Ağdamın xilaskarı
İLHAM ƏLİYEVin qalib kimi
gəldiyi Ağdamda ucaltdığı bayrağın kölgəsi
indi Xankəndiyə və Xocalıya da düşür
Prezidentin Ağdama azadlığa qovuşandan cəmi 3 gün sonra etdiyi səfər və burada verdiyi bəyanat yalnız müasir dövrün mühüm ictimai-siyasi-hərbi olayı deyildi, həm də tariximizin ən şərəfli salnamələrindən birinə çevriləcək hadisə idi.
Vaxtilə Qafqazın ən varlı, ən abad, ən gözəl şəhərlərindən biri olan Ağdamın bu gün xarabalıqlara çevrilən ərazisini Mehriban xanım Əliyeva ilə birgə qəzəblə, eyni zamanda, böyük inamla müşahidə edən Sərkərdə Vətən Savaşının indiyədək məlum olmayan məqamlarını və illər boyu Ağdamla bağlı keçirdiyi ən duyğusal hisslərini ifadə etdi.
İLHAM ƏLİYEV 9982 günlük həsrətə son qoydu
Ağdam Qarabağ münaqişəsinin böyük çətinliklərini, ağır itkilərini, qanlı faciələrini görüb. 6 mindən artıq şəhidi ilə Azərbaycanın qəhrəmanlıq tarixinin şanlı səhifələrini yazan ağdamlılar ovaxtkı siyasi rəhbərliklərin onları şərin qarşısında tənha qoymasına, himayədən məhrum etməsinə baxmayaraq, 1993-cü ilin iyulunadək öz gücünə arxalanaraq tək özünü qorumadı, həm də digər rayonlara arxa, dayaq oldu. Ancaq güc də bir yerə qədərmiş... Fövqəldövlətlərin o dövrün ən müasir silahları, muzdlu döyüşçüləri ilə təmin etdiyi işğalçı ilə amansız mübarizədə ağdamlılar və onların hayına səs verib məmləkətin dörd bir yanında köməyə gələn könüllülər geri çəkilməyə məcbur oldular.
Və 27 il, 3 ay, 28 gün - 9982 gün sonra qələbə sevincini yaşamaqla bərabər, o faciələrə də nəzər salır, məğlubiyyətimizə rəvac verən məlum siyasi qüvvələri daha çox lənətləyir və onların məkrini əsla unutmayacağımızı anlayırıq...
Ağdamlılar bu onilliklərdə çox məşəqqətlərə düçar oldular, həyatlarını sıfırdan qurmağa məcbur qaldılar, respublikanın 62 şəhər və rayonunda yataqxanalarda, yarımçıq tikililərdə məskunlaşdılar. Amma doğma torpaqlarına qayıdacaqlarına ümidlərini heç vaxt itirmədilər. Dövlətin dəstəyi, şəxsən Prezidentin himayəsi ilə yeni tikilmiş şəhərciklərdə evlərlə təmin edildilər. Elə Ağdamın dörddəbirində qalmış ərazini də İlham Əliyev abadlaşdırdı, yenidən qurdu, həm də 18 yeni qəsəbə saldı. Digər rayonlarda məskunlaşmış ağdamlıların 40 faizdən artığı bu qəsəbələrə qayıdaraq, öz dədə-baba yurdlarına daha da yaxınlaşdılar.
Düşmənin qarşısında həmişə mətin və dönməz dayanan Ağdam dörd il öncə cəbhə xəttində düşmən yeni avantüralara başlayanda da müvazinətini itirmədi, itkilərə baxmayaraq, bir addım da geri çəkilmədi, bir ağdamlı da öz kəndini tərk etmədi.
Bəli,
artıq 1993-cü il deyildi!
Ağdam
himayəsiz qalmamışdı!
Ağdamlılar
tənha deyildilər!
Ağdamın,
ağdamlıların arxasında dayanan, daha doğrusu,
önündə addımlayan qüdrətli dövlət,
güclü Prezident vardı!
Mehriban
xanım Əliyeva ilə bərabər həmin hadisələr
vaxtı iki dəfə ard-arda ağdamlılarla
görüşə gələn Prezident "sizlərin
Ağdama qayıdacağınız gün uzaqda deyil”, -
söylədi...
Bu, əlbəttə
ki, təsəlli deyildi!
Bu,
Prezidentin 2003-cü ildən etibarən
hazırlığına başladığı Vətən
Savaşı konsepsiyasının gerçəkləşmə
anının sona yaxınlaşdığının göstəricisi
idi!
İlham Əliyev axı hansı dediyini yerinə yetirməyib
ki?!
Və
budur: 2020-ci ilin 23 noyabrı...
Prezident
yenə də Mehriban xanım Əliyevanın müşayiəti
ilə Ağdamdadır və düşmənə meydan
oxuyur: "Bax, mən burada durmuşam,
dağıtdığınız məscidin önündə,
dağıtdığınız Ağdam şəhərində,
öz ordumla buraya gəlmişəm. Qalib kimi gəlmişəm.
Siz isə öz miskin həyatınızın
sonuna qədər məğlub edilmiş qorxaq damğası
ilə yaşayacaqsınız”.
İlham
Əliyev Ağdamı yenidən düşmənə
gözdağı edəcək
Tarixboyu
Qarabağda ermənilərin gözünün odunu alan, onların ən çox qorxduğu
Ağdamda 27 il sonra İlham Əliyevin bu
KİŞİLİK dərsini, QƏLƏBƏ
mesajını verməsinin həm də psixoloji təsiri var.
Prezident
ermənilərə, Ermənistana Ağdamı və
Ağdamın timsalında külli-Qarabağı yenidən
onlara gözdağı kimi yaradıb-quracağının xəbərdarlığını
edirdi!
Ali Baş Komandanın Ağdam məscidinin
qarşısından verdiyi bəyanat xalqa zəfərin
hesabatı, həm də 44 günlük savaşın ən həssas
məqamlarının açıqlaması idi. Prezident Azərbaycanın
məhz XXI əsrin müharibəsini apardığını,
Qələbənin də dəmir yumruq hesabına, birlik, əzm,
iradə və güc hesabına əldə edildiyini, tarixi
missiyanın şərəflə yerinə yetirilərək,
işğal olunmuş torpaqların düşməndən
azad olunduğunu söylədi.
Şuşanın işğaldan azad edilməsi əməliyyatının
tarixdə əbədi qalacağını deyən Prezidentin
"yüngül silahlarla dərədən, meşələrdən,
dağlardan keçərək əlbəyaxa
döyüşdə düşməni məhv etdik,
Qarabağın tacı olan Şuşanı azad etdik” - fikirləri
isə Silahlı Qüvvələrimizin rəşadət təntənəsi
idi.
İlham Əliyevin ağdamlılara müraciətində
bir məqam da xüsusi önəm daşıyırdı. Prezident əgər
düşmən təslimçilik aktını
imzalamasaydı, son döyüşün,
işğalçıya sarsıdıcı zərbənin məhz
Ağdamda vurulacağını bəyan etdi. Ağdam şəhərinin və rayonun işğal
altında olmuş torpaqlarının bir güllə
atılmadan azad edilməsi də elə düşmənin
burada onu tam məhvə sürükləyən tale gözlədiyini
bilməsindən irəli gəlirdi.
İlham
Əliyev Ağdamda tək erməni ordusunu yox,
bütünlüklə Ermənistan dövlətçiliyini
məhvə sürükləməyə hazır idi!
Prezident Ağdamla bağlı bir duyğusal hissini,
öz təbirincə desək, ağrısını da dilə
gətirdi.
İndi üstündə qalib kimi dayandığı torpaqlara
əvvəllər dəfələrlə səngərdən
binoklla baxarkən keçirdiyi təəssüratları
sözlə ifadə etməyin çətinliyini,
mümkün olmadığını söylədi:
"Öz torpağımızda öz şəhərimizi,
bax, o binanı binoklla uzaqdan görmək, buraya gələ
bilməmək nə qədər ağrılı idi. Dəfələrlə
təmas xəttində olarkən, səngərlərdə
olarkən, fikirləşirdim ki, gün gələcək biz
qayıdacağıq, biz öz ərazi
bütövlüyümüzü bərpa edəcəyik...”
Və
"Bu gün mən buradayam, Ağdam şəhərindəyəm...”
İlham
Əliyev "Ruhlar şəhəri”ni Zəfər qalasına
çevirir
Dağıdılmış, viran qoyulmuş Ağdama
"Ruhlar şəhəri” adını biz yox, hələ illər
öncə xarici jurnalistlər verib. Ağdamda gördükləri rəzilliyi,
əmlaka və təbiətə qarşı terroru
Xirosimanın nüvə silahı ilə bombalanmasına,
faşizmin Avropada törətdiyi vəhşiliyə bərabər
tutan bu xristian mənşəli yazarların çəkdikləri
fotolar isə tək ağdamlıların deyil, bütün azərbaycanlıların
ürəyinə çalın-çarpaz dağ çəkmişdi...
Ağdamlıların harayını onların vəkili
Bəxtiyar Sadıqov "Ruhlar şəhərinin sakinləri”
rekviyemində (sonradan ona film də çəkildi)
yaramızın qaysağını qopardan sözlərlə
dilə gətirirdi: "Bu şəhər o şəhərlərdən
deyil! Həm də o şəhərlərə bənzəyir.
Küçələri və səkiləri... Evləri,
meydanları, parkları... Bazar və mağazaları... Məktəbləri,
uşaq bağçaları... Qəbiristanlığı... Hər
şey var! Amma küçələr dağılıb, səkiləri
ot basıb... Evləri və meydanları
boşdur, parklarındakı ağaclar çoxdan quruyub, həyətlərdə
adam boyundan uca qanqal, alaq otları bitib.
Bazarda, meydan və mağazalarda ins-cins gözə dəymir,
mal alıb, mal satan görünmür. Məktəbləri
və bağçaları uşaq səsinə həsrət
qalıb... Daha qəbiristanlıqlarda "Yasin”
oxunmur! Bura Ağdamdır!.. Bura ruhlar
şəhəridir!.. Ruhlar
ağrıyırlar! Onların gözəl və
abad şəhərləri, topdağıtmaz evləri xaraba və
kimsəsiz qalıb. Yadlar gəlib evləri talan edib
daşıyır, dəmirini, daşını, taxtasını
dinini və Allahını unudanlara satırlar! Məscidlər
dağıdılır, tarixi abidələr məhv edilir!
Burada torpaqlar əkilmir, bağlar becərilmir...”
Ağdam
şəhəri kimi Gülablıdan Şotlanlıya,
Sırxavənddən Mərziliyə, Əfətlidən
Papravəndə, Əliağalıdan Şelliyə qədər
yüzdən artıq kənd yerləyeksan edilmişdi...
Qarşımızda
iki Ağdam vardı...
Erməni
terrorunun dağıtdığı, daşı daş
üstündə qalmayan Ağdam...
Və
İlham Əliyevin gülüstana çevirdiyi,
abadlaşdırdığı, rifah gətirdiyi Ağdam...
Düşmən
Ağdamın 77,4 faizini nəinki
insanın, heç itin-pişiyin də
yaşamadığı xarabalığa çevirmişdi...
İlham
Əliyevsə Ağdamın digər qismində - işğal
altında olmayan 44 yaşayış məntəqəsində
geniş tikinti-bərpa və abadlıq-quruculuq işləri
gördü, Olimpiya İdman Kompleksi, Muğam Mərkəzi, Mərkəzi
Rayon Xəstəxanası və digər
sosialyönümlü obyektlər tikdi,
xalçaçılıq müəssisəsi yaratdı,
6600-dən çox məcburi köçkün ailəsi
üçün salınmış 18 qəsəbədə
18 ümumtəhsil və 3 musiqi məktəbi, 12 tibb və 10
məktəbəqədər təhsil müəssisəsi
inşa etdi, qaz, elektrik, içməli su xətləri çəkdi,
yeni yol-nəqliyyat infrastrukturu saldı, vəsaiti on milyonlarla
ölçülən mühüm layihələr həyata
keçirtdi... Nələr-nələr etdi...
Düşmənin
Ağdamdan pərən-pərən saldığı,
yalnız əynindəki paltarı və evinin
açarlarını götürüb 62 rayon və şəhərə
köçkün kimi səpələnən insanları
İlham Əliyev yenidən Ağdama, yeni qəsəbələrə
qaytardı...
Düşmən
ağdamlılara nə qədər kədər, nifrət gətirdisə,
İlham Əliyev bir o qədər qələbəyə inam,
dövlətə güvən aşıladı...
Qalib kimi
qədəm qoyduğu Ağdam torpağındakı məğrurluğu
ilə yanaşı kövrəkliyini də, qəzəblə
bərabər sevincini də, nifrətlə bahəm sevgisini də
gördük Böyük Dayağımızın!..
Ayağı
ruzilidir, əməlisalehdir, niyyəti pakdır, amalı
qurub-yaratmaqdır Böyük Himayədarımızın!..
Elə
ilk sözləri də Yeni Ağdamdan, sıfırdan ərsəyə
gətirəcəyi, şəxsən özünün
quracağı Ağdamdan idi...
Müjdəni
dərhal verdi: "Ağdam şəhərini
bərpa edəcəyik, bütün kəndləri bərpa edəcəyik.
Heç kimdə bu haqda şübhə
olmasın. Bu, böyük iş olacaqdır. Necə ki, biz 44 gün ərzində birlik göstərmişik,
əminəm ki, azad edilmiş torpaqlarımızın bərpası
işində də birlik, əzmkarlıq göstərəcəyik.
Bütün şəhərlərimizi bərpa
edəcəyik, daha da gözəl şəhərlər
olacaqdır. Şəhərlərimizdə qalan tarixi
abidələri bərpa edəcəyik və bir daha
gücümüzü göstərəcəyik...”
Ardınca
da ilk sərəncamını verdi: Bərdədən
Ağdama yeni dəmir yolu xətti çəkiləcək...
Ağdam yalnız 1867-ci ildə inşa edilmiş və
işğala qədər Qafqazın ən böyük ticarət
mərkəzlərindən sayılan bazarı, bənzərsiz
təbiəti, işgüzar insanları, böyük iqtisadi,
sənaye potensialı ilə tanınmırdı. Burada hətta aerokosmik
cihazlar zavodu vardı!..
Dəzgah
avadanlıqları, metis-furnitur, traktor və avtomobil təmiri,
asfalt, konserv, yağ-pendir, barama toxumu, pambıq, şərab və
mexanikləşdirilmiş çörək zavodları,
xalça fabriki, taxıl məhsulları, tikinti
materialları və ət kombinatları, iki dəmiryol
vağzalı və aeroport, avtomobillərə texniki xidmət
stansiyaları, məişət xidməti kombinatı, elektrik
şəbəkəsi, kənd təsərrüfatı, kənd
təsərrüfatının mexanikləşdirilməsi və
elektrikləşdirilməsi stansiyaları, 24
tikinti-quraşdırma idarəsi, 12 sənaye müəssisəsi,
74 məktəb, 105 səhiyyə müəssisəsi, 271 mədəniyyət
evi, 67 idarə, 99 klub da işğaldan azad edildi...
Amma onlar
indi mövcud deyillər...
Amma
onların daha yaxşısını, daha mükəmməlini,
daha faydalısını İlham Əliyev tikəcək...
Və
Ağdamı Azərbaycanın Zəfər Qalası kimi
quracaq, yaradacaq!..
Yeni
Ağdam İlham Əliyevin şah əsərləri
içində həmişə fərqlənəcək!..
İlham
Əliyevin ağdamlılara bəxş etdiyi müqəddəs
gün
İlham Əliyev Ağdama, ağdamlılara daim
böyük dəyər verib və son
açıqlamasında da Ağdam sevgisini çoxsaylı
faktların timsalında bəyan etdi.
İndi
növbə ağdamlılarındır...
İlham
Əliyev ağdamlıların, Qarabağlıların taleyində
elə bir tarixi dönüş yaradıb ki, onun vəsfinə
və ona minnətdarlığa ən ecazkar söz, ən
ülvi ifadə də yetməz!
Artıq
yuxularımızda da əlimizin yetmədiyi
yurdlarımızı bizə bir anın içində qaytaran
İgidə sevgi və ehtiram nəsildən-nəslə
keçərək yüz il sonra belə hər
bir ağdamlının vəfa borcu olacaq!
Məkkədə
- müqəddəs Kəbə Evində səcdəyə
gedib Ağdamın azadlığı üçün dua edən
və bu diləyini Tanrının yardımı,
özünün dəyanəti ilə həyata keçirən
İnsana məhəbbət və bağlılıq da
artıq ən böyük iman, ən səmimi inamdır!
Ağdamda rəsmən qeydiyyatda olan 205 min sakindən əlavə,
məmləkətimizin və dünyanın dörd bir
yanında yaşayan 100 mindən artıq insan da əslən
Ağdamdandır.
300 min
insan üçün 20 noyabr taleyin ən müqəddəs
günüdür!
Bu müqəddəs
günü taleyimizə yazan İlham Əliyev isə artıq
həyatımızın ən önəmli şəxsiyyəti,
daim borclu olduğumuz Kişidir!
İlham
Əliyev mümkünsüzü mümkün edib, bir güllə
atılmadan ağdamlıları yurdlarına döndərən
qəhrəmandır!
İlham Əliyev ağdamlıların 27 ildə çəkdikləri
vətəndə vətənsizlik zillətini,
zülmünü 20 noyabrda bir sözlə - "Ağdam
bizimdir!” ifadəsi ilə unutduran liderdir!
İlham Əliyev bütün qələbələrimizin,
eləcə də Ağdamın azadlığının yeganə
səbəbkarının Azərbaycan əsgəri, zabiti
olduğunu daim söyləyir. Bu, təvazökarlıqdır!
Əsgəri, zabiti Qələbəyə ruhlandıran,
inandıran, ona cəsarət verən, ən nəhayət,
"Qarabağa doğru irəli!” əmrini verib onun zəfərini
təmin edən cahangir məhz İlham Əliyevdir!
Qarabağa,
Şuşaya, Füzuliyə, Cəbrayıla, Zəngilana,
Qubadlıya, Ağdama, Kəlbəcərə azadlıq bəxş
edən, Laçını Azərbaycana qaytaracaq ən
böyük güc - yeganə güc İlham Əliyevdir!
İlham
Əliyevin Ağdam məscidinə Məkkədən gətirdiyi
"Qurani-kərim”i bağışladığı an 6 mindən artıq ağdamlı şəhidin
əziz ruhu ilə yanaşı, Heydər Əliyevin də
müqəddəs ruhu böyük rahatlıq tapdı!
İlham
Əliyev Ağdama azadlıq bəxş etməklə 6 mindən
artıq şəhidimizə olan borcumuzu hamımızın əvəzindən
ödədi!
İlham
Əliyev Ağdamı düşmən tapdağından təmizləməklə
daim ağdamlıların böyük himayədarı
olmuş Heydər Əliyevin vəsiyyətini yerinə yetirdi!
Bu gün
ağdamlılar hər səhər-axşam İlham Əliyevə
nə qədər dua edirlərsə, bir o qədər də
Heydər Əliyevin, Zərifə xanımın əziz xatirələrinə
rəhmət diləyirlər!
"Yasin” surəsi indi Ağdamsızlıq iztirabı
ilə bu dünyadan nakam köçən on minlərlə əzizlərimizlə
yanaşı, bu iki dəyərli ATA-ANA üçün də
oxunur!
İlham
Əliyev bütün Azərbaycanı Ağdamda bir daha birləşdirdi
İlham Əliyevə həm də ona görə borclu
və minnətdarıq ki, körpələrimiz artıq
Ağdamda dünyaya gələcəklər, Ağdamda iməkləyib,
ilk addımlarını atacaqlar - bundan böyük xoşbəxtlik
varmı?!
Dünyadan köçənlərimizi artıq
köçkün qəbiristanlıqlarında deyil, dədə-baba
yurdlarımızın məzarlıqlarında dəfn edəcəyik
- ölülərimizin də artıq pərən-pərən
düşməməyindən böyük təskinlik
varmı?!
İlham Əliyevin "Ağdam bizimdir!” sədası əsrlərboyu
Ağdamın himninə, marşına çevriləcək,
yüzminlərlə ağdamlının əbədi
şükranlıq duası olacaq!
Hər bir ağdamlı ailəsində "İlham
Əliyev” adı indi ən müqəddəs ad kimi səslənir,
qəbul edilir.
İlham
Əliyev heç vaxt Ağdamda qonaq sayılmayacaq, onun
Ağdam boyda nəhəng, əziz, səmimi bir evi olacaq!
İlham
Əliyev hər bir ağdamlı ailənin fəxri
başçısı, ən dəyərli üzvü olacaq,
süfrəmizin başında həmişə Liderimizin əziz
yeri saxlanacaq!
İşğaldan azad olan kəndlərimizdə
"Heydər”, "İlham”, "Mehriban” adı ilə
körpələr doğulacaq və Ağdam elinin bu şəxsiyyətlərə
əbədi məhəbbətinin, sədaqətinin rəmzinə
çevriləcəklər.
Ən böyük həqiqət isə odur ki, İlham
Əliyev Ağdam camaatı üçün indi prezidentlik
statusundan qat-qat artıq yüksəklikdə dayanır,
sevilir.
Belə bir deyim var, Azərbaycanda ağdamlı dostu
olmayan bir nəfər də yoxdur. Ancaq bu həqiqətdən
böyük bir həqiqət də var. Azərbaycanın
istisnasız olaraq bütün bölgələri bu 27 ildə
ağdamlıların əsl səmimi dostları,
köçkünlük dövründə
yardımçıları, dayaqları oldu.
Ağdamlılar bütün soydaşlarımıza bu 27 ilin
şəfqət və dostluğuna görə minnətdarlığını
sözlə yox, əməllə bildirəcək!
Ağdam
bütün Azərbaycanın, bütün azərbaycanlıların
evi olacaq!
Kim deyə bilər ki, İlham Əliyevin "Ağdam
Azərbaycandır!” - bəyanatına
naxçıvanlı, qərbi azərbaycanlı,
bakılı, qubalı, lənkəranlı, kürdəmirli...
ağdamlı qədər sevinmədi?! Eyni həyəcanı,
eyni sevinci, eyni qüruru yaşadı bu millət...
İlham
Əliyev bütün Azərbaycanı Ağdamda bir daha birləşdirdi!..
Nə qədər
ki Ağdam var, ağdamlılar yaşayır,
xilaskarlarımıza - Heydər Əliyev irsinə, İlham
Əliyev şəxsiyyətinə bu yurdun sədaqəti, vəfası,
bağlılığı var olacaq!
İlham Əliyevin Ağdamı bir güllə atmadan
azad etməsi böyük şücaətdir. Fəqət
bir məqamı da unutmayaq. Ağdamın təcavüzünə
düşmənin tərk etməsi ilə son qoyulmadı.
İlham
Əliyev Ağdamın bir parçasını Suqovuşanda,
Hadrutda, bir qismini Cəbrayılda, Qubadlıda, böyük
hissəsini isə Şuşada azad etdi!
Və
İlham Əliyevin Ağdamda ucaltdığı
bayrağın kölgəsi indi Xankəndiyə, Xocalıya
da düşür!..
İlham
Əliyev 5 minillik Ağdamın elə 5 minillik qəhrəmanıdır!
İlham
Əliyev adı Azərbaycan tarixində bundan sonra Ağdam,
Şuşa, Füzuli, Cəbrayıl, Zəngilan, Qubadlı, Kəlbəcər,
Laçın qədər - Qarabağ qədər əbədi
olacaq, zirvədə olacaq, möhtəşəm olacaq!..
İxtiyar
HÜSEYNLİ,
Azərbaycan.-2020.- 26 noyabr.- S.1;6.