Müxtəlifliyin idarə olunması: çoxsəviyyəli və çoxtərəfli əməkdaşlıq

Beşinci Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu çərçivəsində ilk plenar sessiya “Müxtəlifliyin idarə olunması: çoxsəviyyəli və çoxtərəfli əməkdaşlıq” mövzusunda olub.

AZƏRTAC xəbər verir ki, sessiya Alfred Dik adına Vətəndaşlıq və Qloballaşma İnstitutunun direktoru və UNESCO-nun Dinlərarası Dialoq və Mədəniyyətlərarası Anlaşma üzrə UNITWIN Şəbəkəsinin təşkilatçısı Fethi Mansurinin moderatorluğu ilə keçib. Fethi Mansuri deyib ki, çoxtərəflilik və mədəniyyətlərarası dialoq mövzusu bir çox alimlərin elmi işlərində mövzu kimi götürülüb. Mədəniyyətlərarası dialoq səmərəli bir yoldur, cəmiyyəti narahat edən çağırışların həlli deməkdir. Məhz mədəniyyətlərarası dialoqla müxtəlifliyi əldə etmək mümkündür. Mədəniyyətlərarası dialoq çoxsəviyyəli olmalıdır.

Plenar sessiyada çıxış edən UNESCO-nun xoşməramlı səfiri İvon Baki deyib ki, zorakı münaqişələr, qeyri-bərabərlik, ayrı-seçkilik qəbuledilməzdir, konsensus vacibdir. Biz fəaliyyətimizi üç aspektə yönəltməliyik: fiziki, əxlaqi və zehni. Fiziki baxımdan yoxsulluq aradan qaldırılmalıdır. Çünki yoxsulluq bərabərsizliyə və ayri-seçkiliyə gətirib çıxarır. Bərabərsizliyin mövcud olduğu cəmiyyətdə zorakılıq çoxalır. Zehni aspektdə bir-biri ilə fiziki təması olmayan cəmiyyətlər arasında əlaqə qurmalıyıq. Fəaliyyətimizin əxlaqi aspektinə gəldikdə isə deyə bilərik ki, hər bir din insanlara öz daxillərində ölməz ruhun yaşadığını öyrədir. Bu ruh insanları həmin prinsipə bağlayır. Təəssüf ki, İslam dini bəzən yanlış olaraq zorakılıq dini kimi qələmə verilir. Lakin həqiqətdə İslam dini sülh, əmin-amanlıq dinidir. Dinlər insanları birgəyaşayışa çağırır. Ona görə də bu gün dinlərin bizə göstərdiyi yolu hamımız ümumi yol kimi qəbul etməliyik.

Azərbaycan Respublikasının UNESCO yanında daimi nümayəndəsi səfir Anar Kərimov mövzunun aktuallığını vurğulayıb. Bildirib ki, dünyada qloballaşma dinamik gedir. Bu gün sosial, iqtisadi fonda multikulturalizm böyük əhəmiyyət kəsb edir. Gündən-günə cəmiyyətimiz daha da müxtəlif olur. Məhz müxtəliflik sayəsində biz bir çox ölkələrin təcrübəsi ilə tanış oluruq. Mədəni müxtəliflik innovasiyalara və yaradıcılığa imkan açır. Ayrı-seçkilik isə ksenofobiyaya yol açır. Yeni Zelandiyada və Şri-Lankadakı acınacaqlı hadisələri fərqli ideologiyalara malik insanlar törədib. Bu cür hadisələr insanlar arasında yanlış təəssüratların yaranmasına və zorakılığa gətirib çıxarır.

Anar Kərimov Azərbaycanın tolerantlıq və multikulturalizm modelindən danışıb. Qeyd edib ki, ölkəmizdə multikultural dəyərlər müxtəlif proqramlarla dəstəklənir, inkişaf etdirilir.

Anna Lind Fondunun icraçı direktoru Nabil El-Şərif deyib ki, dünyada müxtəlifliyə etimad azalır. Dörd il əvvəl təsis olunmuş Anna Lind Fondunun qarşısında hədəf var: mədəniyyətlərarası dialoq ideyasını təşviq etmək. Biz, həmçinin hansı davranışların daha münasib olması ilə bağlı tədqiqatlar aparırıq. Araşdırmaların nəticələrinə görə, insanlar birbaşa təmas qurmağa və virtual qaydada mədəniyyətlərarası dialoqlara müsbət yanaşırlar. Müxtəliflik sosial inkişafın mənbəyidir.

Bu Forum maraqlı tərəfləri eyni məqsəd ətrafında birləşdirən, həmçinin təcrübə mübadiləsi, müxtəlif təşkilatlar arasında əlaqələrin qurulmasına imkan yaradan uğurlu platformadır.

Kanadanın Ottava Universitetinin dini müxtəliflik və sosial dəyişikliklər sahəsində tədqiqat üzrə rəhbəri Lori Biman deyib ki, müxtəliflik insan həyatını zənginləşdirir. Biz bir-birimizə tolerant yaşamalıyıq, bir-birimizin oxşar cəhətlərinə baxıb birlikdə yaşamağı öyrənməliyik. Buna yalnız əməkdaşlıqla nail olmaq mümkündür.

Avstraliyanın Müxtəliflik üzrə Şurasının baş icraçı direktoru Liza Annes Forumun vacibliyini vurğulayıb və buna görə Azərbaycan hökumətinə təşəkkürünü bildirib. O deyib ki, burada aparılan müzakirələr müxtəlif ölkələrin cəmiyyətlərinin tərəqqisinə xidmət edir. Vurğulayıb ki, müxtəlifliyə dözümlülük insana uşaqlıqda verilən tərbiyənin bir hissəsi olmalıdır. Bu ideya bir çox ölkələr tərəfindən müsbət qarşılanır.

Sivilizasiyalararası Dialoq Araşdırmaları İnstitutunun baş icraçı direktoru Jan-Kristof Bas bu cür təşəbbüsə görə Azərbaycan hökumətinə minnətdarlığını bildirib. O, Forumun hər dəfə daha uğurlu təşkilinə, coğrafiyasının genişlənməsinə, aktual mövzular ətrafında müzakirələrin aparılmasına şahid olduğunu deyib. Baş icraçı direktor “Bakı Prosesi”nin inklüziv cəmiyyətin qurulması, davamlı inkişafa nail olmaq üçün dinlər, mədəniyyətlər və müxtəlif xalqlar arasında dialoq və əməkdaşlığın təşviqi baxımından əhəmiyyətini vurğulayıb. Qeyd edib ki, müxtəliflik uğurlara yol açan amildir.

Sessiyada mövzu ətrafında geniş müzakirələr aparılıb.

Azərbaycan.- 2019.-3 may.- S.7.