Azərbaycandan keçən yollar dünyaya fayda və sabitlik gətirir

Prezident İlham ƏLİYEV: "Qonşularla əməkdaşlıq olmadan tranzit ölkəyə çevrilmək olmaz"

"Şərq-Qərb" və "Şimal-Cənub" nəqliyyat marşrutları üzərində yerləşməsi Azərbaycanın mühüm coğrafi üstünlüklərini təşkil edir. Lakin son dövrlərə qədər nəqliyyat infrastrukturunun olmaması elə bir vəziyyət yaratmışdı ki, bu imkandan istifadə edilmirdi. Məhz Prezident İlham Əliyev vəziyyəti yaxşılaşdırmaq üçün bu sahədə də genişmiqyaslı işlərin görülməsinə qərar verdi.

15 il əvvəl nəqliyyat infrastrukturuna böyük sərmayə qoyuluşuna başlandı. İlk növbədə yerli infrastrukturu inkişaf etdirmək üçün sərmayələrin yatırılmasına start verildi. Prezident İlham Əliyev bu il iyunun 20-də Çinin "China Media Group" Media Korporasiyasına müsahibə verərkən vurğulayıb ki, həmin vaxtdan ölkəmiz eyni zamanda qonşuları ilə də bağlantı körpüləri qurmağa başlayıb: "Biz mühüm tranzit ölkəsi olmaq arzusundaydıq, ancaq bunun üçün təkcə coğrafiya kifayət etmir. Hətta infrastruktur da kifayət deyil, burada digər məsələyə ehtiyac var. Bu isə qonşularla yaxşı münasibətlərdir. Qonşularla əməkdaşlıq olmadan tranzit ölkəyə çevrilmək olmaz. Bu isə bizim xarici siyasətimizin tərkib hissəsi idi. Prioritet qonşu ölkələrlə qarşılıqlı maraq üzərində daha güclü münasibətlər qurmaq idi".

Beləliklə, çinli müxbirin "Bir kəmər, bir yol" barədə verdiyi sualın cavabında bildirildi ki, bu layihəyə qoşularkən ölkəmizin artıq hazır infrastrukturu var idi. İndi isə sadəcə, texniki imkanları artırırıq. Ticarət limanı genişləndirilir. Çünki Şərqdən-Qərbə daşınan yüklərin həcminin artması yükaşırma baxımından problemlər yaradacaq. Bir neçə il əvvəl açılan limanın ovaxtkı yükaşırma qabiliyyəti isə 15 milyon ton idi. Məqsəd bunu 25 milyon tona çatdırmaqdır.

Xəzəryanı dövlətlər arasında Xəzər dənizində ən böyük ticarət donanmasına sahib olduğuna baxmayaraq, Azərbaycan həm də yeni tanker və gəmilər inşa edir ki, daha çox yük daşımaq imkanı yaransın. Bu məqsədlə Bakı Gəmiqayırma Zavodunun genişləndirilməsi planlaşdırılır. Artan tələbat burada hər il 6-8 deyil, 10-20 gəminin inşası vəzifəsini qarşıya qoyur. Daha çox yüklərin nəql edilməsi üçün hazırda mövcud dəmir yolu da müasirləşdirilir.

Bir sözlə, böyük yük axınına daha yaxşı hazır olmaq üçün çox işlər görülür. Azərbaycan vasitəsilə daşınan yüklərin həcmi getdikcə artır. Bu, indikindən bir neçə dəfə artıq da ola bilər. Bununla bağlı dövlətimizin başçısı demişdir: "Biz bu istiqamətdə, həmçinin çinli tərəfdaşlarımız və qonşularımızla həmin infrastruktur bağlantısının yaradılması üçün fəal işləyirik. Burada inzibati bağlantı da olmalıdır. Burada tariflərlə bağlı vahid siyasət olmalıdır. Gömrük qaydaları sahəsində daha geniş qarşılıqlı əlaqələndirmə olmalıdır ki, necə deyərlər, bu qapını daha da geniş aça bilək. Yəni gələcəkdə ölkələrimiz arasındakı münasibətlər Azərbaycan vasitəsilə daha çox yüklərin daşınmasında vacib rol oynayacaqdır".

Bu gün Azərbaycanın nəqliyyat infrastrukturu artıq yüksək beynəlxalq standartlara cavab verir. Hazırkı geosiyasi vəziyyətdə Trans-Xəzər marşrutu Mərkəzi Asiya ölkələri üçün ən əhəmiyyətli marşruta çevrilib. Əslində, bu, "Bir kəmər, bir yol" layihəsinin bir hissəsidir. Məlumdur ki, Avropaya və əks-istiqamətdə yüklərin daşınması üçün Mərkəzi Asiya ölkələrinin seçimi o qədər də geniş deyil. Bu səbəbdən də həmin marşrut çox əhəmiyyətlidir. Məsələn, Çindən Avropaya göndərilən mallar dənizlə mənzilbaşına orta hesabla 36 günə çatır. Trans-Sibir marşrutu ilə bu, 20 gün vaxt aparır. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolundan istifadə edilməklə Orta dəhlizlə isə buna cəmi 12 gün kifayətdir.

Prezident İlham Əliyev bu layihəni belə xarakterizə etmişdir: "Bu, Azərbaycanın irəli sürdüyü və Türkiyə ilə Gürcüstandakı tərəfdaşlarımızın fəal dəstəyini almış yeni daşımalar yoludur, bağlantıdır və infrastrukturdur. 2017-ci ildə burada - Bakıda həmin layihənin rəsmi açılışı baş tutdu. Həmin vaxt Orta dəhlizlə daşımalar hələ ki prioritetlərdən biri hesab edilmirdi. Buna görə biz lazım olduğu qədər yüklərin daşınma həcminə sərmayələr yatırdıq. Lakin hazırda biz nə ilə məşğuluq? Biz həmin yolun təkmilləşdirilməsi işlərinə artıq bir neçə ay bundan əvvəl başladıq və nəticədə, həmin marşrutla əvvəlcə nəzərdə tutulduğundan beş dəfə artıq yüklər daşına biləcək".

İndi Azərbaycan ölkəmizdən Türkiyə və Avropa istiqamətində gedən əlavə yol olacaq Zəngəzur dəhlizi üzərində fəal şəkildə çalışır. Respublikamızın ərazisində tikinti işlərinin təxminən 70 faizi artıq başa çatdırılıb. Beləliklə, Azərbaycandan təkcə Bakı-Tbilisi-Qars kimi bir yol keçməyəcək, Zəngəzur dəhlizi də işə salınacaq. Bütün bunlar isə əlavə yüklər üçün digər imkanlar açacaq. Eyni zamanda Azərbaycan ərazisindən daşımalar həmçinin Gürcüstanın dəniz limanından keçəcək.

Dövlətimizin başçısı vurğulayıb ki, daşımalarda əməkdaşlıq bütün ölkələr üçün faydalı olacaq, bu işlər onların əlaqələrini gücləndirəcək: "Ölkələr bir-biri ilə daha sıx bağlı olacaq, inteqrasiya olacaq. Biz dəhliz boyunca bir çox istehsal sahələrini yaratmağı planlaşdırırıq və sadəcə, tranzit ölkə olmaq istəmirik. Geosiyasi baxımdan, bu, yaxşı haldır, yəni əlavə gəlir əldə etmək olar, biz Azərbaycanda böyük sənaye zonalarını yaratmaq istəyirik. Əslində, bu istiqamətdə irəliləyirik. Hesab edirəm ki, bu ay açılmış və artıq fəaliyyətə başlamış Ələt Azad İqtisadi Zonamızda istehsalatla məşğul olmaq həmçinin Çin şirkətləri üçün cəlbedici ola bilər. Əslində, təsəvvür etdiyinizdən də geniş fürsətdir".

Ticarət artdıqca təhlükəsizlik də möhkəmlənir və qarşılıqlı bağlılıq artır. İnsanlar, ölkələr bunun faydasını görürlər. Prezidentimizin dediyi kimi, bu şəraitdə, əlbəttə, sabitlik bərqərar olur.

Flora SADIQLI,

Azərbaycan.-2023.- 26 iyul.- S.4.