Böyük qayıdışın təməllərini yaradan lider

Ulu Öndərin ideyalarını İlham Əliyev qətiyyətlə reallığa çevirir

Böyük qayıdışı yaşayırıq…

Vətəndə qəriblərimizin yurd həsrətinin sona yetmə anını...

İllərdir didərginlik həyatı yaşayan yüz minlərlə vətəndaşımızın məcburi köçkünlük yükündən qurtularaq, vətənli bəxtəvərlərə çevrilmə zamanını…

Əzəli torpaqlarımıza əbədi qovuşmanın müqəddəs məqamını…

Arzuların vətən zirvəsi

Düz 30 illik Vətən sınağından sonra, keçmiş məcburi köçkün vətəndaşlarımız Böyük qayıdış adlandırdığımız zirvəyə yetiblər. İllərdir arzularında yaşatdıqları, xəyallarını qurduqları yurda dönüş gerçəkliyinin təsvirəgəlməz sevincini, xoşbəxtliyini yaşayırlar.

Bu insanların Vətənə qayıdışının təməlinin müəllifi Ulu Öndər Heydər Əliyev, bu müqəddəs missiyanı uğurla həyata keçirən isə Prezident İlham Əliyevdir...

Hələ illər öncə, 1994-cü ildə Ulu Öndərin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən Horadiz əməliyyatı sayəsində Füzuli rayonunun Horadiz qəsəbəsinə doğma sakinlərinin qaytarılması ilə Böyük qayıdışın uğurlu təməlləri atıldı.

Daha sonra Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə aparılan 2016-cı ilin şanlı Aprel döyüşlərindən sonra Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı kəndinin sakinləri yurdlarına qovuşdular.

İndi isə, 44 günlük şanlı Vətən müharibəsinin üzərindən heç iki il ötməmiş, Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun əzəli sakinləri yurdlarında əbədi yaşamağa dönürlər. Mükəmməl siyasi diplomatiyası, təkrarolunmaz hərbi taktikası sayəsində torpaqlarımızı işğaldan azad edən baş sərkərdə İlham Əliyev, indi də qurucu lider kimi o yerlərdə həyatın yenidən var olması üçün əzmlə çalışır.

Qaçqın və məcburi köçkün probleminin həlli birnömrəli prioritet elan edildi

"Bu insanların məskunlaşdıqları yerlərdə yaşamaları, əmək fəaliyyəti ilə məşğul olmaları üçün bütün imkanlardan istifadə edirik. Biz əlimizdən gələni edirik ki, sizin yaşayışınız müəyyən qədər normal olsun. Amma aydındır ki, yerini, yurdunu itirmiş insanların yaşayışı çətindir. Bu, sizi də, bizi də incidir".

Ümummilli Lider Heydər Əliyev çıxışlarının birində qaçqın və məcburi köçkünlərin problemlərinə toxunaraq həmin insanların ağrılarını dərindən duyduğunu ifadə edərək söyləmişdi bu fikirləri.

Ulu Öndər xalqının düçar olduğu qaçqınlıq, məcburi köçkünlük bəlasını özünün bir nömrəli problemi hesab edirdi. Hakimiyyətə gəldiyi ilk vaxtlardan Heydər Əliyev yurd-yuvasından didərgin salınmış soydaşlarımızın qayğı və problemlərinin həllini dövlətimizin prioritet siyasətinə çevirmişdi.

Qaçqın və məcburi köçkünlərin sosial problemləri daim Ulu Öndəri narahat edirdi və buna görə də o, dəfələrlə çadır şəhərciklərinə yollanır, orada yaşayan insanların şəraitləri ilə şəxsən tanış olur, problemlərinin həlli istiqamətində mümkün olan bütün işləri görürdü. Xüsusilə də bu insanların mənzil-məişət, sosial problemlərinin yüksək səviyyədə həll olunması üçün əlindən gələni edirdi.

Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu uğurlu neft strategiyası sayəsində əldə edilən ilk vəsaitin də məhz qaçqın və məcburi köçkünlərin mənzil-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılmasına yönəldilməsi, eləcə də insanlarımızın acınacaqlı vəziyyətdə yaşamağa məcbur olduğu çadır düşərgələrinin ləğvinə başlanılması buna bariz nümunədir.

2001-ci il sentyabrın 7-də Ulu Öndərin "Azərbaycan torpaqlarının erməni silahlı qüvvələri tərəfindən işğalı nəticəsində Ağdam və Füzuli rayonlarından didərgin düşmüş və çadır düşərgələrində müvəqqəti yerləşdirilmiş məcburi köçkünlərin bir qisminin həmin rayonların ərazisində məskunlaşdırılması ilə bağlı bəzi tədbirlər haqqında" və 13 may 2002-ci il "Biləsuvar rayonu ərazisində yerləşən beş çadır düşərgəsində məskunlaşmış məcburi köçkünlərin sosial-məişət vəziyyətinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı bəzi tədbirlər haqqında" fərmanlarına uyğun olaraq, Biləsuvar, Füzuli və Ağdam rayonlarının ərazisində 5081 ailədən ibarət 22800 məcburi köçkün üçün bütün zəruri sosial-texniki infrastrukturu ilə birlikdə 20 qəsəbə salındı və Biləsuvar rayonu ərazisindəki 5 çadır düşərgəsi 2003-cü ilin iyun ayında ləğv edildi.

Böyük inam

Elə bir əlamətdar gün, bayram olmazdı ki, Heydər Əliyev məcburi köçkünlərin yanında olmasın, onlara mənəvi dəstəyini göstərməsin.

1999-cu ildə Novruz bayramı ərəfəsində Biləsuvardakı çadır düşərgəsində cəbrayıllı məcburi köçkün gənclərin toyunda Ulu Öndərin iştirak etməsi, gənc ailə ilə birgə qol götürüb oynaması xoş xatirə kimi yaddaşlarda silinməz izlər buraxıb.

Hər birimizin televiziya ekranlarından dəfələrlə izlədiyimiz bu səmimi görüntülər, təkcə bir dövlət başçısının xalqının hansısa nümayəndəsinin şad günündə iştirakı deyildi, bu, bir el atasının öz övladları saydığı yurd həsrətli insanların şadlığına ürəkdən sevinib, onlarla birgə bunun xoşbəxtliyini paylaşması idi. Həm də ölkənin ən ali şəxsinin bu iki gəncin timsalında bütün qaçqın və məcburi köçkünlərə qol-qanad gərməsinin, onlara arxa-dayaq olmasının ismarışı idi.

Ulu Öndərin çadır şəhərciklərinə gəlməsi, məcburi köçkünlərlə görüşməsi bu insanlara böyük sevinc bəxş etməklə bərabər, Vətənə qayıdış inamlarını da sönməyə qoymurdu, əksinə, möhkəmləndirirdi. Böyük lider Heydər Əliyev bütün nitqlərində, çıxışlarında, məcburi köçkünlərlə olan söhbətlərində hər zaman bu məsələ ilə bağlı danışır, bir gün mütləq işğal altındakı torpaqlarımızın azad olunacağına və məcburi köçkünlərimizin öz yurd-yuvalarına qayıdacağına əminliyini, inamını bildirirdi.

1998-ci il martın 20-də Mərdəkandakı "Abşeron" Sanatoriyasında Novruz bayramı münasibətilə qaçqın və məcburi köçkünlər üçün keçirilən bayram şənliyində Ulu Öndər nitqində bu böyük inamı belə ifadə etmişdi: "Gün o gün olacaq ki, Novruz bayramını bir dəfə gələcəyəm Şuşada, o biri il Laçında, o biri il Kəlbəcərdə, Ağdamda, Füzulidə, Cəbrayılda, Zəngilanda, Qubadlıda keçirəcəyik. Əminəm ki, belə də olacaqdır. Mən buna inanıram və bu inamla yaşayıram, bu inamla işləyirəm və bu inamla da Azərbaycan xalqına rəhbərlik edirəm".

Azərbaycanda bütün çadır şəhərcikləri ləğv olundu

Fəaliyyətinin ilk dövründən qaçqınların və məcburi köçkünlərin problemlərinin həllini ən başlıca vəzifələrindən biri kimi müəyyənləşdirən Prezident İlham Əliyevin 2003-cü il prezident seçkiləri ərəfəsində proqramının tərkib hissəsi də məhz bu məsələ idi. İlham Əliyev söz vermişdi ki, beş il ərzində Azərbaycanda bir dənə də olsun çadır şəhərciyi qalmayacaq və cəmi 4 il ərzində, 2007-ci ildə bu böyük hədəfə nail olundu. Həmin vaxta qədər ölkənin demək olar ki, bütün yerlərində çadır şəhərcikləri var idi, köçkünlər çox yararsız vəziyyətdə yaşayırdılar, həmçinin uzun illər vaqonlarda, vaqonların altında məskunlaşmışdılar. 2020-ci ilə qədər ölkədə məcburi köçkünlər üçün 100-dən çox qəsəbə-şəhərcik salındı.

Ötən müddət ərzində Azərbaycanda 300 mindən çox məcburi köçkün mənzillərlə, fərdi evlərlə təmin olundu, həmçinin məcburi köçkünlərin problemləri ardıcıl şəkildə öz həllini tapdı.

2020-ci ilin 28 mayında isə Prezident İlham Əliyev məcburi köçkünlərə 111-ci hədiyyəsini etdi. Bakının Qaradağ rayonunda 1336 məcburi köçkün ailəsi üçün salınmış "Qobu Park-3" yaşayış kompleksinin açılışındakı çıxışında isə İlham Əliyev əhəmiyyətli bir məsələyə diqqət çəkdi. Dövlət başçısı vurğuladı ki, bütün Azərbaycan xalqı bilməlidir ki, bu, sizin üçün müvəqqəti yaşayış yeridir. Torpaqlarımız işğaldan azad ediləndən sonra biz bu gün hələ də işğal altında olan torpaqlarda buna oxşar gözəl binalar, şəhərciklər tikəcəyik, ermənilər tərəfindən dağılmış şəhərlərimizi yenidən quracağıq.

O gün yetişdi

Dövlət başçısının həmin çıxışının üzərindən cəmi bir neçə ay ötdükdən sonra, 2020-ci il sentyabrın 27-də xalq olaraq arzularımızın gerçəkləşdiyi o qürurverici məqam yetişdi. Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev tarixi torpaqlarımıza güclə yiyələnmək istəyən işğalçıları cəmi 44 gün ərzində "dəmir yumruğ"unun zərbəsi ilə qarşısında diz çökdürdü. Azərbaycana zəfər sevinci yaşatdı, doğma yurdundan didərgin düşən yüz minlərlə vətəndaşımızın yurd həsrətinə son qoydu.

Parlaq zəfərlə bitən Vətən müharibəsindən dərhal sonra isə 30 il ərzində erməni barbarlarının dağıdıb viranəyə çevirdiyi yurd yerlərimizdə tikinti-quruculuq işlərinə start verildi. Cəmi iki il əvvələ qədər bir həyat nişanəsi belə tapmaq mümkün olmayan ərazilərimizdə indi həyat yenidən məcrasına qayıdır.

Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda müasir infrastruktur qurulur, "ağıllı kənd", "ağıllı şəhər"lər salınır. Artıq bütün şəhərlərin Baş planları da hazırlanıb və təsdiqlənib.

İndi işğaldan azad edilən bölgələrimiz nəhəng tunellərin çəkildiyi, dünya miqyaslı dəhlizlərin salındığı, beynəlxalq hava limanlarının tikildiyi, meqalayihələrin gerçəkləşdirildiyi unikal məkana çevrilib.

İşğaldan azad edilən torpaqlarımızda görülən bütün bu irimiqyaslı işlər Prezident İlham Əliyevin şəxsi diqqəti və nəzarəti altında həyata keçirilir. Hər zaman dövlət başçısı çıxışlarında bildirir ki, bu istiqamətdə qarşıya qoyulan bütün hədəflər təmin edilir. O cümlədən də 30 il ərzində əziyyət, mənəvi əzab içində yaşamış köçkünlərin qısa müddət ərzində öz doğma torpaqlarına qaytarılması üçün mühüm layihələr gerçəkləşdirilir.

Xoş çağırışlar

Bu il oktyabrın 5-də Ağdamda baş tutan Azərbaycan Milli Şəhərsalma Forumunun açılış mərasimindəki çıxışında da Prezident İlham Əliyev bir daha bəyan etdi ki, hazırda biz keçmiş məcburi köçkün və qaçqınları öz doğma yurdlarına mümkün qədər tez bir zamanda geri qaytarmaq üçün nəhəng bir çağırışla üz-üzəyik: "Bu gün biz yeni çağırışlarla üzləşirik. Ancaq bunlar xoş çağırışlardır - Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun yenidən qurulması, insanların geri qayıtması və Azərbaycanın hər hansı bölgəsində yaşayan keçmiş məcburi köçkünlər üçün daha yaxşı şəraitin yaradılması".

Dövlət başçısı onu da vurğuladı ki, baxmayaraq ki, 300 mindən çox məcburi köçkün yeni ev və mənzillərlə təmin edilmişdi, bu mənzillərin açılışı zamanı onlar minnətdarlıqlarını bildirməklə yanaşı, hər dəfə qeyd edirdilər ki, bizi öz torpaqlarımıza qaytarın: "Mən onlara hər dəfə söz verirdim ki, bunu reallaşdıracağam və mən fəxr edirəm ki, biz bunu reallaşdıra bildik və artıq Böyük qayıdış proqramı başlayıb".

Zəfərdən sonra Böyük qayıdışın, vətənə dönüşün ilk "qaranquşlar"ı Zəngilanın Ağalı kəndinin sakinləri oldular. İndi ağalılılar hər açılan günü doğma yurddan xoşbəxtcəsinə salamlayırlar.

Çox tezliklə, şuşalılar, ağdamlılar, laçınlılar, kəlbəcərlilər, ümumiyyətlə, doğma od-ocağından didərgin salınmış bütün keçmiş məcburi köçkünlər də öz dədə-baba torpaqlarına qovuşdurulacaqlar.

Bəli, ata vəsiyyətinə əməl edərək işğal altında qalan torpaqlarımızı azad edən Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyev, indi Ulu Öndərin vaxtilə bünövrəsini qoyduğu Böyük qayıdış siyasətini müvəffəqiyyətlə reallığa çevirir.

Azərbaycanlı olması ilə ömür boyu fəxr etmiş, Azərbaycanın milli maraqlarını təmin etməkdən ötrü gecə-gündüz yorulmadan çalışmış dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin də ruhu bu gün şaddır.

Və elə Heydər Əliyevin 100 illiyi ərəfəsində Azərbaycan xalqının yaşadığı ən qürurlu, ən əlamətdar günlər də Ulu Öndərin yubileyinə möhtəşəm ərməğandır.

Yasəmən MUSAYEVA

Azərbaycan.- 2022.- 13 oktyabr.- S.7.