Çəkilməmiş film haqqında söhbət

Azərbaycan kinosunun bu günündən söz düşəndə kinosevərlər, sənət adamları, kinoaktyorlar ilk növbədə onun adını çəkirlər. Onu "uğurlu rejissor" hesab edirlər. O, kino sənətinə qısametrajlı filmlərin rejissorluğu ilə başlasa da, bu gün Azərbaycanda ən çox izləyicisi olan serialların müəllifi kimi tanınır. Söhbət kinorejissor Rövşən İsaxdan gedir.

Rövşənlə redaksiyamızda söhbət edirik. Sənətə gəlişindən danışır: "Uşaqlıqdan aktyorluğa, kinoya böyük marağım var idi. Beşinci sinifdə oxuyandan Gəncədə dram dərnəyinə yazılmışdım. Görkəmli aktyorumuz Həsənağa Turabov kumirim idi. Ona olan sevgim məni kinoya gətirib desəm, səhv etmərəm... 1985-ci ildə 15 yaşım var idi. Qonşumuzdakı oğlan gəlib mənə dedi ki, şəhərə kino çəkənlər gəlib, Həsənağa Turabovu da orada gördüm. Onunla birlikdə aktyorların olduğu yerə qaçdım. Həsənağa Turabov parkda oturub qəzet oxuyurdu. Özümdən asılı olmayaraq, kənarda dayanıb maraqla ona tamaşa etməyə başladım. Beləcə, mənim Həsənağa müəllimi kənardan seyr etməyim nə az, nə çox - "Şəhər birinciləri" filminin çəkilişi başa çatana kimi çəkdi. Elə bilirdim ki, o, məni görmür. Sən demə, o da hər gün mənə göz qoyurmuş. Bir gün çəkilişlər başa çatanda Həsənağa müəllimin mənə tərəf gəldiyini gördüm. Yaxınlaşıb salam verdi. Kimliyimlə maraqlandı. Aktyor olmaq istəyimi biləndə başıma sığal çəkib xeyir-dua verdi. "Bir gün sən də böyük sənətkar olacaqsan, heyranların səni belə maraqla izləyəcəklər", - dedi. Tale elə gətirdi ki, sonralar Həsənağa Turabovu daha yaxından tanıdım. Sənətini sevdiyim bu aktyorun həyatda da ideal bir insan olduğunu hiss etdim".

Rövşən İsax 14 avqust 1970-ci ildə Gəncədə anadan olub. M.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun Dram teatrı və kino aktyoru fakültəsində təhsil alıb. Peşəkar aktyor kimi fəaliyyətə 1993-cü ildə Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında başlayıb. 1994-1995-ci illərdə Dövlət Pantomim Teatrında aktyorluq edib. Maraqlıdır ki, Rövşən İsax universitetdə olanda istedadı ilə müəllimlərinin, universitet rəhbərliyinin diqqətini çəkib. O, təhsilini başa vurduqda oxuduğu ali məktəbdən iş təklifi alır.

Rövşən İsax deyir ki, insanın xarakterinin formalaşmasında aldığı tərbiyədən, təhsildən başqa, ətraf mühitin də rolu var: "İncəsənət sahəsini seçən adamların fərqli insan olduqlarını bilməyən adam yoxdur. Bu sahənin adamlarını birləşdirən oxşar xüsusiyyəti olur - tanınmaq, məşhurlaşmaq, şöhrətlənmək. Universitetdə çalışarkən Azərbaycan Dövlət Televiziyasından iş təklifi aldım. Televiziya canlı orqanizmdir. Hərəkətdə olmasan, axtarmasan, çalışmasan, dənizin dalğaları dənizə düşmüş taxta parçasını sahilə atıb, qumun altında gizlədən kimi, sən də itib-batacaqsan. Ümumiyyətlə, həyat budur. Fərqlənmək üçün çox işləmək, çalışmaq lazımdır".

1998-ci ildə Azərbaycan Dövlət Televiziyasında rejissor kimi fəaliyyətə başlayan Rövşən İsax bir müddət ANS və "Space" TV-lərdə rejissorluq edib. Azərbaycan telekanallarındakı rejissorluq fəaliyyətini Türkiyənin "Samanyolu" TV-nin filialında (STV Azərbaycan) icraçı direktoru vəzifəsi ilə əvəzləyən Rövşən İsax "Pozitiv Media"nı yaradır və 1996-cı ildə "Kiçik leytenant" qısametrajlı bədii film ilə özünü rejissor kimi tamaşaçılara təqdim edir. 2001-ci ildə "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti" qısametrajlı sənədli, 2003-cü ildə "40-cı qapının qıfılı", 2011-ci ildə "Aktrisa" tammetrajlı bədii filmlərinin, 2012-ci ildə "Pərvanələrin rəqsi" serialının, 2013-cü ildə "Sonuncu fəsil" teleserialının quruluşçu rejissoru və ssenari müəllifi olub.

Bu məqamda Xalq artisti Rasim Balayevlə Azərbaycan kinosu haqqında etdiyimiz söhbətdən bir məqamı xatırlatmaq yerinə düşər. Görkəmli aktyor bugünkü həmsöhbətimizin adını çəkərək "Rövşən İsaxın çəkdiyi filmlər olmasaydı, bu gün sizinlə kinomuzun bu günü haqqında yox, kino tariximizdən danışardıq. Rövşən İsax Azərbaycan kinosunu yaşadan, ona yenidən həyat verən rejissordur", - dedi. Tanınmış kinorejissor, Xalq artisti Ramiz Həsənoğlu isə Rovşən İsaxın quruluş verdiyi filmləri Azərbaycan kinosunda "əsl hadisə" adlandırdı. "Hesab etmək olar ki, Rövşən İsaxın çəkdiyi filmlər kino sahəsində boşluğu doldurdu. Onun fəaliyyəti Azərbaycan kinosu haqqında nikbin danışmağa imkan verir", - dedi.

Azərbaycan Mədəniyyət Universitetinin professoru, aktyor Azad Şükurov isə onun haqqında bunları söylədi: "Çəkinmədən demək lazımdır ki, Rövşən İsax müxtəlif filmlərə ekran həyatı versə də, Azərbaycan kino tarixinə serial çəkən novator rejissor kimi adını əbədi olaraq yazmışdır. Onun quruluş verdiyi "Vicdan haqqı" teleserialını Azərbaycan kino həyatında əsl hadisə hesab etmək olar".

"Vicdan haqqı" teleserialında rejissor tamaşaçıların qarşısına indiyə kimi elə də çox tanınmayan aktyor ansamblı ilə çıxmağa üstünlük verib. Filmdə əsas obrazları canlandıran aktyorların əksəriyyəti əyalət teatrlarında çalışanlar idi. Rövşən İsaxın özünün aktyor seçiminə münasibəti maraqlıdır: "Aktyorun əsas vəzifəsi obraz yaratmaqdır. Ona verilən rola can verməkdir. Açığını deyim ki, indi teatrlara maraq azalıb. Aktyorlar alternativ iş axtarışına çıxırlar. Aparıcı kimi toylara, məclislərə gedirlər. Bakıda çalışan aktyorların bəziləri onlara rol verəndə iş qrafiklərini özləri müəyyən edirlər. Belə deyək ki, çörəklərinin dalınca qaçırlar. Əyalət teatrlarında olduqca istedadlı aktyorlarımız var. Filmlərimizdə rol alan aktyorlar yaratdıqları obrazlarla bunu təsdiq edirlər".

Hazırda rejissorun quruluş verdiyi "Yuxu kimi" teleserialı ən çox baxılan filmdir. Rövşən İsax deyir ki, mən çəkilmiş, yaxud hazırda çəkilişi davam edən film haqqında danışmaq istəmirəm, daha çox çəkilməmiş film haqqında danışmağa üstünlük verirəm: "Bu gün Azərbaycan tamaşaçısı bizdən həmin o çəkilməmiş filmi gözləyir. Azərbaycan əsgərinin qəhrəmanlığından, Zəfər müharibəsindən bəhs edən film haqqında danışmaq istəyirəm. Xocavənddən başqa, işğaldan azad olunmuş bütün rayonlarımızda olmuşam. Azərbaycan əsgərinin keçdiyi qəhrəmanlıq yolunu gözümlə görüb bizə bu qüruru yaşadan əsgərlərə, zabitlərə, bu ordunu quran və onu qələbəyə aparan Ali Baş Komandana min dəfə alqış demişəm. yalnız o yerləyi gözü ilə görənlər ordumuzun hansı qəhrəmanlıqlar etdiyini düzgün təsəvvür edə bilər. Hesab edirəm ki, biz yaradıcı insanlar onlara borclu qalmamalıyıq. Bu işi gələcək nəsillərin üzərinə qoymaq olmaz. Bunu biz etməliyik. Özü də bu işi ad-san, pul, şöhrət xatirinə yox, Vətən, dövlət naminə etməliyik. Azərbaycan əsgəri, qəhrəmanlarımız, Prezidentimiz torpaqlarımızı qaytarmaqla bizim mükafatımızı artıqlaması ilə verib".

Rövşən İsax üç övlad atasıdır. Qızı Elvira Roma Sapienza Universitetinin Moda və geyim elmləri fakültəsində təhsil alır. Söhbət zamanı Rövşən İsax dedi ki, qızım İtaliyada keçirilən bir kinofestivala dəvət edilibmiş: "Festival keçirilən yerin dəhlizində dünya kino incisi siyahısına düşən 360 filmin posterləri vurulub, monitorlarda həmin filmlərdən epizodlar verirlərmiş. Qızım deyir ki, Azərbaycan filmlərindən "Şərikli çörək" filminə aid posterlər də 360 filmin arasında yer almışdı.

Söhbətin bu yerində rejissordan "Əgər sizdən müstəqillik dövründə çəkilən bir filmin beynəlxalq kino mükafatına təqdim olunmaq üçün adını soruşsalar, hansı filmi deyərdiniz" soruşduqda dedi: "Əlimdə imkan olsa, ən böyük mükafatı "Fəryad" filminə verərdim. "Fəryad" işğal dövrü Azərbaycan əsgərini qisasa səsləyən vətənpərvərlik çağırışı idi. Erməni vəhşiliyinin sənət dili ilə təcəssümü idi", - dedi. Ayrılanda öz fikrini belə tamamladı: "Kinomuzun gələcəyinə çox nikbin baxıram. Azərbaycan əsgəri Qarabağda çəkilməmiş filmimizin ssenarisini yazıb. İnanıram ki, biz sənət adamları bu böyük qəhrəmanlığı tezliklə sənət dili ilə inikas etdirə biləcəyik".

Elşən QƏNİYEV,

Azərbaycan.-2023.- 30 dekabr (№287).- S.15.