeni iş yerləri açılır, məktəb və xəstəxanalar tikilir, yollar salınır, qaz, su və işıq xətləri çəkilir.

Prezident İlham Əliyev Nazirlər Kabinetinin 2018-ci ilin doqquz ayının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclasında sosial sahələrin inkişafını, həmçinin bu sahədə mövcud olan nöqsanların aradan qaldırılmasının vacibliyini qeyd edərək demişdir: "Sosial sahədə ciddi islahatlar aparılır. Nazirliyin yeni rəhbərliyinə mənim tərəfimdən çox ciddi tapşırıqlar verildi ki, sosial ədaləti pozanlara qarşı çox ciddi tədbirlər görülsün. Bu sahədə rüşvətxorluğa, korrupsiyaya qarşı mübarizə çox ciddi aparılmalıdır və hazırda aparılır, şəffaflıq təmin edilir, bu sahədə yol verilmiş pozuntular aradan qaldırılır”. Həmin iclasda ölkədə hər il 6-7 min iş yeri yaradılmasının vacibliyini vurğulayan dövlət başçısı bu hədəfə çatmaqda özünüməşğulluq proqramının xüsusilə bölgələrdə işsizliyin, yoxsulluğun aradan qaldırılması üçün çox önəmli vasitə, alət olduğunu bildirmişdir.

Son zamanlar aqrar sektorda aparılan struktur islahatları, bir sıra ənənəvi kənd təsərrüfatı məhsullarının əkin sahələrinin genişləndirilməsi müsbət nəticələr verir. Təkcə pambıqçılığın inkişafı bölgələrdə 190 mindən çox iş yerinin açılmasını təmin edib. Bundan əlavə, baramaçılığın və yun istehsalının artması da yüngül sənayenin dirçəlməsinə imkan yaradıb. Məsələn, bu hesabla Mingəçevir Sənaye Parkında iki böyük iplik fabriki işləyir. Həmin müəssisələrdə 750 nəfər işlə təmin olunub. Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, qarşıdakı illərdə bu parkda yeni müəssisələrin yaradılacağı və onların da xammal kimi yerli kənd təsərrüfatı məhsullarından istifadə edəcəyi nəzərdə tutulub.

Azərbaycanda ipəkçiliyin tarixi qədimdir. Ölkəmizdə istehsal edilən ipək məhsulları uzun illər dünya bazarında satılıb. Bununla yanaşı, Asiyadan Avropaya daşınan ipək məhsullarının tranziti Azərbaycan üzərindən həyata keçirilib. Sovetlər dönəmində də Azərbaycanda ipək məhsullarının istehsalı davam edib. SSRİ kimi bir ölkədən ixrac olunan ipək məhsulları sırasında Azərbaycan ipəyinin özünəməxsus yeri olub.

Təəssüf ki, müstəqilliyimizin bərpasından sonra məlum səbəblər üzündən digər ənənəvi sahələrdə olduğu kimi, ipəkçilikdə də durğunluq dövrü yaşandı. Məsələn, 2015-ci ildə ölkə üzrə cəmi 236 kiloqram barama istehsal olunmuşdur. Lakin birbaşa dövlət başçısının təşəbbüsü ilə görülən tədbirlər bu sahəni də dirçəltdi. Nəticədə cari il 500 tondan çox barama tədarük edildi. Üstəlik, Şəki İpək Kombinatı fəaliyyətini bərpa etdi, müəssisədə işləyənlərin sayı artdı.

Məlum olduğu kimi, Azərbaycanda kiçik biznesə dəstək vermək məqsədilə xüsusi proqram hazırlanıb. Bu proqram çərçivəsində Ailə Biznesinə Asan Dəstək (ABAD) mərkəzləri yaradılır. Onların əsas xidmət dairəsi ailə və kiçik biznesə dövlət dəstəyi verməkdir. Hazırda bu proses ilkin mərhələdədir. Lakin qarşıya məqsəd qoyulub ki, bu sahənin fəaliyyəti genişləndirilsin, daha çox ailəyə və kiçik biznesə dəstək verilsin. Bu məqsədlə iri və özəl sektordan da dəstək gözlənilir. ABAD mərkəzlərinin fəaliyyəti gələcəkdə minlərlə iş yerinin açılmasına da təkan verəcək.

Amma iş yerlərinin sayı öz yerində, bu gün əhalini əməkhaqqının məbləği də az maraqlandırmır. Çox yaxşı haldır ki, bu sahə üzrə də ölkəmizdə dinamik artım müşahidə olunur. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, cari ilin yanvar-avqust aylarında ölkə iqtisadiyyatında muzdla çalışan işçilərin nominal əməkhaqqı ötən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 3,1 faiz artaraq 541,2 manat təşkil edib. Əməkhaqqı neft sektorunda 3083,4, qeyri-neft sektorunda 483,2 manat olub. Hesabat dövründə dövlət müəssisələrində çalışan işçilərin əməkhaqları 429,3, özəl müəssisələrdə 692,6 manata çatıb. Ölkə əhalisinin nominal gəlirləri isə cari ilin 9 ayında keçən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 9,5 faiz artaraq 3 milyard 969 milyon manata yüksəlib. Əhalinin hər nəfərinə düşən gəlirlər də az artmayıb - 8,5 faiz.

Qeyd edildiyi kimi, əhalinin sosial vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasının bir yolu da sosial infrastrukturun yenidən qurulmasıdır. Məhz bu siyasət sayəsində ölkə üzrə qazlaşdırılma 94 faizə çatıb. İlin sonunadək bu rəqəmin 95 faizə çatması nəzərdə tutulub. Bununla yanaşı, bölgələrdə dövrün tələblərinə cavab verən elektrik, su xətləri çəkilib, yüzlərlə yeni məktəb binası, xəstəxanalar və digər sosial obyektlər tikilərək istifadəyə verilib.

Bu sırada məcburi köçkünlərin problemlərinin həlli də unudulmur. Həmin kateqoriyadan olan vətəndaşlarımızın sosial vəziyyətinin yaxşılaşdırılması məqsədilə bu vaxta qədər 100-dən çox şəhərcik salınıb. Təkcə cari ildə Qobu qəsəbəsində 1000-dən çox mənzil tikilərək köçkünlərin ixtiyarına verilib, yəni 2900 məcburi köçkün ailəsi evli-eşikli olub. Sumqayıtda, paytaxtın Kürdəxanı, Mehdiabad, Ramana, Masazır qəsəbələrində, Abşeron, Tərtər, Qaradağ rayonlarında da məcburi köçkünlər üçün yeni yaşayış binaları və evlər tikilir. Bu hesabla ilin sonunadək əlavə 2800 ailə evlə təmin ediləcək. Beləliklə, bu il 7500 ailə - təxminən 25 min məcburi köçkün təzə evə köçəcək.

Rüstəm KAMAL

Azərbaycan. - 2018.- 3 noyabr.- S.1; 7.