Rusiya XİN-in açıqlaması qəbuledilməzdir

Rəsmi Moskva 10 noyabr Bəyanatından irəli gələn öhdəliklərə əməl etməlidir

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya arasında imzalanan üçtərəfli Bəyanatı və sülh prosesini şərh edən 15 iyul tarixli bəyanatında bölgədə gərgin humanitar vəziyyətin davam etdiyi iddia olunub.

Anlaşılmazlıq və məyusluq doğuran bəyanatla bağlı məlumat yayan Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi bu bəyanatın Azərbaycan və Rusiya arasında müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyəti haqqında bəyannamə və Rusiya Prezidentinin Qarabağ bölgəsi daxil olmaqla Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyini dəstəkləyən çıxışları ilə uyğunsuzluq təşkil etdiyini bildirib.

Məlumatda Rusiya XİN-in Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinin 30 ilə yaxın müddətdə ərazilərimizi işğal altında saxlayan Ermənistanın baş nazirinin Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi olaraq tanıması faktı kontekstində şərh etməsinin və şərtləndirməsinin qəbuledilməz olduğu vurğulanıb.

Rusiya sülhməramlılarının üç ilə yaxın müddətdə ermənilərin qanunsuz fəaliyyətinə göz yumduqları heç kəsə sirr deyil. Yəni birgə bəyanata əsasən, üzərinə öhdəliklər götürən Rusiyanın bu şərtləri tam olaraq yerinə yetirmədiyi halda bütün öhdəliklərini vaxtından əvvəl və dəqiq yerinə yetirən Azərbaycanla bağlı bu bəyanatı qəbuledilməzdir.

Laçın yoluna gəlincə, Azərbaycan uzun müddət Ermənistan tərəfindən bu yolla Qarabağa silah-sursat, mina daşındığına, qanunsuz hərbi birləşmələrin rotasiyasına, üçüncü ölkə vətəndaşlarının icazəsiz əraziyə gətirilməsi kimi faktlara dair dəfələrlə Rusiyaya xəbərdarlıq etsə də, bu halların qarşısının alınması üçün onlar tərəfindən heç bir tədbir görülməyib. Əksinə, rus hərbi kontingentinin Qarabağda olan erməni qanunsuz silahlı birləşmələrinə dəstəyi davamlı olaraq müşahidə edilib.

Rusiya XİN-in bəyanatı ilə bağlı Milli Məclisin deputatlarının fikirlərini öyrəndik.

Rusiyanın məqsədi məhz onun iştirakı ilə yekun sənədin imzalanmasıdır

Milli Məclisin deputatı Arzu Nağıyev bildirib ki, Rusiya ilə gərginlik bu ölkənin Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatından sonra yaranıb.

Deputat qeyd edib ki, Rusiya Azərbaycan və Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşdırılması istiqamətində müxtəlif platformalarda aparılan danışıqların getməsində, başqa tərəflərin iştirakında maraqlı deyil. Rəsmi Moskvanın məqsədi məhz onun iştirakı ilə yekun sənədin imzalanmasıdır: "Rusiya öz iştirakı olmadan hər hansı formatda keçiriləcək görüşdə imzalanacaq müqaviləni legitim saymayacağına işarə edir".

Rusiya XİN-in son bəyanatı fonunda yaranan gərginlikdən sonra Azərbaycan səfirinin Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinə, Rusiyanın Bakıdakı səfirinin isə Azərbaycan XİN-ə dəvət olunduğunu xatırladan A.Nağıyev bildirib ki, Rusiya Laçın dəhlizinin guya blokadasının tam və dərhal açılmasını tələb edir. Azərbaycan tərəfi isə Rusiyanın Qarabağda gərgin humanitar vəziyyətlə bağlı iddialarını əsassız sayıb və Laçında yaradılan nəzarət- buraxılış məntəqəsinin quraşdırılması ilə bağlı irəli sürülən fikirlərin reallığı əks etdirmədiyini bildirib.

"Rusiya Moskvada üç ölkənin sammitini təşkil edərək onun iştirakı ilə yekun sənədin imzalanmasına çalışır. Ümumiyyətlə, Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh istiqamətindəki danışıqlar prosesini bu ölkə öz əlinə almaq istəyir", - deyə deputat əlavə edib.

Deputat qeyd edib ki, Paşinyanın Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanıması məsələsi və bunu Rusiya tərəfinin də tirajlaması heç bir diplomatik etiketə sığmır. Paşinyan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü Qarabağ da daxil olmaqla tanımalıdır, burada Qarabağın xüsusi vurğulanması tamamilə yanlışdır. Sülhməramlıların fəaliyyətinə gəlincə isə üç ilə yaxın müddətdə onlar heç vaxt neytral mövqe sərgiləməyib. Sülhməramlıların Qarabağda olan erməni silahlı dəstələrinə dəstəkləri daim görünüb.

Rusiyanın Qərbin və Türkiyənin regionda artan nüfuzuna mane olmağa çalışdığını vurğulayan deputat deyib ki, rəsmi Moskva Azərbaycanla razılaşmadan hər hansı addım ata bilməyəcəyini də anlayır.

Sülhməramlılar Qarabağda təxribatlar törədilməsinə göz yummamalıdırlar

Milli Məclisin deputatı Ceyhun Məmmədov qeyd edib ki, Rusiya tərəfinin belə bəyanat yayması birmənalı olaraq qəbuledilməzdir. O, bununla bağlı Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin də mövqeyini bildirdiyini xatırladaraq əlavə edib ki, 10 noyabr razılaşmasından uzun müddət keçməsinə baxmayaraq, Qarabağda olan Ermənistan silahlı qüvvələrinin qalıqları pozuculuq fəaliyyətini hazırda da davam etdirir. Azərbaycan isə öz növbəsində üçtərəfli Bəyanata tam əməl edir.

Deputat vurğulayıb ki, Rusiyanın Qarabağda erməni dəstələri tərəfindən təxribat törətməsində maraqlı olduğu görünür: "Burada sual yaranır. Necə olur ki, Rusiya sülhməramlılarının mövcud olduğu Qarabağda erməni separatçıları davamlı olaraq Azərbaycana qarşı təxribatlar törədirlər? Bütün bunlar onu göstərir ki, Qarabağda gərginliyin yaranmasında, separatizmin qalıqlarının qalmasında Rusiya maraqlıdır. Rusiya sülhməramlılarının adından da göründüyü kimi, onların əsas missiyası təxribat törətmək deyil, sülh istiqamətində addımları dəstəkləməkdir. Bu gün biz bunu gözləyirik".

Azərbaycan və Rusiya arasında münasibətlərin hər zaman yüksək səviyyədə olduğunu vurğulayan C.Məmmədov bildirib ki, birgə əməkdaşlıq sahəsində bir müddət əvvəl imzalanmış sənəddə bir çox vacib məqamlar əksini tapıb. Ona görə də Azərbaycan XİN xəbərdarlıq etdi ki, Rusiya tərəfi bu təxribatlara göz yummamalı, bunun təşkilatçısı olmamalıdır. Hər gün müxtəlif istiqamətlərdən atəşkəsin pozulduğunu görürük. Bu kimi hallara son qoyulmalıdır. Əgər Ermənistanın bu təxribatlarının qarşısı alınmazsa, Azərbaycan antiterror əməliyyatı keçirərək bu kimi cəhd və təxribatların qarşısını alacaq. "Azərbaycan ən qısa müddətdə sülh müqaviləsinin bağlanmasında maraqlıdır. Bunun üçün də bütün addımları atır. Qarşı tərəfdən də belə səylərin göstərilməsini gözləyirik. Əks halda, Azərbaycan bu təxribatlara sərt reaksiya verəcək. Bizim səbrimizi heç kim sınamamalıdır", - deyə deputat əlavə edib.

Əsmər QARDAŞXANOVA,

Azərbaycan.-2023.- 20 iyul.- S.13.