Qlobal pandemiyanın

fəsadları daha da artır

Koronavirus bütün ölkələrdə tüğyan etməkdə davam edir və infeksiyaya yoluxanların sayı rekord sayda artaraq epidemik vəziyyəti gərginləşdirir.

Eyni zamanda payız və qış fəsillərində mövsümi qrip və digər tənəffüs yolları infeksiyalarının sayının artması da müşahidə edilir. Buna görə də bir çox ölkələrdə virusun yayılmasının qarşısını almaq üçün ciddi tədbirlər həyata keçirilir, tətbiq olunmuş karantin rejimi sərtləşdirilir.

Almaniyada noyabrın 2-dən ayın sonuna qədər koronavirus infeksiyası ilə bağlı "məhdud karantin”, Fransanın bütün ərazisində oktyabrın 30-dan dekabrın 1-dək davam edəcək özünütəcrid rejimləri tətbiq edilib. Böyük Britaniyada da noyabrın 5-dən etibarən gücləndirilmiş karantin rejimi həyata keçirilir. İtaliyada koronavirusa yoluxma hallarının yenidən artması ilə əlaqədar noyabrın 4-dən etibarən ölkə ərazisində komendant saatı tətbiq olunur. Ukraynada koronavirusla bağlı vəziyyət pisləşdiyindən karantin müddəti dekabrın 31-dək uzadılıb və qaydalar sərtləşdirilib.

Bizdən asılı olan və olmayan səbəblər var

Dünyada olduğu kimi, ölkəmizdə də son dövrlər koronavirusa yoluxma sayı artıb. Sanitar-epidemioloji vəziyyətin təhlilinə əsasən, Nazirlər Kabineti ölkə ərazisində xüsusi karantin rejiminin müddətini dekabrın 1-dək uzadıb. Bütün təhsil pillələri üzrə tədrisin distant təşkilinə başlanılıb.

Bu qərar dekabrın 1-dək qüvvədədir, amma o da istisna edilmir ki, epidemioloji vəziyyət bu cür olacağı təqdirdə göstərilən müddət uzadıla da bilər.

TƏBİB-in İdarə Heyəti yanında Tibbi-elmi komitənin sədri, professor Akif Qurbanov deyib ki, bir müddət əvvəl mütəxəssislər ilin soyuq fəsillərində bütün tənəffüs yolları infeksiyalarının artımının gözlənilməsi barədə xəbərdarlıq etmişdilər. Hazırda biz həmin dövrə çatmışıq: "Həmin infeksiyaların artım səbəbi soyuq havanın tənəffüs yollarının müdafiə qabiliyyətini zəiflətməsi nəticəsində infeksiyalara qarşı həssaslığın yaranmasıdır. Bunlara qrip və qripəbənzər xəstəliklər, digər tənəffüs infeksiyaları, o cümlədən yeni növ koronavirus aiddir. Yoluxma saylarının belə kəskin artımında bizdən asılı olmayan səbəblərdən biri budur”.

A.Qurbanov vurğulayıb ki, lakin bizdən asılı olan səbəblər də var. Son bir aydan başlasaq, bu, bir qədər psixoloji məsələlərlə bağlıdır. Yəni müharibə dövründə biz psixoloji olaraq infeksiyadan qorunma qaydalarını sanki ikinci plana keçiririk. Bunun da yoluxma saylarının artımında müəyyən qədər rolu oldu.

Professor bildirib ki, hazırda ölkəmizdə xüsusi karantin rejimi davam edir. Karantin rejimində məhdudiyyətlər tətbiq olunsa da, müəyyən müddətdən sonra yumşaldılmalara gedilir. Bu zaman təmaslar artır. İnsanlar özlərini yaxşı qorumasalar, təmasların çoxalması da yoluxma saylarını artıra bilər. Ona görə də təmaslar artdıqca özümüzü daha ciddi qorumağa çalışmalıyıq. Belə olan halda yoluxmaları nəzarətdə saxlaya bilərik. Bir müddət əvvəl məktəblər də açılmışdı, müəssisələr, ictimai nəqliyyat vasitələri tam gücü ilə fəaliyyət göstərirdi. Bu da təmasların sayını artırdı. Təmaslar artdıqca qorunma qaydalarına daha ciddi əməl etsək, yoluxma sayları da artmaz: "İndiki dövrdə çox diqqətli olmalıyıq. Müharibə davam edir. Cəbhədən gələn şad xəbərləri, böyük qələbəni səbirsizliklə gözləyirik. Bu zaman COVID-19-la mübarizə də nəzərdən qaçırılmamalıdır. Çünki bizim səhiyyə sistemimiz ordumuzun, əsgərlərimizin xidmətində olmalı, koronavirusla xəstələnmiş ağır xəstələrlə yüklənməməlidir. Biz özümüzü, ətrafdakılarımızı qorumaqla vətənpərvərlik hisslərini ortaya qoymuş oluruq”.

Kəskin respirator virus infeksiyaları soyuq havalarda artıma meyillidir

TƏBİB-in Xəstəliklərin profilaktikası və kontrolu şöbəsinin müdiri Yaqut Qarayeva da koronavirusa yoluxma hallarında ciddi artımdan bəhs edərək bildirib ki, son vaxtlar, təəssüf ki, hər gün rekord yoluxma rəqəmləri görürük: "Həm yoluxanların, həm də COVID-19-dan ölənlərin sayında çox ciddi artım var. Yoluxma hallarının əsas səbəbi kimi vətəndaşların kütləvi olaraq bir yerə toplanmasını düşünürük. Artıma səbəb kimi hələ havaların soyumasını göstərə bilmirik. Çünki havalar yaxşı keçir. Proqnozlar onu göstərir ki, havalar soyuyandan sonra daha çox artım qeydə alına bilər. Çünki bu, virus infeksiyasıdır. Kəskin respirator virus infeksiyaları soyuq havalarda artıma meyillidirlər. Ona görə də biz daha da diqqətli olmalıyıq. Hər kəs özünü qorumalı, maskadan istifadə etməli, əl gigiyenasına riayət etməlidir. Qapalı məkanlarda bir yerə toplaşmamalıyıq, fiziki məsafəni saxlamalıyıq”.

Y.Qarayevanın sözlərinə görə, dünyada tüğyan edən koronavirus pandemiyası ilə əlaqəli olaraq hazırda bütün ölkələrdə qrip peyvəndinə çox böyük ehtiyac var: "Bunu nəzərə alıb biz əvvəlcədən bu peyvəndlərin dövlət tərəfindən sifariş olunmasını təmin etmişdik. Çünki bütün dünyada bu gün qrip peyvəndinə çox böyük tələbat var. Vətəndaşların həm qrip virusuna, həm də koronavirusa tutulması onların səhhətində ciddi problem yaratmaqla yanaşı, tibb müəssisələrinin iş yükünü daha da artıra bilər. Ona görə də həmin peyvəndin olması çox vacibdir. Bu gün TƏBİB-in əməkdaşları həm tibb işçiləri olaraq, həm də cəbhə bölgəsində və pandemiya müəssisələrində aktiv fəaliyyət göstərdiklərinə görə qripə qarşı peyvənd olundular. Ümid edirik ki, həmin peyvənd qarşıdan gələn qrip mövsümündə səhhətimizə müsbət təsir edəcək”.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının ekspertləri də pandemiya ilə əlaqədar olaraq qripə qarşı peyvənd olunmağı tövsiyyə edirlər. Xüsusilə də uşaqların, qocaların, xroniki xəstəlikləri olanların və hamilə qadınların qripə qarşı mütləq peyvənd edilmələrinin vacibliyini vurğulayırlar.

Mütəxəssislərin də həyəcan təbili çaldığı kimi, qarşıdan gələn soyuq dövr bizə pandemiya ilə bağlı heç də ürəkaçan proqnozlar vəd etmir. Amma gözlənilən təhlükədən qorunmağın yolları da bəllidir. Hamı xüsusi karantin rejiminin qaydalarına riayət etməli, maska taxmalı, şəxsi gigiyenasını gözləməlidir. Heç kim məsuliyyət hissini unutmamalıdır.

Eyni zamanda yuxarıda da bəhs olunduğu kimi, qripə qarşı peyvənd olunmaq da bizi CovId-19 bəlasına qarşı effektiv qoruya bilər.

Yasəmən MUSAYEVA

Azərbaycan.- 2020.- 7 noyabr.- S.1; 8.