Füzuli şəhəri geri qayıdan sakinləri ilə birlikdə sevincli günlərini keçirir

Gəlişləri ilə dönüşləri arasında otuz il var. Füzuli Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal ediləndə 1993-cü il idi. Həmin dövr ermənilərin Azərbaycan torpaqlarını zəbt etmək niyyəti ilə başladıqları Birinci Qarabağ müharibəsi davam edirdi.

O vaxtlar qəsbkar, amansız, qəddar düşmənin silahlı hücumlarından, zülmlərindən baş götürüb dədə-baba yurdlarından, isti ocaqlarından qaçmaq məcburiyyətundə qalan azərbaycanlıların heç biri ayrılığın bu qədər uzun çəkəcəyini düşünmürdü...

Qatil ermənilərin törətdikləri qırğınlar, təxribatlar davam edirdi. Azərbaycan dövlətinin, xalqının məqsədi isə öz əzəli torpaqlarını Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalından sülh yolu ilə azad etmək idi. Ancaq Ermənistan münaqişəni alovlandırmaqda maraqlı olduğunu, sülh istəmədiyini ərazilərimizdə təxribatlar, terrorlar törətməklə açıq-aydın göstərirdi. Rəsmi İrəvan bir tərəfdən də Azərbaycanın qədim şəhərlərindən olan Xankəndidə kök salmış kriminal xunta rejimini yaratmaqla və ona arxa durmaqla vəziyyəti mürəkkəbləşdirirdi. 2020-ci ilin payızına qədər belə keçdi. Həmin ilin 27 sentya-brında Ermənistan silahlı qüvvələrinin növbəti təxribatı ilə başlayan İkinci Qarabağ müharibəsində haqq, ədalət qalib gəldi. Azərbaycan Ordusu 44 gün ərzində on illərdir davam edən erməni işğalına son qoyaraq Qarabağ və Şərqi Zəngəzur ərazilərimizi azadlığa qovuşdurdu.

Böyük zəfərdən dərhal sonra işğaldan qurtulmuş ərazilərimizdə geniş və sürətli tikinti, quruculuq işlərinə başlanıldı. 2020-ci il noyabrın 16-da Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Füzuli və Cəbrayıl rayonlarında "Zəfər yolu" kimi tanınan Füzuli-Şuşa avtomobil yolunun təməlqoyma mərasimində iştirak etdilər. Səfərdən dərhal sonra Əhmədbəyli-Füzuli-Şuşa avtomobil yolunun tikintisi layihəsinə start verildi. Dövlət başçısı İlham Əliyev 2021-ci ilin 15 yanvarında Şuşa və Füzuliyə səfəri zamanı Füzuli-Şuşa avtomobil yolunun və Füzuli Beynəlxalq Hava Limanının layihələrinin icrasına başlanıldı. Hava limanında ilk uçuş sınaqları 2021-ci ilin 22 avqustunda reallaşdı.

Zəfər nəticəsində keçmiş məcburi köçkünlərin otuzillik yurd həsrətlərinin bitməsinə, onların doğma yurdlarına təhlükəsiz şəkildə qayıtmasına imkan yarandı. Bütün zəruri tədbirlərin uğurla həyata keçirilməsi nəticəsində Azərbaycanın işğaldan azad olunmuş ərazilərində Böyük qayıdış proqramının icrasına başlanıldı.

Füzuli şəhərinə ilk köç 2023-cü il avqustun 8-də yola salındı. O zaman 90 nəfərdən ibarət 25 ailə öz dədə-baba yurduna döndü. Füzuli şəhərinə ailələrin köçürülməsi davam edir. Böyük qayıdış proqramı çərçivəsində oktyabrın 10-u səhər saatlarında növbəti köç karvanı Bakı şəhərinin Qaradağ rayonundakı "Qobu park 3" yaşayış kompleksindən Füzuliyə çatdı. Dünən, oktyabrın 11-də isə eyni məkandan - Bakı şəhərinin Qaradağ rayonundakı "Qobu park 3" yaşayış kompleksindən növbəti köç karvanı yola salındı. Bu mərhələdə Füzuli şəhərinə daha 22 ailə - 59 nəfər köçürüldü.

Onlar Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsinin, Qarabağ iqtisadi rayonuna daxil olan işğaldan azad edilmiş ərazilərdə (Şuşa rayonu istisna olmaqla) Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi nümayəndəliyinin əməkdaşları tərəfindən qarşılandı.

Beləliklə, daha 22 ailə olmaqla 59 nəfər Füzuli sakini də yurduna qovuşdu. Bununla da Füzuli şəhərində 187 ailənin, yəni 661 nəfərin daimi məskunlaşması təmin edildi.

Qarabağın, Şərqi Zəngəzurun yenidən qurulan yaşayış məskənlərinə keçmiş məcburi köçkünlərin qayıdışı bundan sonra da davam edəcək. Prezident İlham Əliyev oktyabrın 10-da Şuşada keçirilən İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının Nazirlər Şurasının 27-ci iclasının iştirakçılarına ünvanladığı müraciətdə bildirdi ki, işğaldan azad edilmiş ərazilərə Böyük qayıdış proqramı milli prioritetlərimiz sırasındadır: "Uğurla icra edilən proqram çərçivəsində bu günə qədər Laçın, Füzuli şəhərlərinə, Ağalı, Zabux və Talış kəndlərinə köçkünlərin qayıtması təmin olunub. Növbəti 3 ildə 100 minə qədər köçkünün doğma yurd-yuvalarına dönməsi planlaşdırılır. Həyata keçirilən layihələr Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarının dirçəlməsinə, əhalinin dayanıqlı məskunlaşmasına xidmət etməklə, habelə həmin ərazilərin yüksək inkişaf etmiş regiona çevrilməsi üçün əlverişli şərait yaradır".

Füzuli şəhərində artıq inşası başa çatmış məktəbə və tikilməkdə olan yaradıcılıq mərkəzinə görə qardaş Özbəkistana və Qazaxıstana təşəkkür edən dövlət başçısı bunu ölkələrimiz arasında qardaşlığın, həmrəyliyin və dostluğun növbəti bariz təzahürü kimi qiymətləndirdi.

Böyük qayıdış proqramı çərçivəsində həyata keçirilən işlər nəticəsində Qarabağın, Şərqi Zəngəzurun yaşayış məskənləri canlanır. Qədim yurd yerlərimiz əvvəlki çağlarına qayıdır. Azadlığına qovuşduqdan sonra yenidən qurulan bütün yurdlarımız kimi abadlaşan və daha da gözəlləşən Füzuli şəhəri də geri qayıdan sakinləri ilə birlikdə sevincli günlərinə qədəm qoyur.

Zöhrə FƏRƏCOVA,

Azərbaycan.-2023.- 12 oktyabr, № 222.- S.10.