Tarixi muzeylər yaşadır

Vətən müharibəsi Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyində də salnaməyə çevrilir

“44 günlük Vətən müharibəsi bizim şanlı tariximizdir. Bu tarix əbədi yaşayacaq. Çünki bu Qələbə tarixdə bənzəri olmayan qələbədir. Azərbaycan xalqı buna layiq idi və biz Qələbə əldə edərək, düşməni öz doğma diyarımızdan qovduq, şəhərlərimizi azad etdik, doğma Şuşamızı azad etdik...”

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin söylədiyi bu fikirlər tariximizin şanlı səhifələrinə qızıl hərflərlə həkk edildi. Xalqımız şanlı tariximizlə, əfsanəvi qəhrəmanlarımızla həmişə fəxr edir. Deyirlər, “Tarixi insanlar yaradır, muzeylər isə onu qoruyur”. Bu məqsədlə də 2021-ci ildə AMEA Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyində Vətən Müharibəsi Fondu yaradılıb. Həm də respublikada ilk dəfə olaraq Vətən müharıbəsinə həsr olunmuş “Anadır arzulara hər zaman Qarabağ “ adlı sərgi acılıb, Zəfər ğünü ilə əlaqədar müxtəlif tədbirlər keçirilib.

AMEA Mill Azərbaycan Tarixi Muzeyinin şöbə müdiri Fəridə Şəms deyir ki, 2021-ci ilin yanvar ayında Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin Elmi Şurasının qərarı ilə yaradılan Vətən Müharibəsi Fondunun məqsədi Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda şəhid və qazi olan həmvətənlərimizə məxsus geyim, xatirə əşyaları, sənədlərin, foto-şəkillərin toplanması, qorunması, tədqiqi, təbliği və bu mövzüya aid nəşrlərin hazırlanmasıdır: “...Fondda yer alan materiallar Birinci Qarabağ müharibəsini, 2016-cı ilin Aprel, 2020-ci ilin Tovuz döyüşlərini və 44 günlük Vətən müharibəsini əhatə edir. Burada Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları general-mayor Polad Həşimova, polkovniklər İlqar Mirzəyevlə Şükür Həmidova, eləcə də Çingiz Qurbanova məxsus əşyalar və fotolar mühafizə olunur. Vətən müharibəsində xüsusi xidmətləri olan Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Nazirliyi, Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunları, Dövlət Sərhəd Xidməti, Minatəmizləmə Agentliyi, Müdafiə Sənayesi Nazirliyi və digər qurumların şəxsi heyətlərinin geyim növləri, ləvazimat nümunələri, tədris və ideoloji vəsaitləri də fondda yerləşdirlib”.

Eksponatların arasında Azərbaycan ordusunun torpaqlarımızın azad edilməsi zamanı erməni silahlılarından hərbi qənimət kimi götürdükləri nümunələr də var. Eyni zamanda bu il ərzində 250 şəhidimizə aid materiallar fonda daxil edilib. Ümumilikdə, 2 mindən çox material burada inventarlaşdırılıb. Bu istiqamətdə işlər davamlı şəkildə aparılır. Fond materialları əsasında gələcəkdə sənədli filmlərin və televiziya verilişlərinin çəkilişi də nəzərdə tutulub.

Fondda qorunan eksponatlar əsasında 2021-ci il mayın 19-da muzeydə “Anadır arzulara hər zaman Qarabağ” adlı sərginin birinci hissəsinin açılışı olub.

Azərbaycanın Vətən müharibəsində parlaq qələbəsi və torpaqlarımızın azad edilməsinə həsr olunmuş sərgi döyüş iştirakçılarına məxsus eksponatlar əsasında qurulub. Sərgidə 2020-ci ilin iyulunda baş vermiş Tovuz döyüşlərinin iki qəhrəmanı (general-mayor Polad Həşimov və polkovnik İlqar Mirzəyev), həmçinin Vətən müharibəsinin 101 şəhid və qazisinin əşyaları nümayiş olunur. Burada hərbi uniforma, ləvazimat, qəlpə və güllələr, şəxsi sənədlər, foto-şəkillər sərgilənir.

Muzeyin şöbə müdirinin bildirdiyinə görə, ümumilikdə sərginin 30 vitrinində 557 eksponat, 12 informasiya-məlumat paneli, 7 iriölçülü banner, 204 ədəd foto-şəkil nümayiş olunur: “Həmçinin “Ermənistanın dövlət terrorzmi azərbaycanlı fotoqrafların obyektivində” adlı foto-sərgidə 44 günlük müharibə dövründə Azərbaycanın dinc şəhər və kəndlərinə atılmış raket-artilleriya zərbələrinin dağıntıları, eləcə də 30 ilə yaxın müddətdə işğal olunmuş ərazilərdə həyata keçirilmiş vandallığı təsdiqləyən, 7 fotoqrafın çəkdiyi 50 ədəd foto-şəkil burada özünə yer alıb. Bunlarla yanaşı, Gəncə və Bərdəyə atılmış raket zərbələrini nümayiş etdirən onlarla eksponat, 4 iriölçülü diorama ilə də burada tanışlıq mümkündür”.

May ayından başlayaraq muzeyin İnnovasiyalar və təhsil proqramları şöbəsi tərəfindən “Anadır arzulara hər zaman Qarabağ” adlı sərgi çərçivəsində “Xarıbülbül - Qələbə rəmzi” adlı silsilə ustad dərsi keçirilib. Adıçəkilən şöbənin əsas fəaliyyət istiqamətlərindən biri gənclərin vətənpərvərlik tərbiyəsidir. Bu məqsədlə Milli qəhramanlara, şəhidlərə həsr olunmuş tədbirlər silsilə xarakter alıb. Fevralın 9-da Zoom platformasında məktəblilərlə birgə “Mübariz İbrahimov Azərbaycan əsgərinin qəhrəmanlıq rəmzidir”, aprelin 7-də onlayn formatda 2016-cı il - Aprel döyüşlərinə, iyunun 9-da Vətən müharibəsi şəhidi Elvin İslamovun anım gününə həsr olunan, sentyabrın 29-da yenə də Vətən müharibəsindən bəhs edən, Gəncə və Bərdə məktəblilərinin iştirakı ilə tədbir keçirilib. İl ərzində şöbənin elmi işçisi, “Gənc muzeyşünaslar və muzeysevərlər klubu”nun rəhbəri Sahibə Ələkbərovanın klubun üzvləri ilə “Tarix yazan qəhrəmanlar” layihəsi çərçivəsində şəhid Şəhriyar Qasımovun, Yaqub Yaqubzadənin, Tural Abdullayevin ailələri ilə keçirdiyi görüşlər də yaddaqalan olub..

Muzeydə bu ilin may ayının 18-dən başlayaraq, “Yolumuz Qarabağadır! Qarabağ Azərbaycandır!” layihəsi çərçivəsində “Gənc muzeyşünaslar və muzeysevərlər klubu”nun üzvləri Laçın, Füzuli, Cəbrayıl, Qubadlı, Xocalı, Ağdam tarix-diyarşünaslıq muzeylərini, eləcə də Mahrızlı kəndində fəaliyyət göstərən Rahib Məmmədov adına Ağdam rayon Döyüş Şöhrəti Muzeyini ziyarət etməklə, işğaldan sonrakı illərdə adıçəkilən mədəniyyət müəssisələrinin işləri ilə yaxından tanış olmuşlar. Bütün bunlar gənc muzeyşünasların gələcək fəaliyyətlərində mühüm amillərdən hesab edilir.

Məhəmməd NƏRİMANOĞLU,

Azərbaycan.- 2022.- 11 yanvar.- S.7.