Azərbaycanın bir qrup
ictimai-siyasi, elm və mədəniyyət xadimi Rusiyanın
“Birinci” telekanalının baş direktoruna müraciət
ünvanlayıb
Azərbaycanın bir qrup tanınmış ictimai-siyasi, elm və mədəniyyət xadimi, dini icmaların rəhbərləri, media nümayəndələri Rusiyanın “Birinci” telekanalının baş direktoru Konstantin Ernstə müraciət ünvanlayıblar. Müraciətdə telekanalın “Vremya pokajet” proqramının 20 iyul tarixli buraxılışında Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin, Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın Tovuz rayonu istiqamətində törətdiyi növbəti təxribatdan sonra baş vermiş hadisələrin mahiyyətini təhrif edən bir sıra təhrikçi bəyanatlarla bağlı narahatlıq ifadə olunur.
AZƏRTAC müraciəti təqdim edir.
Hörmətli Konstantin Lvoviç!
Bu müraciətin yazılmasına əsas “Vremya pokajet” proqramının 2020-ci il 20 iyul tarixli buraxılışı olub. Həmin buraxılışda istər bütövlükdə Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin, istərsə də Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycan Respublikasının Tovuz rayonu istiqamətində törətdiyi növbəti təxribatdan sonra baş vermiş hadisələrin mahiyyətini təhrif edən bir sıra təhrikçi bəyanatlar səslənib.
Yeri gəlmişkən, belə bir müraciət üçün bundan əvvəl də kifayət qədər səbəb var idi. Lakin hər şey haqqında ardıcıl olaraq bəhs edəcəyik.
Qeyd edilən 20 iyul buraxılışında (“Birinci” kanalın saytında bu fraqment “Ərik müharibəsi” adlandırılıb) jurnalist etikasının qərəzsizlik, vicdanlılıq və sosial məsuliyyət kimi əsas prinsipləri pozulmaqla bərabər, həm də Rusiya Federasiyası ilə Azərbaycan Respublikası arasında münasibətlərə ziyan vurmaq məqsədilə ictimai rəyi manipulyasiya etmək üçün kobud cəhd göstərilib.
Verilişin aparıcıları Artyom Şeyninin və Anatoli Kuziçevin təhrikçi davranışı, eləcə də ermənipərəst qüvvələrin xeyrinə aşkar meyil göstərən qondarma “ekspertlər”in seçilməsi bizim xalqlarımız arasında münasibətlərə birbaşa meydan oxumaqdır, Azərbaycan ilə Rusiya arasında strateji tərəfdaşlığa zərər vurur və bizim dost dövlətlərimizin mənafelərinə uyğun deyil.
Prezidentlər İlham Əliyev və Vladimir Putin xalqlarımız arasında münasibətlərin yüksək səviyyədə olduğunu dəfələrlə vurğulayıblar və məhz bu səbəbdən “Birinci” kanalın aparıcılarının bu qədər kəskin anti-Azərbaycan mövqeyi Azərbaycan ictimaiyyətində heyrət və hiddət doğurur.
Yeri gəlmişkən, aparıcılar Şeynin və Kuziçev, deyəsən, özlərinin ermənipərəst rəğbətlərini gizlətməyi heç fikirlərinə də gətirmirlər.
Bu sözlərin əsassız olmadığını sübut etmək üçün bir neçə əyani misal gətirək. Əgər siz 20 iyul tarixli proqrama yenidən baxsanız, çox maraqlı bir mənzərəni görərsiniz. Verilişin demək olar ki, bütün birinci yarısında Şeynin və Kuziçev tamaşaçıda belə bir aldadıcı təsəvvür formalaşdırmağa çalışırdılar ki, “Fud Siti” bazarındakı insident əsla Azərbaycanın Tovuz rayonunda baş vermiş faciəli hadisələr üzündən bu ticarət obyektinin rəhbərlərinin keçirə biləcəyi stresin və ya emosiyaların nəticəsi deyil. Əksinə, onlar bu insidenti “münaqişəni Cənubi Qafqazdan Moskvaya keçirmək üçün qəsdən göstərilən cəhd” kimi təqdim edirdilər.
Sözlərinin “inandırıcı” olması üçün ekranda iri planla əzilmiş əriklər nümayiş etdirilir, aparıcılar isə bu halda daha yaxşı tətbiq edilməyə layiq olan inadkarlıqla eyni sualı verirdilər: “Bəs indi moskvalılar bu əriklərsiz necə yaşayacaqlar?” Sanki bunlar planetdə sonuncu əriklər imiş.
“Ərik farsı” o qədər çılğın müzakirə edilirdi ki, məsələnin mahiyyətini bilməyən tamaşaçı düşünə bilərdi, guya iki qonşu xalq arasında münaqişəyə səbəb məhz bu cənub meyvəsi olub.
Sanki 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Azərbaycanın Xocalı şəhərinin dinc əhalisinə qarşı vəhşicəsinə soyqırımı olmayıb.
Yaxud 2011-ci ildə içərisinə partladıcı maddə doldurulmuş və ermənilər tərəfindən çaya buraxılmış oyuncaq itin partlaması nəticəsində 13 yaşlı Aygün Şahmalıyevanın (yeri gəlmişkən, o, valideynləri ilə bərabər Sankt-Peterburqdan qohumlarına qonaq gəlmişdi) ölümü baş verməyib.
Və ya Füzuli rayonunun Alxanlı kəndinin erməni qoşunları tərəfindən minaatanlardan və qumbaraatanlardan atəşə tutulması nəticəsində iki yaşlı Zəhra Quliyeva nənəsi ilə bərabər həlak olmayıb.
Lakin bütün bunlar olub. Həmçinin BMT Təhlükəsizlik Şurasının dörd qətnaməsinə və beynəlxalq təşkilatların çoxsaylı başqa qərarlarına, – onların sadalanması elə bir neçə səhifə tutardı, - rəğmən Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ bölgəsinin və ona bitişik yeddi rayonun ərazisini bu günə qədər zorla əldə saxlayan erməni işğalçı qüvvələrinin bir çox başqa cinayətləri də olub.
Buna baxmayaraq, sizin proqramın aparıcıları “Fud Siti” bazarında baş vermiş insidentin səbəblərini axtarmaq əvəzinə, yalnız onun nəticələri ilə maraqlanırdı.
Erməniləri “ərik müharibəsi”nin qurbanları kimi təqdim etmək cəhdləri, həmçinin Şeyninin ulu babasının Bakıda öldürülməsi barədə sözarası işlətdiyi ifadə ən azından yersiz görünürdü. Təbii ki, bu halda o, auditoriyaya heç bir təfsilat təqdim etmədi. Görünür, müəmmalılıq “Azərbaycandan olan qatillər” barəsində əhvalatı daha çox inandırıcı göstərməli idi.
Bu məqamda dəvət edilmiş ekspertlər üzərində dayanmaq istərdik.
Sarkis Satunyan adlı birisini ayrıca xatırlamağa dəyər. “Birinci” kanal onu “İ.A Realist”in baş redaktoru kimi təqdim etdi (həqiqətdə o, Rusiyada qeydiyyatda olan ultratəhrikçi erməni nəşri “İ.A Reqnum”un şərhçisi kimi daha çox məşhurdur).
Cəfakeş obrazında olan Saturyan israrla
sübut edirdi ki, “ərik terroru” bilavasitə Bakıdan əlaqələndirilən
aksiyadır. Görünür, bu halda o, Göbbelsin “Yalan nə
qədər dəhşətlidirsə, insanlar ona bir o qədər
həvəslə inanırlar” prinsipini rəhbər tuturdu.
Deyəsən,
“Birinci” kanalın efirində belə yalançı
patriotların görünməsi pis ənənəyə
çevrilib.
Bundan
bir neçə gün əvvəl - iyulun 15-də elə həmin
verilişin başqa buraxılışı çərçivəsində
Sakis Saturyan Tovuzda baş vermiş hadisələri
İstanbulda müqəddəs Sofiya məbədi məsələsi
ilə, Ərdoğanın siyasəti və “Dağlıq
Qarabağı və Azərbaycanı yenidən
yaradılmış Osmanlı İmperiyasının tərkibinə
daxil etmək planı” ilə qarışdırırdı. Belə
fantaziyaya yalnız “qibtə etmək” olar – hətta neoosmanizm
ideyalarının ən sədaqətli tərəfdarları
da belə möhtəşəm ideyalar səsləndirməyib.
Lakin Saturyan tək deyildi – birinci skripka rolunu RF Dövlət Dumasının deputatı, özünün ermənipərəst mövqeyi ilə tanınan Konstantin Zatulin ifa edir, jurnalist Maksim Yusin isə onun dediklərini təsdiqləyirdi.
Zatulinin KTMT-ni Ermənistanı müdafiə edən hərəkətlərə sövq etmək üçün necə canfəşanlıq göstərməsi təhrikçilər üçün müntəxəbata daxil edilməyə layiqdir. Bununla belə, o, bir sadə suala cavab vermədi: Tovuzda eskalasiya Azərbaycanın nəyinə lazım idi, axı, əks-terror əməliyyatını ermənilər tərəfindən işğal edilmiş Dağlıq Qarabağda başlamaq daha məntiqli olardı, çünki BMT Nizamnaməsi buna imkan verir.
Zatulinin susmasını çox sadə izah etmək olar.
Ermənistan yeganə ölkədir ki, məhz Tovuzda, Azərbaycan
ilə sərhəddə toqquşma onun üçün sərfəlidir,
çünki bu halda nəzəri baxımdan Rusiya guya təcavüzə
məruz qalmış KTMT üzrə tərəfdaşının
müdafiəsinə qalxa bilər.
Buna
baxmayaraq, KTMT-nin təmkinli reaksiyası, həmçinin
Rusiyanın rəsmi strukturlarının
ölçülüb- biçilmiş mövqeyi onu göstərir
ki, ermənilərin planı baş tutmayıb - Moskvada
dövlətlər arasında münaqişənin növbəti
dəfə kəskinləşməsinin kimin və hansı məqsədlə
düşündüyünü çox gözəl
anlayırlar.
Bu
baxımdan, “Birinci” kanalın populyar şousunda iki dost dövlət
arasında münasibətlərə necə məqsədyönlü
şəkildə ziyan vurulmasını müşahidə etmək
çox təəccüblüdür.
Proqramın müəllifləri bu məqsədə
çatmaq üçün təkcə şübhəli
ekspertlərin deyil, həm də problemin mahiyyətini qəsdən
təhrif edən nadürüst jurnalistlərin xidmətlərindən
istifadə edirlər.
Belə
ki, 20 iyul buraxılışında hərbi müxbir Semyon
Peqov “Tavuş” kəndinin adı yazılmış lövhənin
altında (sərhədin ermənilər tərəfində)
dayanaraq “hər gün artilleriya və pilotsuz uçuş
aparatlarının atəşlərindən öz evlərinin
zirzəmilərində gizlənən” sakinlər barədə
danışırdı. O, guya “atəşə tutulmuş
uşaq bağçası və dinc evlər” barədə də
danışdı... Lakin bu müxbir öz
sözlərini sübut etmək üçün heç bir
kadr təqdim etmədi. Sanki o, televiziya
efirində deyil, radio efirində çıxış edirdi.
Bu halda cənab Peqov reportajda nə üçün Azərbaycan
tərəfinin mövqeyinə toxunulmaması barədə sualın
cavabında səmimi olmadı. Onun sözlərinə
görə, “o, azərbaycanlılara söz verə bilərdi,
lakin Dağlıq Qarabağa səfər etdiyinə görə
onu bu ölkəyə buraxmırlar”.
Şeynin-Kuziçev
dueti bu bəyanata çox emosional reaksiya verdi,
dəfələrlə təkrar etdi ki, bu, biabırçılıqdır,
çünki “azərbaycanlılar özləri bu adamın
obyektiv reportaj hazırlamasına imkan vermirlər”. Bu sözlərdə həqiqətdən əsər-əlamət
yoxdur. Onlar yalnız
tamaşaçını yalan məlumatla
çaşdırmağa yönəlib.
Cənab
Ernst, məgər siz Rusiyanın ən böyük telekanalının
rəhbəri kimi, bilmirsiniz ki, Ermənistan tərəfindən
işğal olunmuş Dağlıq Qarabağ bölgəsinə
səfər edilməsi sonradan Azərbaycana səfərlər
etməyə heç bir əngəl yaratmır, o şərtlə
ki, səfərdən əvvəl bu regiona getmək
üçün Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər
Nazirliyindən icazə alınmış olsun.
Bu prosedur
barədə Artyom Şeyninin də məlumatlandırılması
pis olmazdı, onun sözlərinə görə, o da Azərbaycana
gedə bilmir, çünki keçmişdə bizim
respublikanın qüvvədə olan qanunlarına riayət etmədən
Dağlıq Qarabağa getməyə macal tapıb.
Üstəlik,
nəzərinizə çatdırmaq istərdik ki, Azərbaycan
XİN-in qara sıyahısına düşmüş şəxslərin
həmin siyahıdan çıxarılması
üçün xüsusi prosedur var – xarici siyasət idarəsinə
müraciət etmək, Azərbaycanın ərazi
bütövlüyünü tanımaq və gələcəkdə
qüvvədə olan qanunları pozmaqla işğal
edilmiş ərazilərə səfərlər etməməyi
vəd etmək lazımdır.
Öz əməkdaşlarınıza və tərəfdaşlarınıza
tövsiyə edin ki, bu qaydalara riayət etsinlər. Xüsusən
Azərbaycan Respublikasının ərazi
bütövlüyünü və suverenliyini tanıyan Rusiya
hökumətinin mövqeyini nəzərə alsınlar.
Hörmətli
Konstantin Lvoviç!
Azərbaycan ictimaiyyəti adından sizə “Vremya
pokajet” verilişinin müəlliflər kollektivinin və
aparıcılarının bu cür təhrikçi fəaliyyətindən
narahatlığımızı və hiddətləndiyimizi
bildiririk.
Təəssüflə
qeyd etməyə məcburuq ki, bu cür provokasiyalar əvvəllər
də olub – 2016-cı il aprelin əvvəlində
Dağlıq Qarabağdakı hadisələr fonunda Azərbaycan
Ordusu erməni silahlı qüvvələrinin növbəti
provokasiyasını dəf edəndə elə həmin “Vremya
pokajet” verilişinin efirində yalançı “Rusiya
patriotları” Gevorq Mirzoyan, Semyon Baqdasarov və məşhur
provokator Sergey Kurginyan qalmaqal salırdılar.
Gördüyümüz kimi, dekorasiyalar və
ifaçılar dəyişir, amma verilişin düşmən
mahiyyəti dəyişməz qalır.
Biz
dövlətlərimizin ikitərəfli münasibətlərinə
zərər vuran bu qüsurlu praktikaya son qoyulmasını tələb
edirik və ümidvarıq ki, sizin şəxsən müdaxiləniz
“Birinci” kanalın efirində Azərbaycan Respublikasının
və onun xalqının ünvanına bu cür iyrənc
insinuasiyalara son qoyacaq.
Bu məktubun
sonunda “Vremya pokajet” verilişində səslənmiş yalan bəyanatlara
cavab olaraq Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham
Əliyevin 2019-cu ilin oktyabrında “Valday” Forumundan dediyi
sözləri sitat gətirməyi münasib hesab edirik:
“Dünya tərəfindən həm Aran, həm də
Dağlıq Qarabağ Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi
kimi tanınıb. Ermənistan özü də
bu qanunsuz qurumu tanımır. Qarabağ
tarixi, əzəli Azərbaycan torpağıdır. Beləliklə, Qarabağ Azərbaycandır və
nida işarəsi”.
Bu, sizin televiziya efirində nə səslənməsindən
asılı olmayaraq danılmaz həqiqətdir.
Hörmətlə,
1. Fərhad
Bədəlbəyli
Azərbaycan
Respublikasının Xalq artisti,
SSRİ-nin
Xalq artisti,
Bakı
Musiqi Akademiyasının rektoru
2.
Elçin Əfəndiyev
Azərbaycan
Respublikasının Xalq yazıçısı
3. Nizami Səfərov
Azərbaycan
Respublikası Milli Məclisinin deputatı,
Azərbaycan-Rusiya
parlamentlərarası əlaqələr üzrə
işçi qrupunun rəhbəri
4. Mixail
Zabelin
Azərbaycan
Respublikası Milli Məclisinin deputatı,
Azərbaycan-Rusiya
parlamentlərarası əlaqələr üzrə
işçi qrupunun üzvü,
Azərbaycan
Rus İcmasının sədri
5.
Əhliman Əmiraslanov
Azərbaycan
Respublikası Milli Məclisinin deputatı,
Rusiya
Federasiyası Elmlər Akademiyasının xarici üzvü,
Azərbaycan-Rusiya
parlamentlərarası əlaqələr üzrə
işçi qrupunun üzvü
6.
Çingiz Abdullayev
Azərbaycan
Respublikasının Xalq yazıçısı
7. Nərgiz
Paşayeva
M.V.
Lomonosov adına Moskva Dövlət
Universitetinin Bakı filialının rektoru
8. Nailə
Vəlixanlı
AMEA Milli
Azərbaycan Tarixi Muzeyinin direktoru
9. Anar
Rzayev
Azərbaycan
Respublikasının Xalq yazıçısı,
Azərbaycan
Yazıçılar Birliyinin sədri
10. Nizami
Cəfərov
Azərbaycan
Respublikası Milli Məclisinin deputatı
11.
Aleksandr Şarovski
Azərbaycan
Respublikasının Xalq artisti,
Səməd
Vurğun adına Azərbaycan Dövlət
Rus Dram Teatrının baş rejissoru
12. Fərhad
Xəlilov
Azərbaycan
Respublikasının Xalq rəssamı,
Azərbaycan
Rəssamlar İttifaqının sədri
13. Tahir
Salahov
Azərbaycan
Respublikasının Xalq rəssamı,
SSRİ-nin
Xalq rəssamı
14. Kamal
Abdulla
Azərbaycan
Dillər Universitetinin rektoru
15. Ziyad Səmədzadə
Azərbaycan
Respublikası Milli Məclisinin deputatı,
Azərbaycan-Rusiya
parlamentlərarası əlaqələr üzrə
işçi qrupunun üzvü
16. Səbinə
Əliyeva
Azərbaycan
Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə
Müvəkkili (Ombudsman)
17. Firəngiz
Əlizadə
Azərbaycan
Respublikasının Xalq artisti,
Azərbaycan
Bəstəkarlar İttifaqının sədri
18. Ömər
Eldarov
Azərbaycan
Respublikasının Xalq rəssamı,
Azərbaycan
Dövlət Rəssamlıq Akademiyasının rektoru,
SSRİ
Dövlət mükafatı laureatı
19. Nadejda
İsmayılova
Azərbaycan
Respublikasının Əməkdar jurnalisti
20. Murad
Adıgözəl-zadə
Azərbaycan
Respublikasının Xalq artisti,
Müslüm
Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət
Filarmoniyasının direktoru
21. Anna
İbrahimbəyova
Maqsud
İbrahimbəyov Yaradıcılıq Mərkəzinin
direktoru
22. Emin
Hacıyev
Azərbaycan
Respublikası Milli Məclisinin deputatı,
Azərbaycan-Rusiya
parlamentlərarası əlaqələr üzrə
işçi qrupunun üzvü
23. Urxan
Ələkbərov
Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik
Akademiyasının rektoru
24.
Yalçın Adıgözəlov
Azərbaycan
Respublikasının Xalq artisti, dirijor
25. Aslan
Aslanov
Azərbaycan
Dövlət İnformasiya Agentliyi - AZƏRTAC-ın İdarə
Heyətinin sədri
26. Eldar
Quliyev
Azərbaycan
Respublikasının Xalq artisti, kinorejissor
27.
Əziz Əliyev
İ.M.Seçenov
adına Birinci Moskva Dövlət Tibb
Universitetinin Bakı filialının rektoru
28. Elbay
Qasımzadə
Azərbaycan
Respublikasının Əməkdar memarı,
Azərbaycan
Memarlar İttifaqının sədri
29.
Aleksandr İşein
Bakı və
Azərbaycan Yeparxiyasının arxiyepiskopu
30. Kamran
İmanov
Əqli
Mülkiyyət Agentliyinin İdarə Heyətinin sədri
31. Şneor Seqal
Azərbaycan Avropa yəhudiləri icmasının baş ravvini,
“Xabad-Or-Avner”
yəhudi təhsil kompleksinin direktoru
32.
Siyavuş Kərimi
Azərbaycan
Respublikasının Xalq artisti,
Azərbaycan
Milli Konservatoriyasının rektoru
33. Milix
Yevdayev
Dağ yəhudiləri
dini icmasının rəhbəri
34. Vasili
Novoseltsev
İsmayıllı
rayonunun İvanovka kəndindəki N.Nikitin adına
kolxozun sədri
35. Rəhman
Hacıyev
“Bakinski
raboçi” qəzetinin baş redaktoru
36. Fəxrəddin
Manafov
Azərbaycan
Respublikasının Xalq artisti
37. Natiq Rəsulzadə
Azərbaycan
Respublikasının Xalq yazıçısı
38. Oleq Əmirbəyov
Aktyor, teleaparıcı
Azərbaycan.-2020.- 25 iyul.- S.4.