Musiqinin ilk inciləri

İnsan övladı doğulan andan qulağına gələn pıçıltılı nəğmələr onun dərin yuxularda gəzişməsinə, xoş əhvallı davranışlar sərgiləməsinə səbəb olur. Məhz musiqinin həyatımızdakı önəmi də buradan başlayır.

Bəşəriyyətin özü qədər qədim olan musiqinin maraqlı tarixçəsi var. Bəzi mənbələrə görə, ən qədim nota alınan musiqi e.ə XIV əsrdə mixi yazı ilə Hurilər tərəfindən Tanriça Nikkal üçün bəstələnən “6 nömrəli Hurrian Himni” adlanır. Melodiya gil lövhələr üzərinə yazılıb və 1950-ci ildə Suriyanın Uqarit şəhərində qazıntılar zamanı tapılıb. Pianoçu, bəstəkar Malek Jandalinin 5 dəqiqəlik piano ifasındakı bu musiqi kifayət qədər dərin notları özündə birləşdirir, dinlənilən zaman həmin dövrün ab-havasını xəyallarda canlandırır.

İlk musiqi kompozisiyasının tarixi isə bir qədər daha yaxındır. Yunan mədəniyyəti tarixə bir sıra töhfələr verməsi ilə yanaşı, ilk musiqi kompozisiyasının da banisidir. I əsrə aid yunan melodiyası olan “Seikilos Epitaph” adlı bəstə Seikilos tərəfindən həyat yoldaşının məzar daşına həkk olunmuş vəziyyətdə tapılıb.

Bu əsərə kompozisiyaya uyğun yunan dilində sözlər də əlavə olunub:

Yaşadıqca parlayın,

Heç kədərlənməyin.

Həyat yalnız qısa müddət mövcuddur,

Vaxt isə öz haqqını tələb edir.

Bir sıra dünya şöhrətli musiqiçilər bu bəstənin tapılması nəticəsində çağdaş kompozisiyadan yeni nümunələr təqdim etmişlər.

Azərbaycan. - 2021.- 31 iyul.- S.7.