Parlament mükəmməl sosial qanunvericilik bazasına malikdir

Azərbaycan Parlamenti – 100

Dövlətçilik tariximizdə mühüm yer tutan və onun parlaq səhifəsini təşkil edən Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılmasından 100 il ötür. Müstəqil dövlətimizin yaranması azadlıq uğrunda aparılan milli azadlıq mübarizəsinin, milli özünüdərkin və oyanışın nəticəsi idi. Beləliklə, müstəqil dövlətimizin yaranması ilə yüz ildən artıq çar Rusiyasının əsarəti altında qalan xalqımızın dövlətçilik ənənələri bərpa olundu.

Sosial məsələlərə cümhuriyyət parlamenti xüsusi diqqət ayırırdı

"İstiqlal Bəyannaməsi” ilə müsəlman Şərqində ilk dəfə olaraq Azərbaycanda demokratik respublika idarə üsulunun, parlamentli dövlətin yaradıldığı bəyan edildi. Bu sənəd müstəqil Azərbaycan dövlətinin yaradılması ilə yanaşı, onun prioritetlərini və məramını da elan etdi. Cəmi 23 ay fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq, cümhuriyyətin dövründə həyata keçirilən tədbirlər müstəqil dövlətçiliyimizin əsaslarının yaradılması və gələcək inkişaf yolunun müəyyənləşdirilməsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb etdi.

Ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının yeni Konstitusiya layihəsini hazırlayan komissiyanın 5 iyun 1995-ci il tarixli iclasında demişdir: "Azərbaycan Respublikasının ilk demokratik dövlətinin, 1918-ci il mayın 28-də yaranmış demokratik respublikasının konstitusiyası olmayıb. Ancaq bu hökumət, bu dövlət fəaliyyət göstərdiyi dövrdə konstitusiya xarakteri daşıyan bir neçə aktlar, qərarlar qəbul etmiş və onların əsasında işləmişdir. Ona görə də onları demək olar ki, müəyyən qədər konstitusiya quruculuğunun başlanğıcı kimi qiymətləndirmək olar”.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Milli Şurası və hökuməti Tiflis, Gəncə və Bakıda fəaliyyət göstərdiyi dövrlərdə 642-dən artıq hüquqi akt qəbul etmişdir. Parlament tərəfindən isə 270-dən artıq qanun layihəsi müzakirəyə çıxarılmış, onlardan 230-a yaxını təsdiq edilmişdir. Bunlardan 10-u bilavasitə sosial sahə ilə bağlı olub.

1918-ci ildə ermənilərin Azərbaycana qarşı ərazi iddialarını genişləndirmələri, Şamaxıda, Qubada, Naxçıvanda, Qarabağda və digər yerlərdə soyqırımı cinayətləri törətmələri minlərlə azərbaycanlını qaçqın vəziyyətinə salmışdı. Təsadüfi deyil ki, Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin ilk günlərdən diqqət yetirdiyi əsas məsələlərdən biri qaçqınlarla bağlı olmuşdu. Qaçqınların maddi ehtiyaclarının ödənilməsi və yerləşdirilməsi, onlara tibbi xidmət göstərilməsi hökumətin xüsusi diqqət mərkəzində idi. Belə ki, hökumət 1918-ci il iyulun 13-də "Qaçqınlara yardımın təşkil edilməsi haqqında”, 1919-cu il fevralın 17-də "Qaçqınların yerləşdirilməsi məsələsini nizama salmaq üçün Şamaxı qəzasına komissiya göndərilməsi haqqında”, həmin il iyunun 23-də "Qaçqın və köçkünlərin vəziyyətinin, onların daimi yaşayış yerlərinə qayıtması məsələsinin aydınlaşdırılması üçün mərkəzi komissiyanın yaradılması haqqında”, noyabrın 8-də isə "Qaçqınların yerləşdirilməsi üçün təcili tədbirlərin görülməsi haqqında” qərarlar qəbul etmişdi.

Ölkədəki ağır vəziyyətə baxmayaraq hökumət Gürcüstan və Ermənistanda yaşayan soydaşlarımıza da müntəzəm yardım göstərirdi.

Xalq Cümhuriyyətinin fəaliyyəti dövründə pensiya məsələləri də diqqət mərkəzində olub və bununla bağlı iki əsas qərar qəbul edilib. Bunlardan ən mühümü 1918-ci il avqustun 28-də verilən "Pensiya haqqında qanun layihəsinin tərtib olunması üçün komissiya yaradılması haqqında” qərar idi. Qərarda istefaya çıxanlara xidmət illərinə görə pensiya təyin olunması nəzərdə tutulurdu.

İlk parlamentin fəaliyyətində sosial siyasət məsələləri xüsusi yer tutmuşdur. Belə ki, ağır, kataklizmlərlə dolu bir şəraitdə parlament sosial məsələləri tənzimləmək məqsədilə bir sıra qanunlar qəbul edib, təxirəsalınmaz tədbirlər həyata keçirib. "İşçi məsələsi”nə dair bəyannamə ilə fəhlələrə 8 saatlıq iş gününün müəyyən edilməsi, həftədə bir günlük istirahətin verilməsi parlamentin vətəndaşların əmək hüquqlarının qorunması məsələsinə həssas münasibətini göstərirdi. Bəyannamə işçilərin qanunla müəyyən edilmiş vaxtdan artıq, eləcə də axşam saat 9-dan səhər saat 6-dək işlədilməsinə qadağa qoyurdu. 16 yaşına qədər yeniyetmələrin işləməsinin qadağan olunması, 16 yaşından 18 yaşınadək gənclər üçün 6 saatlıq iş gününün müəyyənləşdirilməsi, qadınların zərərli işlərdə çalışmasının yasaq olunması, hamilə qadınlara doğuşdan əvvəl 4 həftə, sonra isə 6 həftə ərzində əvəzi ödənilməklə məzuniyyətin verilməsi insan hüquqlarına yüksək hörmətin bariz təcəssümü idi.

Əmək Nazirliyinin tələbi ilə 1919-cu il martın 10-da parlament həmin nazirliyin nəzdində fəhlə məsələsinə aid xüsusi məşvərət Şurasının təsis olunması haqqında qanun qəbul edib. Məşvərət şurası əməyin mühafizəsi, fəhlə və sahibkarlar arasındakı münasibətlərin tənzimlənməsi məsələləri ilə məşğul olurdu. Məşvərət şurası on nəfərdən - beş fəhlə və beş sahibkardan ibarət idi. Onun əməyin mühafizəsinə və zəhmətkeşlərin maddi vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasına yönəldilən bütün tədbirlər üzrə qüvvədə olan qanunların icra olunmasına nəzarət etmək hüququ var idi.

O dövrdə Xalq Cümhuriyyətinin rəhbərliyi dövlətin sosial siyasətini həyata keçirmək üçün ümumi daxili məhsulda istehlak fondunun payının, milli gəlirin, məşğulluğun səviyyəsinin və əhalinin hər nəfərinə görə istehlak fondunun artırılmasını, əmək şəraitinin yaxşılaşdırılmasını, təhsil, səhiyyə, mənzil və kommunal təminatı səviyyəsinin yüksəldilməsinə nail olmağı qarşıya qoymuşdu. İnflyasiya ilə əlaqədar olaraq əhalinin müxtəlif təbəqələrinin maaşlarının artırılması məsələsi də AXC hökumətinin sosial siyasətinin mühüm istiqamətini təşkil edirdi. Cümhuriyyət hökumətinin 1918-ci il iyulun 3-ü, sentyabrın 21-i və oktyabrın 13-də, 1919-cu il fevralın 10-da, aprelin 21-də və 1920-ci il yanvarın 5-də verdiyi qərarlarla hökumət qulluqçularının maaşlarının artırılması nəzərdə tutulurdu. Həmin məqsədlə parlament 1919-cu il yanvarın 10-da "Qulluqçulara müavinət verilməsi haqqında”, fevralın 4-də "Dəmir yolu qulluqçularının vəziyyətini yaxşılaşdırmaq haqqında”, aprelin 7-də "Daxili İşlər Nazirliyi işçilərinin əməkhaqqının müvəqqəti artırılması haqqında”, mayın 12-də "Hökumət qulluqçularının maaşlarına müvəqqəti əlavələr haqqında” , 1920-ci il martın 15-də isə "Bahalıqla əlaqədar mülki və hərbi təyinatlı hökumət idarələrində qulluqçuların maaşlarına əlavələr haqqında” qanunlar qəbul edib.

Bütün bunlar göstərir ki, cümhuriyyət parlamentində qəbul olunmuş qanunlar insan hüquq və azadlıqlarının qorunmasına xidmət edir, hər bir fərdin sosial mənafeyinin təminatına yaxşı imkanlar yaradırdı. Parlamentin 1920-ci il yanvarın 8-də qəbul etdiyi "Qaçqınların ehtiyacları üçün 21 milyon manat pul ayrılması haqqında” qanunları bu sahədə atılan mühüm addımlardan idi.

Azərbaycan hökuməti milliyyətindən asılı olmayaraq sosial vəziyyəti ağır olan vətəndaşlarına yardım göstərirdi. Hökumət 1919-cu ildə müsəlman xeyriyyə cəmiyyətləri ilə yanaşı, rus və yəhudi xeyriyyə cəmiyyətlərinə, uşaqların, qocaların və digər əhali qruplarının saxlanılmasına xeyli vəsait ayırıb, 1920-ci ilin fevralında Gürcüstanda baş verən zəlzələ nəticəsində ziyan çəkmiş əhaliyə yardım edib.

Ulu öndər Heydər Əliyev sosial sabitliyi təmin etdi

1991-ci ildə müstəqillik əldə etdikdən sonra özünü dövlət kimi təsdiq edə bilməyən, siyasi, iqtisadi və sosial problemlərlə qarşı-qarşıya qalan Azərbaycan 1993-cü ildə Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəlməsi ilə böhrandan xilas olaraq, inkişaf yoluna qədəm qoydu.

O dövrün ən mühüm və strateji vəzifələrindən biri iqtisadi tənəzzülün qarşısını almaq, maliyyə sabitliyini təmin etmək, əhalinin sosial rifahını yaxşılaşdırmaq idi. Məhz Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəlişi ilə Azərbaycanda bütün sahələrdə olduğu kimi, sosial sferada da köklü dəyişikliklər baş verdi. İnsanların sosial müdafiəsinin mükəmməl və etibarlı şəkildə təmin olunması, hüquqi bazanın daha da möhkəmləndirilməsi və təkmilləşdirilməsi yönündə qanunvericilik aktları qəbul olundu.

1993-2003-cü illərdə sosial müdafiə sahəsində konkret və məqsədyönlü işlər görüldü. Ulu öndərin imzaladığı onlarca sənəd müstəqil Azərbaycanda sosial sahədə sabitliyin və inkişafın təmin olunmasına xidmət etmişdir. Bunun nəticəsi olaraq ölkədə sosial müdafiə sisteminin köklü surətdə yenilənməsi, yeni milli modelin yaradılması məsələsi gündəmə gəldi. Ümummilli lider ilk növbədə, özünü maliyyələşdirmə məqsədi güdən sığorta-pensiya modelini qurmaqdan ötrü pensiya təminatı mexanizmini modernləşdirmək istiqamətində ciddi addımlar atdı.

Ulu öndər müharibə gedən dövlətdə hüququn aliliyini, idarəetmə strukturunun təkmilləşməsini, sosial-iqtisadi islahatları və sabitliyi təmin edən qanunlar, qərar və sərəncamlar imzaladı. Ümummilli lider bir qayda olaraq sosial siyasət məsələlərini ehtiva edən normativ-hüquqi aktların əhəmiyyətini xüsusi vurğulayır, bu hüquqi sənədlərin hazırlanmasına birbaşa rəhbərlik və nəzarət edirdi. Ulu öndərin bir çox fundamental hüquqi aktlarla yanaşı, 1994-cü ildə "Əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi və iqtisadiyyatın maliyyə vəziyyətinin sabitləşdirilməsi haqqında”, "Əhalinin sosial müdafiəsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında” sənədləri imzalaması deyilənlərə bariz nümunədir.

Milli Məclisin bu günə qədər qəbul etdiyi hüquqi sənədlərin böyük bir hissəsi Heydər Əliyev tərəfindən parlamentin müzakirəsinə verilmiş qanun layihələri, konvensiyalar və sazişlərdir.

Ölkəmizdə diqqət yetirilən mühüm məqamlardan biri sosial müdafiə sahəsində ünvanlılıq prinsipinin gözlənilməsi olmuşdur. Bunun nəticəsi olaraq ayr-ayrı kateqoriyalı şəxslərin sosial müdafiəsi üzrə müxtəlif qanunlar qəbul olunaraq icraya yönləndirilmiş, sosial müdafiəyə daha çox ehtiyacı olanlara dövlət tərəfindən yardımların göstərilməsi əsas məqsədlərdən birini təşkil etmişdir. Bu xüsusda "Şəhid adının əbədiləşdirilməsi və şəhid ailələrinə edilən güzəştlər haqqında”, "Çernobıl qəzasının ləğvində iştirak etmiş və həmin qəza nəticəsində zərər çəkmiş vətəndaşların statusu və sosial müdafiəsi haqqında”, "Veteranlar haqqında” və digər qəbul edilmiş qanunların adını çəkmək olar.

Sosial müdafiənin və əhalinin məşğulluq səviyyəsinin yüksəldilməsinə dair atılan növbəti addımlar, bu istiqamətdə həyata keçirilən siyasətin elmi-nəzəri dəyərlərə və dünyanın ən mütərəqqi təcrübəsinə əsaslanması vətəndaşların həyat səviyyəsinin daha da yaxşılaşdırılması ilə müşayiət olunmuşdur. Əməkhaqlarının, pensiya və digər sosial müavinətlərin vaxtaşırı artırılması, yoxsulluq probleminin həlli ilə bağlı görülən tədbirlər ölkənin sosial müdafiə modelinin daha güclü bir hala gəlməsinə yol açmışdır. Bu zaman ulu öndər müvafiq islahatların həyata keçirilməsini xüsusi diqqət mərkəzində saxlayır, sözügedən kontekstdə əhalinin sosial müdafiəsini gücləndirmək məqsədilə zəruri tədbirlər görürdü. 2002-ci il yanvarın 1-dən ölkəmizin sosial siyasətində yeni bir mərhələnin başlanğıcı qoyuldu. "Azərbaycan Respublikasının bəzi qanunvericilik aktlarına dəyişikliklər və əlavələr edilməsi haqqında” 15 noyabr 2001-ci il tarxli qanunla güzəşt və imtiyazlardan istifadə edən əhali kateqoriyasının dairəsinə yenidən baxıldı, həmçinin kommunal və nəqliyyatdan istifadəyə görə güzəştlər müavinətlərlə əvəz olundu.

Sosialyönümlülük daim diqqət mərkəzindədir

2003-cü ildə Azərbaycan Prezidenti seçilən İlham Əliyevin yürütdüyü uğurlu siyasət, məqsədyönlü islahatlar proqramı ölkəmizin yeni nailiyyətlər əldə edərək sürətli inkişaf mərhələsinə qədəm qoymasına səbəb olub. Əhalinin sosial rifahının yüksəldilməsi əsası ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan və hazırda Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən uğurlu dövlət siyasətinin strateji hədəflərindən biridir.

Qürurla qeyd etmək olar ki, ötən 15 il Azərbaycanda iqtisadiyyatın dinamik inkişafı, dövlət proqramlarının icrasının uğurla davam etdirilməsi ilə yanaşı, əhalinin sosial rifahının yaxşılaşmasına xidmət edən çoxsaylı tədbirlərin həyata keçirilməsi ilə əlamətdardır. Həyata keçirilən düşünülmüş sosial siyasət əhalinin yaşayış səviyyəsinin yüksəldilməsinə, xüsusən aztəminatlı vətəndaşların sosial müdafiəsinin gücləndirilməsinə xidmət edir. Azərbaycanda həyata keçirilən dövlət siyasətinin başlıca istiqamətlərindən birini də əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi təşkil edir. Elə buna görə də neçə illərdir geniş miqyasda həyata keçirilən sosial müdafiə tədbirləri hətta dünya iqtisadiyyatının böhranlı günlərində belə, uğurla davam etdirilmişdir.

Ölkəmizdə aztəminatlı əhaliyə ünvanlı sosial yardımların verilməsindən başlamış əlillərin, müharibə veteranlarının, qaçqın və məcburi köçkünlərin həyat şəraitinin yaxşılaşdırılmasına, yoxsulluğun azaldılmasına qədər bütün sosial müdafiə tədbirləri müvəffəqiyyətlə həyata keçirilir. Azərbaycanın sürətli iqtisadi inkişafı və büdcə gəlirlərinin davamlı artımı sosial xərcləri də müntəzəm artırmağa, yoxsulluğun səviyyəsini son 15 ildə dəfələrlə aşağı salmağa, sosial təminat sistemini möhkəmləndirməyə imkan yaratmışdır.

Dövlət başçısının tapşırığına əsasən, layiqli əməyin təmin edilməsi, daimi iş yerlərinin yaradılması, peşə təhsili sisteminin təkmilləşdirilməsi, işçi qüvvəsinin keyfiyyətinin artırılması, işsizlikdən sığorta və tibbi sığorta sistemlərinin tətbiqi, əməyin mühafizəsi və əmək şəraitinin yaxşılaşdırılması yönündə təxirəsalınmaz tədbirlər görülür. Bundan başqa, qeyri-formal məşğulluğun aradan qaldırılması, əmək bazarında işçilərin peşə səviyyəsinin iqtisadiyyatın artan tələbatına uyğunlaşdırılması, özünüməşğulluğun inkişafı və s. məsələlər də dövlət başçısının diqqət mərkəzindədir.

Sadaladığımız bütün bunlar, o cümlədən sosial müdafiə tədbirlərində əhatəliliyin və ünvanlılığın təmin edilməsi, əmək və sosial təminat sahəsində vətəndaş-məmur arasında şəffaf münasibətin yaradılması, sosial xidmətlərin göstərilməsində innovativ texnologiyaların tətbiqi ən son nəticədə aztəminatlı ailələrin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsinə gətirib çıxarır.

Həyata keçirilən sosial siyasətin uğurları arasında yoxsulluğun azalmasını xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Prezident İlham Əliyev Nazirlər Kabinetinin 2017-ci ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclasında vurğulamışdır ki, 2017-ci ilin yekunlarına görə ölkəmizdə yoxsulluq 5,4 faiz səviyyəsindədir.

2006-2017-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfindən əmək pensiyasının baza hissəsinin artırılması ilə əlaqədar 9, sığorta hissəsinin indeksləşdirilməsi ilə bağlı 11 sərəncam verilmişdir ki, nəticədə əmək pensiyasının baza hissəsinin məbləği 4,4 dəfə artmış, pensiyanın sığorta hissəsinin inteqrə olunmuş indeksləşdirilmə göstəricisi 116 faiz təşkil etmişdir. Görülmüş tədbirlər nəticəsində əmək pensiyasının orta aylıq məbləği 2003-cü ilə nisbətən 11,3 dəfə artaraq 2018-ci il 1 yanvar tarixinə 208,4 manat olmuş, yaşa görə əmək pensiyasının orta aylıq məbləğinin ölkə üzrə orta aylıq əməkhaqqı məbləğinə nisbəti, yəni, əvəzetmə əmsalı 28 faizdən 44,2 faizə yüksəlmişdir.

Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün, müstəqilliyinin qorunması ilə əlaqədar əlil olmuş şəxslərin və şəhid ailələrinin rifahının yaxşılaşdırılmasına yönələn tədbirlər uğurla aparılan sosial siyasətə daha bir əyani misaldır. Belə ki, 2003-cü ildən hazıradək 5.703 nəfər əlil və şəhid ailəsi mənzillə, 5,9 min nəfər imtiyazlı şəxs isə pulsuz avtomobillə təmin olunmuşdur.

Ölkədə həyata keçirilən kompleks, ardıcıl və sistemli islahatlar, sahibkarlıq subyektlərinə dövlət köməyi və güzəştlərin verilməsi nəticəsində makroiqtisadi sabitliyə, biznes mühitinin yaxşılaşdırılmasına nail olunmuşdur. Bu da məşğulluq imkanlarının yaradılması baxımından münbit şərait formalaşdırmış, biznes və investisiya aktivliyinin yüksəlməsini şərtləndirmiş, əmək bazarında işçi qüvvəsinə tələbin artmasına gətirib çıxarmışdır.

Ümumilikdə, Prezident İlham Əliyevin təxirəsalınmaz, uğurlu siyasəti əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi, məşğulluq imkanlarının artırılması, əmək və sosial hüquqlarının təminatı istiqamətində qarşıdakı dövrdə də mühüm nailiyyətlərin əldə olunmasına imkan verəcəkdir.

Prezident İlham Əliyevin aztəminatlı vətəndaşların sosial müdafiəsinin daha da gücləndirilməsi məqsədilə 21 oktyabr 2005-ci il tarixdə təsdiqlədiyi "Ünvanlı dövlət sosial yardımı haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununa əsasən, artıq 13 ildir ki, ölkəmizdə ünvanlı dövlət sosial yardımı sistemi tətbiq olunur

Böyük xeyriyyəçi, qayğıkeş vətəndaş

Azərbaycan tarixinə nəzər salsaq görərik ki, igid, cəsur, cəsarətli, qeyrətli diplomat qadınlarımız az olmayıb. Nümunə üçün Sara xatun, Nüşabə, Məhsəti Gəncəvi, Natəvan və s. adını çəkmək və bu siyahını bir qədər də artırmaq olar. Diqqət yetirsək şahidi olarıq ki, qədim mədəniyyətimizi və incəsənətimizi, Azərbaycanın haqq səsini dünyada, beynəlxalq aləmdə Birinci vitse-prezident, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, UNESCO və ISESCO-nun xoşməramlı səfiri, Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyeva kimi təbliğ edən və sevdirən qadın çox az olub.

Mehriban Əliyeva ictimai-siyasi və sosial fəaliyyəti ilə dünyada rəğbətlə qarşılanan xanımdır. Bu fəaliyyətin əsasında insanlara yardım etmək istəyi dayanır. Birinci xanım Mehriban Əliyevanın 2012-ci il "The Business Year” jurnalına verdiyi müsahibədən bir hissəni xüsusilə vurğulamaq istərdim: "Uğur xatirinə uğur, hakimiyyət xatirinə hakimiyyət və ambisiya mənim üçün heç vaxt aparıcı motiv olmayıb. Əsas məsələ odur ki, ehtiyacı olan insanlara kömək edəsən”. Bu sözlər bir daha təsdiqləyir ki, Mehriban xanımın ən ali amalı ilk növbədə, cəmiyyətimizin daha çox qayğıya ehtiyacı olan təbəqələrinə - valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqlara, qaçqın və məcburi köçkünlərə, qocalara və müxtəlif xəstəliklərdən əziyyət çəkən uşaqlara əl tutmaq, kömək etməkdən ibarətdir.

Mehriban Əliyevanın siyasi-ictimai və sosial-mədəni fəaliyyət dairəsi o qədər genişdir ki, bu barədə nə qədər danışsaq da bitməz. Hər şeydən öncə Azərbaycan və eləcə də dünya ictimaiyyəti Mehriban Əliyevanı böyük xeyriyyəçi, qayğıkeş vətəndaş kimi tanıyır. Hələ 2004-cü ildə Heydər Əliyev Fondu yaranarkən insanlara qayğı və təmənnasız xidmət amalını prioritet elan edən Mehriban Əliyeva öz səylərini əhalinin zəif müdafiə olunan təbəqələrinə, xəstə və valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqlara, qocalara kömək göstərilməsinə yönəldir. Son dövrlərdə geniş vüsət alan məktəb və xəstəxana tikintisində, uşaq evlərinin və bağçalarının, internat məktəblərinin yenidən qurulmasında, tarixi və dini abidələrin bərpasında Mehriban Əliyevanın əzmkarlığını, təhsilimizin inkişafına, milli genefondumuzun qorunmasına xidmət edən əsl vətəndaşlıq missiyasını görürük.

Böyük və çoxşaxəli fəaliyyəti dövründə bir-birindən fərqli layihələrin müəllifi olan Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyevanın parlament fəaliyyətinin Milli Məclis tarixində xüsusi rolu var. Mehriban xanım millət vəkili olduğu dövrdə seçicilərə olan diqqət və qayğısı, qanunvericilik təşəbbüsü ilə parlament mədəniyyətinin inkişafına yeni töhfələr vermişdir.

Zamanın tələb etdiyi prioritetlər

Azərbaycanda vətəndaşların məşğulluğunun təmin olunması, işsizliyin azaldılması, işsiz şəxslərin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi, aztəminatlı və sosial müdafiəyə daha çox ehtiyacı olan insanlara ünvanlanmış iş yerlərinin yaradılması dövlətin sosial siyasətinin başlıca istiqamətlərindəndir.

Son illərdə dünyada iqtisadi və sosial problemlər daha geniş miqyas aldı. Buna görə respublikamızda qabaqlayıcı tədbirlər həyata keçirildi, əmək tutumlu iş yerlərinin yaradılması, orta və kiçik sahibkarlığın, özünüməşğulluğun inkişafı fərman və sərəncamlar, proqramlar imzalandı və işlək planlar təsdiqləndi.

Bildiyimiz kimi, məşğulluq, əhalinin işlə təminatı sosial siyasətin əsas tərkib hissəsidir. Çünki məşğulluq əhalinin müəyyən hissəsinin sosial problemlərini öz əməyi hesabına həll etməsinə imkan yaradır. Əhalinin işlə təminatına nail olmaqla dövlət sosial məsrəflərin müəyyən qismini aztəminatlılara, işsizlərə, pensiyaçılara və əlillərə yardıma istiqamətləndirə bilər.

Yeni iş yerlərinin yaradılması, işsizliyin qarşısının alınması və məşğulluq sisteminin təkmilləşdirilməsi məqsədilə 2017-ci ildə parlamentdə "İşsizlikdən sığorta haqqında” qanun qəbul olunmuş, ilk dəfə olaraq "İşsizlikdən sığorta fondu”nun büdcəsi təsdiq edilmişdir.

Bu gün müstəqil Azərbaycan Respublikasının uzunmüddətli inkişaf strategiyası ölkəmizi uğurla siyasi və iqtisadi modernləşməyə doğru aparır. Bununla bağlı, Azərbaycan milli mədəniyyətinin, ədəbiyyatının, incəsənətinin və turizm potensialının tanıdılmasına, ölkəmizin dünyanın mədəniyyət və turizm məkanına inteqrasiyasına, milli-mədəni irsimizin, dəyər və sərvətlərimizin qorunub saxlanılmasına xidmət edən bir sıra tədbirlər həyata keçirilmiş, mühüm nəticələrə nail olmuşdur.

Xüsusilə, son illər ərzində ölkəmizdə turizm sahəsində geniş islahat xarakterli tədbirlər həyata keçirilmişdir. Ölkədə turizm infrastrukturunun inkişaf etdirilməsi və beynəlxalq standartlara cavab verən turizm xidmətlərinin formalaşdırılması, eləcə də bu sahədə koordinasiyanın gücləndirilməsi məqsədilə "Azərbaycan Respublikasında turizmin inkişafı ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1 sentyabr 2016-cı il tarixli sərəncamı imzalanmışdır. Sərəncamda turizmin inkişafı ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının Turizm Şurasının yaradılması, ticarət festivalının keçirilməsi, əlverişli yeni beynəlxalq uçuşların təşkili ilə bağlı tədbirlər görülməsi, çimərlik turizminin inkişafı, vergi və gömrük güzəştlərinin və imtiyazlarının verilməsi, turizm nümayəndəliklərinin yaradılması, sərhəd buraxılış məntəqələrində əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin sürətli keçidinin təmin edilməsi ilə bağlı konkret tapşırıqlar verilmişdir.

Bu istiqamətdə həyata keçirilən ən mühüm tədbirlərdən biri kimi, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2016-cı il 6 dekabr tarixli fərmanı ilə təsdiq edilmiş "Azərbaycan Respublikasında ixtisaslaşmış turizm sənayesinin inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi”ni qeyd etmək olar.

Bugünkü reallıqda sosial siyasətin uğur qazanması üçün ilk növbədə, güclü iqtisadiyyata malik olmaq lazımdır. Bu baxımdan, Azərbaycanın ötən dövr ərzində böyük inkişaf yolu keçməsi, ilk növbədə, düzgün iqtisadi siyasətlə əlaqədardır. Başqa sözlə desək, Azərbaycanın sürətli inkişafı və əldə edilmiş nailiyyətlər Prezident İlham Əliyevin liderliyi ilə həyata keçirilən siyasi və iqtisadi kursun məntiqi nəticəsidir. Şübhəsiz, sürətli iqtisadi inkişaf vətəndaşların maddi rifah halının yaxşılaşdırılmasında əks olunur. Xüsusilə də yoxsulluq səviyyəsinin aşağı salınması və əhalinin məşğulluğunun təmin olunması istiqamətində görülən fundamental tədbirlər bu istiqamətdə qarşıya qoyulan məqsədlərin təmin olunmasında əhəmiyyətli rol oynayır. Bu siyasətin davamlı xarakter alması üçün dövlətimiz bütün uğurlu vasitələrdən istifadə edir və atılan addımların yaxın gələcəkdə daha çox səmərə verəcəyini artıq indidən proqnozlaşdırmaq olar. Belə ki, hər bir azərbaycanlı ölkədə yürüdülən uğurlu sosial siyasətin bəhrəsini görür.

Prezident İlham Əliyev parlamentin fəaliyyətini yüksək qiymətləndirir. Milli Məclis öz fəaliyyətində Prezident İlham Əliyevin siyasi kursuna layiqli qanunvericilik dəstəyi göstərir. Deputatlara günün tələbləri səviyyəsində iş şəraitinin yaradılması məqsədilə dövlət başçısının təşəbbüsü və qayğısı ilə Milli Məclisin siması tamamilə yenilənmişdir. Parlamentin binası və maddi-texniki bazası yenidən qurulmuşdur. Deputatların səmərəli fəaliyyəti üçün yeni korpus istifadəyə verilmişdir. Bu il 100 yaşı tamam olan Azərbaycan Parlamenti bundan sonra da Konstitusiya ilə təsbit olunmuş vəzifələrini həyata keçirəcək, Prezident İlham Əliyevin siyasi kursuna layiqli töhfələr verəcək.

Hadi RƏCƏBLİ,

Milli Məclisin Əmək və sosial siyasət komitəsinin sədri

Azərbaycan.- 2018.- 21 sentyabr.- S.9.