Fransa Azərbaycana qarşı qərəzli mövqe tutub

Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu həll edilməsi üçün yaradılmış ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri 28 ildən çox danışıqlar aparsalar da, heç bir uğura nail olmadılar. Minsk qrupunda təmsil olunan Rusiya, Fransa və ABŞ kimi böyük dövlətlərin xüsusi nümayəndələri bu illər ərzində erməniləri Azərbaycanın işğal etdiyi torpaqlarının bir qarışını belə geri qaytarmağa razı sala bilmədilər.

Gündən-günə iqtisadi, siyasi və hərbi gücünü artıran Azərbaycan səbir edib danışıqlar prosesini diqqətlə izləyirdi. Həmsədrlər Ermənistana təzyiq göstərmir, BMT-nin qəbul etdiyi qətnamələri belə düşmən dövlətə xatırlatmırdılar. Minsk qrupundakı nümayəndələr danışıqlar prosesində iştirak etmək üçün müxtəlif ölkələrə getməyi sanki turist gəzintisi sanırdılar.

Azərbaycanın danışıqlar prosesini sona qədər gözləmək üçün səbri o qədər də çox deyildi. Çünki bu səmərəsiz danışıqlar uzandıqca uzanıb gedir, sonu görünmürdü. Axır zamanlar isə Ermənistan müxtəlif bəhanələr gətirərək danışıqlar prosesindən yayınırdı. Bu addımlar isə düşmənin işğal etdiyi Azərbaycan torpaqlarını danışıqlar yolu ilə qaytarmayacağına işarə idi. Hələ işğal etdikləri torpaqlar azmış kimi, ermənilər bizi yeni ərazilərimizi ələ keçirəcəkləri ilə hədələyirdilər. Deməli, üzdə sülh danışıqları aparan Ermənistan, arxada müharibəyə hazırlaşırdı. 1992-1993-cü illərdən dişində şirə qalmışdı. Hələ də o illərin havası ilə nəfəs alırdı. Başı özünü tərifləməyə qarışan Ermənistan zamanın ölçüsünü itirmişdi. Elə itirdiyi bu zaman ölçüsü ilə də 27 sentyabr 2020-ci ildə ordusu ilə yeni ərazilərimizi işğal etmək üçün mövqelərimiz üzərinə hücuma keçdilər. Daim gücünü, qüdrətini artıran şanlı ordumuzun zabit və əsgərləri yurdumuzun müdafiəsinə atıldılar. Elə ilk anlardan ermənilərin müqaviməti qırıldı. Azərbaycan Ordusu Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi altında 44 günlük Vətən müharibəsində Ermənistan silahlı qüvvələrini darmadağın etdi. Qazanılan zəfər nəticəsində 30 ilə yaxın erməni işğalında qalmış torpaqlarımız azad olundu.

Azərbaycan öz gücünə BMT-nin qətnamələrini yerinə yetirdikdən sonra ATƏT-in Minsk qrupunun varlığına ehtiyac qalmadı. Əslinə baxanda buna görə Minsk qrupunun həmsədr ölkələri Azərbaycana minnətdarlıq etməliydilər. Çünki onların uzun illər edə bilmədikləri işin öhdəsindən Azərbaycan qısa müddət ərzində gəlmişdi. Minsk qrupuna daxil olan həmsədr ölkələr Rusiya, ABŞ bizə minnətdarlıq etməsələr də, bir az "nala, mıxa" vurandan sonra səhvlərini anlayıb öz yolları ilə getdilər. Üçüncü həmsədr olan ölkə Fransa isə Azərbaycana qarşı qərəzli mövqe nümayiş etdirməyə başladı. Dünənə qədər özünü üzdə Qarabağda sülhü müdafiə edən kmi göstərən Fransa əks-mövqeyə keçdi. Qarabağ müharibəsi zəfərlə başa çatandan, Azərbaycan ərazi bütövlüyünü bərpa edəndən sonra Fransanın sülh danışıqlarının altında gizlənən "buynuzu" üzə çıxdı. Dünənə qədər özünü guya Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həll olunmasına tərəfdar olan ölkə kimi göstərən Fransa Qarabağda sönməkdə olan müharibəni yenidən alovlandırmağa kökləndi. Başladı Ermənistana silah-sursat, hərbi texnika verməyə. Qarabağ müharibəsindən qabaq əgər Fransa Ermənistanı birəlli müdafiə edirdisə, müharibədən sonra onun müdafiəsində ikiəlli dayandı. Gah Ermənistana silah verdi, gah ordusuna təlim keçmək üçün mütəxəssislər göndərdi. Hətta bəzi mənbələrin verdiyi məlumatlara görə, Ermənistan müdafiə nazirinin müavininin də fransız generalı olacağı gözlənilir. Sanki Ermənistan müstəqil bir ölkə deyil, Fransanın bir vilayətidir. Nə vaxt baxırsan Fransanın prezidenti Makron Ermənistandan danışır. Bütün bunları görəndə bir anlıq çaşıb qalırsan, elə bilirsən ki, Makron Fransanın yox, Ermənistanın prezidentidir. Paşinyan da onun əlbuyruqçusudur.

Fransa hansı yolla olursa olsun, qoşunlarını Ermənistana göndərməyə, burada baza qurmağa çalışır. Təbiidir ki, bu, Fransanın məqsədlərindən yalnız biridir. Fransa Cənubi Qafqaza başını soxmaq üçün gecə-gündüz əldən-ayaqdan gedir. Qafqaz dağlarının havasını udmaq istəyir. Niyyətini də Ermənistan vasitəsilə həyata keçirməyə çalışır. Qarabağ müharibəsini də ona görə təzədən alovlandırır ki, özünü beynəlxalq vasitəçi kimi qələmə versin. Amma Fransa unudur ki, beynəlxalq hüquq və BMT Nizamnaməsinə görə, vasitəçi neytral olmalıdır. Ona görə də rəsmi Parisin Bakı ilə İrəvan arasında yenidən vasitəçi olması mümkün deyil. Ümumiyyətlə, Azərbaycanın heç bir vasitəçiyə ehtiyacı yoxdu. İndi günümüzün reallıqları daha optimal, daha çevik variantları diktə edir. Bu gün Ermənistan və Azərbaycan nümayəndələri heç bir vasitəçi olmadan görüşüb müxtəlif məsələləri müzakirə edirlər. Bir müddət əvvəl əsirlərin mübadiləsi və başqa görüşlər dediklərimizə əyani sübutdur.

Heç kim də olmasa, biz Fransanı yaxşı tanıyırıq. Rəsmi Paris heç zaman neytral olmayıb. Ermənistanın tərəfini saxlamayıb, həm də Azərbaycana qarşı qərəzli mövqe tutub. Ermənistana silah satması və digər yaramaz hərəkətləri ölkəmizə qarşı göstərilən qərəzli münasibətin təzahürüdür. Fransa erməni tərəfkeşliyi və ölkəmizə qarşı qərəzli mövqeyi ilə nəinki sülh təşəbbüslərinin qarşısını alır, həm də bütövlükdə Cənubi Qafazda sabitliyə təhdid yaradır. Etdiyi qərəzlərdən hiss olunan odur ki, Fransa sülh danışıqlarından kənarlaşdırılması, eləcə də Bakı ilə İrəvan arasında vasitəçilik istəklərinə son qoyulması ilə barışmaq istəmir. Sanki zamanı geri qaytarmağa çalışır. Bu isə mümkün deyil.

Makron hakimiyyətə gəldiyi ilk gündən ermənipərəst siyasətçi kimi tanınıb, Ermənistanın mövqeyini müdafiə edib, ədalətə göz yumub. Bu gün təkcə Avropanın deyil, dünya dövlətlərinin əksəriyyətinin Azərbaycan həqiqətlərini qəbul etməsi, ölkəmizin regionda yaratdığı reallıqla barışması, bu reallıqdan çıxış etməsi başda Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev olmaqla, ölkəmizin haqlı tərəf olduğunu etiraf etməsi fonunda Fransanın dövlətimizə qarşı qərəzli mövqeyi gülünc görünür. Gülünc vəziyyətə düşməkdə isə günahkar Fransanın özüdür. Bu gün Fransa Ermənistanın əlində sanki əsirə çevrilib. Rəsmi Paris bu əsirlikdən nə vaxt azad olsa, Azərbaycan reallığını da onda anlayacaq. Fransa bir şeyi də anlayacaq ki, Azərbaycana qarşı qərəzli mövqe tutmaqla Ermənistan vasitəsilə Cənubi Qafqazda istəklərinə heç vaxt nail olmayacaq. Çünki regionda söz sahibi Azərbaycandır. Fransanın Cənubi Qafqazdakı istəkləri elə xəyal olaraq da qalacaq.

Vahid MƏHƏRRƏMOV,

Azərbaycan.-2023.- 19 dekabr, № 277.- S.8.