Zaqatalada birinci Beynəlxalq festival keçirilib

Tədbirdə rayonun qərzəkli meyvələri və onlardan hazırlanan əl işləri nümayiş olunub

Günəşli payız səhərində Zaqatala şəhərindəki "Dədə Qorqud” adına parkda böyük bir qələbəlik var idi. Rayon sakinləri, belə demək mümkünsə, özlərinin çörək ağacları olan qərzəkli meyvələrini və onlardan hazırlanan məhsulları nümayiş etdirirdilər. Rayonda ikinci dəfə "Fındıq, qoz, şabalıd” festivalı keçirilirdi. Lakin bu dəfə birincidən fərqli olaraq festival beynəlxalq statusda təqdim olunurdu.

Zaqatala Rayon İcra Hakimiyyətinin təşkilatçılığı, Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə reallaşan festivalda ölkəmizdə fəaliyyət göstərən 10-dan artıq xarici ölkə səfirliyinin rəhbərləri və təmsilçiləri, nazirlik və dövlət qurumlarının nümayəndələri, Milli Məclisin deputatları, fındıq istehsalçıları və ixracatçıları, həmçinin rayon sakinləri iştirak edirdilər. Festivalın keçirilməsində əsas məqsəd ölkəmizin, eləcə də Zaqatala rayonunun iqtisadi, mədəni və turizm potensialını daha geniş nümayiş etdirməkdir.

Festivalla bağlı nəzərdə tutulan tədbirlər planı zəngin idi. Əvvəlcə festivala dəvət olunmuş qonaqlar bal şərbətinə və fındıqlı çörəyə qonaq edildilər. Sonra fındıq geyimli qız fındıq səbəti ilə qonaqları qarşıladı.

Tədbirin aparıcısı Murad Dadaşov festivalla bağlı məlumat verdikdən sonra təntənəli açılış oldu. Rayon icra hakimiyyətinin başçısı Mübariz Əhmədzadə öz ənənələri ilə seçilən Zaqatalada təşkil edilən "Fındıq-Şabalıd-Qoz Festivalı”nın iştirakçılarına təşəkkürünü bildirdi.

Natiq öz çıxışını Azərbaycandakı inkişaf və tərəqqi üzərində quraraq bildirdi ki, hazırda ölkəmizdə bütün sahələrdə müşahidə olunan tərəqqi sevindiricidir. Zaqatala rayonu da hazırda respublikamızın ən sürətlə inkişaf edən bölgələrindən biridir.

M.Əhmədzadə tarixə ekskursiya edərək ötən illər ərzində müvafiq sahə üzrə başlanan və hazırkı uğurlara gətirib çıxaran inkişaf yollarından bəhs etdi. Bildirdi ki, hələ XX əsrin 70-80-ci illərində Zaqatalada emal sənayesində, yüngül sənayedə, kənd təsərrüfatı və digər sahələrdə yüksək nəticələr əldə edilmişdir. Burada respublikada yeganə Gül Emalı Zavodu tikilmiş, gül plantasiyaları salınmış, çayçılıq inkişaf etdirilmişdir. Bütün sahələrdə olduğu kimi, fındıqçılığın da ən uğurlu və sürətli inkişaf dövrü ulu öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır.

Zaqatala rayonunun kənd təsərrüfatında fındıq istehsalı ənənəvi sahələrdən birinə çevrilib və 1932-ci ildə burada ilk fındıqçılıq sovxozu yaradılıb.

1929-cu ildən rayonda keçmiş SSRİ məkanında yeganə olan fındıq emalı zavodu fəaliyyət göstərib. Zavodda istehsal olunan fındıq, eləcə də konserv məhsulları keçmiş SSRİ-nin bütün respublikaları ilə yanaşı, bir sıra Avropa ölkələrinə də ixrac edilib.

Bu sahə üzrə Zaqatalada son illər çox işlər görülüb. Nəticədə xarici bazarlarda fındığa tələbatın olması, həmçinin nəqliyyata və uzun müddət saxlanılmağa davamlılığı rayonda əhali tərəfindən yeni fındıq bağlarının əkilməsinə və kifayət qədər fındıq emal edən müasir müəssisələrin yaranmasına səbəb olub.

Görülən işlərdən bəhs edən rayon rəhbəri bildirdi ki, 2016-cı ildə "Azərbaycan Fındıq İstehsalçıları və İxracatçıları Assosiasiyası” İctimai Birliyi təsis edilib. Eyni zamanda məhsulun böyük hissəsi Zaqatalanın sahibkarları tərəfindən ixrac olunduğundan, Dövlət Gömrük Komitəsi tərəfindən Zaqatala şəhərində Mərkəzi Gömrük Ekspertizası İdarəsinin Zaqatala Gömrük Laboratoriyası açılıb.

Təsadüfi deyil ki, 2017-ci ilin nəticələrinə görə, fındıq ixracından Zaqatalaya 124 milyon manat vəsait daxil olub. Bu il həmin həcmin daha da artacağı proqnozlaşdırılır.

Hazırda rayonda fındıq bitkisinin 100-dən artıq sortu mövcuddur. Meyvəçilik və Çayçılıq Elmi-Tədqiqat İnstitutunun Zaqatala Bağçılıq Dayaq məntəqəsində sınaq məqsədi ilə əkilmiş 5 hektar yeni fındıq bağlarına aqrotexniki xidmət göstərilməklə yanaşı, gələcəkdə əkilməsi üçün "Ata-baba” fındıq sortuna aid 8 min ədəd ting yetişdirilir.

Rayonda ötən ildə 5 hektar sahədə fındıq tingliyi təsərrüfatı yaradılıb ki, burada da 300 min ədəd fındıq tingi yetişdirilir. Gələcəkdə həmin tinglər 600 hektar əraziyə əkiləcəkdir. Bundan başqa rayonun ayrı-ayrı sahibkarları da öz bağlarının genişləndirilməsi üçün keyfiyyətli fındıq tingləri yetişdirirlər.

Son 3 ildə Zaqatalada eyni zamanda 47,5 hektar sahədə qoz bağları salınıb. Mövcud 481,5 hektar qoz bağlarında aqrotexniki tədbirlər davam etdirilib. Ötən il isə 10 hektar sahədə şabalıd bağları salınaraq 70 hektara çatdırılıb.

Keçirilən məqsədyönlü tədbirlər nəticəsində rayonun iqtisadiyyatı daha da inkişaf edib. Əhalinin yaşayış səviyyəsi yüksəlib və Azərbaycanın bütün regionları kimi, Zaqatalada da indi əsl yüksəliş dövrü yaşanır. Bu inkişafın təməlində Prezident İlham Əliyevin apardığı siyasət dayanır.

Rəsmi açılış mərasimi yekunlaşdıqdan sonra burada müxtəlif müsabiqələrin - ən gözəl fındıq, qoz, şabalıd xonçası, qərzəkli meyvələrdən hazırlanmış əl işi, ən yaxşı məlumat lövhəsi, ən gözəl fındıq geyimi, fındıq ləpəsinin qısa müddətdə ipə düzülməsi, ləpənin təmizlənməsi və digər yarışlar keçirildi. Meydanda, həmçinin qərzəkli meyvələrin satış-yarmarkası da təşkil edilmişdi.

Festival iştirakçıları fındıq qabığı ilə sobanın yandırılması, fındığın və şabalıdın qovrulması proseslərini əyani şəkildə izlədilər. Həmçinin fındıq emalı və ixracı ilə məşğul olan müəssisələrin istehsal etdiyi məhsullarla tanış oldular. Eləcə də fındıq yığımında və emalında istifadə olunan müasir texniki avadanlıq da nümayiş etdirildi.

Daha sonra XIX əsrə aid tarixi-memarlıq abidəsi olan "Zaqatala qalası”nın ərazisindəki geniş meydanda bədii proqram nümayiş edildi.

Tədbir çərçivəsinə iştirakçıların festivalla bağlı təəssüratlarını öyrənməyə çalışdıq. Amerika vətəndaşı olan Ceynlə söhbətləşdik. Dediyinə görə, bir neçə ildir ki, Bakıda yaşamasına baxmayaraq, Zaqatalada ilk dəfə olur. Festivaldan xüsusi mənəvi qida aldığını deyən qonağın sözlərinə görə, o, dünyanın ayrı-ayrı ölkələrində bu qəbildən olan oxşar tədbirlərdə iştirak edib. Lakin burada gördüklərindən daha çox məmnundur.

Şəki Regional Mədəniyyət İdarəsinin rəisi Mirvari Zeynalova da Zaqatalada ilk dəfə beynəlxalq festivalın keçirilməsindən və təşkilatçılığın yüksək səviyyədə olmasından məmnun qaldığını bildirdi. O, eyni zamanda belə möhtəşəm tədbirlərin gələcəkdə də davam etdirilməsinin regionun turizm potensialının artmasına və ümumilikdə iqtisadiyyatının yüksəlişinə təsir göstərə biləcəyini dedi.

Qax Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının müavini Vəfa Heydərova da festivalın yüksək səviyyədə təşkil edildiyini xüsusi vurğuladı. Bildirdi ki, həm qızılgüllər, həm də bolluq, bərəkət diyarı olan Zaqatalada belə bir tədbirin keçirilməsi yalnız alqışa layiqdir.

Zaqatala rayonundakı "AHEK” MMC-nin satış müdiri Güneydə Alxazova bildirdi ki, müəssisə ən iri 5 fındıq ixracatçısından biridir. Onlar İtaliyanın məşhur "Ferrero” şirkətinə məhsularını satırlar. İtalyanlar şirniyyatlarda və şokoladlarda bu fındıqlardan istifadə edirlər. O, belə tədbirlərin Zaqatalanın məhsullarının daha da yaxından tanıdılmasında və ixracında mühüm rol oynadığını dedi.

Əli SƏLİMOV,

Azərbaycan.- 2018.- 30 sentyabr.- S.4.