Vətəndaş maraqlarının müdafiəçisi

Prezident İlham Əliyevin sosial məsələlərlə bağlı fərman və sərəncamları ictimaiyyətin dərin rəğbətinə səbəb olub

Son illərin iqtisadi mənzərəsi Azərbaycanın qarşısına qoyduğu hədəflərə doğru inamla irəliləyən bir ölkə olduğunu nümayiş etdirməklə yanaşı, Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi inkişaf kursunun praktikada özünü tam doğrultduğunu ortaya qoydu. Bu baxımdan ötən 15 ildə qazanılmış nailiyyətlər bütün ölkə rəhbərliyinin inkişaf kursunun təməlində dərindən düşünülmüş elmi-iqtisadi əsasların, dövlətin və xalqın maraqlarının təmin olunmasının dayandığını göstərir.

Sosial rifah daim diqqət mərkəzində olacaq

Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasətin mərkəzində dayanan əsas məsələlərdən biri insan amilidir. İnsanın həyatını yaxşılaşdırmağa xidmət etməyən heç bir iqtisadi inkişaf öz məqsədinə, yüksək amallarına nail ola bilməz. Bu mənada vətəndaşların sosial rifahının yaxşılaşdırılması, həyat tərzinin və səviyyəsinin dəyişdirilməsi Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasətin əsas məqsədlərindən biridir.

Son 15 ilin sosial inkişaf dinamikasına nəzər salanda ardıcıl surətdə cəmiyyətimizin ayrı-ayrı üzvlərinin həyat səviyyəsinin yaxşılaşdırılması istiqamətində mühüm addımların atıldığının şahidi oluruq. İstər insanların əməkhaqlarının yüksəldilməsi, istər pensiyaların artırılması, istərsə də aztəminatlı ailələrin sosial müdafiəsi sisteminin təkmilləşdirilməsi ölkəmizdə həyata keçirilən sosial siyasətin ayrı-ayrı şaxələrini təşkil edir.

Ötən il aprelin 18-də Milli Məclisdə keçirilən andiçmə mərasimində Prezident İlham Əliyev diqqəti sosial məsələlərə yönəldərək dedi: "Son 15 il ərzində biz sosial məsələlərin həllinə çox böyük diqqət göstərmişik. Bunu rəqəmlər də təsdiqləyir. Maaşlar təxminən 7 dəfə, pensiyalar 10 dəfədən çox artıb. Sosial infrastruktur yaradılır. 3100-dən çox məktəb tikilib və təmir edilib, 640-dan çox xəstəxana tikilib və təmir edilib. Bölgələrdə 43 Olimpiya İdman Mərkəzi yaradılıb. Yəni, sosial siyasət daim diqqət mərkəzindədir. Dəfələrlə bu məsələ ilə bağlı fikrimi bildirmişəm, bir daha demək istəyirəm ki, gələcək fəaliyyətimdə də Azərbaycan vətəndaşının maraqları, onun rifahı daim diqqət mərkəzində olacaqdır”.

Ölkədə yoxsulluq da təxminən 50 faizdən 5,1 faizə düşüb. İşsizliyin aradan qaldırılması ilə bağlı geniş tədbirlər görülüb. Hazırda işsizlik Azərbaycanda 5 faiz səviyyəsindədir. Bu, dünyada ən yaxşı göstəricilərdən biridir. Bütün bu statistik faktlar göstərir ki, ulu öndər Heydər Əliyevin müəllifi olduğu müstəqil Azərbaycanın hərtərəfli inkişaf konsepsiyasının əsas tərkib hissələrindən biri olan sosial siyasət kursunun Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən dövrün tələblərinə adekvat şəkildə, həm forma, həm də məzmun etibarilə zənginləşdirilərək davam etdirilməsi əhalinin sosial müdafiəsi sahəsində və bütövlükdə ölkənin sosial həyatında böyük tarixi nailiyyətlər əldə edilməsinə gətirib çıxarıb. Elə həmin mərasimdə cənab Prezident növbəti illərdə çox ciddi islahatların aparılacağını və bütün bunların vətəndaşlarımızın yaşayış səviyyəsinin daha da yaxşılaşacağını bəyan etdi. Keçən ilin ikinci yarısından başlayaraq islahatların dəqiqləşdirilməsi, müəyyən edilməsi və ardıcıllığı haqqında çox geniş işlər aparılırdı.

Budur, cənab İlham Əliyevin qeyd etdiyi məqamlar 2019-cu ilin əvvəlindən başlayaraq artıq real həyata vəsiqə qazanır. İlk olaraq yanvar ayında həyata keçirilən struktur islahatları deyilənləri təsdiq edir.

İslahatların əsas hədəfləri

"2019-cu ildən başlayan islahatların əsas hədəfi Azərbaycanı müasir, inkişaf edən və gələcəkdə inkişaf etmiş ölkəyə çevirməkdir, ölkədə mövcud olan nöqsanları aradan qaldırmaqdır, vətəndaşları narahat edən problemləri tamamilə gündəlikdən çıxarmaqdır, insanların rifah halını yaxşılaşdırmaqdır, daha güclü, qüdrətli dövlət qurmaqdır”. Bu fikirləri Prezident İlham Əliyev fevralın 12-də "Real” televiziyasına müsahibəsində söylədi. Və elə fevral ayında imzaladığı müvafiq fərman və sərəncamlar göstərdi ki, dövlət başçısının fəaliyyətinin əsas qayəsini insan amilinin uca tutulması təşkil edir.

Öncə onu qeyd etmək yerinə düşər ki, Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva yanvarın 28-də Prezident Sarayında şəhid ailələrinin üzvləri ilə keçirdikləri görüş bu ilin ən yaddaqalan və cəmiyyətimizin ovqatını yüksəldən bir hadisə oldu. Elə həmin görüş göstərdi ki, bu kateqoriyadan olan vətəndaşların sosial müdafiəsi daim diqqət mərkəzində saxlanılacaq. Həmin görüşdən sonra dövlət başçısının Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda həlak olmuş hərbi qulluqçuların ailə üzvlərinin sosial müdafiəsinin yaxşılaşdırılması ilə əlaqədar əlavə tədbirlərlə bağlı fərmanına əsasən, birdəfəlik ödəmə alan şəhid ailələrinin əhatə dairəsi daha da genişləndi. Bu fərmanla birdəfəlik ödəmənin verilməsi prosesi artıq 12268 şəhidin vərəsələrini əhatə edir.

Bundan iki ay sonra Prezident İlham Əliyev şəhid ailəsinin sosial müdafiəsini gücləndirmək və onlara dövlət qayğısını artırmaq məqsədi ilə növbəti fərman imzaladı. "Şəhid ailəsi üçün Azərbaycan Respublikası Prezidentinin təqaüdünün artırılması haqqında” fərmana əsasən, şəhid ailəsi üçün Azərbaycan Prezidentinin təqaüdünün aylıq məbləği 58 manat artırılaraq 300 manat müəyyən edildi.

Geridə qoyduğumuz fevral ayı isə sosial sferada qəbul edilən inqilabi qərarlar dövrü kimi yadda qaldı. Belə ki, fevral ayında Prezident İlham Əliyev tərəfindən təkcə sosial məsələləri əhatə edən bir neçə fərman və sərəncamlar imzalaması möhtəşəm sosial islahatlar paketindən xəbər verir.

Dövlət başçısının imzaladığı sərəncamlardan biri minimum əməkhaqqının artırılması ilə bağlıdır. Fevralın 8-də imzalanan "Minimum aylıq əməkhaqqının artırılması haqqında” sərəncamla ölkə üzrə minimum əməkhaqqı 50 manat, yəni, təxminən 38,5 faiz artırılaraq 180 manata çatdırıldı. Bu qərar artıq mart ayının 1-dən qüvvədədir. Qeyd edim ki, bu, dövlət büdcəsindən maliyyələşən təşkilatlarda və özəl sektorda işləyən 600 min işçinin əməkhaqqının artması deməkdir. Bunlar dövlət sektorunda işləyən 450 min nəfərin aylıq əməkhaqqında 30 faiz, özəl sektorda işləyən 150 min nəfərin əməkhaqqında isə 25 faiz artımda özünü göstərəcək. Minimum əməkhaqqının artırılması ilə bağlı dövlət büdcəsindən illik 400 milyon manat əlavə vəsait yönəldiləcək.

Prezident İlham Əliyevin fevralın 14-də imzaladığı "Azərbaycan Respublikasının ali məktəb tələbələri üçün Prezident təqaüdünün təsis edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2001-ci il 3 sentyabr tarixli 564 nömrəli fərmanında dəyişiklik edilməsi barədə fərman, "Ali təhsil müəssisələrində təqaüd sisteminin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər barədə” və "Doktorantlara, ali təhsil, orta ixtisas və peşə təhsili müəssisələrində, həmçinin Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının magistratura səviyyəsində təhsil alan tələbələrə təqaüdlərin verilməsi haqqında” sərəncamlar da sosial islahatlar paketinin mühüm tərkib hissələridir. Fərmana əsasən, ali məktəb tələbələri üçün Prezident təqaüdünün məbləği 210 manata çatdırıldı.

"Ali təhsil müəssisələrində təqaüd sisteminin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər barədə” sənədə əsasən ali təhsil müəssisələrində müvəffəqiyyət göstəriciləri əsasında dövlət hesabına maliyyələşən təqaüd yerlərinin sayı martın 1-dən 16 min vahid artırılacaq. Digər sərəncama əsasən isə doktorantura pilləsi, yəni, elmlər doktoru hazırlığı üzrə doktorantlara 300 manat, fəlsəfə doktoru hazırlığı üzrə doktorantlara 180 manat, ali təhsil müəssisələrində və Milli Elmlər Akademiyasında adlı təqaüd alan tələbələrə 170 manat ödəniləcək. Həmçinin magistratura, bakalavriat və orta ixtisas səviyyəsi üzrə akademik göstəriciləri olanların, peşə təhsili müəssisələrinin tələbələrinin də təqaüdü yüksəldi. Bu sərəncamlara əsasən, təqribən 100 minə yaxın tələbənin təqaüdü artırıldı. Bu sənədlər təkcə bir gəncin təqaüdünün artırılması və yaxud ailə vəziyyətinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı deyil, bütövlükdə Azərbaycan dövlətinin, ölkə rəhbərinin öz vətəndaşlarına olan insani münasibətinin nəticəsidir.

Prezidentin fevralın 19-da imzaladığı "Bəzi çoxmənzilli binaların istismarına icazə verilməsinin sadələşdirilməsi haqqında” fərmanla isə təxminən 400 çoxmənzilli binanın sənədləşməsi məsələsində yaranmış problemlərə son qoyulacaq. Bu addım da əhalinin və həm də iqtisadi maraqların müdafiəsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Fevralın 21-də imzaladığı növbəti fərmanla Əfqanıstan veteranları üçün Azərbaycan Respublikası Prezidentinin təqaüdünün aylıq məbləği artırılaraq 2019-cu il martın 1-dən 300 manat müəyyən edildi.

Əlavə gəlirlər ilk növbədə vətəndaşların sosial müdafiəsinə yönəldilir

Fevralın 25-də Prezidentin yanında keçirilən müşavirə iqtisadi və sosial məsələlərə həsr olunmuşdu. Bu müşavirə ilk növbədə İlham Əliyevin öz vətəndaşının sosial rifahının daha da yaxşılaşdırılmasına olan həssas diqqətinin növbəti təcəssümü kimi yadda qaldı. Eyni zamanda, bir daha göründü ki, dövlətin sosial siyasəti ardıcıl və sistemlidir. Bəli, reallıq ondan ibarətdir ki, Azərbaycanda son illərdə aparılan mükəmməl iqtisadi islahatlar, şəffaflaşdırma siyasəti büdcə gəlirlərinin artmasına, maliyyə imkanlarımızın əhəmiyyətli dərəcədə yüksəlməsinə səbəb olub. Müşavirədə qeyd olunduğu kimi, təkcə ilin birinci ayında daxilolmalar kəskin şəkildə artmışdır. Vergi orqanları plandan əlavə 80 milyon manatdan çox, gömrük orqanları isə plandan əlavə 20 milyon manatdan çox vəsait toplamışlar və ümumi daxilolmalar 105 milyon manat artmışdır.

Cənab Prezident ilk növbədə bu vəsaitləri məhz sosial sferaya cəlb edir. Dövlət başçısının dediyi kimi bu, imkan verir ki, əlavə gəlirləri, ilk növbədə, vətəndaşların sosial müdafiəsinə yönəldək.

Elə həmin gün dövlət başçısının imzaladığı "Əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında” sərəncam əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi sahəsində növbəti mühüm addım kimi tarixə düşdü.

Sərəncama uyğun olaraq, sosial müavinətin məbləğinin yaşa görə müavinət alanlar üçün 73 manatdan 130 manata, I qrup əlilliyə görə 150 manata, II qrup əlilliyə görə 130 manata, III qrup əlilliyə görə isə 110 manata, sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqlar üçün 82 manatdan 150 manata, ailə başçısını itirməyə görə isə ailə üzvlərinin hər biri üçün 68 manatdan 80 manata çatdırılması nəzərdə tutulur.

Həmçinin sosial müavinətin məbləği valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqların qəyyumları üçün 61 manatdan 100 manata, müddətli həqiqi hərbi xidmət qulluqçularının uşaqları üçün 68 manatdan 100 manata, beşdən çox uşağı olan qadınların hər uşağı üçün 33 manatdan 55 manata, uşağın anadan olmasına görə 109 manatdan 200 manata, dəfn üçün ödənilən sosial müavinətin məbləği isə 146 manatdan 300 manata çatdırılacaq.

Sərəncam eyni zamanda, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin təqaüdü ilə təmin edilənlərin əhatə dairəsinin genişlənməsinə əsas yaradıb. Belə ki, sərəncamda I qrup əlillərə və ya sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək şəxslərə qulluq üçün əmək pensiyasının sığorta hissəsinə əlavə əvəzinə I qrup əlilliyi olan şəxslərə qulluq edənlərə və sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqlara qulluq edənlərə 50 manat məbləğində Azərbaycan Respublikası Prezidentinin təqaüdünün təsis edilməsi də yer alıb. Dövlət başçısının yeni sərəncamı ilə müharibə əlillərinə Prezident təqaüdünün məbləğinin I qrup əlilliyə görə 182 manatdan 250 manata, II qrup əlilliyə görə 158 manatdan 230 manata, III qrup əlilliyə görə 121 manatdan 210 manata çatdırılması təmin ediləcək.

Sərəncam ümumilikdə, 576,8 min nəfərə yönələn sosial müavinətlərin və Prezidentin aylıq təqaüdlərinin əhəmiyyətli dərəcədə artırılması, eləcə də həmin təqaüdlərin əhatə dairəsinin daha da genişləndirilməsi məqsədinə xidmət edir.

Daha bir mühüm sosial addım minimum əmək pensiyalarının artırılmasıdır. Bu, 233 min nəfərin pensiyasında hiss olunacaq artıma gətirib çıxaracaq. 9 min insanın pensiyası 2 dəfə, 26 min nəfərin pensiyası 30 faiz artacaq. Bütövlükdə isə əhalinin böyük bir qisminin pensiyası 38,5 faiz civarında artacaq.

Prezidentin 25 fevral müşavirəsində toxunduğu mühüm məsələlərdən biri problemli kreditlər barədə idi. Qeyd edək ki, bir neçə il əvvəl maliyyə bazarlarında baş vermiş məlum devalvasiyadan sonra dollar hesabı ilə banklardan götürülən kreditlərin ödənməsində çətinliklər yaranıb. Budur, İlham Əliyevin vətəndaş maraqlarına xidmət edən mütərəqqi sosial siyasəti bu məsələdə də vətəndaşın imdadına çatır. "Azərbaycan Respublikasında fiziki şəxslərin problemli kreditlərinin həlli ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” 28 fevral tarixli fərmana əsasən bu sahədə əhalini narahat edən problemlərə birdəfəlik son qoyulacaq. Bu fərmanın təxminən 800 mindən artıq vətəndaşı əhatə etdiyini nəzərə alsaq, onun son dərəcə mühüm sosial addım olduğunu görərik.

Bütövlükdə Prezident İlham Əliyevin ötən ay qəbul etdiyi sosial qərarlar təxminən 3 milyon vətəndaşı əhatə edir. Maddi tərəfinə də gəldikdə isə bunlar milyardlarla manat deməkdir. Bu da ondan xəbər verir ki, dövlət başçısı üçün əsas prioritetlərdən biri məhz vətəndaşların sosial rifahının gücləndirilməsi, onları narahat edən problemlərə son qoyulmasıdır. Ən əsası, bütün bunlar onun təsdiqidir ki, Prezident İlham Əliyev vətəndaş maraqlarının əsl müdafiəçisidir.

Nəsib MƏHƏMƏLİYEV,

Milli Məclisin deputatı

Azərbaycan.- 2019.- 5 mart.- S.4.