Davos görüşlərində Azərbaycanın enerji sahəsində uğur və perspektivləri əsas mövzulardan oldu

Azərbaycanın həyata keçirdiyi neft-qaz və ixrac layihələri dünyanın diqqət mərkəzindədir. Ölkəmizin təşəbbüsü və liderliyi ilə gerçəkləşən "Cənub qaz dəhlizi” Avropanın enerji xəritəsini dəyişdirən layihə kimi yüksək dəyərləndirilir.

"Azəri-Çiraq-Günəşli” (AÇG) yataqlarının tammiqyaslı işlənməsi müddətinin 2050-ci ilədək uzadılması, "Şahdəniz” qaz-kondensat yatağının istismarının ikinci mərhələsinə başlanması karbohidrogen ehtiyatlarımızın hələ çox olduğunu göstərdi. Bunu müxtəlif kəşfiyyat mərhələlərində olan yeni yataqlarda aparılan işlər də təsdiqləyir. Təsadüfi deyil ki, Davos Dünya İqtisadi Forumunda ölkəmizin bu sahədə fəaliyyəti ən çox bəhs edilən mövzulardan biri olub.

Prezident İlham Əliyev Davosda Neft İxrac edən Ölkələr Təşkilatının (OPEC) baş katibi Məhəmməd Barkindo ilə görüşüb. OPEC-in baş katibi beş il bundan əvvəl Azərbaycanın dövlət başçısının dünya iqtisadi forumundakı çıxışını xatırladıb. Məlumdur ki, o zaman Azərbaycan Prezidenti OPEC-ə üzv olan bütün ölkələrin və OPEC-ə üzv olmayan ölkələrin bir araya gəlməsi və birlikdə çalışması ilə bağlı çağırış etmişdi. Həmin vaxta qədər dünya liderlərindən heç kəs belə bir təşəbbüs irəli sürməmişdi.

M.Barkindo bunu yüksək dəyərləndirərək deyib: "Siz uzaqgörənsiniz, çox qətiyyətlisiniz. Bizim hamımızın bir araya gəlməsi və birlikdə çalışmağımız üçün buradakı qlobal platformadan istifadə edərək hamımıza çağırış etdiniz... Sizin uzaqgörən rəhbərliyiniz, çağırışınız nəticəsində biz işləməyə başladıq. Biz 2016-cı il dekabrın 10-da, daha dəqiq, 12 ay müddətində əməkdaşlıq bəyannaməsini 24 ölkə ilə imzaladıq”.

Ötən müddət Azərbaycanın qəbul edilmiş bütün qərarlara sadiq olduğunu göstərib. Hətta OPEC+ formatında görüşlərin biri Bakıda keçirilib. Bu günlərdə Davosda OPEC-in baş katibi ilə görüşündə Prezident İlham Əliyev bir daha bu məsələlərə toxunub və deyib: "Biz əməkdaşlığımızın gücləndirilməsini səbirsizliklə gözləyirik. Azərbaycan artıq OPEC üzvü kimi özünü göstərir. Əminəm ki, bu, belə də davam edəcək”.

Prezident İlham Əliyevin Davosda dövlət və hökumət başçıları, beynəlxalq şirkətlərin rəhbərləri ilə keçirdiyi bir sıra digər görüşlərdə də neft-qaz sektoruna aid işlər və perspektivlər geniş müzakirə olunub. BP şirkətinin baş icraçı direktoru Robert Dadli ilə görüşdə TANAP-ın (Trans-Anadolu Qaz Boru Kəməri) artıq istifadəyə verildiyi və TAP-ın (Trans-Adriatik Qaz Boru Kəməri) bu ilin sonunadək hazır olacağı qeyd edilib.

Söhbət zamanı "Azəri-Çıraq-Günəşli” yataqlar blokunun işlənməsinin növbəti mərhələsi üzrə yeni layihəyə dair müzakirələr aparılıb. Bildirilib ki, bu ilin fevral ayında Bakıda "Cənub Qaz Dəhlizi” Məşvərət Şurasının nazirlər səviyyəsində görüşü keçiriləcək.

Qeyd edək ki, bu, Məşvərət Şurasının altıncı toplantısı olacaq. Əvvəlki toplantıların da hamısı Bakıda keçirilib. Bu faktın özü də "Cənub qaz dəhlizi” layihəsinin təşəbbüsçüsünün və aparıcı qüvvəsinin məhz Azərbaycan olduğunu təsdiqləyir.

Ölkəmizin neft-qaz sektorundakı əsas tərəfdaşlarından biri də Rusiyanın LUKOİL şirkətidir. Bu şirkətlə əməkdaşlıq uğurla davam edir. Davosda dövlətimizin başçısının LUKOİL-un prezidenti Vahid Ələkbərovla söhbəti həmin mövzuda oldu. İndi bu şirkət Azərbaycanın "Naxçıvan” və "Qoşadaş” yataqlarında iş aparacaq. Belə ki, Davosda həmin yataqların birgə işlənməsi məsələsi müzakirə olundu və bu barədə qərar qəbul edildi. Perspektiv strukturlar və SOCAR-LUKOİL əməkdaşlığı ətrafında fikir mübadiləsi aparıldı.

Azərbaycanın dövlət başçısı Davosda Polşa Respublikasının Prezidenti Andjey Duda ilə də görüşüb. İki ölkə arasında əlaqələrin inkişafı məsələləri müzakirə olunarkən neft-qaz sektorunda əməkdaşlıq imkanları da araşdırılıb və fikir mübadiləsi aparılıb.

Məlumdur ki, Azərbaycan neftinin və qazının dünyaya yolu qonşu Gürcüstandan keçir. Ölkəmizin karbohidrogen ehtiyatları dünya bazarlarına Bakı-Supsa, Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Bakı-Tbilisi-Ərzurum marşrutları, "Cənub qaz dəhlizi” vasitəsilə çatdırılır. Davosdakı görüşlərində də Prezident İlham Əliyev və Gürcüstanın Baş naziri Giorgi Qaxariya ölkələrimizin iştirakı ilə qlobal və regional enerji, eləcə də nəqliyyat layihələrinin həyata keçirilməsinin önəmini vurğulayıblar.

Bir sözlə, Azərbaycan enerji sahəsində mükəmməl beynəlxalq əməkdaşlıq və tərəfdaşlıq əlaqələri yaradıb. Davos görüşləri bu əlaqələrin daha da möhkəmləndiyini göstərdi və getdikcə genişlənəcəyinə inam yaratdı.

Flora SADIQLI

Azərbaycan.- 2020.- 26 yanvar.- S. 1; 3.