Kapital qoyuluşu əsasən daxili mənbələr hesabına artır

Məlumdur ki, iqtisadi dinamikanın yüksəlməsinin iki əsas göstəricisi var: istehsal və ticarət dövriyyəsi. Bunları təmin edən əsas iqtisadi alət isə iqtisadiyyatın fasiləsiz kapitallaşmasıdır.

Hazırda dünyadakı mövcud problemlərdən qaynaqlanan problemlər səbəbindən ölkəmizə də xarici kapital qoyuluşunun həcmi əvvəlki illərə nisbətən aşağı düşüb. Buna görə dövlət daxili mənbələrdən iqtisadi və sosial sahələrin inkişafı üçün kapital qoyuluşunun həcmini artırır. Prezident İlham Əliyev bu barədə demişdir: "Bizim uğurlu iqtisadi siyasətimizi, ölkəmizin artan gəlirlərini nəzərə alaraq, bu yaxınlarda dövlət büdcəsinə əlavələr edilmişdir. Onsuz da bu ilin dövlət büdcəsi müstəqil Azərbaycan tarixində rekord büdcədir. Ancaq buna baxmayaraq, biz əlavə vəsaiti əldə edən kimi büdcənin artırılmasına yeni böyük məbləğdə vəsait ayırdıq və burada iki əsas istiqamət müəyyən edilmişdir - birincisi, Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun bərpa edilməsi, ikincisi, hərbi potensialımızın gücləndirilməsi. Yəni təkcə bu fakt özlüyündə onu göstərir ki, bizim üçün bu gün prioritet məsələlərdən biri ordu quruculuğu, digəri isə Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun bərpa edilməsidir".

Dövlət Statistika Komitəsinin verdiyi məlumata görə, cari ilin yanvar-may aylarında ölkənin iqtisadi və sosial sahələrinin inkişafı üçün bütün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 5 milyard 858,2 milyon manat və ya ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 15,9 faiz çox vəsait yönəldilmişdir. Bu dövrdə neft-qaz sektoruna yatırılmış investisiyanın həcmi 18,9, qeyri-neft-qaz sektoruna yönəldilən vəsaitin həcmi isə 14,2 faiz artmışdır. Ümumi sərmayənin 3 milyard 432,5 milyon manatı məhsul istehsalı, 2 milyard 97,8 milyon manatı xidmət sahələrinin, 327,9 milyon manatı yaşayış evlərinin tikintisinin payına düşmüşdür.

Ümumi sərmayənin 49,4 faizi dövlət, 50,6 faizi qeyri-dövlət sektorlarının sərmayədarları tərəfindən qoyulmuşdur. Hesabat dövründə daxili mənbələrdən əsas kapitala yönəldilmiş vəsait ümumi vəsaitin 73,6 faizini təşkil etmişdir. Müəssisə və təşkilatların vəsaitləri 2 milyard 849,2 milyon, büdcə vəsaitləri 2 milyard 86,1 milyon, əhalinin şəxsi vəsaitləri 392,4 milyon, bank kreditləri 199,7 milyon, sair vəsaitlər 330,8 milyon manat olmuşdur.

Hesabat dövründə neft-qaz sektoruna 2 milyard 213 milyon manat vəsait yönəldilmişdir. Qeyri-neft-qaz sektorunun inkişafına sərf edilmiş 3 milyard 645,2 milyon manatlıq vəsaitin 338,7 milyon manatı qeyri-neft-qaz sektorunda istifadə olunmuşdur.

Xarici investisiya qoyuluşu da davam etmişdir. Həmin dövrdə xarici ölkələr və beynəlxalq təşkilatların vəsaitləri hesabına əsas kapitala yönəldilmiş vəsaitin 1 milyard 479,1 milyon manatı Birləşmiş Krallıq, Fransa, ABŞ, Türkiyə, Yaponiya, İsveçrə, Rusiya, Norveç və İran sərmayədarlarına məxsus olmuşdur.

Ölkədə kapital qoyuluşunun sabit və fasiləsiz olması yeni istehsal, xidmət və sosial sahələr üzrə yeni obyektlərin tikilməsinə imkan yaratmışdır. Belə ki, hesabat dövründə Bakıda İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Əmlak Məsələləri Dövlət Xidmətinin inzibati binası, "Bakı KOB evi", Füzulidə Rəqəmsal Stansiya və İdarəetmə Mərkəzi, Kəlbəcərdə "Qamışlı", "Meydan" Kiçik Su-Elektrik stansiyaları, Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialı, "Azərişıq" ASC-nin Salyan Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzi və s. sosial-iqtisadi obyektlər tikilərək istifadəyə verilmişdir.

Rüstəm KAMAL,

Azərbaycan.-2023.- 9 iyul.- S.6.