Qələbəmiz Azərbaycan tarixində əbədi qalacaq

12 iyul 2020-ci il tarixdə Azərbaycan xalqı on iki şəhid verdi. On iki parça vətən daşı düşdü, həmin on iki parça yandırdı bizi. General-mayor Polad Həşimov, polkovnik İlqar Mirzəyev və 10 hərbçimiz Qaraqaya yüksəkliyində qəhrəmancasına həlak oldu. Bütün millətimizi kədər boğdu. Hər kəs şəhidlərimiz üçün ayağa qalxdı. Hər gün minlərlə gənc könüllülər sırasına yazılıb ədalət uğrunda, Vətən uğrunda döyüşə hazır olduğunu bildirdi.

Ermənistanın təxribatlarına cavab olaraq Prezident İlham Əliyevin komandanlığı ilə 2020-ci il 27 sentyabrda başlayan Vətən müharibəsində qısa müddətdə Füzuli şəhəri daxil olmaqla, rayonun 62 yaşayış məntəqəsi işğaldan azad edildi. Füzuli əməliyyatı Azərbaycan Ordusunun İkinci Qarabağ müharibəsində cənub-şərq cəbhəsində baş vermiş ən əhəmiyyətli döyüşlərdən biri olub. Bu əməliyyat sayəsində, həmçinin Cəbrayıl və Xocavənd rayonunun bir sıra yaşayış məntəqələri Azərbaycan Ordusu tərəfindən azad edilmişdir.

Füzuli şəhəri və rayonun böyük hissəsi 23 avqust 1993-cü ildə erməni silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunmuşdur. 5 yanvar 1994-cü ildə Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin hücumu nəticəsində rayonun 22 yaşayış məntəqəsi düşməndən təmizlənmişdir. O zaman işğaldan azad olunmuş ərazilərdə hazırda rayon əhalisinin 50 faizə qədəri yaşayırdı. Ermənistanın silahlı qüvvələri ilə mübarizədə rayon sakinlərindən 400 nəfərədək müharibə əlili, 657 nəfər şəhid olmuşdur, 181 nəfər əsir və itkin düşmüşdür.

Füzuli rayonunda işğaldan əvvəl 2 şəhər, 16 qəsəbə, 82 kənd və başqa yaşayış məntəqələri mövcud olmuşdur. İşğaldan öncə isə Füzuli rayonu tarixi-dini abidələrlə, xüsusən də türbələrlə zəngin bir ərazi idi. Bu abidələr sırasına rayonun Babı kəndində yerləşən səkkizguşəli Şeyx Babi Yaqub (XIII əsr) türbəsini, Aşağı Veysəlli kəndində XIV əsrə aid Mirəli türbəsini, Əhmədalılar kəndində Orta əsr qəbiristanlığının ərazisində sənduqə formalı qəbirdaşının üzərindəki türbəni, XIX əsrin Cəlil türbəsini aid etmək olar. Vətən müharibəsinin gedişində Füzuli rayonunun Qoçəhmədli, Çimən, Cuvarlı, Pirəhmədli, Musabəyli, İşıqlı, Dədəli kəndləri və Füzuli şəhəri şanlı ordumuz tərəfindən oktyabrın 17-də işğaldan azad edilmişdir.

Vətən həsrətinə son qoyuldu. 17 oktyabr nəinki füzulililərin xatirəsində, Azərbaycan dövlətinin tarixində əbədi qalacaqdır. İnsanlar öz doğma torpaqlarına qayıdacaqlar. Həyatdan getmiş on minlərlə qaçqın və köçkünlərimizin ruhu isə şad olacaqdır.

Füzuli uğrunda aparılmış döyüşlər Vətən müharibəsi zamanı ən ağır döyüşlərdən olmuşdur. Çox böyük peşəkarlıq, məharət, şücaət və fədakarlıq tələb etmiş bu döyüşlər haqqında kitablar yazılacaqdır. 30 il ərzində düşmən təmas xəttində möhkəm istehkam qurmuşdu, bəziləri hesab edirdi ki, Füzuli şəhərini azad etmək mümkün deyil. Amma mümkünsüzü mümkün etdi Azərbaycan Ordusu.

Füzulinin təmas xəttində yerləşən bir neçə müdafiə xəttinin yarılması Azərbaycana strateji üstünlüklər verdi. Baxmayaraq ki, namərd, xain düşmən hərbi cinayətlər törədir, dinc əhalini atəşə tutur və bunun nəticəsində azyaşlı uşaqlar həlak olurdu, Azərbaycan Ordusu bu əməllərin qisasını mülki vətəndaşlardan almırdı. Biz döyüş meydanında qisasımızı almışıq və həlak olanların qanı yerdə qalmayıb.

Füzuli uğrunda döyüşlərdə müzəffər ordumuzun şücaəti qarşısında düşmən son mərhələdə öz silahlarını yerə qoyub qaçmışdı. Hərbi mütəxəssislər artıq açıq-aydın bildirirlər ki, Azərbaycan Ordusu böyük döyüş qabiliyyətinə və texniki təminata malik olan bir ordudur.

2020-ci il noyabrın 26-da “Füzulinin azad olunmasına görə” medalı təsis edildi. Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin sərəncamları ilə Füzuli rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılmış döyüş əməliyyatlarında iştirak edərək şəxsi igidlik və şücaət nümayiş etdirmiş Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin 25167 hərbi qulluqçusu “Füzulinin azad olunmasına görə” medalına layiq görülmüşdür. Bu sırada mənim də adımın olması, əlbəttə, sevindirici idi.

2020-ci il noyabrın 16-da Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Füzuli rayonuna gəldilər. Ali Baş Komandan İlham Əliyev Füzuli şəhərində Azərbaycan bayrağını qaldırdı. Sonra Füzuli-Şuşa avtomobil yolunun - “Zəfər yolu”nun təməli qoyuldu.

Qələbəmiz şanlı, ədalətli qələbədir. Azərbaycan xalqının əzəli və tarixi yurdları təxminən 30 ildən sonra azad edildi, uzunillik Vətən həsrətinə son qoyuldu. Döyüş meydanında göstərdiyimiz gücün mənbəyi Azərbaycan xalqının iradəsidir. Düşmən və bütün dünya artıq Azərbaycanın gücünü görüb və bunu etiraf edib. Qələbəni görən və bu hissləri yaşayan xalq xoşbəxtdir.

Ağasəf ABDULLAYEV,

Vətən müharibəsi iştirakçısı

Azərbaycan.- 2021.- 18 noyabr.- S.6.