Sosial şəbəkənin baltaçıları
İnsan övladı yaranandan oda və komaya ehtiyac duyub!
Vəhşi heyvanlardan və soyuqdan daldalanmaqdan ötrü mağaralara sığınıb, meşədən yığdığı quru ağac budaqları ilə od qalayıb, isinib, daha sonralar həmin odda özünə xörək də bişirib.
İnsanların sayı artdıqca təbii mağaralar azlıq edib, daha böyük tonqallar qalanmasına ehtiyac duyulub.
Baltanın kəşfi qədim insanların həyat təminatlarının yaxşılaşdırılmasında mühüm rol oynayıb.
Belə ki, əvvəlcə daş, daha sonra dəmir baltaların meydana gəlməsi insanların işini xeyli asanlaşdırmışdır.
Qəbilə halında ömür sürən insan dəstələri meşədən baltalarla ağac kəsir, özlərinə qazma şəklində və digər formada evlər tikir, istiliyə və oda ehtiyaclarını daha asanlıqla təmin edirdilər.
O zamandan balta insanların ən sevimli və etibarlı alətinə çevrilmişdir.
Bu gün də insanlar baltanı əldən yerə qoymayıblar!
***
Tarixin müəyyən dönəmində “baltaçılar dəstəsi” də meydana gəldi.
Həmin baltaçılar meşədən ağaclar kəsir, ondan kömür hazırlayaraq, yaxud oduncaq kimi sataraq özlərinə çörəkpulu qazanırdılar.
Təbii qazın məişətimizə möhkəm daxil olması, habelə ekologiyanın, meşələrin qorunmasına diqqətin artırılması “baltaçılar dəstəsi”ni tarixin arxivinə göndərmiş oldu.
Bu gün isə yeni “baltaçılar dəstəsi” peyda olub və çox fəal şəkildə “fəaliyyət” göstərir.
Əvvəlcə baltaçıların iş xüsusiyyətləri barədə bir vacib məqama diqqət çəkirik.
“Briqada” şəklində çalışan baltaçılar çox olsalar da, işləmə qaydaları eynidir.
Yəni nə qədər ki, ağac öz yerində dik dayanıb (ayaq üstə) onu yıxmaq üçün bir, uzaqbaşı iki nəfər balta vurur!
Çünki bir dəstə adamın bir ağacı baltalamağı praktik cəhətdən mümkün deyil!
Əks halda bir-birlərinə xətər
yetirərlər!
Amma ağac kəsilib yerə yıxılan kimi cəmi baltaçılar cumur onun üstünə!
Ağac boyu düzülərək kimi
qol-budağını kəsir,
kimi də doğrayaraq hissələrə
bölür!
Belə əlbir
iş uğurlu və səmərəli alınır!
***
Atom, informasiya, texnologiya, internet əsrinin
baltaçıları isə
bambaşqadır!
Əslində onlar baltaçı üslubunda
çalışan “yeni
nəsil baltaçı”lardır!
Ən sevimli məşğuliyyətləri isə sosial şəbəkədə yetənə
yetib, yetməyənə
bir daş atmaq, kiminsə kiməsə iddiasına dəstək vermək, şərhlər formasında
bilmədikləri məsələlər
barədə “ekspertlik”
etmək, adamlara şəbədələr qoşmaq,
bu yolla özlərinin mövcudluqlarını
gözə soxmaqdır!
Baltaçılar üçün
fərqi yoxdur - yıxılan kimdir:
* ziyalıdır;
* alimdir:
* məmurdur:
* deputatdır:
* iş adamıdır:
* sənətkardır...
Təki tanınmış
sima olsun!
Təki əlindən
böyük və ya balaca bir
xəta çıxmış
olsun!
Təki ayağı
büdrəyərək ələ
fürsət versin!
Dərhal tökülüşürlər
həmin yıxılmış
“ağacın” üstünə:
Vur ki, vurasan!
Qır ki, qırasan!
Söy ki, söyəsən!
Döy ki, döyəsən!
Söz baltası
iti də, küt də ola bilər!
Dəxli yoxdur, hamısı həvəslə
döşəyəcək!
Axı ələ
yeni fürsət düşüb!
Axı özünü
göstərib sən
də tanına, fərqlənə bilərsən!
Ən əsası,
bu vəziyyətdən
istifadə edərək
yenidən gündəmə
gələ bilərsən!
Vacib deyil ki, haqlı olasan!
Vacib deyil ki, düz danışasan!
Vacib deyil ki, ədalət sənin dediyindədir!
Vacib deyil ki, şər, böhtan atırsan!
Vacib deyil ki, sənin yerə yıxılmış,
yaxud büdrəmiş
adam barədə
söz söyləməyə
mənəvi haqqın
belə çatmır!
Əsas odur ki, baltaçılar arasında sən də varsan!
Əsas odur ki, sənin də baltan işləyir!
Əsas odur ki, heç zaman açıq deməyə kişiliyin çatmadığı sözü
indi xora qoşularaq söyləyə
bilirsən!
Bu “baltaçıların”
nəzərində bir
nəfər də təmiz, düz-əməlli,
əməlisaleh insan yoxdur!
* Əgər hədəf məmurdursa, deməli, rüşvətxor
və korrupsionerdir!
* Əgər hədəf deputatdırsa,
deməli, “saxta yolla seçilib” və mandatını geri qaytarmalıdır!
* Əgər hədəf həkimdirsə,
deməli, xəstələrin
cibinə girəndir!
* Əgər hədəf alimdirsə, deməli, yazdığı
dissertasiyalar saxtadır,
plagiatdır!
* Əgər hədəf vəzifəli
şəxsdirsə, deməli,
birmənalı şəkildə
nifrətə layiqdir,
çünki insanlara
həmişə pislik
edir!
Xülasə, bu baltaçıların nəzərində
hamı yaramazdır, hamı cəzaya layiqdir və indi əməllərinin əvəzi verilməlidir!
***
Həyatda kimsə
ya qəsdən, ya da təsadüfən
cinayət törədə
bilər...
Bir də görürsən ki, iyləyib-çiyləyib “tapırlar”
ki, bu, filankəsin,
məsələn, hansısa
məmurun, deputatın,
yaxud vəzifə sahibinin əmisinin xalası nəvəsidir və s. və i.a.
Cinayət törədən
qalır bir yanda, tanınmış simanın adını belədən-belə hallandırırlar,
belədən də belə!
Heç gör dəxli var!
Biz sovet quruluşunu həmişə
ona görə qınamışıq ki,
atanı “xalq düşməni” çıxaran
kimi, onun arvadını, uşaqlarını
da türməyə salır, ya da sürgünə göndərirdilər!
Sonra yeddi arxa dönənini çarmıxa çəkirdilər
ki, sənin filankəsin, yaxud bəhmənkəsin xalq düşməni olub!
İndi bu sovet ənənəsini
dirçəltməyin, “qırmızı
terrorun” üsullarını
yenidən tətbiq etməyin yeridirmi?!
Hərənin öz adı, öz əməli var!
Hər kəs də törətdiyi əməlinə görə
cavab verməlidir!
Daha bu “yapışdırmağa”,
cinayətə zorla “şərik” qoşmağa
nə hacət?!
***
Sosial şəbəkə
bir platformadır, bir söz meydanıdır!
Niyə bu məkanı qisas yerinə, “baltaçılar”
məskəninə çevirməliyik!
Bir-birinə xoş söz söyləmək, ad və
bayram günlərini təbrik etmək, uğurlardan xəbər tutub sevincini bölüşmək, çətinliklə
qarşılaşana mənəvi
dayaq durmaq daha məqbul və insani yanaşma deyilmi?
* Niyə söz azadlığını
söz azğınlığına
çevirib kiməsə
söz yarası vurmaqdan zövq almalıyıq?!
* Niyə insanların yaxşı tərəflərini, gördükləri
xeyirxah işləri unudaraq ancaq “pisliklərini” yadda saxlamalı və çətin günlərdə
onlara qarşı “baltaya” çevirməliyik?!
* Niyə yıxılanlara balta çalmaqdan bu qədər ləzzət alaraq, bir dəfə
də olsun özümüzü ədalətsizcəsinə
hədəfə çevrilənlərin
yerinə qoymuruq?!
* Niyə hamıda və hər kəsdə pislik tapmağa və kiməsə mənəvi zərbə vurmağa bu qədər hərisik?!
Axı nə vaxtsa özümüz də yalan ya
gerçəkdən həmin
“baltaçalanların” əlinə
düşə bilərik!
Bəlkə ədalətsiz hücumların
naqisliyini özümüz
hədəfə çevrilməmiş
dərk edək?
Bəlkə azad sözdən xoş niyyətlə, qərəzsiz istifadəyə
üstünlük verək?!
Onsuz da baltalamağa həmişə
vaxt və imkan var!
Onsuz da kifayət qədər baltaçılar var!
Bəlkə ədalətlilərin, xeyirxahların
sırasına qoşularaq
belələrinin sayını
artıraq?!
Axı söz yarası çətin sağalan yaralardandır!
Bəxtiyar SADIQOV
Azərbaycan.-
2022.- 1 aprel.- S.1; 4.