Qlobal əməkdaşlığın rəmzinə çevrilən tədbir

26-cı Beynəlxalq Xəzər Neft və Qaz Sərgisində

Bakı Ekspo Mərkəzində 26-cı Beynəlxalq Xəzər Neft və Qaz Sərgisi davam edir. İlk dəfə 1994-cü ildə keçirilən və artıq ənənə halını alan bu sərgi ötən dövr ərzində əsası ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş qlobal beynəlxalq əməkdaşlığın simvoluna çevrilib.

Prezident İlham Əliyevin, hər il olduğu kimi, bu dəfə də sərginin açılışında iştirak etməsi tədbirin yüksək statusunu bir daha təsdiqləyir. Adətən bir sıra ölkələrin, o cümlədən ABŞ-ın dövlət başçıları Xəzər Neft və Qaz Sərgisinə təbrik məktubu ünvanlayırlar ki, bu da onun beynəlxalq standartlara cavab verən tədbir olduğunu göstərir. Sərginin yüksək statusunu sponsor heyətinin tərkibi də əks etdirir. Budəfəki sərginin baş tərəfdaşı kimi SOCAR çıxış edir. Qızıl sponsor BP, gümüş sponsor isə TPAO-dur. Bürünc sponsorlar da var ki, bunlar "Azeri MI Drilling Fluids”, "AZFEN”, "Baku Steel Company”, "Bos Shelf”, "Caspian Drilling Company” və başqalarıdır.

Bu şirkətlər sərgi pavilyonlarında da əhəmiyyətli yer tuturlar. Tərəfdaşları ilə birlikdə son illərin ən uğurlu layihələrinə imza atan SOCAR-ın və BP-nin sərgi sahələrində "Azəri-Çıraq-Günəşli”nin (AÇG) nailiyyətlərini göstərən ekspozisiyalar xüsusilə diqqəti cəlb edir. Bu da təsadüfi deyil.

Çünki cari ilin sentyabrında AÇG-nin tammiqyaslı işlənməsi üçün imzalanan möhtəşəm sazişin - "Əsrin müqaviləsi”nin imzalanmasının 25 ili tamam olacaq.

Builki sərgi Azərbaycanın, eləcə də bütün regionun həyatında tarixi hadisə sayılan bir sıra digər layihələrin də yubileyinə təsadüf edir. Məsələn, 20 il əvvəl "Şahdəniz”də böyük qaz və kondensat ehtiyatları olduğu təsdiqlənib. Keçən il bu vaxt "Cənub qaz dəhlizi”nin rəsmi açılış mərasimi keçirilib. Bundan az sonra TANAP istismara verilib. Bütün bu layihələr sərgidə öz əksini tapıb.

Beləliklə, Xəzər Neft və Qaz Sərgisi bir növ Azərbaycanın və regionun bu sahədəki uğurlarının salnaməçisinə də çevrilib. Məlum olduğu kimi, AÇG-nin işlənməsinin müddəti 2049-cu ilin sonunadək uzadılıb. Bu da yeni bir layihənin həyata keçirilməsini gündəmə gətirib. Həmin layihə çərçivəsində Xəzərdə, AÇG ərazisində növbəti platforma quraşdırılacaq.

"Azəri-Çıraq-Günəşli”nin dəniz və sualtı işlər üzrə layihə rəhbəri Anıl Şenol bu barədə belə dedi: "Hazırda iki yeni layihə üzərində işləyirik. Bunlardan biri qaz-lift layihəsidir. Aydındır ki, AÇG-dən hasilat davam etdikcə laylar boşalır. Ona görə də quyulara qaz və su vurulur ki, təzyiq sabitləşsin, yaxud yüksəlsin. Bu əməliyyatları platformalar arasında çəkəcəyimiz boru xətləri həyata keçirəcək. İkinci layihə isə tikiləcək yeni "Azəri Mərkəzi Şərqi” platforması ilə bağlıdır. Bununla əlaqədar sualtı bağlantıları həyata keçirən bir çox boru xətləri çəkiləcək.

A.Şenol neft-qaz sərgisinin yüksək səviyyədə təşkil olunduğunu da vurğuladı. O, bu tədbirdə birinci dəfədir iştirak edir. Çünki əvvəllər "MakDermott”, "Saypem” şirkətlərinin əməkdaşı kimi Asiya və Afrikada neft-qaz tikintisi ilə məşğul olub. BP şirkətində altı ildir ki, çalışır. Bir il yarımdır fəaliyyəti AÇG ilə bağlıdır. Deyir ki, sərgi pavilyonunu bircə dəfə gəzməklə neçə-neçə həmkarımla, dostumla rastlaşdım, çox məmnun qaldım.

"Bos Shelf” şirkətinin ictimai əlaqələr üzrə mütəxəssisi Əli Mustafayev də neft və qaz sərgisinin həmkarların işgüzar görüş məkanına çevrildiyini təsdiqlədi. Bildirdi ki, şirkət 2005-ci ildən bəri bu tədbirin daimi iştirakçısıdır:

- Biz bu tədbirdə imkanlarımızı nümayiş etdirə, yeni tərəfdaşlıq əlaqələri qura bilirik. İmkan və uğurlarımız çoxdur. Belə ki, "Bos Shelf” 2001-ci ildən Heydər Əliyev adına Bakı Dərin Özüllər Zavodunda (BDÖZ) fəaliyyət göstərir. Bu, 100 faiz Azərbaycan şirkətidir və 2012-ci ildən BDÖZ-ün yeganə eksklüziv operatorudur. Biz beynəlxalq səviyyəli neft-qaz tikinti layihələrinin gerçəkləşməsində BDÖZ-ün geniş imkanlarından səmərəli istifadə edirik.

Xatırladaq ki, indiyədək "Bos Shelf” şirkəti BDÖZ-də "Azəri-Çıraq-Günəşli” platformalarının mühüm hissələrini hazırlayıb. 2013-2017-ci illərdə burada dünyamiqyaslı "Şahdəniz” yatağı üçün iki platformanın dayaq hissəsi inşa edilib. Bu, çox çətin və məsuliyyətli iş idi.

Bu gün "Bos Shelf” yenə də Xəzər dənizindəki layihələr üçün tapşırıqlar yerinə yetirir. SOCAR-ın "Qarabağ” qaz yatağında quraşdıracağı özülün sualtı dayağı inşa olunur. "TOTAL” şirkətinin "Abşeron” yatağı üçün nəzərdə tutduğu işlər həyata keçirilir. Bütün bunlar Azərbaycanın neft-qaz sektoruna mühüm töhfədir və "Bos Shelf”in əməkdaşları nailiyyətlərini sərgi pavilyonundakı ekspozisiyalarında nümayiş etdirməkdən haqlı olaraq qürur duyurlar.

Qeyd edək ki, bu il sərgidə dünyanın onlarca ölkəsini təmsil edən 300-dən çox şirkət iştirak edir. Onların arasında həm tədbirin daimi iştirakçıları, həm də debütantlar var. İştirakçıların ümumi sayının 24 faizini debütantların təşkil etməsi Xəzər Neft və Qaz Sərgisinə marağın getdikcə artdığını göstərir. Belə ki, bu il sərgiyə Çindən, Qazaxıstandan, Türkiyədən, Monakodan, Niderland Krallığından, Hindistandan və digər ölkələrdən yeni şirkətlər gəlib. Debütantlar arasında Azərbaycan şirkətləri də az deyil. Onlar sərginin daimi iştirakçıları ilə, ABŞ, Almaniya, Böyük Britaniya, Fransa, İtaliya, Rusiya və digər ölkələrdən gəlmiş qlobal neft, qaz və energetika şirkətləri ilə yanaşı, özlərinin geniş çeşidli avadanlıqlarını, uniforma və digər məhsullarını, eləcə də xidmətlərini təqdim edirlər.

Sərgi iştirakçıları bir qayda olaraq əməkdaşlığı genişləndirmək, yeni tərəfdaşlar tapmaq, xüsusilə də Azərbaycanla işgüzar əlaqələr qurmaq, yaxud mövcud əlaqələri möhkəmləndirmək arzularını bildirirlər. Başqa sözlə, ölkəmizin yaratdığı beynəlxalq əməkdaşlıq və tərəfdaşlıq formatı yeni, daha mühüm mərhələyə qədəm qoyur. Bu formatın yaradılmasında 26-cı dəfədir Bakıda keçirilən Beynəlxalq Xəzər Neft və Qaz Sərgisinin rolu və əhəmiyyəti danılmazdır.

Flora SADIQLI

Azərbaycan.- 2019.- 31 may.- S.1; 4.