Ermənistanda repressiyalar güclənir

Ermənistanda müharibədəki məğlubiyyət fonunda müşahidə olunan proseslərdən biri də insan hüquqlarının, söz və fikir azadlığı sahəsində durumun pisləşməsidir.

"4rd.am” saytı yazır ki, baş nazir Nikol Paşinyanın siyasəti nəticəsində son iki ildə ökədə demokratiyanın inkişafı istiqamətində bir addım belə irəliyə atılmayıb: "Əksinə, vəziyyət əhəmiyyətli dərəcədə pisləşib. Bu gün Ermənistan dünyada totalitar ölkələr sırasında yer alır. Yerevanda keçirilən etiraz aksiyalarında gördük ki, burada insanlar daim polis repressiyası altındadır.

Siyasi məhbusların sayına görə postsovet məkanında Ermənistan lider hesab oluna bilər. Bütün bunlar beynəlxalq miqyasda da ölkənin nüfuzuna ciddi zərbə deməkdir”.

"Nikol xaindir!”

Yerevanda artıq günlərdir etirazçılar davamlı şəkildə mitinqlər, yürüşlər keçirir, paytaxtın mərkəzi küçələrini bağlayır və dövlət orqanlarının işinə mane olmağa çalışırlar. Onlar ağır məğlubiyyətə görə baş nazir Nikol Paşinyanın məsuliyyət daşıdığını və cavab verməli olduğunu bildiriblər. Qarabağ müharibəsi veteranları "Sisakan” könüllü dəstəsinin komandiri Aşot Minasyanın müdafiəsinə qalxıblar. Məhkəmə binası qarşısında toplaşan erməni veteranlar "Nikol xaindir!” və "Tribunal!” şüarları səsləndiriblər.

Xalq arasında nüfuzunu tam itirən Paşinyan özünə qarşı edilən bütün çıxışları birmənalı şəkildə güc yolu ilə susdurmağa, etiraz aksiyalarını polis dəyənəyi və rezin gülləsi hesabına dağıtmağa üstünlük verir. Baş nazirin göstərişinə əsasən, kütləvi həbslər həyata keçirilir, siyasi partiya rəhbərləri, fəallar saxlanılır, həbs edilir, deputatlara qarşı hücumlar təşkil olunur.

Baş verənlərlə bağlı müxalifət partiyaları dəfələrlə bəyanat yayaraq polis zorakılığını pisləyib. Bildirilir ki, etiraz aksiyalarını dağıtmaq məqsədilə polis özü əvvəlcədən təxribat təşkil edir və bundan sonra hücuma keçərək qəddarlıqla aksiyaları dağıdır. Bu zaman əsl qəddarlıq nümayiş etdirilir, hətta qadınlara qarşı da zorakılıq tətbiq edilir.

Bunun nəticəsidir ki, son bir həftədə Yerevanda həbs olunanların sayı artıb. Müxalifət hakimiyyəti siyasi dözümsüzlükdə ittiham etməklə yanaşı, rejimin daha da qəddarlaşdığını bildirir. Həmçinin müxalif qüvvələr hakimiyyətin repressiv və güc siyasəti qarşısında geri çəkilməyəcəklərini, apardıqları mübarizəni bundan sonra da qətiyyətlə davam etdirəcəklərini bəyan ediblər.

Ermənistan müxalifəti onu da bəyan edir ki, hakimiyyət öz mövqeyini qorumaq üçün bundan sonra da onun əleyhinə yönələn digər kütləvi etiraz aksiyalarını zorakılıqla dağıtmaqda israrlıdır. Bu işdə Paşinyan iqtidarının polislə yanaşı, Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin qüvvələrindən də istifadə etdiyi vurğulanır. O da qeyd edilir ki, hakimiyyət lazım gəlsə, hərbçilərin gücündən də bu məqsədlə istifadə etməyə hazırdı

Ermənistanın "Respublika” partiyasının deputatı, keçmiş prezident Serj Sarkisyanın ən yaxın adamlarından biri hesab olunan Baqram Baqdasaryan N.Paşinyana sui-qəsd hazırlamaqda ittiham olunur. B.Baqdasaryanın vəkilinin sözlərinə görə, o, sadəcə müxalifətin mitinqlərində iştirak edib, indi onu baş nazirə sui-qəsd hazırlamaqda ittiham edirlər. Sübut kimi isə hansısa telefon danışıqlarından kəsilmiş fraqmentlər göstərilir.

Bütün bunlar bir daha Ermənistanın mövcud hakimiyyətinin tam repressiv metodlara üstünlük verdiyinin göstəricisidir. Maraqlıdır ki, insan haqları haqqında gen-bol danışan Qərb dairələri Ermənistanda baş verən bu biabırçılığa göz yumurlar. Belə görünür ki, Ermənistan rəhbərliyi həmin dairələrin gözündə xüsusi imtiyaza malikdir, bu ölkədə hakimiyyət tərəfindən insanları öldürmək, həbs etmək, işgəncə vermək olar.

Sadə vətəndaşlar təhqir olunur

Göründüyü kimi, tənəzzül yaşayan Ermənistanda insan hüquqları sahəsində dözülməz vəziyyət yaranıb. Ölkədə məmur özbaşınalığının tüğyan etməsi, müstəqil məhkəmə hakimiyyətinin olmaması insan hüquqlarının ümumi vəziyyətinin daha bərbad hala düşməsi ilə nəticələnir. Amma Ermənistanda insan hüquqlarının durumunun pisləşməsi ilə bağlı narahatlıqları bölüşməyən hakimiyyət ciddi müqavimətlə üzləşmədiyindən belə demək olarsa, daha da azğınlaşıb, ona qarşı olanların neytrallaşdırılması üçün sərt repressiyalara start verib.

İnsan hüquqları sahəsində bərbad durumun olmasına dair çoxsaylı faktların üzərinə isə demək olar ki, hər gün yeniləri əlavə olunur. Təqib və təzyiqin adi hal aldığı Ermənistanda təkcə siyasi fəallar deyil, onların yaxınları da basqılara məruz qalır. Hüquq mühafizə orqanlarının əməkdaşları "Ayrenik” partiyasının sədri Artur Vanesyanın valideynlərinin mənzilinə daxil olaraq orada axtarış həyata keçiriblər.

Bu xüsusda diqqətçəkən məqamlardan biri də Yerevanda keçirilən etiraz aksiyalarında yaşanıb. "İravnuk” qəzeti yazır ki, etirazların başladığı ilk vaxtlar bir çoxları təsadüfən həmin ərazidən keçərkən onları da həbs ediblər. Həbsdə saxlanılan iqtisadçı David Minosyanı alçaldıblar: "Ona polis idarəsində deyiblər ki, əyil, ayaqqabımdan öp”.

Baş nazir ordunu Yerevana çağırdı

Baş nazir Nikol Paşinyan "Facebook”dakı paylaşımında yazıb: "Bu gün cəbhə bölgəsindən onlarca videoya baxdım. Uşaqlar, haqlısınız. Yerevanda sizi gözləyirəm. Hasarın altında ulayanlarla məsələlərin birdəfəlik həlli üçün. Sizinlə qürur duyuram”.

Müxalifətçilər bildirirlər ki, məhkəmələrdə siyasi rəqiblərinə qarşı mübarizədə uğursuzluğa düçar olduğuna görə, hökumətin başçısı özünə sadiq hərbi birləşmələri Yerevana çağırıb. Qeyd edək ki, bundan əvvəl Ermənistan məhkəmələri istintaq orqanlarının müxalifət liderlərinin cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməsi barədə qərarlarını ləğv ediblər. Erməni müxalifətinin fikrincə, hökumət başçısı narazı insanları və müxalifəti ordunun siyasi proseslərə müdaxiləsi ilə hədələdiyi üçün bu vətəndaş müharibəsinə doğru ilk addımdır.

Bu arada Paşinyan mətbuata müsahibəsində Rusiya və Azərbaycan prezidentləri ilə Qarabağla bağlı üçtərəfli razılaşmanın bəndlərini dəyişdirməyin mümkün olmadığını bildirib. Qeyd edib ki, bəndlərin dəyişdirilməsi hərbi vəziyyətin dəyişdirilməsinə səbəb olacaq. Baş nazir, eyni zamanda yüzlərlə erməni hərbçisinin itkin düşdüyünü bəyan edib.

Separatçı rejimin sabiq "baş naziri” Anuşavan Danielyan deyib ki, Ermənistan hakimiyyəti dərhal istefa verməlidir. Bildirib ki, Ermənistan hökuməti üzvlərinin baş nazirin təslim bəyannaməsini imzalamaq niyyətindən xəbərdar olub-olmamasından asılı olmayaraq, bu 2,5 ildə baş verən hər şey üçün hökumət məsuliyyət daşıyır. Ancaq bu gün hökumət üzvləri istefa verməklə vətəndaş müharibəsinin qarşısını ala bilərlər.

Sabiq prezidentdən etiraflar

Ermənistanın ilk prezidenti Levon Ter-Petrosyan isə yaydığı bəyanatında deyir ki, "erməninin sonrakı ağlı” mənasında deyimdən böyük yalan yoxdur, əks halda erməni xalqı 1915-ci ildəki faciədən və tarixi vətənlərini itirəndən sonra yeni faciələr yaşamazdı. Vurğulayır ki, təəssüf ki, axırıncı bəladan sonra belə yaşanan hadisələr və onlara verilən reaksiyalar göstərdi ki, biz "erməninin sonrakı ağlı” xəstəliyindən yaxa qurtara bilməyəcəyik.

Sabiq prezident qeyd edib ki, bununla bağlı həm Ermənistanda, həm də diasporda hansı fikirlərin səsləndirildiyini izləmək kifayətdir. İstər Nikolun tərəfdarları, istərsə də əleyhdarları bu bəladan sonra "bir qarış da olsun torpaq yox” tezisindən əl çəkməyərək "erməninin sonrakı ağlının” sağalmaz bir xəstəlik olduğunu bir daha sübut etdilər: "Bizim nəsil bu fenomenin yetkin xalqlar arasında təzahür etməsinin bir sıra nümunələrinin şahidi olub. Bu barədə 2007-ci ildəki çıxışlarımın birində danışmışam. Düşünürəm ki, təkrarlamamaq üçün aşağıdakı sitat kifayətdir: "Bir çox millətlər və dövlətlər fərqli şəraitdə və fərqli səbəblərlə milli fəlakətlə qarşılaşıblar. Ermənilər və yəhudilər soyqırımına məruz qalıblar.

Sarsıdıcı məğlubiyyətdən sonra Almaniya və Yaponiya tamamilə məhv edildi. Osmanlı Türkiyəsi, Böyük Britaniya və Rusiya güclü imperatorluqlarını itirdilər. Onların hər biri faciələrini bənzərsiz hesab edir. Lakin milli faciəni yaşamış demək olar ki, bütün xalqlar və dövlətlər həmin faciəni ümidsizlik yox, güclənmək amilinə çevirdilər. Təkcə tarixi komplekslərdən qurtulmaq üçün yox, eyni zamanda, yenidən doğulmaq və dünyanın ən firavan ölkələrindən biri olmaq üçün özlərində güc tapdılar. Daim kədərlənmək, dünyadan şikayətlənmək və ədalət istəmək əvəzinə bu xalqlardan nümunə götürməyimizə nə mane olur?”

Göründüyü kimi, Azərbaycan tərəfindən hərbi məğlubiyyətə uğradılan Ermənistan tarixinin ən ağır və əzablı günlərini yaşayır. Hazırda ölkədə bütün sahələrdə ciddi və dərin xaos hökm sürür. Bütövlükdə, proseslərin gedişi Ermənistanı qarşıdakı dövr ərzində daha çətin günlərin və qarşıdurmaların gözlədiyini göstərir.

Elçin CƏFƏROV

Azərbaycan.- 2020.- 17 noyabr.- S.1; 7.