“Xarıbülbül” Qələbə simvoluna çevrilib Cıdır düzünə qayıdır

Xarıbülbül...

Ötən ilin 8 noyabr tarixinədək 30 il Qarabağın kədər, ayrılıq, onlardan doğan nisgilin simvoluna çevrilən bu “dağlar gözəli” haqqında o qədər əfsanə, rəvayət, hekayət, nəhayət, hicrandolu “nağıl” eşitmişik ki...

Xalqımızın dilində ağı, bayatı kimi səslənən “bağrıqan” gül Xalq mahnısına da çevrilib.

Vətən bağı al-əlvandır,

Nə gəzirsən, xarıbülbül?

Nədən hər yerin əlvandır,

Köksün altı sarı bülbül?!

Bu mahnı yüz illərdir ki, onu dinləyənlərlə bərabər, ifaçının da qəlbindən qara qanlar axıdıb: Qarabağımızdan, onun zümrüd tacı Şuşamızdan perik düşdüyü, gül açmadığı üçün.

Əfsanəyə görə, xarıbülbül, yəni xar olmuş, qəmli bülbül qədim türk əsatirlərində döyüşdə ağır yaralanmış bir əsgərin son ümididir. Həm də Oğuz xanın alplarından (şəhid olan döyüşçü) birinin son nəfəsdə sinəsində gəzdirdiyi bülbülün ayağına qanlı köynəyindən kəsib sevgilisi Aybikə xanıma göndərdiyi namə ilə bağlı üzüntülü bir nakam sevgi nağılıdır...

Bunlar, əlbəttə, öz zamanında əsatir, əfsanə deyil, həqiqət imiş. Azərbaycan əsgəri öz qəhrəmanlığı ilə o əfsanəyə yenidən can verdi, yaşatdı, reallıq olduğunu təsdiqlədi: ötən ilin 8 noyabrında...

Heç bir “külək”, “qasırğa” belə müzəffər Azərbaycan əsgərinin Qarabağa, Şuşaya gedən yolunu bağlaya bilmədi. Rəvayətdə olduğu kimi, bu dəfə də bülbülün qanı axdı: şəhid oldu! Lakin o gülü - Qarabağı, Şuşanı əyilməyə qoymadı! Xarıbülbülün əzəməti, məğrurluğu, haqsızlığa qarşı əyilməz duruşu onu əfsanədən qələbə simvoluna çevirdi!

Xarıbülbül Şuşaya sədaqətlidir. Bəlkə də elə buna görə qayıdışın, qovuşmağın rəmzi kimi biz onu möhtəşəm Qələbəmizin simvolu kimi seçdik, bu incinin üzərində dayandıq.

Şuşanın işğaldan azad edilməsindən sonra bu qədim mədəniyyət şəhərini ziyarət edərkən Ali Baş Komandan, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ötən illəri xatırlatmaqla yanaşı, görüləcək işlərdən, qalalar və abidələr məskəninin yenidən canlandırılacağını, əvvəlki növrağının özünə qaytarılacağını da orada bəyan etdi.

“Bu il Şuşada “Xarıbülbül” festivalı və Vaqif poeziya günləri keçirilməlidir. Şuşada Vaqif poeziya günləri bərpa edilməlidir. Vaqif poeziya günləri ənənəvi olaraq keçirilirdi. Yadımdadır, mən də atamla birlikdə Vaqif poeziya günlərində olmuşam. Vaqifin məqbərəsinin açılışında olmuşam, o qarlı-şaxtalı havada. İndi Vaqifin məqbərəsini görəndə adamın ürəyi ağrıyır...”

Bu fikirləri Prezident İlham Əliyev Anar Kərimovu mədəniyyət naziri təyin olunması ilə əlaqədar videoformatda qəbul edərkən söylədi. Ermənistan rejiminin işğal edilmiş ərazilərdə törətdiyi vəhşilikdən danışan dövlətimizin başçısı bir daha vurğuladı ki, nə qədər vəhşiliklər, qəddarlıq ola bilər, həm də axı Azərbaycan xalqı sizə nə edib? Sizə çörək verib: “...Azərbaycan xalqı sizə nə edib ki, ürəyinizdə bu qədər nifrət olsun? Şəhərləri dağıdırsınız, insanları didərgin salırsınız, tarixi abidələri sökürsünüz, nə məqsəd güdürsünüz?! Elə hesab edirlər ki, bizim yaddaşımızdan silinəcək bu vəhşilik?! Biz 44 gün müharibə apardıq, Ermənistanı demək olar ki, tamamilə məğlub etdik. İstənilən addımı ata bilərdik, istənilən addımı! Amma mən demişəm ki, biz mülki əhaliyə qarşı vuruşmuruq. Biz tarixə qarşı vuruşmuruq. Biz dini abidələrə qarşı vuruşmuruq...”

Azərbaycan Prezidenti həmçinin onu da qeyd etdi ki, indi Şuşaya yeni yol çəkilir: “Düzdür, bu yol çox çətin relyefi olan ərazidə çəkilir. Amma biz buna nail olacağıq. Planlaşdırın, bu il bu iki tədbir Şuşa şəhərində keçirilməlidir - “Xarıbülbül” festivalı və Vaqif poeziya günləri.

Bəli, Şuşa özünə, özününkülərə - doğmalarına qovuşub. Şuşanın Cıdır düzündə vaxtilə keçirilən mədəni-kütləvi tədbirlər də qayıdır. Burada əsas diqqətçəkən, dövlət başçısının xüsusi qeyd etdiyi kimi, “Xarıbülbül” festivalı və Vaqif poeziya günlərinin keçirilməsinin bərpasıdır.

Xalq artisti, professor Mənsum İbrahimov onu da xatırladır ki, hər iki tədbir hələ Ulu Öndər Heydər Əliyevin Azərbaycanda ilk dəfə siyasi hakimiyyətə gəldiyi dövrdən başlayıb. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Şuşa şəhərini ölkənin mədəniyyət paytaxtı elan etməsi, Vaqif poeziya günləri və “Xarıbülbül” festivalının bərpası ölkənin mədəni həyatında əlamətdar hadisələrdən biridir: “...Dillərə dastan, əfsanə olan xarıbülbül gülü Şuşanın rəmzi, təbiətin möcüzəsidir. Xarıbülbül sanki gülün üzərinə qonmuş bülbülü xatırladır. Bülbülün bağrının altındakı gül al-qırmızı rəngə boyanıb. Tarixboyu Qarabağa qonaq gələnlər xarıbülbülü seyrə çıxıblar. Qarabağda bu gülün şöhrəti o qədər səs salıb ki, hətta onun şəninə konsertlər verilib, festivallar təşkil edilib. Həmin konsertləri ölkəmizin böyük sənətkarları öz ifaları ilə bəzəyiblər. Bu sırada Azərbaycanın Xalq artisti Qədir Rüstəmovun ifa etdiyi, Azərbaycan musiqisinin “Qızıl Fond”una daxil olan “Sona bülbüllər” mahnısı xüsisi yer alıb...”

“Xarıbülbül” Beynəlxalq Festivalı məşhur xanəndə Seyid Şuşinskinin 100 illik yubileyi ilə əlaqədar 1989-cu ildən keçirilməyə başlayıb. Yalnız vətəni Azərbaycanda deyil, bütün dünyada ən vacib mədəniyyət tədbirlərindən biri hesab olunan bu festival hər il may ayında Yaponiya, ABŞ, Türkiyə, Almaniya, İsrail, İtaliya, İspaniya, Avstriya, Əfqanıstan, SSRİ-nin on beş müttəfiq respublikasının iştirakı ilə keçirilib.

Məhəmməd NƏRİMANOĞLU,

Azərbaycan. - 2021.-13 fevral.- S. 6.