Azərbaycan
çox dəyərli, böyük hörmətə, yüksək
beynəlxalq nüfuza malik
ölkədir
Azərbaycan
Prezidenti İlham Əliyevin yekun nitqi
-İlin sonuna üç aydan az vaxt qalır. Əminəm ki,
biz ilin sonuna qədər nəzərdə tutduğumuz
bütün işləri görəcəyik, o cümlədən
Dövlət İnvestisiya Proqramı tam icra ediləcəkdir.
Mənə bu yaxınlarda məruzə edildi,
Dövlət İnvestisiya Proqramının icrası ilə
bağlı vəziyyət yaxşıdır. Cədvəl üzrə nəzərdə
tutulmuş bütün layihələr icra edilir.
Bir neçə ay bundan əvvəl
biz büdcəyə dəyişiklik etdik. Çünki
əlavə vəsait daxil edildi. Hesab etdik ki, bu il görülə biləcək işlərin
icrası üçün əlavə vəsait ayıraq, o
cümlədən sosial məsələlərin həlli
üçün. Dürüstləşmə
edildi və büdcəmizin həcmi artırıldı.
Bu, özlüyündə bir göstəricidir,
onu göstərir ki, bizim maliyyə vəziyyətimiz daha da
yaxşılaşır. Elə imkanlar yaranıb ki, biz il ərzində büdcəyə dəyişiklik
edərək büdcəmizin həcmini artıra bilərik. Dünya miqyasında belə hallara çox da tez-tez
rast gəlinmir. Azərbaycan iqtisadiyyatı
istənilən dövrdə öz
dayanıqlılığını nümayiş etdirir.
Hətta bir neçə il bundan əvvəl
dünyanı bürümüş maliyyə-iqtisadi
böhranının ikinci dalğası dövründə də
Azərbaycan iqtisadiyyatı
dayanıqlılığını təmin etmişdir.
Gələn ilin büdcəsi
ilə bağlı ilkin məruzələr edildi. Gələn
ilin büdcəsi həm investisiyayönümlü, həm də
sosialyönümlü olacaqdır. Bütün
sosial layihələr icra ediləcək. Eyni
zamanda, dövlət kapital qoyuluşu üçün kifayət
qədər vəsait də nəzərdə tutulur. Əsas məsələ ondan ibarətdir ki, biz bu vəsaitdən
səmərəli şəkildə istifadə edək,
ölkə qarşısında duran əsas məsələlərin
həllini təmin edək, prioritetləri düzgün
seçək. Dövlət İnvestisiya
Proqramımız iqtisadiyyatın real sektoruna xidmət göstərməlidir,
eyni zamanda, bu günə qədər öz həllini tapmayan
infrastruktur layihələrinin icrasına da istiqamətləndirilməlidir.
Bu il iqtisadi sahədə
köklü islahatlar davam etdirilir. Biz bu
islahatların nəticələrini görürük. Xüsusilə vergi və gömrük sistemində
aparılan islahatlar böyük dəyişikliyə, müsbətə
doğru dəyişikliklərə səbəb olur. İslahatlar davam etdirilməlidir. Bu gün sahibkarları, ictimaiyyəti narahat edən
vergi və gömrük sahəsində işlərlə, məsələlərlə
bağlı bütün lazımi addımlar
atılmalıdır ki, bu xoşagəlməz hallara son
qoyulsun.
Gömrük orqanları bu il 800 milyon manatdan çox əlavə vəsait
toplamışlar. Mən bunu yüksək qiymətləndirirəm.
Əminəm ki, ilin sonuna qədər bu məbləğ
daha da artacaq. Bu, onu göstərir ki, ilk
növbədə, Azərbaycan iqtisadiyyatı uğurla
inkişaf edir, idxal artır və idxalın artımı da sənayenin
inkişafı ilə bağlıdır. Nəzərə
alsaq ki, ixrac idxalı böyük dərəcədə
üstələyir, biz idxalın artımına müsbət
hal kimi yanaşmalıyıq. Bizim xarici ticarətimizin
müsbət saldosu 9 ayda 6,5 milyard dollar təşkil
edir. Bilirəm, bəziləri hesab edirlər ki,
idxalın artımı müəyyən problemlər yarada bilər.
Təbii ki, bu, belədir. Amma
o təqdirdə ki, ixracımız artmasın. İxracımız idxaldan daha yüksək templərlə
artır. Əgər altı ay ərzində 6,5 milyard dollar müsbət saldomuz varsa, deməli,
ilin sonuna qədər bu, daha da artacaq. İdxalın
artımı sənayenin inkişafı ilə bilavasitə
bağlı olan məsələdir, insanların rifah
halının yaxşılaşması ilə
bağlıdır. Gömrük
rüsumlarının artırılmasının səbəblərindən
biri də məhz idxalın artımıdır. Ancaq, eyni zamanda, deməliyəm ki, digər amillər
də müsbət rol oynayır. O cümlədən
struktur islahatları, şəffaflıq, korrupsiyaya,
rüşvətxorluğa qarşı ciddi mübarizə
gömrük orqanlarında 800 milyon manatdan çox əlavə
vəsaitin toplanmasına səbəb olubdur.
Vergi orqanlarında da ciddi
struktur islahatları aparılır. Bu barədə nazir məlumat verdi. Mən qeyd etməliyəm
ki, bizim əsas vəzifəmiz kölgə
iqtisadiyyatının aradan qaldırılmasıdır. Düzdür, heç bir ölkədə buna 100
faiz nail olunmayıb, hər bir ölkədə kölgə
iqtisadiyyatı var, amma bunun dərəcəsi var. Azərbaycanda
kölgə iqtisadiyyatının kəskin şəkildə
azalması üçün çox ciddi addımlar
atılır. Vergidən yayınma
halları əvvəlki illərdə kütləvi xarakter
daşıyırdı. Bu, əlbəttə,
imkan vermirdi ki, biz öz potensialımızı tam gücü
ilə işə salaq. Bu gün bu hallara
son qoyulur. Bütün dövlət
orqanları vergi orqanlarına kömək göstərməlidirlər.
Müvafiq göstərişlər verilir. Vergidən yayınmaya son qoyulmalıdır. Bu, həm iri, həm kiçik sahibkarlara aiddir.
Sahibkarlar da bilməlidirlər ki, əgər
onlar sahibkarlar kimi öz fəaliyyətini davam etdirmək istəyirlərsə,
vergiləri tam ödəməlidirlər. Heç
kimə heç bir güzəşt edilmir və edilməyəcək.
Bilirəm ki, bəzi sahibkarlar bəzi dövlət
məmurlarına arxalanırlar, o dövr artıq
keçibdir. Heç kimə
arxalanmasınlar. Əgər hansısa bir
dövlət məmuru sahibkarlara xüsusi şərait yaratmaq
üçün qanunsuz əməllər edəcəksə,
çox ciddi şəkildə cəzalandırılacaq.
Bütün müvafiq qurumlara göstəriş
verildi, ilk növbədə, Vergilər Nazirliyinə. Bu nazirlik heç nəyə baxmadan, dövlət
maraqlarını rəhbər tutaraq öz siyasətini
aparmalıdır. Bütün dövlət
qurumları, o cümlədən sahibkarlar bu sahədə
öz dəstəyini verməlidirlər. Dəstək
verməyən isə cəzalandırılacaq.
Uçot sisteminin
yaradılması prioritet məsələlərdən biridir. Mən əvvəlki
illərdə də bu məsələni dəfələrlə
qoymuşdum. Ancaq əfsuslar olsun ki, biz
müəyyən səbəblərə görə uçot
sisteminin yaradılmasına çata bilməmişik. İndi bu sistem yaradılır. Qeyri-rəsmi
məşğulluğun aradan qaldırılması
üçün də praktiki addımlar atılır.
Hesab edirəm ki, biz doqquz ayda vergilərin bu səviyyədə
toplanmasına, - nəzərə alsaq ki, əvvəlki illərdə
bu sahədə çox böyük pozuntular olub, - vergi
orqanlarının çox fəal və məqsədyönlü
fəaliyyəti nəticəsində nail ola
bilmişik.
Şəffaflıq vergi və
gömrük orqanlarında tam təmin edilməlidir, struktur
islahatları davam etdirilməlidir. Korrupsiyaya, rüşvətxorluğa
qarşı ən ciddi mübarizə aparılır və
aparılacaqdır. Bu kompleks tədbirlər
biznes mühitinin yaxşılaşdırılmasına öz
dəstəyini verəcək. Sağlam rəqabətin
təmin edilməsi üçün indi şərait
yaradılır. İnhisarçılığa
qarşı mübarizə çox ciddi xarakter alıbdır.
Bir daha demək istəyirəm ki, bütün
aidiyyəti qurumlar, özəl və dövlət şirkətləri
mənim sözlərimdən nəticə
çıxarsınlar. Vergi və
gömrük sistemləri Azərbaycanda şəffaflığın
nümunəsi olmalıdır. Mən
göstəriş vermişəm ki, bu sahədə
Avropanın aparıcı dövlətlərinin təcrübəsi
Azərbaycanda tam tətbiq edilməlidir. Bu
istiqamətdə işlər gedir.
İqtisadiyyatın rəqabətliliyinin
artırılması üçün biz bundan sonra da fəal
işləyəcəyik. Bildiyiniz kimi, Azərbaycanın
bu sahədəki reytinqləri ən yüksək səviyyədədir.
Mən bunu dəfələrlə demişəm
və bir daha qürur hissi ilə deyə bilərəm ki,
Davos Forumunun hesablamalarına əsasən biz iqtisadi rəqabətliliyə
görə dünyada 35-ci yerdəyik. Ancaq
onu da bilməliyik ki, biz daha da qabağa getməliyik. Ona görə Davos Forumunun hesabatı tam təhlil
edilməlidir və təhlil edilir. Bəzi
müddəalar var ki, biz orada geridə qalmışıq.
Biz onlara mütləq baxmalıyıq və
iqtisadiyyatın rəqabətliliyini daha da
artırmalıyıq.
Qeyri-neft sektorunun
inkişafı üçün çox böyük işlər
görülür, addımlar atılır. Xüsusilə
son dövrdə qəbul edilmiş qərarlar çox
böyük canlanmaya gətirib çıxarıb. Təkcə onu demək kifayətdir ki, investisiya təşviqi
sisteminin tətbiqindən sonra 300-dən çox investisiya təşviqi
sənədi verilmişdir. Bu layihələrin icrası
nəticəsində 20 min iş yeri yaradılıb.
İnvestisiya təşviqi mexanizminin işə düşməsindən
sonra icra edilən və nəzərdə tutulan layihələrin
ümumi investisiya həcmi 2,7 milyard
manatdır. Əgər biz bu sistemi tətbiq etməsəydik,
heç kim gəlib bu vəsaiti Azərbaycana
qoymazdı. Baxın, bir ciddi islahatın aparılması ilə
təxminən 3 milyard manat investisiya cəlb etmişik, 20 min
insan üçün isə iş yeri yaratmışıq.
Mən giriş sözümdə
sənaye istehsalı ilə bağlı bəzi məsələləri
qeyd etdim. Xüsusilə bu yaxınlarda orbitə
çıxarılmış "Azerspace-2" peykini qeyd etmək
istərdim. Bu, böyük nailiyyətdir.
Bu, kosmik dövlət kimi Azərbaycanın
mövqelərini daha da möhkəmləndirir. Bizim indi 3 peykimiz var. "Azerspace-2" peykinin orbitə
çıxarılması bizim böyük qələbəmizdir.
Eyni zamanda, bu sahədə görüləcək
işlər bizə əlavə vəsait gətirəcək.
Onu da qeyd etməliyəm ki, peykin
imkanlarının demək olar yarısı, bəlkə də
yarıdan çoxu artıq satılıb. Bundan sonra qalan təqribən 40 faiz hələ ki,
bölüşdürülməyib. Peykin
xidmət potensialı, o da bölüşdürüləcək.
Bu, kommersiya baxımından çox əlverişli
layihədir, özünü tam doğruldacaq və bizə
böyük həcmdə valyuta gətirəcək. Bu, bir ixrac növüdür. Eyni
zamanda, kadr hazırlığı, texnologiyaların
inkişafı baxımından çox önəmli layihədir.
Biz haqlı olaraq fəxr edə bilərik ki, bizim
indi 3 peykimiz vardır.
Bakıda neftayırma
zavodunun yenidən qurulması, modernləşdirilməsi
prosesi gedir. Bu da çox önəmli sənaye layihəsidir.
Bu, bizə imkan verəcək ki, daha keyfiyyətli
neft məhsulları istehsal edək. Yenidənqurma
başa çatandan sonra Azərbaycanda istehsal olunacaq benzin
"Avro-5" standartına cavab verəcək. Bu da ölkəmizin ekoloji vəziyyətinə
müsbət təsir göstərəcəkdir. Eyni zamanda, bu zavodun yenidənqurulması, modernləşdirilməsi
bizə böyük iqtisadi səmərə verəcək.
Neftçala Sənaye
Parkında "Xəzər" adlı avtomobillər
artıq istehsal olunur. Bu da çox gözəl hadisədir.
Mənə verilən məlumata görə,
300-ə yaxın avtomobil istehsal olunub. Onların
böyük hissəsi, 200-dən çoxu artıq
satılıb. Bu zavodun illik istehsal
gücü 10 min ədəd avtomaşındır. Əgər daxili tələbat və ixrac tələbatı
olarsa, zavod bu səviyyəyə qalxa bilər.
Sənaye parkları ilə
bağlı qeyd etməliyəm ki, Sumqayıt Kimya Sənaye
Parkında yeni müəssisələr yaradılır. Orada da 2
milyard dollardan çox sərmayə nəzərdə tutulur.
Gələn il bir neçə önəmli,
vacib müəssisə açılacaqdır.
Mingəçevir Sənaye
Parkında 2 böyük iplik fabriki işləyir. Orada 750 insan
işlə təmin olunub. Orada işləyənlər
əsasən qadınlardır. Bu iplik
fabriklərinə 80 milyon dollar sərmayə qoyulub. Bu, bizim ixrac imkanlarımızı genişləndirir
və biz mahlıcı orada ipə çevirərək
artıq daha da valyutatutumlu məhsul ixrac edirik. Bu prosesin
davamı olmalıdır ki, biz artıq hazır məhsula da nail ola bilək.
Bu il mənim
iştirakımla Masallı Sənaye Parkının
açılışı olmuşdur. Hacıqabul
və Sabirabad rayonlarında sənaye məhəllələrinin
yaradılması prosesi davam edir.
Sahibkarlara bundan sonra da
dövlət öz dəstəyini göstərəcək. Bu günə qədər
Sahibkarlığın İnkişafı Fonduna 2,2 milyard manat vəsait
ayrılmışdır. Bu proses davam etdirilir. Mənə
verilən məlumata görə, bu il də
kreditləşmə uğurla gedir, tələbat çoxdur. Bu, çox sevindirici haldır. Əminəm ki,
Sahibkarlığın İnkişafı Fondunun fəaliyyəti
nəticəsində gələn il də
ölkəmizdə minlərlə iş yeri yaradılacaq.
Mən giriş sözümdə
qeyd etdim ki, kənd təsərrüfatının
inkişafı daim diqqət mərkəzindədir. 4,3 faiz
artım müsbət haldır. Amma əminəm
ki, kənd təsərrüfatı sahəsində aparılan
islahatlar daha da böyük nəticələrə
çatmağa imkan verəcəkdir. Doqquz
ayda 5700 kənd təsərrüfatı texnikası
alınıbdır. Texnika ilə təminat
böyük dərəcədə yaxşılaşıb.
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi indi
çox ciddi islahatlar aparır. Mənə
məruzə edildi, mən bu islahatları dəstəklədim.
Hesab edirəm ki, bu islahatlar nəticəsində kənd təsərrüfatının
uzunmüddətli, dayanıqlı inkişafı təmin ediləcək,
düşünülmüş, sistemli qaydada, torpaqların
münbitliyini nəzərə alaraq, əkin sahələrinin
səmərəliliyini təmin edərək və ilk növbədə,
məhsuldarlığı artıraraq biz mövcud olan torpaq
fondumuzdan istifadə edərək istehsalı böyük dərəcədə
artıra bilərik. Eyni zamanda, kənd təsərrüfatının
ekstensiv inkişafı da nəzərdə tutulmalıdır.
Biz bir çox meliorasiya layihələrimizi icra
etmişik və icra edəcəyik. 192 min
hektar sahədə 45 aqroparkın yaradılması nəzərdə
tutulur. Onların 4-ü mənim
iştirakımla açılıb. Verilən
məlumata görə, ilin sonuna qədər açılan
aqroparkların sayı 13-ə çatacaqdır.
İri fermer təsərrüfatlarında,
taxılçılıqda nəticələr çox
yaxşıdır. Təqribən hektardan orta hesabla 50 sentner
məhsul götürülür. İri
fermer təsərrüfatlarında tətbiq olunan texnoloji
prosesi də biz bütün təsərrüfatlara
yaymalıyıq. Belə olan halda, biz
mövcud əkin sahəsindən daha çox məhsul
yığa bilərik. Bu il
taxılçılıqda artım olub, 3 milyon ton taxıl tədarük
edilibdir. Buğda yığımında məhsuldarlıq
30 sentnerə çatıb. Pis nəticə
deyil. Amma hesab edirəm ki, daha da
artmalıdır və artacaq.
Pambıqçılıqda
gələn ilin proqramı ilə bağlı məruzə
edildi. Biz pambıqçılığı daha səmərəli
şəkildə inkişaf etdirməliyik. Məhsuldarlıq artmalıdır. Keçən ilin məhsuldarlığı bizi
heç cür qane edə bilməzdi. Bunun
bir çox səbəbləri vardır və göstəriş
verilmişdir, səbəblər araşdırılsın ki,
biz pambıqçılığı məhsuldarlıq
hesabına inkişaf etdirək.
Eyni zamanda, əgər biz statistikaya
baxsaq görərik ki, 2016-cı ildə Azərbaycanda 90 min
ton pambıq tədarük edilmişdir, - 2015-ci ili mən demirəm,
o illərdə, ümumiyyətlə, məhsuldarlıq
çox aşağı idi, - keçən il 207 min ton, yəni,
2 dəfədən çox. Bu il təqribən
250-260 min ton pambığın tədarükü nəzərdə
tutulur. Yəni, artım dinamikası çox
müsbətdir. Onu da qeyd etməliyəm
ki, hazırda ölkəmizdə pambıqçılıqda
190 mindən çox insan işləyir. Bax,
biz pambıqçılığı inkişaf etdirməyə
başlayandan sonra bu insanlar işlə təmin olundular. Biz pambığın alış qiymətini bir
neçə dəfə artırmışıq. Bu yaxınlarda son dəfə artırdıq ki,
pambıqçılıqla məşğul olanlar daha çox
pul qazansınlar. Bu gün 190 min insanın
işi var.
İndi müasir texnologiyalar
tətbiq edilir. Burada da elmi yanaşma tətbiq olunur.
Əminəm ki, biz məhsuldarlığı
böyük dərəcədə artıra bilərik. Məhsuldarlıq hektardan minimum 20 sentner
olmalıdır. Ancaq indi biz bilirik ki,
müasir texnologiyaların tətbiq olunduğu, düzgün
aqrotexniki xidmət göstərildiyi bir vaxtda məhsuldarlıq
daha da artır. Mən rəqəm səsləndirmək
istəmirəm, ancaq hesab edirəm ki, burada inkişaf
üçün çox böyük potensial var.
Üzümçülüklə
bağlı işlər yaxşı gedir. Bu il biz
yeni üzüm bağlarının salınmasını
müşahidə etmişik. Mənim
iştirakımla ən yüksək beynəlxalq standartlara
cavab verən yeni şərab zavodu fəaliyyətə
başladı və bu zavodun çox böyük ixrac
potensialı var. Biz üzümçülüyün, şərabçılığın
şöhrətini bərpa edirik, qaytarırıq. Bu, fermerlər üçün çox gəlirli
bir sahədir. Biz bu sahəni bərpa etməklə
həm öz ixrac imkanlarımızı genişləndiririk,
həm də kəndlilərə, fermerlərə gözəl
şərait yaradırıq. Eyni zamanda,
üzümçülük mənzərəni də gözəlləşdirir.
Mən bu il Şamaxı rayonunda
böyük üzüm bağları ilə tanış olarkən
gördüm ki, bu bağlar, həmçinin şərab
zavodunun açılışı bölgəyə tam yeni
bir mədəniyyət gətirir.
Azərbaycanda
üzümçülüyün çox böyük ənənələri
vardır. Biz bu ənənələri bərpa edirik və eyni
zamanda, bu gün dünyanın ən qabaqcıl
texnologiyalarını cəlb edirik. Təsadüfi
deyil ki, ixracımız artır. İndi Azərbaycan
şərab evlərini açmağa başlayıb. Artıq bir neçə ölkədə şərab
evləri fəaliyyətə başlayır. Bizim şərabımıza böyük maraq var. Biz
şərabçılıqla bağlı olan bütün məsələləri
çox ciddi təhlil etmişik. Bir
çox boşluqlar var idi - həm istehsalatda, həm
uçotda, həm də aksiz markalarının
yapışdırılmasında. Sanki kimsə
bu boşluqları qəsdən edirdi ki, orada qeyri-şəffaf
vəziyyət yaradılsın. Mən buna
başqa bir izahat verə bilmərəm. Çünki
o qədər çətin olmayan, yəni, böyük
intellektual potensial tələb etməyən məsələlər
var və elə bil onlar qəsdən edilib
qatmaqarışıq salınsın ki, burada həm vergilərdən
yayınsınlar, həm də qanunsuz istehsalla məşğul
olsunlar. Şərab əvəzinə araq
istehsal olunurdu. Məsələ çox
ciddi araşdırılır. Bu sahədə
tam şəffaflıq təmin edilməlidir. Şərab zavodlarının fəaliyyəti
üçün bütün şərait yaradılıb, təki
onlar təmiz işləsinlər. Əgər
yenə məhsulları gizlədəcəklərsə,
uçota düşməyən məhsulu satacaqlarsa, onlar
çox ciddi cəzalandırılacaqlar, onu bilsinlər.
Burada tam şəffaflıq olmalıdır.
Bu, çox gəlirli sahədir. Sadəcə olaraq, gərək sahibkarlar öz
tamahlarını cilovlaya bilsinlər.
Xüsusilə nəzərə
alınmalıdır ki, dövlət öz dəstəyini
göstərir. İxrac missiyalarını dövlət təşkil
edir, şərab evlərinin yaradılmasını dövlət
təmin edir, ixracla bağlı danışıqları
dövlət aparır. Mən şəxsən
bir neçə həmkarımla Azərbaycanın qeyri-neft
ixracının artırılması ilə bağlı
danışıqlar aparmışam və biz nəticəyə
gəlmişik. Bütün bunları biz
edirik, sahibkarlar da öz məsuliyyətini dərk etməlidirlər.
Mən regional inkişafla
bağlı konfransların birində bəzi kənd təsərrüfatı
məhsullarının istehsalını, istehlakını
sadalayarkən özüm də o arayışı görəndə
təəccüb etdim ki, biz xaricdən zeytun idxal edirik. O zeytun ki, bizdə,
Abşeron yarımadasında hər tində bitə bilir. Ona görə, çox ciddi göstəriş
verildi ki, yeni zeytun bağları salınsın, onların
suvarılması təmin edilsin və Azərbaycanda zeytun
yağı istehsalı təşkil olunsun. Bu günə qədər olan istehsal bizi qane edə
bilməzdi. Mənim bu istiqamətdə göstərişlərim
yerinə yetirilir və son bir neçə il
ərzində yeni zeytun bağları salınıb. Yüzlərlə, bəlkə də minlərlə
hektar sahələrdə yeni zeytun bağları
salınır. Bizim istehsalımız
artır, zeytun yağı istehsalı artır, ixrac etməyə
başlamışıq. Özü də
çox keyfiyyətli zeytun yağıdır. Hesab edirəm ki, biz zeytunçuluğun
inkişafı, zeytun yağının ixracı ilə
bağlı dünya miqyasında öz dəyərli yerimizi
tuturuq.
Mənim iradlarımı
tütünçülüyə də aid etmək olar. Bu sahə də
demək olar ki, batıb gedirdi. Heç bir
dövlət dəstəyi göstərilmirdi. Ancaq biz bu məsələ ilə məşğul
olmağa, qurutma kameralarının yaradılmasına,
tütün istehsalının təşviqi üçün
addımlar atmağa başlayanda dərhal gözəl nəticələri
görürük. Biz tütün istehsal
edə-edə xaricdən siqaret alırıq. Elə ölkələr var ki, orada tütün,
ümumiyyətlə, bitmir, onlar bizə siqaret ixrac edirlər.
Bu, absurddur, dözülməzdir. Sadəcə, ona görə ki, bu məsələ
ilə məşğul olmurdular və bu sahəni
başlı-başına buraxmışdılar. Bəlkə hesab edirdilər ki, belə də
olmalıdır. Amma biz indi vəziyyəti
tam dəyişdiririk. Azərbaycanda yeni
siqaret fabrikləri yaradılır. Biz
özümüzü siqaretlə böyük dərəcədə
təmin edəcəyik, ixrac potensialı yaradılır.
Tütünçülükdə vəziyyət
necədir? Əgər 2015-ci ildə 3400 ton quru
tütün istehsal olunubsa, bu il 6 min ton
quru tütün istehsalı nəzərdə tutulur, təxminən
iki dəfə çox. Doqquz min insan
tütünçülükdə işləyir, yaxşı
pul qazanır. Bax, görülən işlərin
nəticəsi budur.
Tərəvəzçilik ənənəvi
ixrac sektorumuzdur. Ancaq biz burada da işlərimizi təkmilləşdirməliyik.
Deməliyəm ki, Rusiyaya pomidor ixracında Azərbaycan
birinci yerdədir. Biz
çalışmalıyıq ki, bu birinciliyi saxlayaq. Onu da qeyd etməliyəm ki, Azərbaycanda bir
çox istixanalar salınır. Son məlumata
görə, təqribən 400 hektar sahədə yeni istixanalar
salınır, onların da böyük əksəriyyəti
pomidor istehsalına hesablanıb. Ona görə,
baxmalıyıq ki, nə qədər əlavə bazar bizim
istehsalımızı həzm edə bilər. Eyni zamanda, biz gərək pomidorun emalını təmin
edək ki, məhsulumuz xaricə daha da böyük qiymətə
satıla bilsin.
Meyvəçilik sahəsində
də müsbət irəliləyiş var. Qeyd etməliyəm
ki, bizdə xurma ixracı 2 dəfə artıb,
narçılıq inkişaf edir. Mən
fındıqçılıqla bağlı xüsusi
müşavirə də keçirmişdim və nəticələr
göz qabağındadır. 2016-cı ildə
fındıq bağlarının sahəsi təqribən 30-35
min hektar idi. Bu gün yeni bağların
salınması hesabına bu rəqəm 70 min hektara
çatıb və qarşıya hədəf qoyulub ki, 2020-ci
ildə 83 min hektara çatacaq. Bu, məşğulluqdur,
gəlirdir, valyutadır. Bu, ölkəmizə
bəlkə də yüz milyonlarla dollar gətirəcək.
Ölkəmizə deyəndə, fermerlərə,
onlar da onu xərcləyəcəklər, onlar da öz güzəranını
yaxşılaşdıracaqlar, daha yaxşı yaşayacaqlar
və bizim tədiyə balansımıza da bunun müsbət
təsiri olacaq. Hazırda
fındıqçılıqda 17 min insan işləyir,
yaxşı gəlir götürür.
Baramaçılıqda,
ümumiyyətlə, vəziyyət, bəlkə ən
acınacaqlı idi. Biz demək olar ki, bu sahəni tamamilə
itirmişdik. 2015-ci ildə məlumat
verildi ki, cəmi 236 kiloqram barama istehsal olunub və
baramaçılar heç bilmirdilər ki, onu hara versinlər.
Bütün bir zəncir sistemi yaratdıq - həm
stimullaşdırma, həm maarifləndirmə, həm tinglərin
gətirilməsi, indi Qaxda barama mərkəzinin
yaradılması. Bütün bu işlər gözəl
nəticə verir və bu il 500 tondan
çox barama tədarük edilib. Əgər keçən il 10 min insan bu işlərə cəlb olunubsa,
2016-cı ildə 3 min, bu il 22 min insan. Beləliklə,
bu insanlar 30-40 günə o qədər də böyük əziyyət
çəkmədən yaxşı pul qazanır və Şəki
ipək kombinatı da daha böyük həcmlə işləyir.
Orada da yüzlərlə iş yeri yaradılıb. Əlbəttə ki, biz Şəki ipək
kombinatının modernləşdirilməsi ilə məşğuluq.
Həm iş yerlərinin artırılması, həm ixrac
imkanlarının genişləndirilməsi istiqamətində
işlər aparılacaq.
Mən kənd təsərrüfatı
ilə bağlı yekun olaraq demək istəyirəm ki, ilk
növbədə, biz daxili tələbatı təmin etməliyik,
məhsuldarlığı artırmalıyıq, elmi
yanaşmanı tətbiq etməliyik və ixrac
imkanlarımızı genişləndirməliyik.
Bu sahədə kiçik
sahibkarlıq da öz rolunu oynayır və oynayacaq. İndi
"ABAD” - "Ailə Biznesinə Asan Dəstək” mərkəzləri
yaradılır. Mən bunu
alqışlayıram. Bu, daha da geniş
vüsət almalıdır. Müşavirələrin
birində mən özəl sektora müraciət etmişdim.
Demişdim ki, onlar da bu təşəbbüsü
dəstəkləsinlər və özəl şirkətlər
"ABAD” mərkəzləri ilə müqavilələr
bağlayıb sponsorluq edirlər. Bir
neçə milyon manat dəyərində sponsorluq ki, fermerə,
ailə təsərrüfatlarına dəstək olsunlar.
Əlbəttə ki, kənd
təsərrüfatının inkişafı, o cümlədən
özünüməşğulluq sisteminin tətbiqi ilə də
bağlı olacaq. Bu sistem əlbəttə ki, təkcə
kənd təsərrüfatı sahəsini əhatə etməyəcək.
Burada da hər il 6 min, 7 min iş yeri
yaradılmalıdır. Özünüməşğulluq
proqramı işsizliyin, xüsusilə bölgələrdə
işsizliyin, yoxsulluğun aradan qaldırılması
üçün çox önəmli bir vasitə, alət
olacaq. Eyni zamanda, bu gün dövlətdən sosial
yardım alan ailələr dövlət tərəfindən,
dövlət dəstəyi ilə onlara lazımi vəsait
veriləndən sonra öz həyatlarını özləri
quracaqlar və öz maliyyə imkanlarını böyük dərəcədə
artırmış olacaqlar.
"ASAN xidmət” mərkəzlərinin
inşası davam etdirilir. İlin sonuna qədər iki şəhərdə
- İmişli və Şəkidə yeni mərkəzlər
açılacaq və gələn il 4-5 mərkəzin
açılması nəzərdə tutulub. Son
məlumata görə, "ASAN xidmət” mərkəzlərinə
24 milyon müraciət olmuşdur. Demək
olar ki, müraciət edənlərin təxminən 100 faizi
göstərilən xidmətlərdən razıdırlar və
məmnundurlar.
Sosial sahədə ciddi
islahatlar aparılır. Nazirliyin yeni rəhbərliyinə mənim
tərəfindən çox ciddi tapşırıqlar verildi
ki, sosial ədaləti pozanlara qarşı çox ciddi tədbirlər
görülsün. Bu sahədə
rüşvətxorluğa, korrupsiyaya qarşı mübarizə
çox ciddi aparılmalıdır və hazırda
aparılır, şəffaflıq təmin edilir, bu sahədə
yol verilmiş pozuntular aradan qaldırılır. İnzibati və institusional yollarla bu sahədə də
ən müasir elektron texnologiyalar tətbiq olunmalıdır
ki, şəffaflıq və ədalət tam təmin edilsin.
Mənə görülən işlərlə
bağlı müntəzəm olaraq məlumat verilir.
Sosial sahədə biz "ASAN xidmət”in analoqunu
yaradırıq - Dayanıqlı və Operativ Sosial Təminat
mərkəzləri, bunun adı da yaxşıdır - DOST mərkəzləri,
mənası da yaxşıdır. Hesab edirəm
ki, bu sahədə vətəndaşlar yaxın gələcəkdə
müsbət dəyişiklikləri görəcəklər,
artıq görürlər. İndi yerlərdən
məlumat gəlir, ancaq biz hələ islahatların birinci mərhələsindəyik.
Eyni zamanda, şəhid ailələri,
Qarabağ müharibəsi əlilləri üçün evlərin
tikintisi daha da sürətlə gedəcək. Mən bu il
bir evin açılışında iştirak edərkən
bildirdim ki, bu sahədə işləri sürətləndirmək
üçün əlavə vəsait veriləcək. Ondan
sonra bu il bu məqsədlər üçün Prezidentin
ehtiyat fondundan 20 milyon manat ayrıldı ki, şəhid ailələrinə,
müharibə veteranlarına, əlillərinə yüzlərlə
mənzil və maşın verilsin.
Məcburi
köçkünlərin problemləri daim diqqət mərkəzindədir. Deyə bilərəm
ki, artıq 100-dən çox şəhərcik
salınıb. Bu il əlamətdar
hadisə baş verib, ilk dəfə olaraq özəl sektor məcburi
köçkünlər üçün böyük şəhərcik
salıb, Qobu qəsəbəsində mindən çox mənzil
özəl sektor tərəfindən inşa edilib və
köçkünlərə təqdim olunub. Mən
bunu çox alqışlayıram. Hesab edirəm ki, bu
proses Azərbaycanda vüsət almalıdır. Bizim iri şirkətlərimiz, böyük maliyyə
imkanlarına malik olan şirkətlər var. Onlar gərək
sosial məsuliyyətlərini göstərsinlər.
Bu il Sumqayıt
şəhərində, Kürdəxanı, Mehdiabad, Ramana,
Masazır qəsəbələrində, Abşeron, Tərtər,
Qaradağ rayonlarında məcburi köçkünlər
üçün binalar, evlər tikilir və onların sərəncamına
verilir. Doqquz ayda 2900 məcburi
köçkün ailəsi evlərlə, mənzillərlə
təmin olunub. İlin sonuna qədər əlavə
2800 ailə evlərlə, mənzillərlə təmin ediləcək.
Beləliklə, bu il 5700 ailə - təxminən
25 min insan evlərlə, mənzillərlə təmin olunacaq.
Bax, bu, görülən işlərin nəticəsidir.
Belə olan halda, ilin sonuna qədər evlərlə,
mənzillərlə təmin edilmiş məcburi
köçkünlərin sayı 300 minə çatacaq.
Bundan sonra da, gələn il də bu məqsədlər üçün
kifayət qədər vəsait nəzərdə tutulacaq. Amma, eyni zamanda, biz bu sahədə də çox
ciddi islahatlar aparmalıyıq, uçot
aparılmalıdır, şəffaflıq təmin edilməlidir.
Çünki əfsuslar olsun ki, bu gün belə
deyil. Bəzi hallarda köçkün
olmayan vətəndaş gedib yalandan öz adını
yazdırır, sonra dövlətdən mənzil alır.
Belə hallar var və köçkünlər
xoşagəlməz hallarla üzləşirlər. Növbə ilə bağlı məsələlər
var. Yəni, ədalətsizliklər aradan
qaldırılmalıdır və pozuntulara yol açan
boşluqlar da bağlanmalıdır. Növbədə
dayanan, ən ağır vəziyyətdə yaşayan vətəndaş,
ilk növbədə, mənzil almalıdır, belə
göstəriş verilib. Mənzil ancaq
köçkünə verilməlidir. Bəzi
hallarda məlumat gəlir ki, köçkünlər
üçün tikilmiş evlərdə başqa vətəndaşlar
yaşayır. Bəzi hallarda biləndə ki, misal
üçün, ev söküləcək,
yeni evə köçürüləcəklər, yerli icra
orqanları, digər qurumlar gedib oraya pul müqabilində
köçkün olmayan adamların adlarını
yazdırırlar. Bu, ən böyük
vicdansızlıqdır. Köçkünlərin
vəziyyətindən istifadə edib əsassız imtiyaz, gəlir
əldə etmək ən böyük günahdır,
vicdansızlıqdır. Bunu edənlərin
vicdanı, imanı yoxdur. Ona görə,
bunlara qarşı çox ciddi mübarizə aparılır
və aparılacaq, onlar eşitsinlər. Burada
çox ciddi şəffaflıq və uçot təmin edilməlidir
və ediləcək.
İnfrastruktur layihələri
ilə bağlı ilin sonuna nəzərdə tutulan
bütün məsələlər öz həllini tapır. Qazlaşdırma
94 faizə çatıb, hədəf 95 faiz idi, ilin sonuna qədər
biz buna nail olacağıq. Bu ilin sonuna qədər
"Şimal-2” elektrik stansiyasının istifadəyə
verilməsi nəzərdə tutulur. Bu,
bizim sistemimizə əlavə 400 meqavat enerji verəcək.
Bu, çox böyük gücdür. Eyni zamanda, enerji sistemimizdə çox ciddi islahatlar,
təhlil aparılır. Yay ayında
baş verən o qəzanın səbəbləri tam
araşdırılıb və müvafiq inzibati
ölçülər götürülüb. İnvestisiya qoyuluşu, bizim enerji təsərrüfatının
texniki vəziyyəti ilə bağlı çox ciddi
addımlar atılıb, bu işlərə beynəlxalq məsləhətçilər
cəlb edilib. Biz bu il və gələn
il bu sahəyə əlavə vəsait ayıracağıq
ki, həm generasiya güclərinin yaradılması,
ötürücü xətlərin, yarımstansiyaların
tam dayanaqlılığı təmin edilsin. Eyni
zamanda, mövcud stansiyaların generasiya güclərinin
artırılması üçün əlavə addımlar
atılacaq. Çünki vaxtilə
tikilmiş stansiyalar tam gücü ilə işləmir.
Mənə məlumat veriləndə cədvələ
baxıram ki, 80 meqavat nəzərdə tutulub, cəmi 15
meqavat işləyir. Bunları belə səmərəsiz
şəkildə istismar ediblər ki, onların bəziləri
demək olar ki, öz potensialını itirib. Biz bunları bərpa edəcəyik. Təbiidir, müəyyən qədər vaxt
lazım olacaq. Ancaq bu sahədə tam yeni
bir yanaşma olmalıdır. Biz bu gün
də elektrik enerjisini ixrac edirik, bizdə kifayət qədər
potensial var. Gələcəkdə özümüzü
perspektivləri nəzərə alaraq təmin etməklə
ixracımızı da artıracağıq.
Digər infrastruktur layihələri
ilə bağlı işlər qrafik üzrə gedir. Bu il 1200
kilometr yol çəkilib. Hədəf 2000
kilometr idi. Biz bu hədəfə
çatacağıq. Bu il 600 kəndin
yolları abadlaşdırılır. İçməli
su layihələri, meliorativ tədbirlər uğurla icra
edilir. Bu il biz 100 min hektar torpağa
su gətirmişik, 270-dən çox subartezian quyusu
qazılıb, hələ ilin sonuna qədər 30-u da
qazılacaq.
Mən burada bəzi layihələri
səsləndirmək istərdim, meliorativ tədbirlərlə
bağlı konkret hansı addımlar atılıb. Yuxarı Mil kanalının
tikintisi nəticəsində 1900 hektar, Hacıqabul rayonunun
Muğan, Padar qəsəbələrində, Qarasu kəndində
görülən işlər 2720 hektar, Abşeron
yarımadasında Abşeron magistral kanalında yenidənqurma
işlərinin aparılması nəticəsində 7 min
hektar, Şəmkir-Samux-Goranboy suvarma kanalının ikinci
növbəsi təxminən 12 min hektar, Neftçala magistral
kanalının nasos stansiyasının birlikdə tikintisi 12
min 500, Araz çayının yeni qolunun beton üzlüyə
alınması 13 min 100, Şabran rayonu 1700, Qax rayonu 900 hektara
yaxın, Xəzər, Pirallahı, Xızı rayonlarında
meyvə bağlarının salınması 1600, Xəzər
rayonunun Qoşaqışlaq ərazisində 750, Sabirabad, Salyan
rayonlarında yerləşən qış otlaqlarında 11
min, Sabirabad rayonunun Sarxanbəyli, Moranlı, Bala Həşimxanlı,
Əlilənbəyli kəndinin əkin sahələrinin təminatının
yaxşılaşdırılması üçün "H”
kanalının yenidən qurulması 7500, Qazax rayonunun
Xanlıqlar, Kəmərli, Aslanbəyli, Qaymaqlı, İkinci
Şıxlı kəndlərinin əkin sahələrinin su
ilə təminatı üçün 500, Cəbrayıl
rayonunun Cocuq Mərcanlı kəndinin suvarılması ilə
bağlı 280, Samur-Abşeron suvarma sisteminin yenidən
qurulması nəticəsində Xızı, Siyəzən,
Şabran rayonlarında 20 minə hektara yaxın və digər
layihələr, o cümlədən subartezian quyular 8700 hektar.
Cəmi bir il ərzində, bax, bu qədər
torpaq su ilə təmin edilib. Əlbəttə
ki, biz məhsuldarlığı da artıracağıq.
Artıq təkliflər hazırlanır, gələn il biz bu istiqamətdə əlavə işlər
görəcəyik.
Sosial infrastrukturla
bağlı bir neçə kəlmə demək istərdim. Bu il
Bakıda iyirmiyə yaxın məktəb əsaslı təmir
edilib, tikilib. Bölgələrdə yüzlərlə
məktəb təmir edilib, o cümlədən 137 modul tipli məktəbin
tikintisi nəzərdə tutulur. 42 tibb
müəssisində təmir-tikinti işləri
aparılmışdır.
Ölkəmizin ekoloji vəziyyətinin
yaxşılaşdırılması üçün işlər
görülür, təhlil aparılır. İlk
növbədə, neftlə çirklənmiş ərazilər
təmizlənir. Ekologiya və Təbii Sərvətlər
Nazirliyinə müvafiq göstəriş verilib, vəsait
ayrılıb. Abşeron
yarımadasında neftlə çirklənmiş yerlər tam
təmizlənəcək, həmin yerlərdə bağlar,
yaşıllıqlar, göllər salınacaq. Bu işlər
gedir, gələn il də nəzərdə
tutulur. Xəzərin sahilində yeni təmizləyici
qurğuların yaradılması istiqamətində işlər
gedir. Burada da vəziyyət bizi tam qane edə
bilməz. Havanı çirkləndirən
məişət obyektlərinə ciddi xəbərdarlıq
edilib. Axsam saatlarında Bakı şəhərini
tüstü bürüyür. Şadlıq
evlərində tüstü təmizlənmədən havaya
sovrulur. Ona görə, çox ciddi xəbərdarlıq
edilib, kim əməl etməyəcəksə,
o şadlıq evinin, məişət obyektinin qapısı
bağlanacaq. Mən tapşırmışam ki,
bunun üçün hüquqi əsaslar hazırlansın.
Bildiyimə görə, birinci xəbərdarlıqdan
sonra bir çox məişət obyektləri təmizləyici
qurğuları quraşdırmağa başlayıblar. Onların hamısına məsləhətim ondan
ibarətdir ki, bu işi tezləşdirsinlər. Çünki ikinci xəbərdarlıq olmayacaq, bir
də görəcəklər ki, əldən
çıxdı. Ona görə, tezliklə
bütün böyük-kiçik məişət obyektlərində
havanı çirkləndirən, havaya tüstü, kanserogen
buraxan obyektlərdə təmizləyici qurğular
quraşdırılmalıdır, müvafiq qurumlar monitorinq
aparmalıdır. Mən Bakı Şəhər
İcra Hakimiyyətinə, Ekologiya və Təbii Sərvətlər
Nazirliyinə göstəriş verdim ki, mənə dərhal
məlumat verilsin və dərhal ölçü
götürüləcək.
Ağacların kəsilməsi
halları azalıb, amma tam aradan qaldırılmayıb. Bir daha demək
istəyirəm ki, Ekologiya və Təbii Sərvətlər
Nazirliyinin rəyi olmadan əgər kimsə bir ağac kəsirsə,
onda özündən küssün.
Bakı şəhərində
və digər şəhərlərdə qanunsuz tikililərə
son qoyulmalıdır və son qoyulur. Müvafiq Sərəncam
imzalanıb, Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura
Komitəsinin icazəsi olmadan bir dənə də bina tikilə
bilməz. Bu məsələ ilə
bağlı mən əvvəllər də fikirlərimi
bildirmişəm. Bu gün deyə bilərəm
ki, artıq bu məsələ öz həllini tapıb.
Çünki əvvəlki dövrlərdə
təqsiri bələdiyyələr rayon icra hakimiyyətlərinin,
rayon icra hakimiyyətləri Bakı Şəhər İcra
Hakimiyyətinin, Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti
bələdiyyələrin, yəni, bir-birinin üstünə
atırdılar. Amma əslində
hamısı əlbir idilər. Çünki
qanunsuz tikililərdən böyük qazanc əldə edirdilər.
Buna son qoyulub, artıq Sərəncam
imzalanıb. Yəni, bu qaydanı pozan cinayət
məsuliyyətinə cəlb ediləcək və qanunsuz
tikilən binalar dərhal söküləcək.
Bakı dünyanın ən
gözəl şəhərlərindən biridir və kiminsə
tamahı naminə biz şəhərimizi eybəcər hala
sala bilmərik. Şəhərsalma qaydaları var, mərtəbələrin
yerə görə hündürlüyü var. Hava
axınının müvafiq qaydaları var. Bizdə isə
bu, pozulurdu. Elə bil ki, böyük bir sədd
tikirdilər. Havanın keçməsi
üçün heç bir imkan qalmırdı, həyətlərdə
ağacları qırıb binalar tikirdilər. Yerli orqanlar buna həm göz yumurdular, həm də
yəqin ki, əlbir idilər. İndi buna
son qoyulub. Mən bunu bildirmək istəyirəm.
Vətəndaşlara da mən müraciət
etmək istəyirəm, ilk növbədə, təşəkkürümü
bildirmək istəyirəm. Çünki bir çox
hallarda vətəndaşların fəallığı nəticəsində
o tamahkar adamlar istədiklərinə nail ola
bilməmişlər. Çünki vətəndaşlar
dururdular, keşik çəkirdilər, qoymurdular, xəbər
verirdilər və onların fəallığını mən
alqışlayıram. Dəfələrlə
demişəm ki, ictimai nəzarət güclü
olmalıdır, artıq biz bunu görürük. Ona görə, bir daha vətəndaşlara
müraciət edirəm. Əgər
haradasa görsələr ki, qanunsuz nəsə tikilir, dərhal
məlumat versinlər, ilk növbədə, Dövlət
Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinə, Bakı
Şəhər İcra Hakimiyyətinə və Prezident
Administrasiyasına. Bu sahədə də
qayda-qanun yaradılır.
Şəhər nəqliyyatı
sahəsində də irəliləyiş var. Biz şəhər
nəqliyyatının təkmilləşdirilməsi işində
islahatlar aparırıq, həm yol-nəqliyyat hərəkətinin
tənzimlənməsi, eyni zamanda, yeni yolların
açılması, nəqliyyat vasitələrinin
alınması istiqamətində. Bu il şəhərimizə
əlavə 300 yeni müasir avtobus gətiriləcək. Mən
göstəriş vermişəm, gələn il
də, minimum 300, əgər maliyyə imkanımız olsa, 500
yeni avtobus gətirilməlidir. Dövlət bu
sahədə öz liderliyini göstərməlidir. Çünki son vaxtlar baş vermiş dəhşətli
qəzalar bizim hamımızı çox üzür və
bu, vətəndaşlar üçün çox böyük
faciədir, böyük itkidir. Nəyə
görə? Çünki sükan
arxasında oturan öz məsuliyyətini dərk etmir. Onun psixoloji, narkoloji durumuna, peşəkarlığına
lazımi qaydada nəzarət olunmur, sadəcə olaraq pul
naminə. Şirkətə pul
lazımdır. Ona görə də bədbəxt
hadisələr baş verir. Avtobus qatara
çırpılır, günahsız insanlar həlak olur.
Mühafizə orqanları belə hallara
çox ciddi reaksiya verməlidir və belə hallar nəzarətdə
olmalıdır. Çünki bəzi
hallarda bu hadisəni törədənlər müəyyən
müddətdən sonra məsuliyyətdən
yayınırlar. Ona görə, buna son
qoymaq üçün müvafiq qurumlar tərəfindən
çox ciddi təftiş aparılmalıdır. Avtobusları idarə edən şirkətlər
çox ciddi nəzarətə götürülməlidir.
Avtobusların texniki parametrləri ilə
bağlı çox ciddi təftiş aparılmalıdır.
Mən bir daha demək istəyirəm, əfsuslar olsun ki,
özəl sektor bu sahədə istədiyimizə nail ola bilmədi. Bu sahə,
ümumiyyətlə, özəl sektorun ixtiyarına
buraxılmışdı. Belə bir fikir
var idi ki, onlar bunu yaxşı idarə edəcəklər, məsuliyyətlə.
Amma biz nəyi görürük? Gedirlər sıradan çıxmış,
sınıq-salxaq avtobusları gətirib salırlar bizim
küçələrimizə. Həm
insanlar, həm hava üçün təhlükədir, həm
də ümumiyyətlə, heç bir normaya
sığmır. Ona görə, bizim
dövlət qurumumuz var – "Bakubus” şirkəti. Onların xətti ilə biz bu işi davam etdirməliyik.
Əgər özəl şirkətlər bu sahədə
işləmək istəyirlərsə, öz işlərində
çox ciddi dəyişiklik etməlidirlər və dövlət
orqanları onlara çox ciddi nəzarət etməlidir.
Mən məişət
tullantıları ilə bağlı müvafiq göstəriş
vermişəm. Bu sahə Bakı şəhərində
lazımi səviyyədə tənzimlənmir. Ona görə, vahid bir zəncir
yaradılmalıdır - qapıdan ta Balaxanı məişət
tullantılarının emalı zavoduna qədər. Ona görə, indi müvafiq qurumlar bu məsələ
ilə bağlı təkliflər hazırlayır. Mən göstəriş vermişəm ki, bu işlərə
beynəlxalq məsləhətçilər cəlb edilsin, bu
sahədə də dünyanın aparıcı şəhərlərinin
mövcud təcrübəsi Azərbaycanda tam tətbiq olunsun.
Eyni zamanda, Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinə göstəriş vermişəm ki, binaların həyətləri abadlaşdırılsın, orada həm yaşlı insanlar, həm də uşaqlar üçün şərait yaradılsın, həyətlər bütün qanunsuz tikililərdən təmizlənsin, lift təsərrüfatı təzələnsin, harada ki, ehtiyac var yeni liftlər qoyulsun. Yəni, mənzil-kommunal təsərrüfatının yeniləşməsi istiqamətində çox ciddi addımlar atılacaq. Bakı şəhərində isə yeni parklar, bulvarlar salınır. Bakı indi gözəl parklar, xiyabanlar şəhəridir. Köhnə, yararsız vəziyyətdə olan sənaye müəssisələri şəhərin mərkəzindən çıxarılır, yeni gözəl parklar salınır. Bu il də onlardan biri Babək prospektində, Heydər Əliyev Mərkəzinin aşağısında, Yusif Səfərov küçəsində salınıb və vətəndaşların sərəncamına verilib. Biz bu istiqamətdə işlərimizi davam etdirəcəyik.
Dəmir yolu ilə bağlı bəzi layihələri qeyd etmək istərdim. Mən ilin əvvəlində demişdim ki, bu ilin sonuna qədər Bakı-Gəncə sürət qatarının işə salınması prosesi başa çatmalıdır. İlin sonuna artıq az vaxt qalıb. Yəqin ki, biz bunu görəcəyik. Hər halda, kifayət qədər vəsait ayrılıb. Digər istiqamətlər üzrə - Bakı-Yalama dəmir yolunun yenidən qurulması istiqamətində, Bakı-Qəbələ dəmir yolunun çəkilişi ilə bağlı işlər gedir. Eyni zamanda, Bakı dairəvi avtomobil yolunun tikintisi davam edir. Bu da şəhər nəqliyyatı üçün çox önəmli bir layihə olacaq və bunu biz metro tikintisi ilə uzlaşdırmalıyıq. Onu da qeyd etməliyəm ki, bu ilin Dövlət İnvestisiya Proqramında metro tikintisi üçün də kifayət qədər vəsait ayrılmışdır.
Gələn ilin əvvəlində
biz növbəti regionların sosial-iqtisadi inkişafı
Dövlət Proqramını qəbul edəcəyik. Bu il
üçüncü proqramın icrası başa
çatır. Proqram demək olar ki, artıqlaması ilə
icra edilib. İndi dördüncü proqram hazırlanır,
son mərhələdədir. Dördüncü proqramda bu
gün hələ də görə bilmədiyimiz işlər
öz əksini tapmalıdır ki, qarşımızda duran
bütün vəzifələr icra edilsin. Sağ olun.
Azərbaycan.-
2018.- 10 oktyabr.- S.3-4.