"Dəmir yumruq" Ermənistanı sülhə məcbur edir

"Bizim regionda vəziyyət sülhə doğru inkişaf edir, mən buna ümid edirəm..."

Prezident İlham Əliyevin İtaliyanın "İl Sole 24 Ore" qəzetinə verdiyi müsahibəsində bəyan etdiyi kimi, Azərbaycan 44 günlük müharibədə düşmən üzərində hərbi qələbə çaldıqdan dərhal sonra bölgədə sülhün bərqərar olması üçün diplomatik müstəvidə də ardıcıl və uğurlu addımlar atmağa başlayıb.

Ölkəmiz Cənubi Qafqazda dayanıqlı sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunması üçün bu istiqamətdə mühüm işlər həyata keçirir.

Eyni zamanda Azərbaycan hər fürsətdə sülhə maneçilik törədən davranışlar sərgiləyən, ölkəmizə qarşı təxribatlar törədən işğalçı Ermənistanı da qalib ölkə olaraq diktə etdiyi bütün şərtlərə boyun əyməyə və sülh bağlamağa məcbur edir.

Sülh prosesi ilə bağlı real addımlar atmağın zamanıdır

2020-ci il 10 noyabr və 2021-ci il 11 yanvar bəyanatları ilə qazandığımız diplomatik qələbələr ötən ilin 26 noyabrında Soçi bəyanatı ilə daha da möhkəmlənib. Avropa İttifaqının vasitəçiliyi ilə keçən ilin dekabrından başlayan "Brüssel prosesi" sayəsində isə üçtərəfli bəyanatlarda nəzərdə tutulan məsələlərin real müstəvidə həlli ilə bağlı əhəmiyyətli irəliləyişlərə nail olunub. Bu prosesdə Azərbaycan daim reallıqlara əsaslanan və regionda təhlükəsizliyin, əməkdaşlığın, rifahın təmin edilməsinə yönəlik təşəbbüslərlə çıxış edib.

Bu ilin 6 aprelində keçirilən üçüncü Brüssel görüşündə isə Azərbaycanın irəli sürdüyü 5 prinsip Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan tərəfindən qəbul edildi. Yəni bu, o deməkdir ki, iki ölkə arasında imzalanacaq sülh müqaviləsi rəsmi Bakının irəli sürdüyü məlum baza prinsipi əsasında qurulacaq.

Avqustun 31-də Brüsseldə keçirilən üçtərəfli görüşün yekunu isə artıq sülh prosesi ilə bağlı real addımlar atmağın mütləqliyini ortaya qoydu. İki ilə yaxındır ki, hər cür riya, hiylə, təxribatçı əməllərlə sülhə nail olmağı yubadan Ermənistanın bundan yayınmaq yolları bağlandı və o, sülh razılaşmasına məcbur edildi.

Azərbaycan yüksək əzm nümayiş etdirir

Azərbaycan Vətən müharibəsinin qələbə ilə başa çatmasının üzərindən ötən müddət ərzində Ermənistana iki ölkə arasında münasibətlərin normallaşdırılması, sülhə nail olunması üçün təkmil sülh modeli irəli sürür. Həmçinin qalib Azərbaycan sülh sazişinin bağlanması istiqamətində üzərinə götürdüyü bütün öhdəlikləri vaxtından əvvəl yerinə yetirərək, böyük əzm və iradə nümayiş etdirir.

Buna misal olaraq, Ermənistanın növbəti təxribatına cavab olaraq "Qisas" əməliyyatının keçirilməsi və ordumuzun Qırxqız yüksəkliyini, həmçinin Kiçik Qafqaz dağ silsiləsinin Qarabağ silsiləsi boyu Sarıbaba və bir sıra digər əhəmiyyətli hakim yüksəklikləri nəzarətə götürməsi, eləcə də yeni Laçın avtomobil yolunun vaxtından xeyli əvvəl istifadəyə verilməsi ilə Laçın şəhəri, Zabux, Sus kəndlərinin boşaldılması buna əyani sübutdur.

Amma keçən vaxt ərzində qarşı tərəfin bu istiqamətdə hansısa konkret addım atdığının şahidi olmadıq. Görünür, Ermənistan hakimiyyəti prosesi yubatmaqla kimlərəsə, konkret olaraq artıq çoxdan öz ölü missiyasını başa vurmuş ATƏT-in Minsk qrupuna yenə də hansısa ümid bəsləyir.

Lakin indi onlar da yaxşı anlayırlar ki, daha 30 ildir kölgəsində gəzdikləri, güvəndikləri dağlara çoxdan qar yağıb. Axı sözügedən qurum öz "missiya"sını uğursuzluqla başa vurub. Onu da gözəl bilirlər ki, Azərbaycanın səbri hüdudsuz deyil və danışıqlar prosesi sonsuzadək masa üzərində qala bilməz.

Dördüncü Brüssel görüşünün nəticələri də bunu deməyə əsas verir. Artıq bir ay müddətində xarici işlər nazirliklərinin xətti ilə sülh sazişinin mətni üzərində işə başlamaq üçün qruplar yaratmaq barədə razılıq əldə olunub. Eləcə də yeni sənəddə nə Qarabağ mövzusu var, nə də ATƏT-in Minsk qrupunun adı çəkilir.

Digər tərəfdən əldə olunacaq sülh elə Ermənistanın özünə də faydalıdır və hazırda çabaladığı böhran bataqlığından çıxması üçün vacibdir.

Ermənistanın başqa yolu yoxdur

Sülh prosesinin gedişatı ilə bağlı Prezident İlham Əliyev İtaliya qəzetinə müsahibəsində bildirdi ki, Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti və Ermənistanın baş naziri arasında üçtərəfli görüş zamanı bununla bağlı razılığa gəlinib.

Dövlət başçısı onu da xüsusi vurğuladı ki, bu razılaşmaya gəlmək üçün Ermənistana vaxt lazım oldu: "...Bir ay müddətində Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirləri sülh sazişi ilə bağlı praktiki danışıqlara başlamaq məqsədilə görüşəcəklər. Bu, bizim İkinci Qarabağ müharibəsinin bitməsindən demək olar ki, dərhal sonra irəli sürdüyümüz təklif idi. Biz bildirdik ki, bizim sülhə, sülh sazişinə ehtiyacımız var. Bununla razılaşmaq üçün Ermənistana təqribən iki il lazım oldu".

"Zənnimcə, bu, görüşün ən mühüm nəticələrindən idi", - deyə söyləyən İlham Əliyev qeyd etdi ki, əlbəttə, bu sülh danışıqlarının gedişatından çox şey asılı olacaq: "Zaman çərçivəsi və məzmun nədən ibarət olacaq. Hesab edirəm ki, biz bir neçə ay ərzində sülh sazişini yekunlaşdırıb imzalaya bilərik. Ermənistan tərəfi eyni iradə nümayiş etdirsə, zənnimcə, bu, realdır. Biz sülh sazişinin üzərində qurulmalı olduğu beş baza prinsipini irəli sürdük və Ermənistan bunu qəbul edib".

Göründüyü kimi, İlham Əliyev uğurlu diplomatiyası ilə regionda yeni sülh və əməkdaşlıq erasının başlanmasına çalışır. Sülhə düşmən olan Ermənistanı da Azərbaycanın şərtləri ilə razılaşmağa, Bakının irəli sürdüyü və sülh müqaviləsinin əsasını təşkil edən prinsiplərin qəbuluna məcbur edir.

Ermənistan hakimiyyəti istəsə də, istəməsə də, sülh müqaviləsini tezliklə imzalamağa məhkumdur.

Yasəmən MUSAYEVA

Azərbaycan.- 2022.-7 sentyabr.- S.1; 7.