Paşinyanın xoşbəxt Hayastanı can verir

Azsaylı investorlar da hakimiyyətə olan inamsızlıq üzündən ölkədən qaçırlar

Hayastanı "xoşbəxt ölkə" kimi qələmə verməyə səy göstərən baş nazir Nikol Paşinyanın cəhdlərinə baxmayaraq, bu ölkədə yaranan acınacaqlı vəziyyət əsl reallıqları əks etdirir və yalanları bir daha üzə çıxarır.

Xüsusilə postmüharibə dövründə yaranan mövcud sosial-iqtisadi durum Azərbaycanla sülh müqaviləsinin imzalanmasını müxtəlif bəhanələrlə uzadan ölkədə əhalinin yaşayış səviyyəsinin sürətlə pisləşməkdə olduğunu göstərir.

"4rd.am" nəşri yazır ki, istənilən ölkədə sənayenin bərpası ilk olaraq ölkəyə qoyulan investisiya və ayrılan kreditlər hesabına təşəkkül tapır: "İndi isə gəlin baxaq - müharibədən sonra Hayastana investisiya qoyan hər hansı bir investorla rastlaşan olubmu? Əksinə, müharibəyə qədər ölkədə mövcud olan azsaylı investorlar da Paşinyan hakimiyyətinə inamsızlıq üzündən Hayastanı tərk ediblər. Deməli, Hayastanın "yüksəliş"də olan sənaye istehsalı investorlar tərəfindən aşağı səviyyədə qiymətləndirilib". Qeyd olunur ki, bu halda ümid ancaq bank kreditlərinə qalır ki, burada da bank rəhbərləri inamsızlıq ucbatından "Hayastan iqtisadiyyatı"nın real sektoruna daxil olmaqdan çəkinirlər. Təsadüfi deyil ki, Hayastanda son iki il yarım ərzində ölkə sənayesinə kredit qoyuluşları 42 milyon dollar azalıb.

Beləliklə, artıq iflic vəziyyətində olan Hayastan iqtisadiyyatının rəqabətə davamlılıq reytinqi aşağı düşməkdədir. Elə ötən 6 ay ərzində ölkə iqtisadiyyatının rəqabət imkanları nəzərəçarpacaq dərəcədə zəifləyib. Buna səbəb dövlət rəsmilərinin korrupsiyaya qurşanması, qanunun aliliyi ilə bağlı problemlərin həllini tapmaması və biznes üçün bərabər şəraitin yaradılmamasıdır. Məhkəmə sisteminin müstəqilliyi yarıtmaz vəziyyətdədir, vergilərin toplanmasında korrupsiya halları geniş vüsət alıb, hökumət iqtisadi inhisarçılığa qarşı mübarizə aparmaqda acizdir.

Hayastan üçün yenə ən ciddi problemlərdən biri demoqrafiya sahəsində qeydə alınan böhrandır. Xatırladaq ki, Hayastanın əhalisi 1990-cı ildən başlayaraq davamlı surətdə azalır. Rəsmi məlumatlara əsasən, ölkənin əhalisi 2,8 milyon nəfərdir. Doğum səviyyəsi özünübərpa səviyyəsindən çox aşağıdır. Ekspertlər bildirirlər ki, Hayastan artıq demoqrafik böhran həddinə çatıb, yəni ölüm doğumu üstələyir.

Hayastan Statistika Komitəsinin son məlumatları da vəziyyətin acınacaqlı olduğunu təsdiq edir. Qurumun bildirdiyinə görə, bu ölkənin ali məktəblərində 15 mindən çox tələbə yeri boş qalıb. Erməni təhsil eksperti Karen Naumyanın sözlərinə görə, bu ölkənin gələcəyi üçün əsl fəlakətdir. Çünki proses getdikcə dərinləşir və bu rəqəm hər il artmaqda davam edəcək.

Hayastanda təhsilin keyfiyyətindən danışan ekspert bildirib ki, hazırda tələbə çatışmazlığının kökündə duran məsələ təhsildəki problemlər deyil, demoqrafik böhrandır. Ölkə əhalisinin sayının azalması artıq gənc nəslin sayında özünü büruzə verməyə başlayıb. Məlumata görə, əvvəllər ölkəni əsasən iş qabiliyyətli əhalinin yaşı 30-dan yuxarı hissəsi tərk edirdisə, artıq erməni ailələri uşaqları ilə birlikdə gedirlər.

Xatırladaq ki, "4rd.am" nəşri "Hayastanda kənd məktəbləri qürub edir" başlıqlı məqaləsində təhsillə bağlı kifayət qədər acınacaqlı məqamları diqqətə çatdırıb. Orta məktəblərdə təhsilin vəziyyətindən söhbət açan müəllif bu sahədə acınacaqlı vəziyyətin yarandığını vurğulayıb. Bildirib ki, Hayastanın elm və təhsil naziri yerli kütləvi informasiya vasitələrinə verdiyi müsahibəsində təhsil sahəsində problemlərin həll olunduğunu bildirsə də, son iki ildə onlarla kənd məktəbinin bağlanması onun dediklərini şübhə altına alır.

Qeyd edilənlər Hayastanın üzləşdiyi ümumi böhranın daha da dərinləşəcəyindən xəbər verir və məğlub ölkənin daha böyük sürətlə məhvə doğru sürükləndiyini göstərir.

Elçin CƏFƏROV,

Azərbaycan.-2023.- 11 iyul.- S.8.