Əməyə verilən dəyər qürur doğurur

Elm xadimləri

Türkiyənin Ankara şəhərində fəaliyyət göstərən Türk Dünyası Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyası türkdilli dövlətlərdə müəyyən sahələrdə böyük işlər görmüş insanları layiq olduqları mükafatlarla təltifləndirirlər. Bu günlərdə daha bir sevindirici xəbər aldıq. Müstəqil Azərbaycan Respublikası səhiyyəsinin inkişafında böyük xidmətlərini nəzərə alaraq həkim, alim, səhiyyə təşkilatçısı Kamran Aslanov Türk Dünyası Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının fəxri professoru seçildi və Beynəlxalq Qızıl Ulduz medalı ilə təltif olundu.

Peşəyə sevgi və məsuliyyət...

Hər yüksək mükafat, fəxri ad uzun illərin gərgin əməyinin nəticəsidir. Kamran Aslanov da əlli beş ildir ki, Azərbaycanda stomatologiya sahəsində çalışır. Bu illərin uğurları çoxdur. Kamran Aslanov Səhiyyə Nazirliyinin baş stomatoloqu, tibb elmləri üzrə fəlsəfə doktoru, respublika Stomatoloji Mərkəzinin direktoru, Azərbaycan Özəl Stomatoloji Fəaliyyətlə Məşğul Olanların Assosiasiyasının prezidentidir. Nailiyyətlərinin hər biri öz peşəsinə sevgisinin, bilik və bacarığını ona üz tutanlardan heç vaxt əsirgəməməsinin bəhrəsidir.

1943-cü ilin sentyabrında Bakıda dünyaya gələn Kamran Aslanov həkim olmağın məsuliyyətini uşaqlıq illərindən bilib. İxtisasca həkim olan ata-anasının bu peşəyə sevgi ilə bərabər, böyük məsuliyyətlə yanaşdıqlarını görüb. Valideynlərinin müqəddəs saydıqları bu sənəti özünə doğma bilərək seçdiyini deyir: "Bakının Səbail rayonunda yerləşən məşhur bir məktəb var - 7 saylı orta məktəb... Məzunları arasında görkəmli şəxsiyyətlər çoxdur. 1960-cı ildə həmin məktəbdə orta təhsilimi başa vurdum. Azərbaycan Tibb İnstitutunun (indiki Azərbaycan Tibb Universiteti) Stomatologiya fakültəsinə daxil oldum. 1965-ci ildə təhsilimi başa vurdum”.

1966-cı ildən stomatoloq-həkim kimi Bakıdakı 2 saylı stomatoloji poliklinikada əmək fəaliyyətinə başlayıb. Həmin vaxtdan da bu sahədə çalışır. İllər boyu qazandığı təcrübə, oxuyub-öyrəndiyi bilik və bacarığını artırdıqca, ona həvalə edilən vəzifələr dəyişdikcə, daha da yüksəldikcə üzərinə düşən məsuliyyətin böyüklüyünü dərindən hiss edib. Gənc yaşlarından rəhbər vəzifələrə irəli çəkilən Kamran Aslanov ona etibar edilmiş bütün işlərdə etimadı doğrultmağa çalışıb.

Tibb elminin bütün sahələri kimi, stomatologiyada da hər zaman peşəkarlara ehtiyac var. Bu sahədə tanınmaq isə hər həkimə müyəssər olmur. Kamran Aslanov isə buna nail olub. O, əmək fəaliyyətinə başladığı poliklinikada tanınmağa başlayıb. Orada on ilədək həkim-stomatoloq və şöbə müdiri işləyib. 1976-cı ildə Bakı şəhər 1 saylı stomatoloji poliklinikanın baş həkim müavini, 1979-cu ildən baş həkimi vəzifəsində çalışıb. 1982-ci ildən 4 saylı stomatoloji poliklinikanın baş həkimi işləyib.

1986-cı ildə Respublika Stomatoloji Mərkəzinin direktoru təyin olunan Kamran Aslanov bu vəzifədə indiyədək çalışır. Həmin ildən respublikanın baş stomatoloqudur. 1987-1993-cü illərdə, 1996-2003-cü illərdə Səhiyyə Nazirliyinin baş stomatoloqu olub və qısa bir fasilədən sonra 2006-cı ildən yenə də həmin vəzifədədir.

Sağlamlığın birinci şərti inamdır

Kamran Aslanov uzun illər çəkdiyi zəhmətdən, qazandığı uğurlardan çox sevib-seçdiyi həkimlik peşəsinin xüsusiyyətlərindən, stomatologiya sahəsindən, başçılıq etdiyi kollektivdən, ölkəmizin səhiyyə və tibdə qazandığı nailiyyətlərdən söhbət açır. Deyir ki, həkimlik sevgi, məsuliyyət, həssaslıq tələb edir. Bir də xəstə müraciət etdiyi tibb işçisinə inanmalıdır. Xəstəlikdən qurtuluşun, sağalmağın birinci şərti budur. Yoxsa istənilən nəticəni əldə etmək çətin olacaq. Əsl həkim bu ünsiyyəti qurmağı bacarmalıdır. Elə etməlidir ki, xəstə ona etibar etsin, sağaldacağına şübhəsi qalmasın. Həkimlə xəstə arasında inam və birlik olarsa, xəstəlik gücünü, hökmünü itirər. Bunun üçün həkim yüksək intellektə malik ziyalı olmalıdır. Yalnız ona müraciət edən xəstələrə deyil, həm də onlarla birlikdə gələn doğmalarına, yaxınlarına alicənablıqla yanaşmaq, yorğun olsan da, səbrin tükənsə də, bunu hiss etdirməmək lazımdır. Kamran Aslanovun çoxillik həkimlik və həyat təcrübəsindən gəldiyi qənaətlər budur ki, bəzən özünü belə unudaraq yardım üçün gəlmiş xəstələrin qayğısına qalmağı başlıca məqsədə çevirmədən bu inamı, güvəni qazanmaq mümkünsüzdür. Hər gün neçə-neçə müxtəlif yaşlı, fərqli xarakterli xəstəni səbirlə dinləmək, onunla dil tapmaq, dərdinə çarə edəcəyinə əminlik yaratmaq lazımdır. Əsl həkimin xəstəsini yalnız dava-dərmanla, tibb alətlərilə, həm də şəfqətli sözlərilə sağaltmalıdır. Bildirir ki, bəzən xoş davranış, şirin söz, ümid dolu bir baxışı da xəstəliyi yenməyə kömək edir.

Deyirlər ki, insanın harası ağrıyırsa, canı ordadır. Dişlərin sağlamlığının isə insanın rahat yaşamasına təsiri çox böyükdür. Bir də sağlamlığının ilkin göstəricisi olduğu kimi, diş həm də insanın simasının gözəlliyidir. Deməli, stomatoloqlar dişləri müalicə etməklə insanın həm də başqa orqanlarının sağlamlığının, eyni zamanda, onun gözəlliyinin qayğısına qalırlar.

Həyatı boyu gəldiyi nəticələrdən biri də budur ki, insan qazandığı nailiyyətlərə baxıb arxayınlaşmamalıdır. Dəyişən zamanın, inkişaf edən texnologiyaların yüksəlişindən geri qalmaq olmaz. Odur ki, fəaliyyətə başladığı ilk günlərdən daim axtarışlar aparıb, oxuyub, öyrənib. Hələ 1985-ci ildə Moskvada Mərkəzi Stomatoloji İnstitutda (Mərkəzi Stomatoloji Universitet) "Körpüyəbənzər protezlərdən sonra əmələ gələn fəsadlar və onların aradan qaldırılması üsulları” mövzusunda müdafiə etdiyi namizədlik dissertasiyası tibb elmini uzun müddət narahat edən məsələlərdən birinə həsr olunub.

O, əlli beş ildir ki, stomatologiya, stomatoloji xəstəliklərin müalicəsi, profilaktikası, problemlərinin öyrənilməsi ilə məşğuldur. Həm praktik həkim, həm də nəzəriyyəçi alim kimi çalışdığı sahənin problemlərini yaxşı bilir, onları aradan qaldırmağın yollarını araşdırır.

Kamran həkimin yetirmələri

Çoxşaxəli fəaliyyətlə məşğul olan həkim, alim, təşkilatçı, rəhbər vəzifələr sahibi olan Kamran Aslanov həm də qayğıkeş pedaqoqdur. Ali dərəcəli həkim olan Kamran Aslanov 1992-2000-ci illərdə Əziz Əliyev adına Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun Stomatologiya kafedrasının assistenti, eləcə də ATU-nun Ortopedik Stomatologiya kafedrasının dosenti olub. Bildiklərini heç vaxt tələbələrindən əsirgəməyib. Yetirmələrinə hörmətlə, həm də böyük tələbkarlıqla yanaşır.

Tibb elminin ayrı-ayrı bölmələri var. Kamran Aslanov həmin sahələr üzrə respublikamızdan xarici ölkələrə müraciət edən müəyyən xəstələr olduğunu qeyd edir: "Ancaq Azərbaycanda stomatologiya yeganə sahədir ki, elə səviyyəyə çatıb, o dərəcədə inkişaf edib ki, heç bir xəstə xaricə stomatoloji müayinə və müalicə üçün müraciət etmir. Hələ sovet hakimiyyətinin son dövrlərində SSRİ-nin baş stomatoloqu, akademik Leontyev Azərbaycana gəlmişdi. O, bizim klinikalarla tanış olanda birinci sözü bu olmuşdu: "Mən inanmazdım ki, Azərbaycanda bu səviyyəli mütəxəssislər, klinikalar olsun. Sizin klinikalar dünya klinikaları ilə müqayisəediləcək dərəcədədir”. Stomatoloji xidmət elmi-texniki tərəqqi ilə sıx bağlıdır. Yəni o illərdən bəri Azərbaycan stomatologiyası daha da inkişaf edib”.

Azərbaycan stomatologiyasının bugünkü səviyyəyə çatmasında müsahibimiz öncə kadrların hazırlıqlı olmasına diqqəti çəkir. Bu sahədə də onun xidmətləri var. Belə ki, Kamran Aslanov uzun illər Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun Stomatologiya kafedrasının müəllimi olub. Həkimlərin təkmilləşdirilməsində öz təcrübəsini və biliyini onlara çatdırıb. Rəhbərlik etdyi Stomatoloji Mərkəzin öz yetirmələri var. Onların arasında hazırda professorlar da var. On nəfərə yaxın tibb elmləri namizədi bu mərkəzdə çalışır. Onlar da əhaliyə yüksək səviyyədə stomatoloji tibbi xidmət göstərirlər. Ümumiyyətlə, Kamran Aslanov rəhbərlik etdiyi mərkəzin fəaliyyətini həm təşkilati-metodik, həm də elmi istiqamətə yönəldib. Nəticədə mərkəzdə ənənəvi tədbirlərlə yanaşı, yeni profilaktik metodlar işlənib sınaqdan keçirilir.

Kamran Aslanov direktoru olduğu Respublika Stomatoloji Mərkəz uzun illərdir ki, Əziz Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun Stomatologiya kafedrasının tədris-təcrübə bazasıdır. Kamran Aslanov bu mərkəzə rəhbər təyin olunduğu ilk vaxtlarda bu müəssisədə təmir-yenidənqurma işləri həyata keçirildiyini, nəticədə terapiya, cərrahiyyə, ortopedik stomatologiya, rentgen və fizioterapiya kabinetlərinin müasir avadanlıqlarla təchiz edildiyini və yüksəkixtisaslı mütəxəssislərlə təmin olunduğunu vurğulayır.

O, müstəqillik illərində ölkədə stomatologiya sahəsinin inkişafından, kadrların təkmilləşdirilməsinə diqqətin artırılmasından da söz açır. Diqqətə çatdırır ki, stomatologiya səhiyyənin mühüm, özünəməxsus sahələrindən biridir: "Buna görə də stomatoloji poliklinikaların maddi-texniki bazası daha da gücləndirilir, təkmilləşdirilir, həkimlərin peşəkarlığına diqqət artırılır. Səhiyyə sistemində keçirilən islahatlar əhaliyə stomatoloji xidmətin səviyyəsinin yüksəlməsi ilə nəticələnir”.

Əməkdaşlıq inkişafa xidmət edir

Kamran həkim bildirir ki, bu gün Stomatoloji Mərkəzdə insanlara dünya standartları səviyyəsində tibbi-stomatoloji xidmət göstərmək üçün maddi baza mövcuddur, eyni zamanda, müəssisənin yüksək peşəkarlığa malik kadr potensialı var.

Əldə olunmuş nailiyyətlərlə kifayətlənmək tərəqqini ləngidə bilər. İnkişaf etmək üçün istər respublikada, istərsə də xaricdə yaşayan həmkarlarla fikir mübadiləsi aparılmalı, bir-birlərinin bilik və bacarıqlarından, uğurlu yeniliklərindən öyrənilməlidir. Kamran Aslanov bu vacib məqamları hər zaman nəzərə aldığını söyləyir. Buna görə də xarici ölkələrdəki həmkarları ilə də sıx əməkdaşlıq əlaqələri saxlayırlar.

Bütün dünyada geniş yayılmış stomatoloji xəstəliklərə çarə tapılması, profilaktik işlərin yaxşılaşdırılması onu daim düşündürür. Arzu edir ki, tibb elminin tərəqqisi elə səviyyəyə çatsın ki, profilaktik baxışlar aparılarkən aşkar edilən bütün xəstəliklərin müalicəsi mümkün olsun. Nəzəriyyəçi-alim, praktik həkim Kamran Aslanovun çoxsaylı çıxışları, məqalələri, kitabları da bu məqsədi daşıyır. "Azərbaycanda stomatologiyanın tarixi və inkişaf mərhələləri”, eləcə də həmmüəllifi olduğu "Diş və ağız boşluğu xəstəlikləri (dərs vəsaiti)”, "Terapevtik stomatologiyanın propedevtikası” adlı kitablarda onun uzun illik araşdırmalarının nəticələri əksini tapıb.

Nailiyyətlər insanı arxayınlaşdırmamalıdır

Gərgin zəhmətinin, çəkdiyi əziyyətlərin bəhrəsiz qalmaması haqlı olaraq onu qürurlandırır. Kamran Aslanov Azərbaycan Respublikasının əməkdar həkimidir. Uzun illik zəhməti, yüksək peşəkarlığı həm də "Əməkdə fədakarlığa görə” medalı, "Səhiyyə əlaçısı” döş nişanı ilə mükafatlandırılıb. Son təltifləri də azərbaycanlı mütəxəssisin, alimin əməyinə verilmiş dəyərdir. Buna görə Kamran Aslanov deyir: "Mən fəxr edirəm ki, əlli beş illik tibb sahəsində çalışmalarıma Türk Dünyası Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyası da öz yüksək qiymətini verdi”.

Hər təltif, hər mükafat həm də insanı geri boylanmağa vadar edir. Kamran Aslanovun keçib gəldiyi ömür yolu enişli-yoxuşlu olub. Bu dünyanın həm sevincini, həm də kədərini, itkilərini görüb. Həyatdan aldığı dərslərdən biri də bu olub ki, əldə etdiyi bilik və bacarığına arxalanmaq olar, amma onu daim inkişaf etdirmək də vacibdir. Gənc həmkarlarına da tövsiyəsi budur ki, qazandıqları nailiyyətlərin onları arxayınlaşdırmasına yol verməsinlər.

Zöhrə FƏRƏCOVA

Azərbaycan.- 2019.- 2 mart.- S.10.