Ümidin və inamın qələbəsi

Ümid və inamın gücü ilə qazanılır böyük qələbələr. 1990-cı illərdə Azərbaycanın ərazilərinin iyirmi faizi erməni qəsbkarları tərəfindən işğal olundu, bir milyondan çox vətəndaşı öz evlərini tərk etmək məcburiyyətində qaldı. Birinci Qarabağ müharibəsində yüzlərlə azərbaycanlı erməni quldurlarının hücumları nəticəsində şəhid oldu və ya şikəst edildi. Ermənilər əsir, girov götürdükləri azərbaycanlılara dəhşətli işgəncələr verdilər...

Hərbi cinayətlər törədərək cəzasız qalan Ermənistan

Otuz ilə yaxın Azərbaycan xalqı bu faciələrin qisasının alınmamasının, vətən torpaqlarının erməni vandallarının işğalı altında qalmasının nisgili, hüznü və hiddəti ilə yaşadı. Hər il XX əsrin son onilliyində təqvimimizə yazılmış işğal tarixlərini qeyd etmək hər bir azərbaycanlı üçün əzaba çevrildi. Azərbaycan xalqı bu mənəvi əzab-əziyyətə dözməkdən yoruldu, usandı, amma bu ayrılığın, həsrətin bitəcəyinə, şəhidlərimizin qisasının alınacağına inamını heç zaman itirmədi. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev də hər zaman bəyan etdi ki, Azərbaycan xalqı və dövləti heç vaxt işğalla barışmayacaq, öz ərazi bütövlüyünü nəyin bahasına olursa-olsun bərpa edəcək.

Azərbaycan dövləti yalnız öz ərazilərində deyil, bütün dünyada sülhün, əmin-amanlığın bərqərar olmasını arzulayır və öz fəaliyyətini də hər zaman bu istiqamətdə qurur. Azərbaycan xalqı tarix boyu çox böyük ədalətsizliklərlə qarşılaşsa da, müxtəlif illərdə soyqırımına məruz qalsa da, vətəni yağmalansa da, humanistliyini itirmədi. Yırtıcı xislətli düşməni ilə mübarizədə belə insani duyğularını unutmadı. Azərbaycan dövləti, Azərbaycan xalqı Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalında qalmış ərazilərimizi azad edəcəklərinə əminliklə və çox böyük qətiyyətlə münaqişənin sülh yolu ilə həllinə çalışdı. Bu məqsədlə beynəlxalq təşkilatlara müraciət etdi və problemin həll edilməsinə səy göstərdi. Təəssüf ki, BMT Təhlükəsizlik Şurası Azərbaycanın işğal olunmuş torpaqlarının qeyd-şərtsiz azad edilməsi barədə dörd qətnamə qəbul etsə də, işğalçı Ermənistan bunları yerinə yetirmədi. Ermənistan dövləti 1994-cü ildə imzalanmış atəşkəs haqqında sazişi də kobudcasına pozmaqda davam etdi. Nəticədə həm Azərbaycan Ordusunun əsgər və zabitləri, həm də mülki insanlarımız şəhid oldular. Ermənistan silahlı qüvvələrinin bilərəkdən dinc insanların yaşayış yerlərini atəşə tutmaları səbəbindən həlak olanlar arasında yeniyetmələr, uşaqlar da var idi. Təəssüf ki, bu faciələri, erməni terrorlarını görən, duyan beynəlxalq təşkilatlar qətiyyətli davranmır, Ermənistan dövləti beynəlxaq qaydaları pozduğuna, hərbi cinayətlər törətdiyinə görə layiqli cəzasını almırdı. Cəzasızlıq isə məkrli, hiyləgər və qəddar olduğunu tarix boyu öz bəd əməlləri ilə təsdiq etmiş erməniləri daha da azğınlaşdırırdı. Onlar beynəlxalq təşkilatların verdikləri qərarları heçə saydıqlarını, 1994-cü ildə imzalanmış atəşkəs haqqında sazişə əhəmiyyət vermədiklərini Azərbaycan Ordusunun təmas xəttini və mülki əhalinin, dinc insanların yaşayış yerlərini intensiv atəşə tutmaqla açıq-aydın göstərirdilər.

Erməni təxribatına layiqli cavab...

Erməni təcavüzkarlarının növbəti atəşkəs rejimini pozmaq cəhdi 2016-cı il aprel ayının 1-dən 2-nə keçən gecə baş verdi. Azərbaycanın cəbhəboyu mövqeləri və yaşayış məntəqələri gün ərzində erməni silahlı qüvvələri tərəfindən güclü artilleriya atəşinə məruz qaldı. Nəticədə 2 dinc sakin həlak oldu, 10 nəfər yaralandı, infrastruktur obyektləri zədələndi, evlər dağıdıldı, əhalinin şəxsi təsərrüfatına və əmlakına xeyli ziyan dəydi.

2016-cı ilin aprelində Ermənistan ordusunun hücumunun qarşısını almaq, mülki əhalinin təhlükəsizliyini qorumaq məqsədilə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin komandanlığı tərəfindən Ağdərə-Tərtər-Ağdam və Xocavənd-Füzuli istiqamətlərində təxirəsalınmaz cavab tədbirləri həyata keçirildi.

Aprelin 2-nə keçən gecə Ermənistanın kəşfiyyat-diversiya qrupları Talış, Tapqaraqoyunlu istiqamətində yerləşən Azərbaycan Ordusunun mövqelərinə əvvəlcə minaatanlardan zərbə endirdi, sonra düşmənin kəşfiyyat-diversiya qrupları hücuma keçməyə cəhd göstərdi. Azərbaycan Ordusu Ermənistan silahlı qüvvələrinə sarsıdıcı zərbə vuraraq ön xətdə olan mövqelərini ələ keçirdi, düşmənin müdafiə xəttinin dərinliklərinə doğru irəliləyərək Talış yaşayış məntəqəsi istiqamətində yüksəklikləri azad etdi. Beləliklə, Tapqaraqoyunlu kəndi və həmin istiqamətdə yerləşən Naftalan şəhərinin təhlükəsizliyi tam təmin olundu. Hərbçilərimiz işğaldan azad etdikləri yüksəkliklərdə möhkəmlənərək təmas xətti boyunca yerləşən digər yaşayış məntəqələrinin də təhlükəsizliyini təmin etdilər.

Goranboy rayonuna və Naftalan şəhərinə təhlükə yarada biləcək Talış kəndi ətrafındakı yüksəkliklər, Seysulan məntəqəsi və Füzuli rayonu istiqamətində yerləşən “Lələtəpə” adlandırılan yüksəklik düşməndən azad edildi.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyev cəbhə bölgəsinə səfəri zamanı zabit və əsgərlərlə görüşərkən Aprel döyüşləri barədə dedi: “Bu ilin aprel ayında Ermənistan dövlətimizə, xalqımıza qarşı növbəti silahlı təxribat törətmişdir. Qəhrəman Azərbaycan Ordusu - xalqımızın zabit və əsgərləri bu təxribata layiqli cavab vermişdir. Onu da qeyd etməliyəm ki, əks-hücum əməliyyatımız əlverişsiz mövqelərdən başlamışdır. Biz yüksəklikləri, təpələri işğalçılardan azad etmişik və böyük qəhrəmanlıq göstərmişik”.

2016-cı ildə dördgünlük döyüşlərdə bir sıra strateji mövqelər, eləcə də Füzuli rayonu istiqamətində yerləşən, geniş ərazini nəzarətdə saxlamaq imkanı verən Lələtəpə yüksəkliyi azad edildi. Döyüşlərdə ermənilərə məxsus 30 tank, 15-dək artilleriya qurğusu və möhkəmləndirilmiş mühəndis qurğuları məhv edildi, düşmənin 320 hərbçisi öldürüldü, 500-dən artıq hərbçisi isə yaralandı.

Dağlıq Qarabağ münaqişəsində dönüş nöqtəsi

Ümumilikdə Aprel döyüşlərinin yekunu olaraq Azərbaycan Ordusu tərəfindən 2000 hektardan artıq ərazi erməni işğalından azad edildi və böyük qələbənin təməli qoyuldu. Azərbaycan Ordusunun uğurlu əks-hücum əməliyyatı nəticəsində erməni işğalından qurtulmuş Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı kəndində mülki adamların təhlükəsiz yaşamasına şərait yarandı. Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı erməni işğalı səbəbindən öz tarixi yurdlarını, isti ocaqlarını tərk etməli olmuş dinc əhalinin həsrəti bitdi. Prezident İlham Əliyev 24 yanvar 2017-ci il tarixdə “İşğaldan azad edilmiş Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı kəndinin bərpası ilə bağlı tədbirlər haqqında” sərəncam imzaladı. Cocuq Mərcanlıda tikinti-quruculuq işləri vüsət aldı.

Cocuq mərcanlılılar böyük sevinc və ümidlə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin tam nəzarətinə keçmiş doğma yurdlarına qayıtdılar. Azərbaycan dövləti öz dədə-baba yurdlarında yaşamaları üçün onlara hər cür şərait yaratdı. Cocuq Mərcanlı kəndində həyat öz axarına düşdü.

Azərbaycan Prezidenti, Ali Baş Komandan İlham Əliyev Aprel döyüşlərinin əhəmiyyəti barədə dedi: “Ermənilərin uzun illər öz ordusu haqqında yaydıqları mif darmadağın edildi. Azərbaycan əsgəri, zabiti göstərdi ki, kim nəyə qadirdir”. Dövlət başçısı bildirdi ki, Azərbaycan bu döyüşlərdə nəinki öz gücünü göstərdi, düşmənə və dünyaya bir daha sübut etdi ki, biz indiki vəziyyətlə heç vaxt barışmayacağıq.

Dörd gün davam edən döyüşlər Dağlıq Qarabağ münaqişəsində dönüş nöqtəsi oldu. Aprel döyüşləri bir çox həqiqəti meydana çıxardı. Bu döyüşlər göstərdi ki, işğalçı Ermənistan hərbi gücünə, döyüşçülərinin hərbi hazırlığına görə Azərbaycandan dəfələrlə zəifdir. Ermənistan dövlətinin uydurduğu “güclü erməni ordusu”nun da “böyük Ermənistan” xülyası kimi boş, cəfəng olduğu təsdiqləndi.

Aprel döyüşləri Azərbaycana öz gücünü, Silahlı Qüvvələrinin səviyyəsini, həmçinin düşmənin imkanlarını təhlil etmək imkanı verdi. Aprel döyüşləri əminlik yaratdı ki, Azərbaycan Ordusu düşməndən daha qüdrətlidir. Aprel döyüşləri göstərdi ki, Azərbaycan Silahlı Qüvvələri işğal olunmuş ərazilərimizi azad etmək iqtidarındadır.

Aprel döyüşləri Azərbaycan xalqının ən çətin günlərində, işğal tarixlərini qeyd etməkdən usanıb qeyrətində boğulduğu vaxtlarında da itirmədiyi ümidinin, inamının qələbəsi oldu. Əslində Azərbaycan xalqı böyük zəfərin müjdəsini o günlərdə aldı. İnandı ki, vətən torpaqlarının Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalından azad ediləcəyi günlər uzaqda deyil. Və ümidlə böyük qələbə sevincinin gələcəyi günləri gözlədi. 2020-ci ildə 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsində qəhrəman Azərbaycan Ordusunun qalibiyyəti o misilsiz zəfər sevincini, qürurunu Azərbaycan xalqına bəxş etdi.

Zöhrə FƏRƏCOVA

Azərbaycan. - 2022.- 6 aprel.- S.6.