"Mədəni irs" Forumu maddi və mənəvi dəyərlərimizin təbliğinə təkan verəcək

Ölkəmizdə mədəni irsin qorunmasına və təbliğinə daim böyük diqqət və qayğı göstərilir. Bu məqsədlə müvafiq tədbirlər həyata keçirilir. Elə bu diqqət və qayğının nəticəsidir ki, şərəfli tarixi keçmişimizi özündə yaşadan maddi və mənəvi dəyərlərimiz etibarlı şəkildə qorunub saxlanılır. Dekabrın 18-də Heydər Əliyev Fondu və Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə ölkəmizdə ilk dəfə "Mədəni irs" mövzusunda forumun keçirilməsi də bu sahəyə olan diqqət və qayğının bariz nümunəsidir.

"Mədəni irs" Forumu Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunan tədbirlər çərçivəsində təşkil olunub. Forumda dövlət rəsmiləri, Milli Məclisin deputatları, elm və mədəniyyət xadimləri, mədəni irs üzrə mütəxəssislər iştirak edirdilər.

Mədəni irsimizin qorunmasına, təbliğinə həsr olunmuş forum "Gülüstan" sarayında öz işinə başlayıb. Mərasim başlamazdan əvvəl iştirakçılar sarayın foyesində milli tətbiqi-dekorativ sənət nümunələri - misgərlik, xalçaçılıq, kəlağayı sənəti və təkəlduz örnəklərindən ibarət sərgi ilə tanış olublar. Sərgidə işğaldan azad olunmuş Qarabağa Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə təşkil edilən səfərlər zamanı sənətkarların ərsəyə gətirdikləri əl işləri yer alıb. Ekspozisiyada həmçinin Heydər Əliyev Fondu tərəfindən nəşr edilən, Qarabağdakı mədəni irsimizi əks etdirən kitab-albom da nümayiş olunub. İngilis dilində çap olunan kitab-albomda işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdəki sənət nümunələrimiz, onların real təsvirləri verilib.

Rəssamların işləri arasında Cavanşir Məmmədovun "Qarabağ, əziz Şuşa, sən azadsan!", Samir Səmədovun "Xəzinə yüklü Qarabağ gözəli", Kamran Əsədovun "Zəfər" və digər müəlliflərin rəngkarlıq və heykəltaraşlıq nümunələri iştirakçılarda böyük maraq doğurub. Sərgidə həmçinin iştirakçılara qaçaqmalçılıq yolu ilə ölkədən çıxarılmağa cəhd göstərilən əşyalar - maddi-mədəniyyət nümunələri də təqdim edilib. Burada zinət əşyalarından silah növlərinə, qiymətli əlyazmalardan musiqi alətlərinə qədər nümayiş olunan müxtəlif əsərlər maraqla qarşılanıb. Sərgidə həmçinin təkəlduz tətbiqi sənət növü, misgərlik, zərgərlik, quramalar, təzhib, balaban və sədəfdüzmə nümunələri də nümayiş etdirilib.

Mədəniyyət nazirinin müavini Səadət Yusifova forumda çıxış edərək bildirib ki, Azərbaycanda mədəni irsin qorunması Ümummilli Lider Heydər Əliyevin ən çox diqqət göstərdiyi sahələrdən biri olub: "Ulu Öndər deyirdi ki, istənilən xalqı dünyada tanıdan ən önəmli xüsusiyyət onun mədəniyyətidir. Bizim köklərimiz bir dilə, bir mənəviyyata, bir dinə bağlı olduğuna görə çox dərindir. Mənəvi dəyərlərimiz tarixin bütün mərhələlərində nə qədər çətinliklərlə rastlaşıbsa da, dayanmayıb, inkişaf edib".

Nazir müavini 30 ilə yaxın erməni işğalında qalmış ərazilərdəki mədəniyyət abidələrindən də söz açaraq qeyd edib ki, Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda 705 tarix və mədəniyyət abidəsi dövlət qeydiyyatına alınıb. İşğal dövründə mədəniyyət abidələri məqsədli şəkildə dağıdılıb, vandalizmə məruz qalıb, 47 abidə Yer üzündən tamamilə silinib. 2020-2022-ci illərdə Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidməti tərəfindən 433 tarix-mədəniyyət abidəsinə baxış keçirilib, eləcə də həmin ərazilərdə yerləşən, dövlət qeydiyyatında olmayan tarixi, memarlıq, arxeoloji əlamət daşıyan 182 obyektin - yeni aşkar olunmuş abidənin monitorinqi aparılıb. Hazırda Azərbaycanda dövlət mühafizəsinə götürülmüş 6 min 308 abidə mövcuddur.

Azərbaycan Memarlar İttifaqı İdarə Heyətinin sədri Elbay Qasımzadənin də çıxışı forum iştirakçılarının diqqətini çəkib. Mədəni irsimizdən söz açan görkəmli memar bildirib ki, Azərbaycan xalqının tarixi irsi dəryalar qədər hədsiz və sərhədsizdir. "Tarixi irsimiz təkcə bu torpaqlarda yox, dünyanın bir çox ölkəsində mövcuddur. Bu, azərbaycanlılar üçün çox qürurverici bir haldır", - deyə o, fikirlərini tədbir iştirakçılarına çatdırıb. Tarixi irsimizin öyrənilməsinin qarşımıza böyük məqsədlər qoyduğunu qeyd edən Memarlar İttifaqı İdarə Heyətinin sədri bunların reallaşmasında Ümummilli Lider Heydər Əliyevin böyük rolu olduğunu xüsusi vurğulayıb: "Bu gün bu işi Prezident İlham Əliyev uğurla davam etdirir. Mədəni irsimizin qorunmasında Mehriban xanım Əliyevanın və onun başçılıq etdiyi Heydər Əliyev Fondunun da böyük rolu var".

Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sədri, Xalq rəssamı Fərhad Xəlilov "Mədəni irs" Forumunda iştirakın hər kəs üçün vacib məsələ olduğunu bildirib: "Tədbirin Ulu Öndər Heydər Əliyevin 100 illiyi çərçivəsində keçirilməsi xüsusi məna daşıyır. Ulu Öndərin sənətə, yaradıcılığa olan marağını, rəssamlara göstərdiyi diqqəti xüsusi qeyd etmək lazımdır. Hazırda isə Prezident İlham Əliyev Azərbaycanı bütün platformalarda yüksək zirvələrə qaldırıb. Bizim də üzərimizə düşən vəzifə öz sənətimizi daha da inkişaf etdirməkdir".

Forumda "Azərbaycanın daşınmaz tarixi-mədəni irsinin tədqiqi və mühafizəsi problemləri", "Postkonflikt dövründə Azərbaycanın tarixi-mədəni və təbii irsinin qorunması məsələləri", "Azərbaycanda daşınar mədəni irs: muzey işi və müasir çağırışlar", "Qeyri-maddi mədəni irsin mühafizəsi və müasir çağırışlar", "Təsviri sənət və müasir çağırışlar", "Mədəni irs və müasir memarlıq - Şəhərsalma prinsipləri" və sair mövzular üzrə panellər təşkil olunub. Panellər zamanı müvafiq sahələrin mövcud vəziyyəti və perspektivləri barədə geniş fikir mübadiləsi aparılıb, qərarlar qəbul olunub.

Ölkəmizdə ilk dəfə keçirilən "Mədəni irs" Forumu mədəniyyətimizin inkişafına müsbət təsir göstərəcək. Forumda mütəxəssislər tərəfindən irəli sürülmüş ideyalar, verilən təkliflər, söylənilən fikirlər əlaqədar təşkilatlar tərəfindən dərindən öyrəniləcək və layiqincə qiymətləndiriləcək. Deməli, maddi və mənəvi dəyərlərimiz bundan sonra daha da etibarlı şəkildə qorunacaq, daha da geniş təblig olunacaq. Dünya ictimaiyyəti mədəni irsimizi, xalqımızın mədəni tarixi keçmişini dərindən öyrənəcək.

Vahid MƏHƏRRƏMOV,

Azərbaycan.-2023.- 20 dekabr (№278).- S.11.