Minsk qrupu artıq pensiyaya çıxıb

Mövcud olmayan münaqişə ilə bağlı hansısa qrupun yaradılması cəhdi mənasızdır

"Minsk qrupu artıq "pensiya"ya çıxıb və faktiki olaraq mövcud deyil. Ola bilsin, yalnız kağız üzərində mövcuddur".

Bu fikirləri Prezident İlham Əliyev bu il fevralın 18-də Münhendə keçirilən "Dağları aşmaq? Cənubi Qafqazda təhlükəsizliyin qurulması" mövzusunda plenar iclasda çıxışı zamanı deyib. Dövlət başçısı bu sözləri ilə müharibənin başa çatdığı, münaqişənin həll olunduğu bir vaxtda Minsk qrupunun fəaliyyəti barədə danışmağın lüzumsuz olduğunu bir daha diqqətə çatdırıb. Bu, Ermənistanın himayəsini öz üzərinə götürən, erməni lobbisinin əlində alətə çevrilən bir sıra dövlətlərə və siyasi mərkəzlərə dərs olmalıdır: guya, münaqişəni həll etmək məqsədilə yaradılmış Minsk qrupuna nə əvvəl, nə də indi - xüsusilə savaşın olmadığı bir məqamda qətiyyən ehtiyacımız yoxdur! Azərbaycan dövləti Qarabağın və Şərqi Zəngəzurun taleyini yenidən yazmağa başlayıb, bu bölgənin həyatında yeni mərhələyə - quruculuq dövrünə qədəm qoyulub.

Minsk qrupunun keçmiş missiyasını Azərbaycan təkbaşına reallaşdırıb

Uzun on illər boyu öz karyeraları uğrunda mübarizə aparan Minsk qrupunun həmsədrləri vaxtilə Azərbaycan və Ermənistan arasında davam edən lazımsız təmasları faydalı addım kimi dəyərləndirir, vasitəçilər nəinki problemin hansısa formada həllinə çalışır, əksinə, münaqişənin dondurulmasına cəhd göstərirdilər. Bunun nəticəsi idi ki, illər uzunu "münaqişənin hərbi həlli yoxdur" deyərək işğalçı ilə işğala məruz qalanı eyniləşdirirdilər.

Prezident İlham Əliyev bu barədə I Şuşa Qlobal Media Forumunda fikirlərini ifadə edib: "Bəziləri çalışırdılar ki, bu münaqişəni dondursunlar, danışıqları sonsuz etsinlər və ictimai diplomatiya təşəbbüsləri ilə Azərbaycana müəyyən bir əməkdaşlıq təlqin olunsun".

Görünür, Minsk qrupu "fəaliyyət"i müddətində diplomatiyanın həlli çətin olan məqamlarda çıxış yolu tapmaq və bunu münaqişə tərəflərinə təqdim etmək kimi əsas vəzifələrini unudubmuş.

Keçmiş Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsi məqsədilə təsis edilən ATƏT-in Minsk qrupu yarandığı gündən etibarən münaqişə tərəfləri arasında problemin həllinə yönəlik heç bir səmərəli təşəbbüs göstərməsə də, Azərbaycan müharibənin hərbi-siyasi yolla həllini istəmədiyi üçün bu qrupun ədalətli mövqe sərgiləyəcəyinə, işğalçıya təsir və təzyiq göstərəcəyinə ümid edirdi.

Nə az, nə çox - düz 28 il ərzində işğalın sonlandırılması üçün bircə dənə də olsa əməli fəaliyyət ortaya qoymayan Minsk qrupu BMT qətnamələrinin yerinə yetirilməsi üçün Ermənistana nəinki az da olsa beynəlxalq təzyiq göstərdi, heç onlara "gözün üstdə qaşın var" deməyi belə lüzum bilmədi.

Bu gün isə Dağlıq Qarabağ problemi yoxdur, Azərbaycan 44 günlük Vətən müharibəsində bu münaqişəni hərbi-siyasi yolla həll edib, BMT-nin qətnamələrinin icrasına təkbaşına nail olub. Belə olan halda Azərbaycanın Cənubi Qafqazda söz sahibinə çevrilməsi bir sıra qüvvələri narahat edir. Regiona sülhün gətirilməsinin qəti əleyhinə olan bəzi mənbələr Minsk qrupunun yarıtmaz fəaliyyətini bərpa etməyə çalışırlar. Azərbaycan üçün Minsk qrupunun fəaliyyətinin bərpası cəhdi isə tamamilə qəbuledilməzdir. Qərb, o cümlədən ABŞ tərəfindən bu lazımsız qurumun bərpasından ötrü edilən cəhdlər, sadəcə, siyasi riyakarlığın təzahürüdür.

Azərbaycan erməni cinayətlərinə haqq qazandıran qurumun bərpasına imkan verməyəcək

Qərbin son illərdə bütün mövzularda Rusiyaya kəskin əks-mövqe sərgilədiyi, onu düşmən hesab etdiyi hər kəsə məlumdur. Lakin təkcə Qarabağ məsələsində Azərbaycanın maraqlarına qarşı Rusiya ilə sövdələşməyə hazır olması da diqqətdən yayınmır. Bu onu deməyə tam əsas verir ki, Qərb Minsk qrupunun bərpası üçün Cənubi Qafqazda sülh və təhlükəsizlik məsələləri ilə əlaqədar süni gündəm yaratmağa cəhdlər edir. Ancaq yarandığı gündən əsl məramına xidmət etməyən, tarixin arxivinə qovuşan, hətta zaman-zaman "ölü doğulmuş təşkilat" kimi dəyərləndirilən bir təsisatı yenidən diriltməyin artıq mümkün olmadığını unudur.

Fəaliyyətsizliyi ilə erməni cinayətlərinə, terrorizm və separatçılığa haqq qazandıran bu qurumun bərpa edilməsinə Azərbaycan heç zaman imkan verməyəcək. Cəmiyyətimizdə bu mövzu ilə bağlı mövcud olan həmrəylik ölkəmizə qarşı yeni vahid cəbhənin yaradılmasına mane olacaq. Reallıq budur ki, Minsk qrupunun vaxtilə təsis edilmə məqsədi və həll etməsi lazım olan münaqişə indi artıq mövcud deyil. Deməli, bu təşkilatın yerinə yetirmək üçün barmağını belə tərpətmədiyi keçmiş missiyası və yalnız istirahət üçün istifadə etdiyi vasitəçilik vəzifəsi gündəmdən düşmüşdür.

Bu gün Azərbaycan üçün həlli önəmli olan məsələlər 10 noyabr üçtərəfli Bəyanatının müddəalarının reallaşdırılması, işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə bərpa və yenidənqurma işlərinin aparılması, Böyük qayıdış prosesinin sürətləndirilməsi, regionda sülh və təhlükəsizliyin təmin olunmasıdır.

Nəzrin QARDAŞXANOVA,

Azərbaycan.-2023.- 28 iyul.- S.5.