Azərbaycan vahid rəqəmsal ticarət bazarına inteqrasiya olunur

Dördüncü sənaye inqilabının çağırışlarına uyğun olaraq, Azərbaycan Böyük Britaniyadan sonra Rəqəmsal Ticarət Qovşağı (RTQ) yaradan ikinci ölkədir. RTQ Azərbaycana regionda qeyri-neft sektoru üzrə ən rahat investisiya mühiti yaratmağa və xarici investorlar üçün olduqca cəlbedici ölkəyə çevrilməyə imkan verir.

Ölkələr arasında rəqabətin gücləndiyi dövrdə belə bir islahatın aparılması mükəmməl düşünülmüş iqtisadi qərardır. Rəqəmsal Ticarət Qovşağı vasitəsilə biz həmçinin dünyada ilk mobil rezidentlik və Estoniyadan sonra ikinci elektron rezidentlik təqdim edən ölkəyik. Xatırladaq ki, ilk elektron rezidentlik Avropa İttifaqının Azərbaycandakı nümayəndəliyinin rəhbəri, səfir Kestutis Jankauskasa təqdim edilmişdi. Bir neçə gün əvvəl isə İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzi (İİTKM) Azərbaycanın rəqəmsal ticarətlə bağlı pilot layihədə iştirak etdiyi barədə məlumat verib.

Aydındır ki, yeni texnologiyalara yiyələnmədən müasir dünya ticarətində uğur qazanmaq, bazara daha mükəmməl alətlərlə dəstəklənən məhsul və xidmətlər təqdim etmək mümkün deyil. Azərbaycan dünyanın bu sahədə hazırda mövcud olan ən yeni təcrübəsindən uğurla faydalanır. Avropa İttifaqının “EU4Digital” layihəsi çərçivəsində “Azexport.az”la əməkdaşlığa dair dərc olunan məqalə də müasir dünyamızda elektron bazarın üstünlüklərinə önəm verdiyimizi təsdiq edir.

Bu baxımdan Avropa İttifaqının təşəbbüsü ilə həyata keçirilən layihənin rəsmi internet səhifəsində “Azexport.az” internet portalının da iştirak etdiyi pilot layihə barədə məqalənin dərc edilməsini ölkəmizin bu sahədəki təşəbbüslərinə ayrılan xüsusi diqqət kimi dəyərləndirmək mümkündür. Portalın rəhbəri Ayxan Qədəşov bildirib ki, pilot layihənin həyata keçirilməsində başlıca məqsəd Avropa İttifaqı və Şərq Tərəfdaşlığı ölkələri arasında yaradılan vahid rəqəmsal ticarət bazarının iş prinsipinin real təcrübədə yoxlanılması, sınaqdan keçirilməsidir.

Yaradılan rəqəmsal bazarın fəaliyyət sisteminin ən müasir standartların tələblərinə cavab verməsi xüsusilə diqqət çəkir. Yeni sistemin mükəmməlliyi həm də ondan ibarətdir ki, məlumatların yalnız bir dəfə daxil edilməsi onun çalışması üçün yetərlidir. A.Qədəşov Avropa İttifaqı və Şərq Tərəfdaşlığı ölkələri arasında yaradılan bu vahid rəqəmsal ticarət bazarının iş prinsipini belə izah edir: “Sifariş daxil olduqda satıcı tərəfindən daxil edilən məlumatlar sistem tərəfindən avtomatik hər iki ölkənin (alıcı və satıcı) gömrük və poçt orqanlarına da təqdim olunur”.

Qeyd edək ki, “İSAR Group” şirkəti tərəfindən Azərbaycanda istehsal olunan taxta əl işi məhsulunun Almaniyaya göndərilməsi pilot olaraq artıq uğurla reallaşdırılmışdır. Beləliklə, pilot layihədən əldə olunan təcrübənin digər Avropa İttifaqı və Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrində də tətbiq edilməsi nəzərdə tutulur.

Daha bir maraqlı fakt odur ki, “Azexport.az”ın layihədə Azərbaycanı təmsil etməsi ilə yanaşı, Avropa İttifaqı və Şərq Tərəfdaşlığı ölkələri arasında yaradılan vahid rəqəmsal ticarət bazarı platformasının idarəedilməsi də bu internet portalına həvalə olunmuşdur.

Ümumiyyətlə, “EU4Digital” layihəsinin başlıca məqsədi Avropa İttifaqı və Şərq Tərəfdaşlığı ölkələri arasında vahid rəqəmsal ticarət bazarının yaradılması və rəqəmsal iqtisadiyyatın tətbiqi sahələrini genişləndirməkdir. Belə bir pilot layihədə Azərbaycanın iştirakı onun rəqəmsəl dünya bazarından faydalanmaq, müasir dünyanın tələblərinə cavab verən çevik ticarət modelləri qurmaq imkanlarını genişləndirir. Yeni sistemlərin tətbiqi öz növbəsində yeni işçi qüvvəsinin cəlb olunmasını tələb edir. Belə olan halda isə həm rəqəmsal sahədə məşğulluq səviyyəsinin artması zərurətə çevrilir, həm də iqtisadi artımın dəstəklənməsi kimi istiqamətlərin hədəfə götürülməsi aktuallaşır.

Rəqəmsal ticarətin inkişaf etdirilməsi sözsüz ki, yerli sahibkarlar üçün də böyük imkanlar yaradır. Belə ki, onlar ixrac prosedurlarının daha sadə, şəffaf və sürətli həyata keçirilməsi məqsədilə ixrac zamanı tələb olunan mənşə sertifikatı, fitosanitar, keyfiyyət, baytarlıq sertifikatı, gömrük bəyənnaməsi, sərbəst satış sertifikatı kimi sertifikatlarını onlayn formada və yalnız bir müraciətlə “Vahid İxrac Ərizəsi” vasitəsilə təqdim edirlər. Bu da yerli ixracatçılara vaxta və xərclərə qənaət etməyə imkan yaradır.

RTQ eyni zamanda yerli sahibkarlar üçün yeni bazarlar da açmaqdadır. Belə ki, Azərbaycan MDB məkanında bu tip sertifikatı təqdim edən üçüncü ölkədir. İndi “Gazelli Group”, “Azersun”, “AzNar QSC”, “Apiaz MMC”, “Brightman MMC” və digər şirkətlər artıq məhsullarını ixrac etmək üçün bu sertifikatlardan faydalanırlar. Əvvəllər ixrac zamanı məhdudiyyətlərlə qarşılaşan müvafiq məhsullar artıq Okeaniya, Körfəz ölkələri, ABŞ, Çin, İndoneziyaya və digər böyük bazarlara çıxış əldə edirlər.

Bahadur İMANQULİYEV

Azərbaycan.-2021.- 22 iyun.- S.3.