Quba gözəllik məkanıdır

Gəzməli, görməli yerlərimiz

Bu gün Azərbaycanda özünün sürətli inkişaf dövrünü yaşayan sahələrdən biri də turizmdir. Qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi, paytaxtda və regionlarda infrastrukturun ən müasir standartlara uyğun yenidən qurulması qarşıya qoyulan vəzifələrin uğurla yerinə yetirilməsinə tam şərait yaradır. Bu da Azərbaycanda turizm sektorunun müasir standartlar səviyyəsində qurulmasını təmin edən amillərdir.

Ölkəmizdə turizmin daha sürətli inkişaf etdirilməsi məqsədilə həyata keçirilən dövlət siyasəti, atılan addımlar öz səmərəsini verir, dünyanın dörd bir yanından Azərbaycana ötən illərlə müqayisədə daha böyük turist axınını şərtləndirir. Bu sahəyə vaxtında dəyər verildiyi üçün ölkə daxilində turizmin inkişafına geniş imkanlar yaranıb.

Bu istiqamətdə regionların xüsusi çəkisinin davamlı surətdə artması isə bölgələrdə əhalinin maddi rifah halının yüksəlməsinə təsirsiz ötüşmür, rayonların ümumi iqtisadi inkişaf prosesinə xüsusi töhfə verir.

Keçmiş sovet dönəmində Azərbaycanın müxtəlif bölgələri ittifaqda yetişdirdikləri meyvələrə görə tanınırdı. Bakı zəfəranı, Ağdam üzümü və çaxırı, Göyçay narı, Quba alması və sairə. Digər rayonlar da bu ardıcıllıqda öz məhsullarına görə sıralanırdı. Sovetlər birliyinin hansı şəhərində öz rayonunun adını çəkən kimi onun tanıtım brendinin adını səsləndirirdilər. Müstəqillik illərində də bu forma özünü qoruyub saxladı və bu gün həmin tanıtım siyahısına yeniləri də əlavə olunub. İndi turizm zonası kimi inkişaf edən Quba, Qusar, Naftalan, Qalaaltı və digərlərinin adı həmin zamanda da məşhur idi.

Gözəl təbiətə, valehedici flora və faunaya malik olan Quba bütün dövrlərdə oraya təşrif buyuran turistlərin maraq göstərdiyi ən sevimli məkanlar sırasında yer alıb. Bu rayon həm də qədim tarix-mədəniyyət abidələri, sənətkarlıq nümunələri ilə də məşhurdur. Xalçaçılıq, misgərlik, qədim peşələrin ardıcıllıqla davam etdirildiyi Quba rayonu səyahət həvəskarlarının, turistlərin və təbiət vurğunlarının çox xoşladıqları ünvandır.

Paytaxtdan 150 kilometr şimalda yerləşən, Şahdağın ətəklərində və Qudyalçayın sahilində qərar tutan Quba nəinki Azərbaycanın, eləcə də bütün Qafqazın çox gözəl guşələrindən biridir. İlin bütün fəsillərində buraya səyahətə gələn minlərlə təbiət həvəskarına rast gəlmək mümkündür. Hər fəslin gözəlliyini öz görkəmi ilə göstərən dağ və dərələr, tarixi qədim dövrlərə gedib çıxan yaşayış məskənləri, tikililər buraya yolu düşənləri ovsunlayır, onları təkrar-təkrar füsunkar diyara qayıtmağa məcbur edir. Quba Olimpiya İdman Kompleksi, SPA mərkəzləri, Xınalıq kəndi, qədim xalçaçılıq sənətinin inciləri və onlarla digər göstəricilər rayonun simasının təzahürləridir.

Qubada dağ, kənd, çadır turizmi geniş yer alıb. Turistlərin əsas marşrutlarından biri Xınalıq istiqamətindədir. Xınalığın tarixi, qədim yaşayış məskənlərinin indiyədək qalması bu məkana turist axınını şərtləndirir. Burada turizmin dağ, kənd və çadır kimi növləri daha çox inkişaf etdirilir. Belə ki, kənd evlərində, çadırda və təbiətin qoynunda istirahət edən insanlarla hər zaman rastlaşmaq mümkündür. Haput, Qrız, Cek və digər dağ kəndlərinin bu istiqamətdə yerləşməsi buraya turistləri cəlb edən cəhətlərdən biridir. İsti yay günlərində iri qayaların, daş parçalarının yaxınlığında dincələn insanların çoxu romantik duyğulara üstünlük verənlərdir. Bu yerlərdə baş gicəlləndirən dərin dərələrə, keçilməz yarğanlara vurulub heyran qalan insanları çox görürsən.

Qubada ən çox yayılan turizm növlərindən biri də kənd turizmidir. İlin bütün fəsillərində rayonun kəndləri, xüsusilə Nügədi, Təngaltı, Afurca, Qəçrəş minlərlə turistin dincəldiyi məkandır. Azərbaycanın elə bir rayonu yoxdur ki, oradan Qubaya turist marşrutları təşkil edilməsin. Yerli turistlərlə yanaşı, Rusiya, Belarus, Ukrayna, ərəb və Avropa ölkələrindən minlərlə insan Qubaya üz tutur və ildən-ilə onların sayı artmaqdadır. Buna səbəb hər turizm dövrünün yeniliklərlə başa vurulmasıdır.

Qubanın bir addımlığında yerləşən Qusar da turistləri gözəlliyi ilə özünə cəlb edən məkanlardan biridir. İki turizm rayonunun yanaşı olmaları buraya olan marağı təkcə artırmır. Bu, həm də turist marşrutunun genişliyini təmin edir.

Qubadakı istirahət mərkəzləri ilin bütün fəsillərində fəaliyyət göstərirlər. Artıq respublikamızda bu sahədə bir "Quba” turist nişanı yaranıb.

Bu yerlərdə turizmin daha geniş miqyas alması üçün hər cür şərait var. Azərbaycan mətbəxinin ləziz təamları Qubadakı istirahət mərkəzlərində, hotellərdə bura təşrif buyuranlara təqdim olunur. Hazırda bu mətbəxə dünya ölkələrinin bəzi təamları da daxil edilib. Bəzi istirahət mərkəzlərində həmin ölkələrin adətlərinə uyğun xüsusi təqdimat formaları da hazırlanır.

İnformasiya daşıyıcısı olan turistin gəldiyi, gördüyü yerlər həm də onun əhatəsinin maraq dünyasıdır. Tarixi abidələri, qədim el adətlərinin, mətbəxinin nümunələrini özü ilə ölkəsinə daşıyan turist növbəti istirahət planlarında həmin məkanı seçirsə, demək qarşılaşdığı məlumat toplusu onu qane edir. O, özü ilə birlikdə sonrakı il də daha bir neçə nəfərin həmin ərazilərə səfərinin təşkilatçısına çevrilir.

Azərbaycan mədəniyyətinin tərkib hissəsi olan xalçaçılıqda Quba məktəbinin öz yeri var. Qədim və orijinal xüsusiyyətləri ilə seçilən bu xalçalar dünyanın hər yerində tanınır. Turistlərin ən çox maraqlandıqları sahələrdən biri də budur. Onların çoxu səfər zamanı xalça toxuyan insanlarla görüşür.

Qubanın turizm potensialı əvvəlki illərdəkindən qat-qat fərqlənir. Son illərədək istirahət mərkəzlərində çalışanlar arasında mütəxəssislər azlıq təşkil edirdi. Bu da turistlərin qəbulunda, onlara göstərilən xidmətdə özünü açıq-aydın göstərirdi. Narazı turist bəzən bir istirahət yerinə görə bütünlükdə ərazini dəyişirdi. Artıq bu problem də aradan qaldırılmışdır. Rayonda bu sahədə çalışanlar vaxtaşırı xüsusi kurslarda iştirak edir, təcrübələrini artırırlar. Çünki bu gün istirahət mərkəzlərinin təkcə xarici görkəmi deyil, daxili xidmətləri də müasir qaydalara cavab verməlidir.

Ölkəmizdə keçirilən beynəlxalq tədbirlərin iştirakçıları çox zaman gəzməyə məhz Qubanı seçirlər. Böyük idman yarışması olan I Avropa Oyunlarının, IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının, beynəlxalq forumların iştirakçıları, rəsmi qonaqlar istirahətlə yanaşı, rayonun dünənini və bugününü özündə yaşadan tarix diyarşünaslıq və xalça muzeylərində olmuş, Quba Memorial Soyqırımı Kompleksini ziyarət etmişlər. Bu proses hazırda da davam etdirilməkdədir.

Qubada azsaylı xalqların nümayəndələri yaşayır. Həmin xalqların tarixi və mədəniyyəti bu gün mütəxəssislər tərəfindən öyrənilir. Tat, yəhudi, ləzgi, Ahıska türklərinin mədəniyyəti turizm sektoru üçün yeni məqamlar açıb. Onların tarixi kökləri ilə maraqlanan turistlər ilk növbədə Qubaya üz tutur.

Dövrümüz texnologiyalar əsridir. Turizm səfərləri daha çox pul və sərfiyyat məsələləri üzərində qurulur. Yəni turist öz büdcəsinə görə hərəkət edir. Bu baxımdan səfəröncəsi, məsələn, fransalı ailə internet vasitəsilə getmək istədiyi yeri araşdırır. Xızı, Quba, Qusar və digər istirahət zonaları barədə heç bir informasiya tapmayan turist yalnız ekranda tapdığı məkana üz tutur. Odur ki, respublikamızın sayılıb-seçilən istirahət mərkəzlərinin öz məlumat bazası olmalı, onların məzmun və forma daşıyıcıları qeyd edilməlidir. Hazırda Qubada bu istiqamətdə ciddi işlər aparılmaqdadır. "Məstərgah”, "Cənnət bağı” istirahət mərkəzlərinin, "Şane” hotelin artıq öz saytları var.

Qubanın dağətəyi kəndlərində geniş yayılan turizm növü çadırdır. Çadır turizmini avropalılar daha çox sevirlər. Şəxsi maşınlarında səyahətə çıxanlar istədikləri (yəni xoşlarına gələn məkanlarda) yerlərdə gecələməyə üstünlik verirlər. Belə ərazilərdə olan turistlər həm də yaxınlıqda yaşayan insanlarla təmasda olurlar.

Hazırda respublikamızda bir neçə rayon turizm brendi kimi formalaşıb. Bunların içərisində Şəki, Qusar, Göygöl, Zaqatala, İlisu daha çox turistləri cəlb edən məkan kimi tanınır. Quba isə bunların içində xüsusilə fərqlənir. Burada bir neçə sivilizasiyanın qovşağını özündə ehtiva edən qədim sənət nümunələri, yaşı min illəri keçən kəndlər, müxtəlif dillərdə danışan azsaylı xalqlar, xalçaçılıq sənəti inciləri Qubanı daha möhtəşəm edir.

Bu il daha çox turistin Qubanın istirahət mərkəzlərinə səyahət edəcəyi gözlənilir.

Akif ƏLİYEV

Azərbaycan.- 2019.-4 avqust.- S.4.