Dünyanın daha balanslı enerji sisteminə ehtiyacı var

bp bu sahədə də ölkəmizlə tərəfdaşlıq edir

Azərbaycanın təkcə nəhəng karbohidrogen yataqları deyil, "yaşıl enerji" mənbələri olduğu da indi hamıya yaxşı məlumdur. Bu, dəyişən enerji dünyasında ölkəmizin rolunu getdikcə artırır. Bərpaolunan enerji layihələrimizin sayı artır. Bu işdə dünyanın ən tanınmış şirkətləri ilə tərəfdaşlıq edirik.

Xarici sərmayədarlar Azərbaycanın uzunmüddətli, dayanıqlı, ucuz və ekoloji cəhətdən təmiz enerji növləri ilə təmin edilməsi prosesinə həvəs və inamla qoşulublar. Keçən ilin yanvar ayında Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının "ACWA Power" şirkəti tərəfindən inşa ediləcək 240 MVt gücündə "Xızı-Abşeron" külək elektrik stansiyasının tikintisinə başlanıb. Həmin ilin martında isə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin "Masdar" şirkəti ilə "Qaradağ" Günəş Elektrik Stansiyasının təməli qoyulub. Sonrakı müddətdə xarici investorlarla digər layihələr haqqında da danışıqlar aparılıb, razılıqlar əldə olunub. Azərbaycan dövlətinin bərpaolunan enerji sahəsindəki prioritetlərini ölkəmizdə ən iri neft, qaz və ixrac layihələrinin əməliyyatçısı bp şirkəti də dəstəkləyir.

"Dünyanın daha yaxşı, daha balanslı enerji sisteminə ehtiyacı var. Balanslı dedikdə, biz təhlükəsiz, əlçatan və daha az karbonlu enerji təmin edə biləcək bir sistem nəzərdə tuturuq. Buna "enerji trilemması" deyirlər. Şirkət olaraq hesab edirik ki, bu məsələnin həllinə iki yolla dəstək verə bilərik: həm enerji keçidinə investisiya qoymaqla, həm, əsasən, karbohidrogenlərdən ibarət bu günün enerji sisteminə investisiya qoymaqla. Hazırda Xəzər regionundakı fəaliyyətimiz hər iki həll yolunun həyata keçirilməsini dəstəkləyir".

Bu sözləri bp-nin Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə üzrə regional prezidenti Qəri Counz cari il 31 may-3 iyun tarixlərində keçirilən "Bakı Enerji Həftəsi"ndə demişdir. O bildirmişdir ki, enerji keçidinə investisiya qoymaqla yanaşı, şirkət mövcud neft və qaz hasilatında da karbonsuzlaşdırmanın və emissiyaların azaldılmasının yollarını axtarır. Sahələrdə məşəlin müntəzəm yanmasını aradan qaldırmaq istiqamətində iş aparılır və emissiyaları 50 faiz azaltmaq üçün obyektlərdə metan detektorları quraşdırılır.

Xatırladaq ki, Xəzərin Azərbaycan sektorundakı "Azəri-Çıraq-Günəşli" (AÇG) yataqlarında yaxın zamanda "Azəri Mərkəzi Şərqi "(ACE) hasilat platforması quraşdırılacaq. Bu yeni platformanın məhz daha az karbonlu olması nəzərdə tutulub. ACE uzaq məsafədən idarə ediləcək və onun əksər sistemləri və prosesləri avtomatlaşdırılacaq. Bu isə platformaya daha az gediş-gəliş, daha az boşdayanma halları və buna görə məşəlin az yanması və az emissiya atqısı deməkdir.

Eləcə də "Şahdəniz" yatağında "Şahdəniz Alfa" platformasından karbon tullantılarının azaldılması üçün iş aparılır. Həmçinin obyektləri elektrikləşdirmək və enerji üçün qazdan istifadəni dayandırmaq barədə düşünülür. Səngəçal terminalının elektrikləşdirilməsi bu baxımdan yaxşı başlanğıc ola bilər. bp mütəxəssislərinin fikrincə, Səngəçalda qaz turbinləri yandırmaq əvəzinə ölkənin enerji şəbəkəsinə qoşulmaqla həm emissiyaların azaldılmasına, həm də qənaət olunmuş qazın "Cənub qaz dəhlizi" ilə ixracına nail olmaq mümkündür.

Lakin Azərbaycanın yeni enerji gələcəyinə keçidinə bp-nin dəstəyi yalnız bunlardan ibarət deyil. Məlumdur ki, Azərbaycan qabaqcıl enerji infrastrukturuna, güclü tərəfdaşlıqlara, zəngin bərpaolunan enerji ehtiyatlarına malikdir və bunun sayəsində enerji keçidində də irəlidə gedə bilər. Bu səbəbdən də bp ölkəmizin uzunmüddətli və etibarlı tərəfdaşı kimi bizə dəstək verməyə hazır olduğunu bildirir. Belə ki, keçən il şirkət tərəfindən Energetika Nazirliyinə 2050-ci ilədək Azərbaycanın öz zəngin enerji potensialından istifadə etməklə iqtisadiyyatını necə karbonsuzlaşdıra biləcəyi ilə bağlı bir sıra tövsiyələr təqdim olunub. Müəyyən sahələrdə artıq işə də başlanıb. Məsələn, işğaldan azad edilmiş Cəbrayıl rayonunda 240 meqavat gücündə günəş elektrik stansiyasının inşasına start vermək üçün sahədəki tədqiqat işləri yekunlaşmaq üzrədir.

"Nazirliklə birlikdə biz Azərbaycanda virtual elektrik ötürülməsi modelinin yaradılmasının əsasını təşkil edən innovativ mexanizm müəyyən etmişik. Biz həmçinin bərpaolunan enerji sahəsində bu cür potensial layihələrin araşdırılması üçün SOCAR-la əməkdaşlıq edirik. Paralel olaraq, gələcəkdə enerji layihələrini həyata keçirə biləcək ixtisaslaşmış yerli işçi qüvvəsinin hazırlanmasına dəstək veririk. Ötən il Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetində bərpaolunan enerji mənbələri üzrə yeni magistr proqramının yaradılmasına kömək etdik və artıq bu il proqram üzrə ilk qrupun dərslərə başlamasını gözləyirik. Ümid edirik ki, bu proqram Azərbaycanın bərpaolunan enerji mənbələri sahəsində ixtisaslaşmış yerli mütəxəssislərə artan tələbatını qarşılamağa yardım edəcək", - deyə bp-nin regional prezidenti bildirmişdir.

Şirkətin mütəxəssisləri həmçinin bu qənaətdədirlər ki, enerji keçidini sürətləndirmək lazımdır. Bir sözlə, qarşıda çox işlər dayanır və bunların reallaşmasında, Azərbaycanın yeni enerji gələcəyinin qurulmasında bp bizimlə birlikdə olmaq sözünə sadiqdir.

Flora SADIQLI,

Azərbaycan.-2023.- 6 iyul.- S.15.