Koronavirus geri qayıdır, meymunçiçəyi isə sürətlə yayılır

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı son iki həftə ərzində xəstəliyə yoluxma hallarının 30 faiz artdığını bəyan edib

Son həftələrdə dünyada COVID-19-a yoluxma halları artmaqda davam edir. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, son iki həftədə xəstəliyə yoluxma halları 30 faiz artıb.

Bununla belə, indiyədək aparılan vaksinasiya prosesi nəticəsində xəstəxanalara yerləşdirmələrin və ölüm hallarının az olduğu bildirilir. ÜST-ün baş direktoru Tedros Adhanam Gebreyesus pandemiyanın hələ heç yerdə bitmədiyini açıqlayıb.

Avropa Dərman Agentliyi də (EMA) Avropa İttifaqında COVID-19 epidemiyasının yeni dalğasının başladığını və bu dalğanın Aİ-nin bir çox ölkəsində "Omikron" ştamının yüksək yoluxucu mutasiyaları ilə idarə olunduğunu bildirib. Qeyd edilir ki, BA.4 və BA.5 variantlarının bütün qitədə dominantlığı gözlənilir və bu variantlar iyulun sonuna kimi digər növləri əvəz edə bilər. Bu səbəbdən də əksər ölkələrin səhiyyə qurumları əhalini koronavirus əleyhinə peyvənd olunmağa, eyni zamanda qaydalara əməl etməyə çağırırlar.

Avropada dördüncü doza vaksininin tətbiqinə başlanılır

Görülən tədbirlər sırasında infeksiya əleyhinə peyvəndin vurulması əsas yer tutur. Eyni zamanda peyvəndin müəyyən müddət sonra qoruyuculuğunun azalması nəzərə alınaraq, bəzi ölkələrdə artıq dördüncü doza vaksinin tətbiqinə başlanılıb. Avropa Dərman Agentliyi də dördüncü doza peyvəndin vurulmasını tövsiyə edir.

İtaliya Səhiyyə Nazirliyinin qərarına əsasən, ölkədə COVID-19 infeksiyası əleyhinə aparılan vaksinasiya kampaniyasının növbəti mərhələsi çərçivəsində yaşı 60-dan yuxarı xroniki xəstələr və yaşlılar üçün peyvəndin dördüncü dozası tətbiq olunacaq. İlk buster dozanın qəbulundan ən azı 120 gün sonra infeksiya əleyhinə vaksinin ikinci gücləndirici dozasını qəbul etmək tövsiyə olunur.

Azərbaycanda COVID-19-la bağlı vəziyyət

Azərbaycanda COVID-19-a yoluxma halları son həftələrdə artıb. Təbii ki, insanların mövsümlə əlaqədar istirahət üçün müxtəlif ölkələrə gediş-gəlişi, bir yerdə çox vaxt keçirməsi ilə təmasların artması yoluxma sayına təsir edir. Səhiyyə Nazirliyi, İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyi və Tibbi Ərazi Bölmələrini İdarəetmə Birliyinin (TƏBİB) birgə məlumatında da qeyd olunur ki, dünya ölkələrinin bütün səylərini koronavirus infeksiyası ilə mübarizəyə və profilaktik tədbirlərə yönəltmələrinə baxmayaraq, pandemiyanın qarşısını tam almaq hələ də mümkün olmayıb.

Dünyada müşahidə olunan infeksiyanın yüksək artım fonunda ölkəmizdə həyata keçirilən mühüm preventiv tədbirlər, eyni zamanda əhalinin vaksinasiya prosesində aktiv iştirakı nəticəsində son bir neçə ay ərzində Azərbaycanda epidemioloji vəziyyətin sabit saxlanılmasına nail olunub. Amma buna baxmayaraq, ölkəmizdə COVID-19-a yoluxma hallarının sayında artım var. Odur ki, epidemioloji vəziyyət səhiyyə qurumları tərəfindən diqqətlə izlənilir və nəzarətdə saxlanılır. Yoluxma dinamikası intensivləşdiyi təqdirdə müvafiq addımların atılması məsələsinə baxıla bilər. Məlumatda o da qeyd olunur ki, respublikada virusla mübarizə tədbirləri çərçivəsində mövcud maddi-texniki baza, dərman təchizatı və kifayət qədər çarpayı fondu var. Vəziyyətlə əlaqədar səhiyyə qurumları vətəndaşları virusdan qorunmaq üçün ikinci dozadan və yaxud xəstəliyə yoluxub sağaldıqdan 6 ay sonra qoruyucu immunitetin səviyyəsinin azalmasını nəzərə alaraq gücləndirici (buster) doza ilə peyvəndləməyə çağırır. Vaksinasiya ilə yanaşı, xüsusi karantin rejiminin qaydalarına riayət olunması tövsiyə edilir.

Koronavirusdan qorunmağın yeganə yolu

COVID-19 infeksiyasına yoluxmuş şəxslər əksər hallarda xəstəliyi yüngül, lakin bəzi insanlar, xüsusən yaşı 65-dən yuxarı və hər hansı yanaşı xəstəliyi olanlar nisbətən ağır keçirirlər. Risk qrupuna daxil olan vətəndaşlara sanitar-gigiyenik qaydalara ciddi əməl etmələri, koronavirusun əlamətlərini duyduqda isə ilk növbədə sahə həkimlərinə məlumat vermələri və test nümunələrinin götürülməsi üçün müraciət etmələri tövsiyə olunur.

Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, hazırda yeni dalğa başlayıb və bu dalğanı yüngül keçirmək üçün peyvənd vurdurmalı və maska taxılmalıdır. Yəni xəstəlikdən qorunmağın tək yolu budur.

TƏBİB koronavirusa yoluxma saylarında artımları nəzərə alaraq, əhalini bir daha diqqətli olmağa çağırıb. Müraciətdə qeyd olunub ki, sabun, su və ya spirt tərkibli antiseptik vasitə ilə tez-tez əlləri yumaq, öskürərkən və ya asqırarkən ağzı bükülmüş dirsək və ya salfet parçası ilə örtmək, daha sonra isə həmin salfet parçasını dərhal bağlı zibil qutusuna atmaq lazımdır: "Başqaları ilə aranızda ən az bir metr məsafə saxlayın, telefonlar, qapı dəstəkləri kimi tez-tez toxunulan səthləri müntəzəm olaraq təmizləyin və dezinfeksiya edin, qapalı məkanları tez-tez havalandırın, kütləvi toplaşma hallarından yayının, bunun mümkün olmadığı zaman maskadan istifadə edin, ikinci dozadan və yaxud xəstəliyə yoluxub sağaldıqdan 6 ay sonra buster doza peyvənd vurdurun".

Meymunçiçəyinə yoluxanların sayı 10 minə yaxınlaşır

COVID-19-la yanaşı, dünyada yeni bir pandemiyanın da olduğunu unutmamalıyıq. Meymunçiçəyi virusu da yayılmaqda davam edir. Onun COVID-19 kimi pandemiya olmadığı deyilsə də, lakin infeksiya ilə əlaqədar həyəcan təbili çalınır.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı meymunçiçəyilə bağlı son məlumatları paylaşıb. Təşkilatdan bildirilib ki, artıq dünya üzrə virusa yoluxanların sayı 10 minə yaxınlaşıb.

Qurumun baş direktoru Tedros Adhanom Gebreyesus təşkilatın Cenevrədəki baş qərargahında keçirilən mətbuat konfransında xəstəliklə bağlı son vəziyyəti dəyərləndirib. O, virusun endemik və qeyri-endemik olduğu 63 ölkədə yayıldığını deyib. Gebreyesus rəhbərlik etdiyi təşkilatın meymunçiçəyinə qarşı peyvəndlərin hazırlanması və yayılması ilə bağlı müvafiq ölkələrlə danışıqlara başladığını da açıqlayıb.

Qeyd edək ki, bu günə qədər bu virusdan 3 nəfər ölüb.

Virusun yayılma yolları COVID-19-dan daha genişdir. Yayılma sürətinin aşağı, amma aqressivliyinin yüksək olduğu bildirilir. Xəstəlik, əsasən, Avropada geniş yayılsa da, artıq qonşu ölkələrdə - Türkiyə, Gürcüstan, Rusiyada da ilk yoluxma faktları qeydə alınıb. Bu da xəstəliyin qısa zamanda Azərbaycana da gələ biləcəyi ehtimalından xəbər verir.

Səhiyyə Nazirliyindən ölkədə meymunçiçəyinə yoluxma faktının qeydə alınmadığı, hazırda durumun stabil olduğu və epidemioloji vəziyyətin izlənildiyi bildirilib. Eyni zamanda yoluxma faktı qeydə alınmadığından ölkəyə gətirilən diaqnostik testlərdən istifadə edilmədiyi qeyd olunub.

Hər iki xəstəliyin yayılmasına şərait yaradan isə insanların özləridır. Buna görə də fiziki məsafənin saxlanılması və şəxsi gigiyenik qaydalara əməl olunması virusun mutasiyasından asılı olmayaraq ondan qorunmağın yeganə yoludur.

Əsmər QARDAŞXANOVA,

Azərbaycan.-2022.- 14 iyul.- S.8.