Varislik borcu

Səfiyar Bərdədə doğulub. Atası Abuzər kişinin halal çörəyi ilə ərsəyə çatıb. O qədər arzuları, istəkləri vardı ki... Amma hamısı yarımçıq qaldı. Zalım düşmən ona macal vermədi. Cəmi 24 il yaşadı. Atası Abuzər kişi demişkən, nə yatdı ki, nə yuxu görə...

Bu yerlər ona o qədər doğma idi ki... Zabitlər kursunda oxuyanda da girəvə tapan kimi Bərdəyə dönürdü. Təkcə atasına, anasına baş çəkməyə yox, həm də bu yerlərə olan doğma sevgisinə görə. O qədər gövdəli olmasa da, daxilən zəngin və cəsarətli idi. Xocalının işğalından cəmi bir həftə keçəndən sonra Bərdədə yaradılan könüllülər batalyonuna qoşuldu. Atasından, anasından xeyir-dua alıb dedi ki, böyüdüyüm Bərdəyə o vaxt dönəcəyəm ki, düşmən cavabsız qalmayacaq.

Səfiyar Behbudov düşmənlə döyüşə gedəndə cəmi 22 yaşı vardı. İlk döyüş yolu Tərtərdən başlayıb. Çətin əməliyyatlarda axıradək iştirak edib. Bu yerlərə yaxşı bələd olduğuna görə onu daha ciddi əməliyyatlara cəlb edibilər. Səfiyar bir qayda olaraq ümidləri doğrultduğuna görə dəfələrlə mükafatlara layiq görülüb. Amma özü deyirdi ki, bizim ən böyük mükafatımız elimizi, obamızı, torpaqlarımızı azad görməkdir... Gərək macal verməyək ki, düşmən bu yerlərdə at oynatsın...

Tərtər bölgəsində ağır döyüş əməliyyatları çox olub. O yerləri qorumaq üçün xeyli oğullar itirmişik. Elə Səfiyar da belə əməliyyatların çoxunda iştirak etmişdi. Ən ağır mövqelərdən hücuma qoşulmuşdu. Sərt döyüşlərin birində yaralansa da, geriyə dönməmişdi. Hər dəfə yaşına uyuşmayan hünər göstərmişdi. Döyüş dostları deyirdilər ki, əgər Səfiyar döyüşə qoşulubsa, düşmənin itkisi ən azı iki dəfə artıq olacaq. Az yaşı ilə böyük işlər görən Səfiyar düşmən üçün vahiməli döyüşçüyə çevrilmişdi. Komandirləri deyirdi ki, Səfiyar döyüş zamanı geriyə yol tanımır. Əgər döyüşə başladısa, sona qədər getməli idi. Bəzən komandirlərinin də geri çəkilmə əmrinə tabe olmurdu. O, həmişə irəliyə can atırdı. Ətrafında olan döyüş yoldaşları da onu belə tanıyırlar.

1992-ci ildə Səfiyarı Ağdam bölgəsinə göndərdilər. O yerlərdə ağır döyüş əməliyyatları səngimirdi. Ona görə də Tərtərdən Ağdama yeni qüvvələr göndərməli oldular. Onda Səfiyar könüllü olaraq döyüş yoldaşlarına qoşuldu. Qarabağın hər qarışı ona doğma idi. Deyirdi ki, Qarabağ torpağında düşmən hənirtisi eşitməyi qəbul edə bilmirəm. Bu yad səsləri doğma torpaqlarımızda kəsməliyik. Təkcə avtomat, pulemyot, mərmi səsi yox, elə bizim harayımız da düşməni çaşdırmalıdır. Səfiyarın əqidəsi, amalı belə idi...

Dostları Səfiyarın sonuncu döyüş əməliyyatını xatırlayırlar. Əslində komandirləri ona üç günlük istirahət hüququ vermişdilər. Ağır döyüşlər keçirmişdi. Amma bundan könüllü imtina etdi. Dedi ki, qarşıda bizim dincəlməyə vaxtımız çox olacaq. Bu gün isə mübarizə aparmaq vaxtıdır. Amma sonuncu döyüş əməliyyatı Ağdamda başa çatdı. Neçə yerdən yaralansa da, geriyə çəkilmək istəmirdi. Döyüşün ən ağır vaxtında dostlarının qucağında can verdi. Sonuncu sözü bu oldu ki, mən axıra qədər döyüşə bilmədim, amma inanıram ki, bu döyüşləri başa çatdıran etibarlı dostlarım var... Onu tanıyanlar, xatırlayanlar deyirlər ki, Səfiyarın qəhrəmanlığı, igidliyi yaşadığı ömrün çərçivəsinə sığmırdı. Həm də inadkarlığı vardı. Əgər qarşısına bir məqsəd qoydusa, geri çəkilmək niyyəti olmazdı. Artıq bir neçə ildə əsl hərbçi kimi formalaşmışdı. Özünütəsdiq üçün nə tələb olunurdusa, hər şeyə qadir idi.

Səfiyar Abuzər oğlu Behbudov 24 ili belə yaşadı. Abuzər kişi də belə oğul böyütdüyünə görə heç vaxt sıxılmırdı, Səfiyarın əməlləri ilə fəxr edirdi.

Bərdədə bir məktəb var. Səfiyar o məktəbdə təhsil alıb. Elə ilk mərdlik dərslərini də bu yerlərdə öyrənib. Bu gün o məktəbin qapısını açanlar yaxşı bilirlər ki, bu yerdə Səfiyar kimi oğul böyüyüb. Onun adını, əməllərini yaşatmaq yeni nəslin varislik borcudur.

Ona ailə qurmağa, bir ocağın çırağını yandırmağa müharibə macal vermədi. Səfiyarın gələcək arzularının çoxu müharibə səngərlərində qırıldı. Amma yeni nəsillər onun adını hörmətlə çəkir, yaşadığı ömrün mənasına yüksək dəyər verirlər.

Bu gün Səfiyarın adı ilə bağlı o qədər xatirələr yaşayır ki... Onun cəbhə gündəliyini də qiymətli saxlanış kimi qoruyurlar. Bu balaca dəftərçədə çox şeylər yazılıb. Macal tapanda ürəyindən keçənləri səliqəli xətti ilə ipə-sapa düzürdü. Həmin gündəlikdə oxuyruq: "Biz 1988-ci ilin ağır günlərini görmüşük. Onda sovet imperiyasına qarşı vuruşurduq. Daha doğrusu, mənim yaşıdlarım imperiya bostanına azadlıq toxumu səpirdilər. Əgər o toxumlar cücərirdisə, bu, bizim qələbəmiz idi. Özü də imperiya üzərində böyük qələbə! Bu gün bizim qarşımızdakı düşmən o illərlə müqayisədə çox zəifdir. Amma həndəvərindəki havadarlarına, müdafiəçilərinə güvənirlər. Ona görə də bizimlə üz-üzə dayanıblar. İnanırıq ki, özgə torpağını qoruyanlar sona qədər dözüm gətirə bilməyəcəklər. Bu yerlərin yurd sahibi də bizik, keçmişimizin varisləri də... Ona görə də sona qədər dözüm göstərəcəyik”.

Səfiyarın cəbhə gündəliyində belə deyimlər çoxdur. Elə düşündüyü kimi də yazırdı. Və inanırdı ki, yazdıqları gec-tez həqiqət olacaq...

Bəşir ŞƏRİFLİ

Azərbaycan.- 2018.- 26 oktyabr. - S.11.