Sahibkarların dostu, özəl sektorun güvənci

Prezident İlham Əliyevin qəbul etdiyi qərarlar sayəsində özəl bölmənin payı ÜDM-də 83,5, məşğulluqda 78 faizdir

Liberal bazar iqtisadiyyatı yolunu seçmiş digər ölkələrdə olduğu kimi, Azərbaycanda da özəl sektor əsas real qüvvə hesab edilir. Aparılan islahatlar, qəbul edilən qərarlar sayəsində sahibkarlıq sürətlə inkişaf edərək ölkənin iqtisadi gücünü artırır. Xüsusən son illər Azərbaycanda biznes fəaliyyəti getdikcə genişlənir.

İş adamlarımız ölkədə olduğu kimi, onun hüdudlarından kənarda da mühüm layihələrin reallaşmasında iştirak edir, iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinə inamla investisiya yatırır, dünya çapında etibarlı tərəfdaş kimi tanınırlar. Yeri gəlmişkən, qeyd edək ki, aparılan ciddi islahatlar, tətbiq edilən yeni qanunlar sayəsində Azərbaycanda sahibkarlıq fəaliyyəti ilə fəal məşğul olanların sayı hazırda 683 mini keçmişdir. Özəl bölmənin ÜDM-də payı 83,5, məşğulluqda isə 78 faizə yaxınlaşmışdır. 20 il ərzində Sahibkarlığın İnkişafı Fondu tərəfindən sahibkarlıq subyektlərinin investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsinə 2,83 milyard manat güzəştli kredit verilmiş, bu layihələr hesabına 178 mindən çox yeni iş yeri açılmışdır. Ayrılmış güzəştli kreditlərin 62,2 faizi (1,76 milyard manat) regionların payına düşmüşdür. Bunlardan əlavə, sahibkarlara dəyəri 115 milyon manatdan çox olan vergi güzəştləri paketi təqdim edilmişdir.

Hazırda ölkə üzrə sahibkarlıq subyektlərinin 99,6 faizi mikro, kiçik və orta sahibkarlıq (KOB) subyektləridir. Əgər əvvəllər onların üzləşdiyi ən böyük çətinliklərdən biri lisenziyaların alınması ilə bağlı idisə, indi bununla bağlı heç bir çətinlik yoxdur. Artıq xeyli vaxtdır sahibkarlara lisenziyalar "ASAN xidmət" mərkəzləri və "KOB evləri" vasitəsilə verilir.

Bütün bunların sayəsində Dünya İqtisadi Forumunun "Qlobal Rəqabətlilik İndeksi" hesabatında ölkəmiz 141 ölkə arasında 58-ci mövqedə qərarlaşmışdır. Azərbaycan bu hesabatda 12 indikatordan 8-i üzrə irəliləyərək MDB ölkələri arasında lider mövqelərə yüksəlmiş, Cənubi Qafqaz regionunda isə birinci olmuşdur.

Azərbaycanın iqtisadi islahatlarda daha ciddi uğurlar qazanmasını təsdiq edən digər rəqəmlər də mövcuddur: son 20 il ərzində sənayedə məhsul istehsalının dəyəri 4 milyard manatdan 86,4 milyard manatacan artmışdır. Sənaye məhsullarının ümumi həcmində özəl sektorun payı 2002-ci ildə 54,9 faiz idisə, 2022-ci ildə bu rəqəm 87,6 faizə çatmışdır. Daha maraqlısı odur ki, 2002-2022-ci illərdə ölkənin qeyri-neft-qaz sənayesində istehsalın dəyəri 4,3 dəfə artaraq 1,6 milyard manatdan 17,7 milyard manata qalxmışdır.

Bu artımlarda birbaşa Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə yaradılan sənaye zonalarının - sənaye parkları və məhəllələrinin xüsusi payı var. İndi ölkədə Sumqayıt Kimya, Balaxanı, Mingəçevir, Qaradağ, Pirallahı, Ağdam və Cəbrayıl rayonunda sənaye parkları, Neftçala, Masallı, Hacıqabul, Sabirabad və Şərurda sənaye məhəllələri fəaliyyət göstərir. Cari ilin birinci yarısında sənaye zonalarında fəaliyyət göstərən müəssisələr tərəfindən 1,4 milyard manatlıq məhsul istehsal olunaraq satılıb ki, bunun da 33,2 faizi xarici ölkələrə ixrac edilib.

Sözügedən sahə ilə bağlı onu da xatırladaq ki, təşviq edilmiş layihələrin icrası nəticəsində ölkədə yeni məhsullar istehsal edən müəssisələr yaradılmış, Prezidentin 20 dekabr 2022-ci il tarixli fərmanı ilə əvvəlki illərin təcrübəsi nəzərə alınmaqla investisiya təşviqi mexanizmi təkmilləşdirilmişdir.

Bu gün dövlət başçısının tapşırığına əsasən, ölkə ərazisində aqroparklar da yaradılır. Artıq 32 rayonda 239,3 min hektar ərazisi və layihə dəyəri 2,4 milyard manat olan 51 aqropark yaradılmışdır. Onların 46-sı fəaliyyətə başlamışdır. Aqroparkların yaradılmasına isə indiyədək sahibkarlar tərəfindən 1,5 milyard manatdan çox investisiya qoyulmuşdur.

Aqroparklardan söz düşmüşkən onu da qeyd edək ki, ümumilikdə 4 dövlət regional inkişaf proqramı üzrə bölgələrə yatırılmış investisiyaların həcmi 104 milyard manatdır. 2022-ci ildə regionlar üzrə məhsul buraxılışının nominal həcmi 2003-cü ilə nisbətən 13,5 dəfə böyümüş, əhalinin nominal gəlirləri 10,5 dəfə artmışdır. 2004-cü ildən bəri regionlarda 52 mindən artıq yeni müəssisə yaradılmış, yüz minlərlə iş yeri açılmışdır.

Bütün bunlar sözsüz ki, Prezident İlham Əliyevin ayrılıqda götürülmüş hər bir sahənin sürətli inkişafına hesablanan qərarları və təşəbbüsləri hesabına mümkün olmuşdur.

Bahadur İMANQULİYEV,

Azərbaycan.-2023.- 17 dekabr, № 276.- S.6.