ABŞ səfiri Hayastanı silkələdi

ABŞ-nin Hayastandakı səfiri Kristina Quinnin açıqlaması bu ölkənin siyasi dairələrində böyük rezonans doğurub, əsasən də keçmiş hərbi xunta təmsilçilərinin etirazlarına səbəb olub.

Səfir qeyd edib ki, ABŞ Qarabağ ermənilərinin Azərbaycanın tərkibində təhlükəsiz yaşaya biləcəklərinə inanır və ümid edir. "ABŞ istənilən növ danışıqların müsbət tendensiya olduğuna inanır. ABŞ Cənubi Qafqazda sülhün tərəfdarıdır. Biz diqqəti nəqliyyat əlaqələrinə yönəltməyi təklif edirik. İnkişaf etmiş nəqliyyat şəbəkəsi Ermənistanın xeyrinə olacaq və onun 2-3 bazardan asılılığını azaldacaq" - deyə səfir əlavə edib.

Açıqlaması ilə Hayastanı silkələyən səfir qeyd edib ki, ABŞ Ermənistan və Azərbaycan arasında aparılan danışıqların yekun nəticəsinin tərəflərin maraqlarına uyğun möhkəm sülh olmasını istəyir.

Kristina Quinnə bu açıqlamasından sonra az qala "Hayastanın düşməni" elan ediləcək səviyyədə böyük təzyiqlər var. Bundan sonra Hayastanda bir qrup vətəndaş Qarabağın Azərbaycanın bir hissəsi kimi tanınmasını kriminallaşdıran təklif üçün imza toplanmasına başlayıb. "Ayakve" adlı bu qrupa ictimai fiqurlar, mədəniyyət xadimləri, keçmiş məmur və deputatlar daxildir. Təşəbbüs müəllifləri ölkənin Cinayət Məcəlləsinə Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanıyan vəzifəli şəxslər üçün məsuliyyət nəzərdə tutan düzəlişin edilməsini təklif edirlər.

Təklifə görə, belə əmələ yol verən vəzifəli şəxsə 10 ildən 15 ilədək azadlıqdan məhrumetmə cəzası verilə bilər. Qrupun əlaqələndiricisi Avetik Çalabyan qeyd edir ki, təklif etdikləri birinci maddədə Qarabağın başqa dövlətin tərkib hissəsi kimi tanınmasını cinayət əməli kimi tövsif edilir. Digər maddədə qondarma "erməni soyqırımı"nın beynəlxalq tanınmasından imtina cinayət əməli kimi göstərilir. Nə üçün məhz bu iki maddə? Çünki məhz bu iki bənd Hayastanın müstəqilliyinə dair 23 avqust 1990-ci ildə qəbul edilmiş Bəyannamədə ümummilli məqsədlər kimi göstərilir.

"4rd.am" nəşri yazır ki, təşəbbüsçülər 50 min imza toplaya bilsələr, ölkə Konstitusiyasına görə, bu məsələ parlamentin müzakirəsinə çıxarılmalıdır. Əgər parlament təşəbbüsü rədd etsə, onda referendum keçirilməsi üçün 300 min imza toplamaq lazım gələcək.

Baş nazir Nikol Paşinyan Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanıyıb. Belə olan halda bu təşəbbüs necə uğur qazana bilər? Çalabyan bu suala cavab olaraq deyib ki, Paşinyanın bəyanatı hüquqi baxımdan təsdiq olunmayıb: "Heç müqavilə də bağlanmayıb. Söhbət heç bir hüquqi gücü olmayan şifahi bəyanatdan gedir. Biz elə bu "Ayakve" prosesini ona görə başlatmışıq ki, Qarabağın Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanınması prosesini dayandıraq". Qeyd edək ki, müxalif ictimai fəal Avetik Çalabyan tələbələri pulla etiraz aksiyalarına cəlbetmədə ittiham olunur.

Göründüyü kimi, hər iki ölkə arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasının aktual olduğu bir dönəmdə hərbi xuntanın və ona bənzər digər araqızışdıranların bu cür sərsəm bəyanatlar verməsi erməni xalqını növbəti dəfə fəlakətə sürükləyir. Qeyd edək ki, Azərbaycanla müharibədəki məğlubiyyət Hayastanı elə bir uçuruma yuvarladıb ki, xilası mümkün deyil. Bütün bunlar, o cümlədən Koçaryan və Sarkisyan kimi müharibə cinayətkarlarının hakimiyyətləri dövründən yığılıb qalmış ağır problemlər isə hazırkı hakimiyyəti çətin vəziyyətdə qoyub.

Əslində, revanşist qüvvələr çox yaxşı başa düşürlər ki, böyük siyasətə qayıtmaq üçün heç bir şansları yoxdur - xalq hələ onların hakimiyyət dövrünü unutmayıb. Ona görə onların Cinayət Məcəlləsinə təklif etdikləri düzəlişlərin də ictimaiyyət tərəfindən dəstəklənməsi real görünmür.

Digər tərəfdən, sülhə qarşı çıxmaq Hayastan üçün yeni fəlakətlərə gətirib çıxaracaq. 44 günlük müharibə bunu təsdiq edir.

Elçin CƏFƏROV,

Azərbaycan.-2023.- 6 iyul.- S.1;16.